Eerste cao voor 130.000
welzijnswerkers nu rond
EINDE AAN CHAOTISCHE SITUATIE
Expositie
over
Vondel
DINSDAG 27 FEBRUARI 1979
door
Sjak
Jansen
Elke ochtend, steevast om tien uur, ga ik de stad en
regio in, op zoek naar mensen en dingen voor deze
rubriek. Tips en wensen voor "Publiek", kunt u tot klok
slag tien aan mij kwijt, tel. 071-144941, toestel 215.
Schriftelijke reacties zijn ook zeer welkom.
Tot op heden heeft Toos Kop precies 6967 gedichten
geschreven. Of ze daarmee in aanmerking komt voor
een eervolle vermelding in het 'Guiness, world-book
of records' is een vraag. Feit is wel dat Toos de meest
bekende dichteres van Leiden is.
cent", lacht de 58-jarige Leid-
se. „Niks erg hoor, ik ben al
lang en breed tevreden wan
neer mijn gedichten worden
opgenomen. Ja. dat streelt
een beetje mijn ijdelheid. Net
zo goed als ik het vroeger op
school leuk vond wanneer ik
mijn opstellen mocht voorle-
Amateur-dichteres Toos Kop 58) op haar vertrouwde stek, achter de schrijf
machine. Haar produktie beslaat al 64 volle ringbanden...
Zelf wordt ze daar niet warm of
koud van. Het is voor haar de
gewoonste zaak van de we
reld dat ze elke avond, na een
lange werkdag als telefoniste
op het stadhuis, minstens een
uurtje achter de schrijfma
chine doorbrengt. En als het
haar een beetje meezit willen
er in zo'n luttel tijdsbestek
wel eens vijf gedichten uit de
ratelende machine rollen.
De beste en meest actuele
rijmpjes selecteert ze en
stuurt die naar verscheidene
bladen, telkens in de hoop dat
haar "eieren" goed genoeg
worden bevonden om ze te
plaatsen.
„Hoeveel mij dat in de loop der
jaren heeft opgeleverd? Geen
Daar glijdt
trots en fier
in al zijn waardigheid,
statig de slanke
hals gestrekt,
de heerser van
de wintertijd
over het rimpelloze meer.
Telkens weer
kijk ik het
tafereeltje aan,
zie ik ze gaan
als 't winterse symbool;
de koninklijke ZWAAN.
voorbij;
glanzende witte
bootjes klein;
tegen het grauw
van de hemel zijn
deze rijke
wintergasten 'n lust
om naar te kijken.
Tosca Hett
Sinds het uitbreken van de
oorlog dicht ze al. Ze raakte
toen zo bevangen door haar
emoties, dat ze haar vlucht
zocht in de rijmelarij. Vieren
zestig ringbanden heeft ze nu
volgeschreven. Niet alleen
met gedichten, maar ook met
kinderverhalen op rijm en
gewone verhalen. Haar proza
publiceert ze onder het pseu
doniem Tosca Hett.
„Je moet bepaalde dingen kun-
„Die gave heb ik gelukkig.
Vandaar dat er voor mij altijd
wel iets is waarover ik een ge
dicht kan maken. De natuur
speelt daar dan ook een grote
rol in. Je doet er erg veel in
spiratie op. In de polders en
aan zee, daar gebeurt zoveel.
Daar is zoveel moois te zien.
Naar beneden duikende
meeuwen. Daar kun je ellen
lange rijmen over maken.
By het schrijven probeer ik me
vaak te verplaatsen in diege
ne waarover ik schrijf. Daar
moet je wel de nodige fantasie
voor hebberr"
Pikken
Af en toe nippend aan een bor
rel vertelt ze druk gebarend
dat ze ook wel eens zwaar
moedige gedichten schrijft.
Ook die worden door de bla
den opgenomen.
„Het gebeurt vaak dat bladen
gedichten uit andere bladen
pikken. Ja, d'r wordt wat mee
geslingerd hoor. Niet dat het
mij iets kan schelen. Ze pik
ken maar. Per slot zijn er in
elk blad gaten die moeten
worden opgevuld".
„Ik krijg er in elk geval veel
reacties op. Laatst belde een
mevrouw die vertelde dat ze
alle gedichtjes die ze van mij
tegenkomt uitknipt en in een
grote bonbondoos bewaart.
Leuk niet? Ik heb nog een
voorraad van twintig jaar
waar ik nog niets mee gedaan
heb. Ik ben wel een ouwehoer
hè?"
Sinterklaas
Tussen neus en lippen door zegt
ze dat haar wel eens de vraag
wordt gesteld of ze haar in
komsten uit haar dichtwerk
aan de belasting opgeeft. „Je
zult het maar meemaken. Ik
doe het echt allemaal belan
geloos. Ook met Sinterklaas.
