Strijd in Vietnam
veel meer dan
strafexpeditie
Angst in V.S. voor
stralingsbesmetting
Elite geeft het voorbeeld
Levenslang voor drietal
Italiaanse neo-fascisten
Nieuwe divisies naar front
VV
Klimaatsverandering
nog onoverzichtelijk
Stakingslegioen in
Engeland neemt toe
Zo doet u het goed als afzender.
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1979
WASHINGTON (UPI) - Een rap
port over radioactieve neerslag
na proeven met atoombommen
en de lekken die onlangs zijn
ontdekt in vaten waarin oud
uranium en radium is opgesla
gen, hebben de angst voor stra
lingsbesmetting in drie staten
in het westen van de V.S. doen
toenemen. Inspecteurs van de
volksgezondheid hebben deze
week in Denver met behulp
van stralingsdetectors binnen
48 uur 14 radioactieve plaatsen
gevonden. Op éen plaats was de
straling 200 maal zoveel als het
aanvaardbare niveau. Functio
narissen zeiden te vrezen dat ze
hiermee alleen nog maar het
topje van de ijsberg hebben
ontdekt.
Het kernafval dat in Salt Lake
Valley door een uraniumver-
werkende industrie is achter
gelaten zendt in de vorm van
radongas een geringe hoeveel
heid straling uit. In verschil
lende gebieden in Utah, waar in
het begin van de jaren zestig
bovengrondse kernproeven
zijn gehouden bestaat even
eens nog gevaar voor stralings
besmetting. Volgens een ra
dioloog zal de radioactiviteit
nog tweehonderd jaar blijven
bestaan.
Een rapport van de universiteit
van Utah toonde aan dat bij
kinderen die zijn geboren in de
omgeving van het proefterrein
voor atoombommen in de Ne
vada twee maal zoveel gevallen
van leukemie voorkomen als
normaal. Wetenschapsmensen
vermoeden al jaren dat de
proeven met kernbommen in
de Nevada radioactieve neer
slag in de omringende staten
veroorzaken, in een mate die
leukemie kan veroorzaken.
Twee vrouwen in Nevada hebben
gerechtelijke stappen onder
nomen omdat hun echtgenoten
aan leukemie zijn overleden,
die zij hadden opgelopen door
een ongeluk bij een kernproef
in 1970, ten gevolge
bodem straling uitzond.
Functionarissen van de volksge
zondheidsdienst in Colorado
en Utah begeleiden de mensen
die in de omgeving wonen van
plaatsen waar afval is opgesla
gen om mogelijke tekenen van
kanker te ontdekken. Tot nu
toe, zo zeggen ze, lijkt er geen
onmiddellijk gevaar voor de
gezondheid te zijn.
Volgens gegevens van de Ameri
kaanse regering hebben in de
laatste vijfjaar bij het vervoer
van radioactieve stoffen in de
V.S. 328 opgelukken plaatsge
vonden. Bij een derde daarvan
kwam radioactieve straling
vrij. Dit is meegedeeld dooreen
beweging die zich kritisch op
stelt tegenover kernenergie, de
CM EP.
Deze organisatie die in 1974 door
de voorvechter voor consu
mentenbelangen Ralph Nader
is opgericht, zei dat 87 pet van
de ongelukken het wegverkeer
betreft.
HANOI/PEKING/MOSKOU/TOKIO/NEW
YORK (AFP/Reuter/UPI) - Een week na de
Chinese inval in Vietnam lijkt de strijd zich uit
te breiden tot een oorlog \lan veel grotere om
vang dan de strafexpeditie, die Peking zich had
voorgesteld. Politieke waarnemers menen zelfs
dat China niet eens meer zelf het initiatief in
handen heeft om het tijdstip van een terugtocht
te bepalen hoewel het wel verder is opgerukt.
worden. Duidelijk taal is daar
over echter niet gesproken.
