Zwartkruis
'Ze hebben
gedaan wat
ze konden'
NA EEN ERBARMELIJKE POT VOETBAL
i
MM
Wim Jansen:Er
moet duidelijk
iets gebeuren
n als ik afval'
MAANDAG 26 FEBRUARI 1979
SPORT SPORT
MILAAN (GPD) - En toch kan Kees Kist binnen afzienbare
tijd uitgroeien tot een van de grote verdetten van het
toekomstige Nederlands elftal dat zich nog altijd een weg
moet banen naaf de eindronde van het Europees kam
pioenschap in Italië, volgend jaar!
SPORT SPORT SPORT
SPORT SPORT
Die verrassende mening werd met
grote stelligheid gelanceerd door
Jan Peters, de clubgenoot van de
al 26-jarige hoogblonde spits van
AZ'67 uit Alkmaar. Een verras
sende visie, nu Kees Kist zater
dagmiddag in het San Siro-sta-
dion in Milaan geen moment kon
imponeren omdat er in deze in
terland tegen de Italianen geen
enkele dreiging uitging van de op
de Nederlandse velden zo ge
vreesde topscorer, en omdat hij
de bijna 37-jarige Italiaanse
doelman Dino Zoff niet eenmaal
ook maar een greihtje in gevaar
bracht.
Een verrassende mening kortom,
omdat Kees Kist zich meestal
nutteloos over de grasmat repte
en soms voor spek en bonen
meedeed. Voor velen was de
conclusie-, dan ook onvermijde
lijk: op deze voor het Nederland
se voetbal grauwe zaterdagmid
dag, leek de kans kleiner dan ooit
dat de Alkmaarse spits in de toe
komst een werkelijke bedreiging
wordt voor een wel weer be
schikbare Ruud Geels (die nu
niet vrij werd gegeven door zijn
Anderlecht-bazen) of zelfs voor
de vaak internationaal ook ver
guisde en onderschatte Dick
Nanninga.
Maar Jan Peters denkt er volstrekt
anders over en hij baseert zijn
mening op de ontwikkeling van
Kees Kist, die hij (Jan Peters) van
zeer nabij heeft meegemaakt in
de Alkmaarse eredivisieclub. De
tengere AZ-middenvelder, die
zelf nu al jaren de twijfelachtige
naam heeft van „de grote interna
tionale belofte" legt uit: „Als een
bondscoach kiest voor Kees Kist
als spits van het Oranje-team, dan
moet de absolute consequentie
zijn dat het aanvalsspel ook he
lemaal afgestemd wordt op Kist.
Als hij maar af en toe eens aange
speeld wordt komt hij niet in zijn
spel en kan hij zijn explosieve
aanvalskracht niet ontplooi-
Voorbeeld
Jan Peters heeft het goede voor
beeld zo voor het grijpen: „Bij AZ
hebben we ook moeten leren hoe
we het gevaar van deze centrum
spits optimaal moeten ontwik
kelen. Willem van Hanegem, toch
niet de eerste de beste, heeft daar
ook steeds op gehamerd. Op het
middenveld worden de meeste
ballen bij Willem of mij ingele
verd, maar dan moet Kees Kist
onder alle omstandigheden zo
snel mogelijk in stelling worden
gebracht. Hij moet onophoude
lijk in het spel worden betrokken.
En het resultaat heeft toch wel
geleerd dat Kees Kist dan de ster
van de aanval kan worden. Hij is
momenteel niet voor niets top
scorer in de vaderlandse compe
titie. Maar hier in Milaan zagen
veel spelers hem helemaal niet
staan. Zelden ging de bal naar
hem toe. Ik hou vol: Als we ook in
het nationale elftal het spel af
stemmen op Kees Kist, wordt hij
een van de grote vedetten van het
Nederlands elftal".
Een bijna moedeloze Kees Kist ver
zucht in aansluiting daarop: „Dit
is een van de meest ondankbare
wedstrijden die ik ooit gespeeld
heb. Als spits ben je volslagen af
hankelijk van de vleugelspelers
en de middenvelders. Maar hier
in het San Siro-stadion hebben ze
me misschien vijf of zes keer de
bal toegespeeld. Dan is het toch
niet verbazingwekkend dat je
geen moment echt gevaar kunt
stichten. En trouwens, de passes
in de richting van de voorhoede
waren meestal afschuwelijk on
zuiver. De meeste dieptepasses
werden zo in de voeten van de
Italiaanse verdedigers gespeeld.