Een musje uit 't plaatsje Stavoren
Werd verliefd tot over zijn oren
Op 'n kikvors.wat 'n kruis
Want later werd bij mijn huis
Een wonderlijke kwaak-mus
geboren.
Tuurlijk stel ik die
niet teleur. Dat Sinterklaas-
gerijm is routinewerk, moetje
weten. Daar draai ik mijn
hand niet voor om".
Museumstuk
Die verzoekjes komen vooral
uit haar werkkring. Reeds 27
jaar is ze ten Leidse stadhuize
telefoniste. Bemande ze 22
jaar de centrale met toen nog
slechts 7 lijnen alleen, thans
bedient ze 34 lijnen met drie
collega's „Ja, ik ben daar zo
langzamerhand een mu
seumstuk geworden. Wordt
ook veel gevraagd voor het op
rijm zetten van levenslopen
bij jubilea. En rijmpjes voor
de personeelskrant, niet te
vergeten."
Geboren in Leiden heeft ze 43
jaar in Leiderdorp gewoond.
Toch altijd Leidse gebleven.
„Op het laatst woonde ik in
Leiderdorp op een flat. Maar
dat was niets voor my. Ik
moet contact met de aarde
hebben. Vandaar dat ik zo in
mijn sas ben met dit huisje
aan de Lage Ryndijk, dat ik
anderhalf jaar geleden op de
kop heb weten te tikken. Het
is hier 's zomers zo gezellig
met al die plezierjachtjes die
achter voorby varen. In die
maanden kom ik tijd tekort,
loop ik ook over van de inspi
ratie".
Moraal
Het is niet gelogen dat Toos in
de reclamewereld een goed
belegde boterham zou kun
nen verdienen met haar on
gekende gevoel voor dichten.
„Vroeger maakte ik wel eens
reclametekstjes. Heb ik óók
leuke reacties op en aardige
geschenken voorgehad. Maar
op een gegeven moment ont
brak my de tyd daarvoor.
Nee, eigenlijk schrijf ik liever
een alledaags gedichtje met
een moraal aan het slot zoals
met Kerstmis, datje dan moet
denken aan de eenzame me
demens. Nee, ik vind het pri
ma zo. Ik mag dan wel 58 zyn
maar ik heb een hart van 25.
Nooit zag 'k de RIJN
zo dicht bevolkt
als in deez' eindeloze
barre boze
wintertijdVele vogels
in en langs het wak,
uitgeput en zwak
hoor ik dagelijks
piepen, kwaken, schreeuwen.
Met felle ogen
scheren de zilvermeeuwen
klapwiekend met hun
vleugels van blauw-grijs
over het besneeuwde ijs,
zoekend naar hapjes;
zelfs de visdlefjes
met hun zwarte schedelkapje
ontwaar ik naast
de wintertaling, smient
en toppereend
meerkoeten, meestal
dicht naast elkaar
als één familieschaar,
hebben zich vereend
met de zwanen en de
wjtte ganzen;
de blauwe reiger
laat z'n kansen
niet ontgaan,
hoog op de poten
zie 'k hem staan,
de kop diep in de verenkraa,
dan weer met uitgestrekte hls,
zoekend naar een mals
even "luchthappend" visje.
Nu moet alleen de
lente-zonneschijn
nog komen, dan zullen
spoedig uit de RIJN
deze wintergasten
weer verdwenen zijn.
Je moet ook met de mde
meegaan. Ik schryf imrers
voor jong en oud."
Hutspotten
„Laatst kwam et een misje
naar me toe, die vroeg: „roh,
bent u nou Toos Kop Ik
dacht warempel dat ueen
heel
„Ze moest eens weten" (nif-
felt Toos, „vanavond ik
naar het bal van de Hutpot-
ten. Voor zoiets ben ik teillen
tijden te porren. Nou erof'.
Bij het verlaten van haa wo
ning kijk ik nog eens aftter-
om naar haar naambrdjc.
"Toos Kop" staat gehawen
in een stukje steen at de
vorm heeft van een soitte-
rende kroontjespen. Zu het
toeval zijn
DEN HAAG (GPD)- Voor 130.000 tot 140.000 welzijnswer
kers wordt morgen in Leiden een mijlpaal bereikt. Dan
wordt namelijk de eerste collectieve arbeidsovereen
komst in de welzijnssector ondertekend, die de dag daar
op van kracht wordt.
is drie jaar lang gewerkt aan de
totstandkoming van dit con
tract, waarbij negen sectoren
uit het maatschappelijk welzijn
zijn betrokken. Hiermee wordt
een einde gemaakt aan onover
zichtelijke situaties op arbeids-
voorwaardengebied.