In Washington is bekendgemaakt
dat de Sowjet-Unie is begonnen
aan een militaire luchtbrug naar
Vietnam. Twee transportvlieg
tuigen zouden al onderweg zijn
terwijl vier anderen klaar staan
voor vertrek. Inlichtingendien
sten in Tokio melden dat in het
grensgebied tussen de Sowjet-
Unie en China sprake is van ver
hoogde militaire activiteit.
In de Sowjet-Unie werd gisteren op
de televisie materiaal uitgezon
den waarop te zien was hoe het
ervoor staat met de militaire
kracht van het land. Tevens werd
melding gemaakt van een krach
tige waarschuwing aan het adres
van Peking dat het zich terug
moet trekken "voor het te laat is".
In Peking verscheen een muur-
krant waarop de "tegenaanval"
op Vietnam ernstig bekritiseerd
werd. In de muurkrant stond te
lezen dat het China niet paste als
groot land tegen zo'n "klein
kind" als Vietnam te strijden.
De Vietnamese ambassadeur in
Tokio, Nguyen Giap, heeft ver
klaard dat Hanoi bereid is te on
derhandelen met China op voor
waarde dat dat land zich terug
trekt tot achter de grens.
De Amerikaanse minister Michael
Blumenthal is vertrokken naar
Peking voor een handelsmissie.
Hij heeft van president Carter een
boodschap meegekregen voor de
Chinese leiders waarin de Ame
rikaanse president zijn ernstige
verontrusting uitspreekt over de
Chinese inval in Vietnam.
Ook problemen
met baby's
in l'Aquila
L'AQUILA (Italië) - In de midden-
Italiaanse bergstad l'Aquila lij
den vijftien baby's aan ademha
lingsmoeilijkheden van het soort
dat in Napels aan 68 zuigelingen
het leven heeft gekost, zo hebben
plaatselijke artsen bekendge
maakt.
,,We kunnen niet uitsluiten dat het
ademhalingsvirus het zelfde is als
dat in Napels", verklaarde dr.
Giuseppe de Matteis, hoofd van
de kinderafdeling van het zie
kenhuis van Aquila.
Van de vijftien zieke baby's ver
keert er één, een meisje van 2"/2
maand, in levensgevaar.
L'Aquila is de hoofdstad van het
gewest Abruz en ligt op 254 kilo
meter ten noorden van Napels.
Het Virus in Napels heeft zulk een
rampzalig verloop kunnen heb
ben omdat men er in de achter
buurten zo op elkaar woont onder
gebrekkige hygiënische om-
stangheden
Vietnam heeft eerst nu pas het ge
regelde leger in de strijd gewor
pen en China heeft nieuwe divi
sies naar het front gebracht.
Waarnemers achten de kans ge
stegen dat de Sowjet-Unie zich in
de strijd zal mengen nu de Chine
se inval toch van langere duur
blijkt te zijn. De Russen zijn gis
teren begonnen aan een militaire
luchtbrug naar Vietnam.
Uit China komen berichten dat
nieuwe divisies worden aange
voerd naar het front in Noord-
Vietnam. De Vietnamese ambas
sadeur in Parijs heeft verklaard
dat China zeker 200.000 soldaten
in de strijd heeft. Vietnam, dat de
Chinese inval tot nu toe vrijwel
alleen beantwoordde via de
volksmilities ter plaatse, heeft nu
het geregelde leger in de strijd
geworpen. Welingelichte kringen
in Bangkok melden dat de Chi
nezen al 40 kilometer op Vietna
mees grondgebied zijn doorge
drongen.
Buiten gevecht
Radio Hanoi maakte gisteren be
kend dat in de zes dagen strijd
ruim 13.000 Chinezen buiten ge
vecht zijn gesteld. Ook zouden
150 tanks vernietigd zijn. Uit
Bangkok werd gemeld dat de
Vietnamese havenstad Haiphong
zou zijn gebombardeerd. Het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken liet echter weten
dat dit bericht onwaarschijnlijk
Britse reizigers uit China melden
dat in Peking treinen zijn aange
komen met gewonden van het
front. Zeker tien lange treinen
met verse troepen reden richting
Vietnam.