Die jongens hadden het vaak erg
gemakkelijk".
Kees Kist zou het dan ook een grof
schandaal vinden als hij op deze
ene, voor Nederland volstrekt
mislukte interland wordt beoor
deeld. „Iedereen heeft toch kun
nen zien dat ik gewoon de kans
niet heb gehad om dreigend in de
punt van de aanval te gaan spe
len. Meestal stond ik moederziel
alleen op een eiland en tenslotte
speelde ik meer op het midden
veld dan in de punt van de aanval,
want als je zo weinig aangespeeld
wordt ga je de bal zoeken. Daar
om ging ik de bal vaak zelf maar
halen op het middenveld of zelfs
in de verdediging. Maar als spits
kom je dan niet tot je recht".
Geen excuus
Kees Kist („Bij AZ hebben we in
Peter Ressel tenminste een echte
rechtsbuiten die de bal op tijd
voor het doel ramt") was nu on
der meer aangewezen op rechter
spits Johnny Rep. De aanvaller
van Bastia was een van de weini
ge spelers die geen excuus zocht
in de weinig florissante voorbe
reiding op deze interland. Met
een ontwapenende eerlijkheid
bekende Rep: „Ik heb doodge
woon volledig gefaald. Dat moet
iedereen durven zeggen. Bijna
niets lukte me. Ik miste nu de
agressie en de snelheid om op
rechts door te gaan tot aan de ach
terlijn en dab de bal voor het doel
te mikken. Schlemielig verloor ik
vaak de bal. En dan zeg ik eerlijk:
ik heb gefaald. Dat moet niet al te
vaak gebeuren, want dan ver
speel ik volkomen terecht mijn
plaats in het Nederlands elftal.
En die mislukking van vanmid
dag zit me behoorlijk dwars, want
ik kan waarschijnlijk niet opdra
ven voor de volgende interland
tegen Zwitserland. Die kwalifica
tiewedstrijd voor het Europees
kampioenschap had ik graag
meegemaakt, maar ik heb dan
verplichtingen voor Bastia. Ik
heb al gevraagd of ik voor die
wedstrijd tegen de Zwitsers weer
weg mocht, maar bij Bastia heb
ben ze me al laten weten: Nee,
Johnny, je moet dan ook eens
denken aan het belang van de
club".
Minder bereid om de hand in eigen
boezem te steken was de ook al
teleurstellende René van de
Kerkhof, de rechtsbuiten van
PSV, die in het verleden in het
Oranje-team enkele méden als
linkerspits een briljante wed-
strijd speelde (al in de WK-finale J*
van München was hij als linker
spits de gevaarlijkste man van de
aanval) zaterdagmiddag vielen
zijn activiteiten echter voorna
melijk onder de categorie van het
kastje naar de muur rennen.
Hoewel de Nederlanders aan
zienlijk meer overtredingen (24)
maakten dan de Italianen (16)
meende René dat hij voorname
lijk uit zijn ritme was gehaald
„door het gemene spel van de
Italianen". En hij voegde eraan
toe: „Die Gentile had de rode
kaart moeten krijgen na zijn
tweede gemene overtreding".
Wel wilde René van de Kerkhof
toegeven: „Ik miste de scherpte
in de sprint en in het passeren
vaak, waardoor ik veel minder
gevaarlijk was dan gewoonlijk.
Dat is duidelijk het gevolg van de
twee maanden stilstand die er nu
de Nederlandse competi
tie".
de
Kees Kist: "Ze hebben mij hoogstens vijf keer een speelbare bal c
Daarentegen was René
Kerkhof wel zo realistisch en
eerlijk om ongevraagd mee te
delen dat zijn twee clubgenoten
Adri van Kraay en Ernie Brandts
in het centrum van de verdedi
ging de geblesseerde en dus af
wezige Ruud Krol niet konden
doen vergeten. „We misten in alle
linies dominerende en rustge
vende figuren. Als je Ruud Krol
in het centrum van de verdedi
ging zet, dan staat daar een per
soonlijkheid. Dan was het waar
schijnlijk heel anders gelopen. Al
weetje het nooit. Maar zo'n eerste
doelpunt, dat ons na acht minu
ten al knakte, was dan waar
schijnlijk niet zo snel door die
Bettega gescoord".