Klaas Kruithof (30 jaar), bestuurder
van de bij het CNV aangesloten
vakbond NCBO, meent dat zowel
de werkgeversorganisaties als de
bor.den van werknemers tevre
den kunnen zijn over de onder
handelingsresultaten. De NCBO,
die bijna vijfduizend werkers in
de welzijnssector organiseert, is
één van de drie organisaties van
werknemerszijde die intensief bij
de totstandkoming van de nieu
we cao betrokken is geweest.
„Zowel de Samenwerkende Bon
den van Overheidspersoneel
(SBO) als de Federatie van Werk
geversverenigingen in het Wel
zijnswerk (FWW) zijn blij met de
resultaten, omdat nu eindelijk
een einde is gekomen aan de cha
otische situatie op het gebied van
de arbeidsvoorwaarden in het
welzijnswerk", zegt Kruit
hof.
De cao behoort tot de grootste col
lectieve arbeidsovereenkomsten
in ons land. Kruithof benadrukt
dat de voor alle verschillende ter
reinen geldende aparte arbeids
voorwaardenregelingen een
groot knelpunt vormden. „Als
onderhandelaars hadden we zo
wel met bestaande regelingen te
maken als met adviesregelingen.
Begin er maar eens aan om die
allemaal op elkaar af te stemmen.
Het leek haast onbegonnen
werk".
Het initiatief om tot een nieuwe cao
te komen, kwam van de zijde van
de Samenwerkende Bonden van
Overheidspersoneel, die tot de
conclusie kwamen dat de ver
snippering op rechtspositioneel
gebied moest verdwijnen. „Dat
nu een cao uit de bus gekomen is,
is opmerkelijk, te meer daar wij
de tijd niet mee hebben gehad.
Denk maar eens in dit verband
aan Bestek '81 en aan de huidige
financieel-economische situatie
van ons land", aldus bestuurder
Kruithof.
Werkterrein
De cao geldt voor alle welzijnssec
toren, voor zover die tot dusver
werden gesubsidieerd volgens de
regelingen van de ministeries van
justitie en CRM. Dat zijn: gezins
verzorging, algemeen maatr
schappelijk werk, gecoördineerd
bejaardenwerk, sociaal-cultureel
werk, jeugd- en jongerenwerk,
samenlevingsopbouw, kinder
dagverblijven, vormings- en
ontwikkelingswerk in inter-
naatsverband, oarticuliere kin
derbescherming.
De cao-Welzijn heeft een wer
kingsduur van bijna twee jaar (tot
1 januari 1981). Getracht zal wor
den de kort geleden tot stand ge
komen cao voor de Dagverblij
ven en Gezinsvervangende Te
huizen voor Gehandicapten te
zijner tijd in de cao-Welzijn op te
nemen, waardoor de werkings
sfeer nog eens met 6000 tot 7000
werknemers zal worden uitge
breid. Een groot aantal zaken uit
de cao's die eerder tot stand
kwamen, is bruikbaar geweest
voor de cao-Welzijn. Getracht is
de arbeidsvoorwaarden zoveel
mogelijk te harmoniseren.
Kruithof meldt dat de werkne
mersorganisaties op verschillen
de punten van de arbeidsvoor
waarden winst hebben weten te
boeken. Uiterst belangrijk noemt
hij de in de cao opgenomen
wachtgeldregeling, die in de
CRM-sectoren niet bestond (bij
justitie weer wel).
„Omdat door het gedecentraliseer
de beleid in de sociaal-culturele
sector de gemeenten meer te zeg
gen krijgen, moest duidelijk een
wachtgeldregeling op papier
komen. Met vreugde hebben wij
er op 30 januari kennis van ge
nomen dat CRM de wachtgeldre
geling voor het gehele terrein zal
toepassen. Zodoende is een
blangrijk stuk rechtszekerheid
bereikt voor werkers die worden
ontslagen als gevolg van over
heidsingrijpen bij uitplanning
en-of stopzetting van subsi
die".
Wachtgeld
Kruithof zegt er „zwaar tegen aan te
hebben gehikt" dat de wacht
geldregeling er moest komen. Nd1
is er één geregeld voor werkne
mers van 50 jaar en ouder, welke
gelijk is aan de rijksregeling.
Voor werknemers jonger dan 50
jaar zal een wachtgeldregeling
gedurende maximaal vier jaar
gelden.