Militaire deskundigen in Peking
geloven niet langer dat China ge
heel zelf kan besluiten wanneer
het de gevechten wil beèindigen.
De Vietnamezen beschikken
over een veel moderner bewape
ning zodat het China stevig van
repliek kan dienen. Het wordt
onwaarschijnlijk geacht dat Chi
na nog in staat is een gevoelige
klap uit te dienen zonder verder
ook niet forse tikken op te lopen.
De Chinezen kunnen wel veel
meer manschappen op de been
brengen.
De sterke man van China, vice-
premier Deng Xiaoping, zei gis
teren bij het bezoek van de voor
zitter van de Europese commissie
aan Peking dat China niet van
plan is ook maar een vierkante
meter van Vietnam bezet te hou
den. Hij zei dat zodra de actie vol
bracht was China zich zou terug
trekken. Over een tijdstip waarop
dat zou gebeuren liet hij zich ech
ter niet uit.
Uit Chinese diplomatieke kringen
wordt vernomen dat het de be
doeling zou zijn dat de militaire
operatie over een week, "of mis
schien iets langer" beëindigd zou
Gevaren groot
Een bekend beeld in Vietnam: vluchtelingen op weg naar veiliger oorden
CATANZARO - Een rechtbank in
de Italiaanse stad Catanzaro heeft
gisteren de neofascisten Franco
Freda, Giovanni Ventura en Gui-
do Giannettini tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld we
gens hun aandeel in en bomaan
slag op een Milaanse bank, nu
tien jaar geleden, waarbij 16 men
sen om het leven kwamen en 87
verwondingen opliepen.
Freda en Ventura werden bij ver
stek veroordeeld. Zij wisten uit
hun gedwongen verblijfplaats te
ontsnappen ondanks de bewa
king van de politie. Giannettini,
die agent van de Italiaanse ge
heime dienst is geweest, hoorde
het vonnis onbewogen aan.
Generaal Maletti kreeg vier jaar en
kapitein La Bruna twee jaar. Bei
den waren lid van de Italiaanse
geheime dienst die de plegers van
de aanslag geholpen zouden
hebben.
De anarchisten Valpreda en Merli-
no werden vrijgesproken van
medeplichtigheid aan de bom
aanslag, maar veroordeeld we
gens subversieve activiteit. Bei
den kregen vier jaar gevangenis
straf.
Het proces heeft 25 maanden ge
duurd. In totaal hebben 34 ver
dachten terechtgestaan, onder
wie rechtse extremisten, anar
chisten en leden van de Italiaanse
geheime dienst. Een hoogtepunt
van het proces vormde het optre
den als getuige van premier An-
dreotti. Hij ontkende dat de aan
slag zoals de agenten van de ge
heime dienst hadden gesteld,
door de politieke leiders gedekt
GENÉVE (GPD) - De wetenschap
over klimaatsverandering staat nog
in de kinderschoenen en er moeten
nog heel veel internationale onder
zoekingen worden verricht voordat
men er een verstandig woord over
kan zeggen. Dit is de slotconclusie
van de Wereld Klimaat Conferentie
die de afgelopen twee weken in
Geneve werd gehouden.
Het komt hierop neer dat de 350
experts uit een zestigtal landen zich
steeds sterker beginnen te realise
ren dat de door de mens veroor
zaakte klimaatsveranderingen vol
komen onoverzichtelijk zijn en
formidabele gevaren tot gevolg
kunnen hebben. De conferentie
heeft daarom ook besloten voorlo
pig geen bijeenkomst over het kli
maat op ministerieel niveau te
houden. Dit betekent echter niet
dat de klimatologische wetenschap
geen vooruitgang boekt. We veron
derstellen dat we langzaam naar
een nieuwe ijstijd toe gaan (over
10.000 jaar) en dat onze tempera
tuur aan het einde van deze eeuw
ongeveer twee graden lager zal
zijn.