Daarom ook wenste René van de
Kerkhof deze afgang tegen de
Italianen (die nota bene veel
minder briljant speelden dan bij
voorbeeld in Argentinië) niet als
een voorbode van mindere tijden
voor het Nederlands elftal te zien:
„Als we op volle oorlogssterkte in
het veld kunnen komen, zie ik
ons ook in de wedstrijden tégen
de Polen en de Oostduitsers wel
weer goed spelen. En v
ons kwalificeren voor het Euro
pees kampioenschap in Italië,
verwacht ik toch dat we weer heel
ver komen", voorspelde deze
PSV'er, die met vijf forse over
tredingen zaterdagmiddag meer
opviel dan door zijn goede spel.
(„Maar we moesten ook wel buf
felen tegen de Italianen").
Een bijna ontredderde indruk
maakte Ernie Brandts: „Pas tij
dens deze wedstrijd realiseerde
ik me hoe groot onze achterstand
in wedstrijdritme was. Van de or
ganisatie in de verdediging klop
te niets. Ik had verwacht dat we
in de loop van de tweede helft
door gebrek aan conditie mis
schien door de knieën zouden
gaan, maar omdat we de routine
van de organisatie misten, gingen
we in het begin al als beginnelin
gen door het behang. Die straf
schop die ik tegen kreeg was een
grof schandaal. Ik speelde juist
heel voorzichtig, om iedere schijn
van een overtreding te vermij
den. Die Italiaan stond zelf stom
verbaasd te kijken dat de bal op
de stip ging".
Jan Poortvliet („Die Bettega, Rossi
en Antonioni zijn me nu opge
vallen als snelle elegante voet
ballers") .zocht de schuld ook in
eigen gelederen: „We zijn in de
val getuind. Ik ging veel te veel
naar voren. De andere verdedi
gers trouwens ook. Daarmee
speelden we precies in de kaart
van de Italianen, die uitstekend
op de counter konden spelen. We
hadden ons verdedigend voor
zichtiger moeten opstellen. Con
ditioneel zijn we niet in gevaar
geweest, maar dat flitsende in de
acties ontbrak nu door gebrek
aan wedstrijdritme".
Jan Peters sloot zich ten dele aan
bij Poortvliet „Voor rust had ik
de taak van aanvallende midden
velder. In die rol kun je geen
spelverdeler worden. In de twee
de helft hebben we de zaak om
gegooid. Toen was ik verdedi
gende middenvelder en kon
daardoor het spel wat meer naar
me toe trekken. Maar als collec
tiefhebben we volledig gefaald".
Voor Adri Koster was het een te
genslag dat op een beslissend
moment Willy van de Kerkhof in
de tweede helft geblesseerd raak
te. Kosten "Ik liep me langs de
lijn net warm om in te vallen voor
René van de Kerkhof, maar toen
liep Willy een blessure op en
moest Johnny Metgod erin".
Maar wie er ook in was gekomen,
de vernedering van Nederland in
Milaan was toch al een onaf
wendbaar stukje historie in de
geschiedenis van het Oranje
team.
MILAAN (GPD) - Als het alleen aan bondscoach Jan
Zwartkruis had gelegen, was de vriendschappelijke in
terland zaterdag tussen Italië en Nederland nooit ge
speeld. Nu het gevecht toch is gehouden en in een voor
Oranje beschamende 3-0-nederlaag is geëindigd, wil de
Amersfoortse oefenmeester net doen alsof die wedstrijd
niet is gespeeld.
Roberto Bettega haalt uit en scoprt 1-0. Jan Poortvliet valt nog tevergeefs uit.