„CRM heeft daarbij - bang voor de
financiële consequenties? - wel
aan de werkgeversbonden ge
vraagd of er te praten valt over de
6 x 0,5 procent maatregel (Bestek
'81), waar we in principe ja op
hebben geantwoord", vult Kruit
hof aan. Meer winstpunten zijn
de doorbetaling bij ziekte gedu
rende maximaal 18 maanden; in
de CRM-sector gold een periode
van 12 maanden.
Voor de werkers in de particuliere
kinderbescherming gold reeds 24
maanden. Voor het zittende per
soneel worden deze rechten ge
handhaafd. Trouwens, deze regel
geldt op meer punten. En dan is
er meer vakantieverlof: 22 dagen
per jaar. Voor de gezinsverzorg
sters winst; zij hadden 20 dagen
vakantie.
Kruithof tekent hierbij aan dat de
maatschappelijke dienstverle
ning meer zogenaamde formatie
uren moet worden toegekend om
het huidige in dienst zijnde per
soneel in de gelegenheid te stel
len de 22 dagen per jaar op te ne
men. Dan is in de cao-Welzijn een
vergoeding geregeld voor de
waarneming in een hogere func
tie en heeft men recht op een
toelage bij jubilea (kost al zo'n
drie ton op jaarbasis).
Meteen na de ondertekening zal de
cao ter verbindendverklaring
worden voorgelegd aan de minis
ter van sociale zaken. Verwacht
wordt dat de beslissing nog wel
enige tijd in beslag zal nemen.
Niet alle werkgevers in het maat
schappelijk welzijn zullen van
harte achter de nieuwe cao staan,
omdat de eigen identiteit van hun
werkterrein daarmee wordt aan-
Uit de boot
De bonden betreuren inmiddels
dat twee grote sectoren in het
maatschappelijk welzijn bij deze
cao uit de boot zijn gevallen. De
12.000 medewerkers van de
kruisverenigingen en de 2000 tot
3000 personeelsleden in de am
bulante geestelijke gezondheids
zorg zullen zich arbeidsvoor
waarden via aparte cao's moeten
verwerven. Wat dit betreft is er
verdeeldheid opgetreden in het
werkgeverskamp.
De Federatie van Werkgeversver
enigingen in het Welzijnswerk
(FWW) heeft erkend dat de Sa
menwerkende Bonden van
Overheidspersoneel (waaronder
de NCBO) als enige werkne
mersorganisaties representatief
zijn voor het gehele welzijnster
rein. Het addertje onder het gras
schuilt in de deelsectoren van dit
werkgevers-werknemersoverleg,
waarin ook enkele categorale
(niet bij een vakcentrale aange
sloten) werknemersorganisaties
zijn vertegenwoordigd. Deze or
ganisaties hebben het standpunt
ingenomen dat de nieuwe cao-
Welzijn niet voor hun leden kan
gelden, omdat zij niet mede heb
ben onderhandeld. Zij eisen nu
overleg met de werkgevers in het
kruiswerk en de ambulante
geestelijke gezondheidszorg om
een eigen cao tot stand te bren
gen.
NCBO, ABVA, KABO en ARKA
betreuren dat deze categorale or
ganisaties de zaak hebben ge
dwarsboomd. Ze zijn niet repre
sentatief voor de hele sector om
in het Overleg Arbeidsvoorwaar
den Welzijnswerk vertegen
woordigd te zijn. Verwacht wordt
nu dat de arbeidsvoorwaarden
van het personeel bij de kruizen
per 1 juni geregeld zullen zijn in
een aparta cao en wellicht eerder
voor de ambulante geestelijke
gezondheidszorg. Het gaat om
cao's die heel sterk zullen over
eenkomen met die voor het wel
zijnswerk.
AMSTERDAM - Sinds het afgelopen weekeinde wordt er toch weer druk gezwommen in het Amdedamse
buurtzwembad het "Zuiderbad" .De deuren gingen hierop 1 februari dicht, omdat de gemeente de substkkraan
heeft dicht gedraaid, nu het nieuwe Mirandabad klaar is. De stichting "Vrienden van het Zuiderbad' iaat nu
gedurende drie maanden proberen om het bad draaiende te houden met behulp van vrijwilligers. Voer te buurt
waar het "Zuiderbad" ligt, betekent dit zwembad heel veel, zo betogen de "vrienden"
AMSTERDAM - Inde hoofd
stad loopt momentee een ten
toonstelling "Vondel t Amster
dam", ter gelegenhei van de
300ste verjaardag van e dichter/
schrijver. De expositii werd ge
opend door Kamer-voczitter dr.
Anne Vondeling. Hieistaat hij,
met tentoonstelling-otwerpster
mevrouw M. Spies, eerbord met
een aantal reliefs van andgeba-
ren tijdens het spreken
