Grafiek, olieverf
en brons te kijk
nr
JESnOB
DONDKRDAG FEBRUARI 1979
PAGINA 25
Als u eens een mooi boek wilt
lezen, moet u „Een vlucht re
genwulpen" van Maarten 't
Hart lezen, waarvan velen
veronderstellen dat het erg
biografisch is, maar dat is het
niet zegt Maarten. Iets dat net
echt lijkt maar het niet is, ech
ter kan het bijna niet. Ik ci
teer, om u een idee te geven,
even een heel kort hoofdstukje,
getiteld ,Mijn vader".
,flij zit in een leunstoel naast de
kachel. Hij rookt een pijp. Hij
spreekt niet. Soms neemt hij
de pijp uit zijn mond, het lijkt
alsof hij iets wil gaan zeggen
7naar het uit de mond nemen
van zijn pijp is zijn manier
van spreken. Als hij de pijp
uit de mond heeft genomen,
kijkt hij je een paar keer dp-
lettend aan alsof hij tegen je
praat. Dan keeride pijp terug
in de mondhoek en kijkt hij
weer voor zich en je weet dat
hij iets tegen je heeft gezegd
maar meestal kun je niet ra
den wat het is. Alleen als hij
een nieuwe pijp moet stoppen
hoor ik een enkele keer zijn
stem: „Ik wou dat ik honderd
duizend gulden had".
,JDat is alles".
Regenwulpen
In het hooj'dstuk „Regenwul
pen" beschrijft Maarten 't
Hart de dood van de (zijn?)
moeder:
„Aan het eind van de middag
richt ze plotseling haar hoofd,
even op en twee korte zuchten
ontsnappen haar en haar
hoofd glijdt opzij en op het
zelfde moment zie ik een
vlucht regenwulpen voorbij
gaan boven het donkere riet.
Regenwulpen zijn zo zeld
zaam. zo bijzonder dat ik
naar het raam toe wil rennen
om ze beter te kunnen zien
maar ik doe het niet, ik denk
alleen maar: ze is gestorven
op het moment dat de regen
wulpen overkwamen en die
gedachte troost me, vreemd
genoeg".
Naar aanleiding van dit frag
ment, waarin de dood van de
moeder samenviel met het
overvliegen van een vlucht
regenwulpen, vroeg ik Maar
ten 't Hart een tijdje geleden
of hij wist hoe de dich ter C. S.
Adama van Scheltema
(„Kaak", voor zijn vrienden)
aan zijn eind ivas gekomen.
De dood had gevonden. Dat
wist hij niet. Adama van
Scheltema (zei ik dramatisch)
is vermoord door een vlucht
ganzen, of eenden, of zwanen,
of wie weet wel regenwulpen,
in ieder geval door een vlucht
overvliegend gevogelte. Ik liet
een korte stilte vallen, om deze
mededeling goed te laten
doordringen.
Wat was namelijk het geval (zei
ik op de breedvoerige wijze
van de „verteller" in een 19e
eeuwse roman), Adama van
Scheltema was bij het ophan-
gen van een schilderijtje van
het trapleertje gevallen en
had daarbij zijn nek gebro
ken. Maar dat wist hij niet.
Even later stond hij. met een
toch wel wat pijnlijke nek
neem ik aan, in de tuin achter
zijn huis toen hij een vlucht
regenwulpen (of ganzen of
eenden of zwanen) hoorde
aankomen. Hij legde het
hoofd in de nek en keek de vo
gels na, van links naar rechts
of van rechts naar links, daar
ivil ik af zijn. En terwijl hij
dat deed, brak zijn nek voor
goéd en viel hij dood neer.
Vermoord door een koppel
ganzen, een vlucht regenwul
pen of een V-formatie eenden
dat weet ik niet precies. Hoe
dan ook een mooie, snelle,
dichterlijke dood.
Dikke trui
Ir. H. W. J. Iedema, lid van de
Provinciale Staten van Gel
derland voor D'66, wil de jon
gelui op school een dikke trui
aan laten trekken, want dan
kan (volgens TNO-energie-
expert ir. J. Claus) de tempe
ratuur in de klas met 3 graden
omlaag, waardoor de stook
kosten met 20 procent zouden
dalen.
Dat zou best eens waar kunnen
zijn, alleen: met hoeveel pro
cent dalen dan de arbeids
prestaties van de leerlingen,
en van de leraar? En hoeveel
kosten 25 dikke truien (24 voor
de leerlingen, eentje voor de
leraar). Is dit geen verkapte
verhoging van het schoolgeld?
Hoe dik dient verder de trui te
zijn.whint alsvoor iedereen de
temperatuur met drie graden
omlaag gaat, moet iedereen
ook een even dikke trui van
drie graden aantrekken.
Verwarmt zo'n trui eigenlijk het
hele lichaam, zoals een kachel
het hele schoollokaal ver
warmt? Zomee, hoe zit het dan
met wollen wanten, een ijs
muts, een flanellen pyama
onder de bovenbroek en extra
dikke sokken, die alle li
chaamsdelen boven en onder
de trui-zone zullen moeten
bijwarmen? Wordt het dan
niet toch voordeliger als de
ouders de bezuinigde drie
graden warmte in de stook
kosten bijpassen, of de leer
lingen via een krantenwijk de
kachel op school tot normale
temperatuur opporren? De
ruimte waarin ik dit alles nu
zit te tikken, heeft dank zij een
elektrische olieradiateur die
op 3 (en niet op 5) staat een
temperatuur van 17 graden,
ik heb een trui aan, en ik heb
tamelijk koude voeten. Maar
evengoed toch een paar accep
tabele stukjes, of niet
LEIDEN - In de LAK-foyer aan het Levendaal en in het
Academiegebouw aan het Rapenburg zijn twee exposi
ties ondergebracht, die georganiseerd zijn door de sektie
tentoonstellingen van het LAK (Leids Academisch
Kunstcentrum).