Hoewel hij in de voorafgaande da
gen regelmatig liet weten on
danks de voor Nederland moei
lijke omstandigheden wel dege
lijk waarde aan de krachtmeting
te hechten, verklaarde hij na af
loop van de koude Italiaanse
douche dat hij noch aan het spel
van zijn spelers noch aan de dui
delijke cijfers waarmee was ver
loren, consequenties ver
bindt.
Zwartkruis had zijn verweer op het
eerste gezicht knap opgebouwd
en ook onderbouwd. Hij had daar
ook de tijd voor gehad, omdat de
gebruikelijke persconferentie
niet korte tijd na de wedstrijd,
maar pas veel later op het Milane
se vliegveld werd gehouden.
Waar de bondscoach niet onder
de realiteit uit kon, gaf hij toe,
maar steeds als er wat dieper op
de materie werd ingegaan; als de
ronduit teleurstellende verrich
tingen van veel van zijn spelers
ter discussie werden gesteld,
verborg hij zich achter de inmid
dels overbekende excuses.
Centraal stond bij Oranje's techni
sche voorman het in bescher
ming nemen van zijn spelers. En
hij leek het ook echt te menen
toen hij stelde dat hij zijn spelers
niet wilde laten vallen, omdat
daar geen reden voor was. „Ze
ker, er is slecht, zelfs erbarmelijk-
gevoetbald, maar het is niet zo dat
de jongens de kantjes er van af
hebben gelopen. Integendeel. Ik
heb zelfs grote bewondering voor
de jongens. Ze hebben gedaan
wat ze konden. En bij alles mag
niet worden vergeten dat dit Ita
lië bijzonder was gebrand op een
revanche voor de verloren wed
strijd tijdens de wereltitelstrijd in
Argentinië".
Wraak
Op dat laatste punt had Zwartkruis
helemaal gelijk. De Italianen
hadden extreme wraakgevoe
lens. Zo extreem ^elfs, dat hun
coach Enzo Bearzot bij voorbaat
alle - dus ook de wel degelijk
hout snijdende - excuses van zijn
tegenstrever van tafel veegde. En
voor de voetballiefhebbers in de
wereld tellen die verontschuldi
gingen ook niet mee. Als ze al hier
en daar worden aangestipt, dan
zijn ze toch in korte tijd vergeten.
Dan resteren slechts de knappe
overwinning van de Italianen en
de tweede afgang van de vice-we
reldkampioen in korte tijd. West-
Duitsland en Italië hebben sa
men liefst zes keer weten te sco
ren tegen Nederland, dat zelf in
180 minuten niet verder kwam
dan de povere produktie van een
treffer. Tel uit je verlies.
De eerlijkheid gebiedt te memore
ren, dat de Italianen niet alleen
dank zij hun eigen capaciteiten
en het onvermogen van Wim Jan
sen en de zijnen die wraakge
voelens zo lekker hebben kunnen
bekoelen. Ook de Roemeense ar
biter Mircea Rainea heeft daarbij
een niet te onderschatten rol ge
speeld. Hij wakkerde het vreug
devuur van de Azurri, dat in de
achtste minuut was ontstoken
door een treffer van Bettega na
een misser van Jansen, fel aan
door na ruim een kwartier de
gastheren een strafschop cadeau
te doen. De geheel correcte sli
ding van Brandts tegenover de
bijna doorgebroken Tardelli
vormde in feite. alleen voor Rai
nea aanleiding om de bal op de
stip te leggen. Tardelli ging dan
ook meer als gevolg van zijn ver
bazing over deze beslissing dan
door toedoen van de Nederlandse
voorstopper neer. Rossi verzil
verde de Roemeense geschenk
bon en daarmee was de race in
feite gelopen.
Het gaat dc Nederlanders echter
niet aan de schuld voor de afgang
bij de Roemeense fluittist, die
Gentile voor rust en René van de
Kerkhof na de hervatting de gele
kaart voor de neus hield, te depo
neren. Hoe hard die klap van die
strafschop ook aankwam, al in de
voorgaande achttien minuten
was erg duidelijk tot uitdrukking
gekomen dat het keurkorps van
Zwartkruis op alle fronten ruim
schoots de mindere was van de
Italiaanse brigade. In alle Oranje
linies ontbrak elke vorm van or
ganisatie; er werd zo blind ge
voetbald dat er in het eerste be
drijf welgeteld slechts één accep
tabele aanval tot stand kon wor
den gebracht. Dat was in de 42ste
minuut toen Peters na een 1-2-
combinatie met Jansen eindelijk
een opening wist te forceren. Zijn
schot ging echter naast.