Schommeling
Een koude winter zoals deze be
hoort in ieder geval tot de minimale
schommelingen en maakt op de al
gehele tendens niets uit. De klima-
tologen zijn het er de afgelopen we
ken over eens geworden dat de
mens optimaal gebruik moet gaan
maken van de gegevens die het
klimaat verschaft.
In streken met geringe regenval
moet men de grond nooit maximaal
uitbuiten maar zorgen dat er een re
serve blijft voor de jaren van grote
droogte. Dat is in de Sahel niet ge
beurd, waar we overigens niet van
een klimaatsverandering maar van
een schommeling kunnen spreken.
Er moeten gewassen worden ge
plant die het water in de grond
houden. Na het
„cash crops" door de Europeanen
is het evenwicht volkomen ver
stoord.
Tot de vorige eeuw had de mens
systemen waarbij de exploitatie
van de grond met de mogelijkheid
van droogte rekening hield. De
nomaden trokken met hun kudden
van de ene plaats naar de andere en
de landbouwers bleven in de oases
waar ze hun produkten uitwissel
den. De conferentie heeft zich
vooral beziggehouden met de in
vloed van de mens op het klimaat.
We weten dat het koolzuur (Co2),
dat bij het verbranden van fossiele
brandstoffen zoals hout, kolen, gas
en olie vrijkomt, normaal weer
wordt opgenomen door planten en
alles wat groen is.
Maar aangezien we onze fossiele
brandstoffen op maken - en onze
bossen kappen zonder op voldoen
de schaal te planten - kan de kool
zuur niet worden gerecycleerd. Dit
heeft tot gevolg dat het in de lucht
blijft en een soort isolatielaag
vormt, die de warmte vasthoudt en
uiteindelijk als een broeikas werkt.
Het broeikasteffect heeft tot gevolg
dat het koolzuurgehalte wordt ver
dubbeld en dat de temperatuur met
1 a 3 graden stijgt.
Depressies?
De vraag is nu of dit gunstig of juist
ongunstig is. Voor de plantengroei
blijkt het wel gunstig te zijn omdat
groen gretig koolzuur opneemt.
Maar als de ijskap op de Noordpool
zou beginnen te smelten, zou dat
rampzalige gevolgen hebben voor
de stralingsbalans. Er zouden de
pressies en andere klimaatsveran
deringen, waar men nauwelijks no
tie van heeft, uit voort kunnen ko
men. De eventuele gevaarlijke ge
volgen spelen al een belangrijke rol
in de discussie over kernener-
LONDEN - Ongeveer 300.000
ambtenaren hebben zich gis
teren gevoegd bij het sta
kerslegioen in Engeland.
Daardoor zullen het vliegver
keer, het scheepverkeer en de
handelingen in rechtbanken
nagenoeg stil komen te lig
gen. De regering heeft de sta
king onverantwoordelijk ge
noemd. Een van de vier bon
den heeft inmiddels een ak
koord tussen regering en
vakbonden over een loons
verhoging van elf procent
verworpen. Het ziet er daar
om nog niet naar uit dat de
anderhalf miljoen stakers in
de ziekenhuizen, scholen
bij openbare werken spoedig
aan de slag zullen gaan.
Donderdag nog kon premier
Callaghan hopen op een
spoedige beëindiging van de
stakingen in zijn land omdat
er een akkoord leek te komen
tussen regering en vakbon
den. De grootste vakbond
gooide echter roet in het eten
door op het laatste moment
het akkoord af te wijzen. Gis
teren kwam daar de staking
van 300.000 ambtenaren bij
zodat de zorgen voor de la-
bourregering alleen maar gro
ter zijn geworden.
POST,
CODE \M
pttpost
LONDEN - Het zekerste bewijs dat
iemand niets begrijpt van hoe de
Britse maatschappij in elkaar zit,
is wanneer hij verklaart het door
grond te hebben. Het simpele feit
is, dat ook de Britse elite zelf
steeds minder zeker weet wat nu
eigenlijk „in" is en wat „uit". Mag
je bijvoorbeeld in de hogere stra
tosfeer van de Britse society Een
spijkerbroek dragen of niet, moet
je „toilet" zeggen of „wc", moetje
mes en vork na het eten netjes
naast elkaar leggen of juist
niet?
Om zulke kwellende vragen te
beantwoorden heeft Debrett's
(uitgever van de officiële adelre-
gisters) een boekje laten ver
schijnen dat geredigeerd werd
door Richard Buckle. Het heet
,.U and Non-U Revisited", waar
bij „U" betekent upper-class;
„Non-U" slaat dan op alles wat
niet tot de elite behoort. Om niet
de indruk te wekken dat de elite
verstrikt is geraakt in zijn eigen
spelregels is het boekje op speel
se toon geschreven, alsof het er
eigenlijk allemaal niet zo toe
doet. Maar ondertussen.
Op voor- en achteromslag zijn twee
ogenschijnlijk identieke naast
elkaar staande jongemannen af
gebeeld. Het zou een tweeling
kunnen zijn, maar wie goed kijkt
ziet een paar opvallende ver
schillen. De jongeheren hebben
weliswaar allebei een jas, das en
Yi-i aan
witte pochette in zijn borstzakje
heeft, heeft de andere er een in
dezelfde kleur en met het zelfde
patroon van zijn das. Degene met
de witte pochette heeft dan ook
zijn linkerwenkbrauw de opge
trokken.
Op de achterkant van het omslag is
de bij de das passende pochette
verdwenen en dan is ook de
wenkbrauw van de ander tot
normale hoogte gezakt. Dat. in
een notedop, inclusief die wenk
brauw boven een anderszins on-
weest, aldus een Britse nakome
ling, zou er ook niemand zijn ge
weest die zijn voorbeeld had wil
len volgen en daarmee de eerste
stap had gezet van zijn grot naar
een Brits kasteel. Met andere
woorden, de elite is er om een
voorbeeld te geven en om het
„gewone" volk boven zichzelf uit
te heffen.
Deze theorie wordt serieus verkon
digd in een opstel van Sir Ian
Montcreiffe of that Ilk, Bart
(vraag mij niet wat dat allemaal
Ypres oefende het beroep uit van
hotelportier, en de graaf van Es
sex werkt nog steeds in een post
kantoor. Volgens de maatstaven
van de Britse elite kan het nog
erger, namelijk wanneer een der
gelijk persoon zich zou verlagen
om in zaken te gaan en daar rijk
van wordt.
Sir Ian Montcreiffe heeft zich ook
verdiept in het bekende dilemma
waarin de elitist verzeild kan ra
ken wanneer hij zich bijvoor-
mag, maar geen strakke en ook
geen met brede broekspijpen.
Zware bagage, liefst daterend
van voor de tijd dat vrijwel ieder
een per vliegtuig begon te reizen,
is zeer chic. Haarlengte: niet lang
maar ook niet militair kort. Zeg
gewoon „wc", niet kostbaar maar
duur, niet transpireren maar zwe
ten, en zeg nooit „zij is in ver
wachting" maar „zij is zwan
ger".
De verwarring kwam in de hogere
kringen pas goed op gang in de
door de zogeheten hogere krin
gen. Een goed voorbeeld daarvan
is de houtjes-touwtjes-jas, die
door generaal Montgomery en
andere hoge officieren werd ge
dragen in de Tweede Wereldoor
log. Toen deze jas gemeengoed
werd en aan de lopende band
werd geproduceerd en verkocht,
werd zij door de elite dus niet
meer gedragen.