Het adequate antwoord van de Ita
lianen liet niet langer dan een mi
nuut op zich wachten. De gasthe
ren, die zich heerlijk konden uit
leven en hun opponenten niet
alleen zoek speelden maar ook
nog met oogstrelende patronen
en speelse hakballetjes verne
derden, sneden voor de zoveelste
keer door Oranje's zwakke af
weer. De voorzet was van Cabri-
ni, het misleidende overstapje
van Bettega en de doeltreffende
inzet van de geheel vrijstaande
Tardelli: 3-0. De afgang was toen
al compleet en het debacle dreig
de.
Door de vervanging van Brandts
door Stevens en enkele omzet
tingen - Jansen werd voorstop
per. Stevens vleugclverdediger,
Wildschut middenvelder en Rep
en René van de Kerkhof verhuis
den naar eikaars vleugelposities
in de aanval - heeft Zwartkruis
geprobeerd dat echec af te wen
den. Hij is daar in geslaagd, zij het
niet zonder de welwillende me
dewerking van de Italianen, die
om onverklaarbare redenen hun
offensieve aspiraties temperden
en in de slotfase zelfs vervielen in
het zo verfoeilijke spelbevriezen.
De ruim 51.000 toeschouwers, die
voor een goede recette en dus een
goede opbrengst voor de KNVB
zorgden, konden zich niet met die
tactiekwijziging verenigen, maar
hun fluitconcerten bleven zonder
het gewenste resultaat.
Kansen
Het was pas in die periode - Metgod
was inmiddels ingevallen voor
Willy van de Kerkhof, Maldera
voor Cabrini en Zaccarelli voor
Tardelli - dat Nederland iets te
rug kon doen. De overmoedige
Italianen maakten enkele fouten
en langzaam maar zeker schoof
Oranje vooruit. Dat ook dat op
weinig imponerende wijze ge
schiedde, blijkt wel uit het feit
dat er slechts één serieuze kans
ontstond. Dat was twee minuten
voor tijd. Nadat Metgod tegen
Rep had opgeknald, kwam de
door de Italianen onvoldoende
opgeruimde bal bij de geheel
vrijstaande Wildschut. Oog in
oog met Zoff s vervanger Conti
faalde de kersverse PSV'er.
Overigens vormde Wildschut sa
men met Peters, die als enige wat
vindingrijkheid ten toon spreid
de, en Jansen, die vooral na rust
sterk speelde, het Oranje-trio dat
zich boven de malaise wist uit te
werken. Daarom is het juist, dat
aanvoerder Jansen zich niet aan
het standpunt van Zwartkruis
wilde conformeren en aankon
digde tussen de vragen dat er wel
enkele consequenties worden ge
trokken. Bijvoorbeeld - het is
echt maar een voorbeeld, want
bijna alle spelers dienen nadruk
kelijk op hun vingers te worden
getikt - ten opzichte van Van
Kraay en Kist, de twee andere
spelers van die voor de bonds
coach zo belangrijke lengte-as
voor de toekomst: Van Kraay-Pe-
ters-Kist.
Van Kraay viel door ongecontro
leerd opkomen, door de gebrek
kige rugdekking en door het on
vermogen de defensie te organi
seren totaal door de mand en
blijkt niet, of althans nog lang
niet. Krol goed te kunnen waar
nemen. En waar de veelal doel
loos dravende spits Kist de pre
tenties vandaan heeft gehaald om
bij Zwartkruis een vaste plaats in
de selectie voor zich op te eisen, is
zaterdagmiddag geenszins dui
delijk geworden. Integendeel. De
AZ-speler heeft niets, maar dan
ook niets van de door hem zelf
aangewakkerde verwachtingen
waargemaakt.
MILAAN (GPD) - Van alle Oranje-spelers heeft Wim Jansen zich de ont
goocheling van Milaan waarschijnlijk het meest aangetrokken. Terwijl
opvallend veel spelers de 3-0-nederlaag tegen de Italianen probeerden te
verdoezelen met het bekende sneeuw-en-ijs-excuus, sloeg Jansen - wat
zonder overdrijving genoemd mag worden - groot alarm. „Mr. Feye-
noord", die zaterdagmiddag in het San Siro-stadion zijn 60ste voetbalin
terland speelde, voelde zich extra gegriefd door deze afstraffing, omdat
hij zich als aanvoerder van het Oranjeteam extra verantwoordelijk voel
de.
Wim Jansen, die sinds jaar en dag als meest opvallende eigenschap zijn
bescheidenheid heeft, maar die al een decennium lang een onmisbare
motor is van het Nederlands elftal, stelde zich nu zeer strijdbaar op: „Er
moet nu duidelijk wat gebeuren. Ik ga de zaak grondig doornemen met
Zwartkruis. Als aanvoerder voel ik mij helemaal verantwoordelijk en er
moet een hard gesprek komen. We moeten deze nederlaag niet als een
incident zien en we moeten de zaak niet laten rusten. Wat ik precies op
mijn hart heb, gooi ik niet in de publiciteit, maar er moet wel wat
gebeuren. Verliezen is geen schande, maar zoals wij hier in Milaan heb
ben verloren, voel ik als een vernedering".
Natuurlijk was Jan Zwartkruis er snel bij om deze „affaire" af te dekken:
„Gooi het niet naar buiten toe, maar laten we het uitpraten in de spelers
groep", waarschuwde de bondscoach, die al sprak van „geen propagan
da voor het Nederlandse voetbal als er verwijten over en weer geslingerd
worden en in de publiciteit komen".
De gramschap en de kritiek van aanvoerder Wim Jansen lijken makkelijk
te verklaren. Daar is in.de eerste plaats het onmiskenbare feit dat het
Nederlands elftal als collectief onder meer faalde omdat niet bij alle
spelers de inzet optimaal was. En ook kan Wim Jansen het duidelijk
moeilijk verkroppen dat er te gemakkelijk naar voor de hand liggende
excuses wordt gezocht. Bovendien zal ook Wim Jansen zich mateloos
ergeren aan het feit dat juist voor interlandwedstrijden, die in feite
bc-langrijke prestigeslagen zijn (zoals bijvoorbeeld onlangs tegen West-
Duitsland en nu weer tegen Italië), Nederland niet kan beschikken over
bijna onmisbare spelers in buitenlandse dienst.
„Veteraan" Wim Jansen eist niet alleen een optimale inzet en voorberei
ding van de spelers die wél beschikbaar zijn, hij eist duidelijk ook dat de
KNVB iedere keer weer hemel en aarde beweegt om Nederlandse vedet
ten voor belangrijke interlandwedstrijden los te weken van hun buiten
landse clubs. Het steekt Jansen ongetwijfeld dat hij voor de zoveelste
maal moest aantreden met een selectie waarin bijvoorbeeld Rob Ren-
senbrink en Ruud Geels van Anderlecht en Johan Neeskens van Barce
lona ontbraken. En waarom een in Argentinië belangrijke speler als Arie
Haan achteloos opzij is geschoven, zal Wim Jansen ook niet lekker
zitten. Jansen is verder in het verleden de keiharde aanpak gewend
geweest van interim-trainers als Rinus Michels en Ernst Happel, en
wenst ook een forsere leiding van Zwartkruis. Vandaar de verontwaar
diging van de aanvoerder van het Oranje-team.
Wim Jansen heeft de beheersing getoond alleen simpele alarmseinen („Er
moet iets gebeuren") uit te zenden. „Mr. Feyenoord" blijft ook in deze
voor het Nederlands elftal moeilijke tijden liever gentleman. Maar als hij
de impulsieve loslippigheid van bijvoorbeeld Willem van Hanegem be
zat, zou het Oranjeteam nu waarschijnlijk ook in het openbaar in een
dyidelijke conflictsituatie zijn.