Maar met de jaren zestig werd het
proces omgekeerd. Niet alleen
liet de jongere generatie zich de
Wat is „in" en wat is „uit" in Groot-Brittanië
bewogen gezicht, is het verschil
tussen U en Non-U. Want de elite
draagt geen bij de das passende
pochette.
Het geloof van de Britse elite in zijn
eigen heilzaamheid voor de sa
menleving is gebaseerd op de
mening dat de mensheid zich nog
steeds in holen en grotten zou be
vinden als er niet ooit iemand was
geweest die zich beter achtte dan
de anderen en zich daarnaar ge
droeg. Want als die elitistische
voor moet stellen). Hij is een fel
tegenstander van de hoge Britse
successiebelastingen, want geld
en het hebben van bezittingen
zijn volgens hem natuurlijk wel
een voorwaarde om uit de grotten
en holen te blijven. Wat overigens
niet wil zeggen dat er geen adel
lijke Britten zijn die „lagere" be
roepen uitoefenen.
Lord Strathnaver was een politiea
gent in Londen, Graaf Annesley
ilektriciendü_graaf' van
beeld in een kroeg bevindt en
daar door het klootjesvolk wordt
aangesproken en begroet met
termen die hij zelf nooit in de
mond zou nemen, termen als
„aangenaam" of „proost". In dat
geval, zegt Sir Ian, past het de eli
tist om zijn goedheid te tonen en
op gelijke wijze te antwoorden.
„Natuurlijk strijkt het wel zeer
tegen de haren in", aldus Sir
Ian.
eerste jaren zestig, toen vooral de
jongere generatie in Engeland
zich begon te tooien met afge
dankte huzarenkostuums, of in
officiersjassen waar de insignes
nog duidelijk op zaten. Dat waren
de symbolen van de society-stra-
tosfeer, en nu kon men zich daar
niet meer in vertonen zonder
voor gek te lopen, bij wijze van
spreken als een hippie.
Wat er plaatsvond was een omke
ring van het proces waarbij van
nnrl^hw Hij mnflp wprH HnrvinlH
mode niet langer voorschrijven
door het kopieren van wat de
toon aangevende elite droeg, het
was nu de elite die de mode af
keek van de jongeren en er dan
duurdere modellen van liet uit-
Een ander aspect van dat zelfde
omkeringsproces is dat de Britse
elite zich meer en meer bedient
van termen die uit de subcultuur
van de Cockneys, de Londense
ook hier worden onzichtbare
spelregels gehanteerd, want al
leen bepaalde Cockney-termen
zijn „in". Eén van die termen is
bijvoorbeeld „flogging", het
Cockney-woord voor iets aan de
man brengen, verkopen. Het is
dan zeer chic om te zeggen datje
besloten hebt een Rembrandt uit
je collectie te „floggen".
Hoe uitgebreid het web van de
Britse upper-class is blijkt uit de
cijfers: er zijn nog steeds 26 her
togen, 38 markiezen, ongeveer.
200 graven, helaas nog maar één
echte burggraaf (Viscount), en
omstreeks duizend lords. Maai
de upper-class is niet beperkt tot
personen met titels, want dan zijn
er nog de „gentlemen" die door
rijkdom en door de juiste kost
scholen en universiteiten be
zocht te hebben ook tot de upper-
class gerekend mogen wor
den.
Let, als buitenlander in Engeland,
ook op de mannen die in de win
ter geen jassen op straat dragen of
ze open laten hangen alsof niets
hen deren mag. Dat zijn zeer
waarschijnlijk de welgestelden
die daarmee laten zien dat ze
thuis, centrale verwarming heb
ben, en dus niet permanent in de
kou zitten. Maar dat wil weer niet
zeggen dat zij tot de upper-class
behoren, of zelfs maar gentleman
zijn. Zo eenvoudig is het in En
geland nooit.