Ze laten schilderijen en etsen zien
van twee autodidakten Kees
Epskanip en Ad Boeren (in de
LAK foyer) en van de kunstenaar
Bert Kienjet (in het Academiege
bouw).
Dat Kees Epskamp en Ad Boeren
het schilderen zichzelf hebben
aangeleerd is maar al te duidelijk
zichtbaar en het getoonde blijft
dan ook op het niveau van hob
byisme want in het geheel niets
met kunst, hoe klein die ook mo
gen zijn, te maken heeft.
Zij voelen zich aangetrokken tot
het realisme, het zo natuurge
trouw mogelijk weergeven van
elementen uit de werkelijkheid,
en zij baseren zich hiervoor dan
ook op fotografische voorstudies.
De schilderijen missen echter alle
kwaliteiten waarop hel realisme
berust. Een fijne, gladde penseel
streek, compositionele samen
hang, zorgvuldige stofuitdruk
king, levend kleurgebruik, drie-
dimensionaliteit, om zo eens wat
op te noemen, lijken aan Eps
kamp en Boeren geheel voorbij
gegaan te zijn.
Het opschroeven van blinkende
naambordjes waarin de titels zijn
gegraveerd bewijst nog eens al te
meer hoe ver ze verwijderd zijn
van het gebied van de kunst. De
exposant in het Academiege
bouw. Bert Kienjet, is dermate
geïntrigeerd geraakt door het
werkproces dat aan het uiteinde
lijke resultaat, in dit geval de ets,
vooraf gaat dat hij besloot dat
maar eens tot kunst te verheffen.
Niet het voltooide werk is kunst,
maar de totstandkoming ervan.
De vele etsjes die dit oplevert,
hangen in serie bij elkaar, gevan
gen in koel, onpersoonlijk plastic
waardoor de etstechniek nauwe
lijks zichtbaar is.
De etsen zijn echter zodanig in een
serie gecomponeerd dat de idee
"de tot stand koming" te tonen
ondergeschikt raakt aan de vorm
waarin het gepresenteerd wordt,
een vorm die seriële kunstaspec
ten heeft.
Als het Kienjet werkelijk ging om
het etsproces te laten zien dan
zou hij zijn etsjes naast elkaar
Galerie Kenosis. Oude Vest 53. Tentoon
stelling Vine Snoek - gouaches, schilde
rijen en keramiek. Geopend do. t/m za.
van 12-17 uur, tot 15 febr.
Galerie De Pomp, Dorpsstraat 38, War
mond. Tentoonstelling Ineke Kuiper -
tekeningen. Geopend dag. van 13-17 en
19-21 uur, woe. ook van 10—12 uur, tot 28
febr.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling "Een Leidse School" werk
van A. J. van Driesten (1878-1969). Ge
opend dag. van 10-17, zo. van 13-17 uur,
van 26 jan.-4 maart.
foyer LAK-Theater, Levend aal 150.
Tentoonstelling Kees Epskamp en Ad
Boeren - schilderijen. Geopend van 28
jan.-25 febr.
Sterrenwacht, Sterrenwachtlaan 6. Ten
toonstelling "Natuurgetrouw", werkte
keningen. Geopend dag. van 10-16 uur,
zo. van 13-16 uur. van 1 febr. t/m 1 mrt.
Akademiegebouw, Rapenburg 73. Ten
toonstelling Bert Kienjet - etsen. Ge
opend ma. t/m vr. van 8.30-18 uur, van
Galerie Pulchri Studio,
Oegstgeest. Tentoonstelling werk
Frits Frietman. Geopend dag. van 10-16
uur, zo. gesloten, van 26 jan.-15 maart.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Jose Calsina - teke
ningen en etsen. Jan de Graaf - plastie
ken. Geopend vr., za. en zo. van 14-18
uur, tot 26 febr.
Brasserie Scarabee, Pieterskerkchoor-
steeg 24. Tentoonstelling P.C. de Boer -
aquarellen en etsen. Geopend dag. vanaf
11 uur, tot 1 maart.
(kleine vaart)
Altair 13 vn Hamina nr Velsen.
Belgian Express 14 160 nno Villano r
Mostqgai
Cornelis
Dicky 14 te Amsterdam,
Dutch Sailor pass 13 Hanstholm nr Fe
lixstowe,
Elisa Johanna 13 vn Rotterdam nr Sluis
kil,
Fenja 14 20 no Sundsval nr Grange
mouth,
Frisian Trader 13 20 z Giombino nr
Cagliari,
Hugo Brinkman 13 vn Rotterdam nr IJ-
muiden,
Lauriergrqcht 13 vn Tenerife nr Las
Palmas,
Linda 13 vn Rotterdam nr Harlingen,
Lijnbaansgracht 13 20 n Ouessant nr
Bilbao,
Marie Christine 13 vn Amsterdam nr
Flensburg,
Marijke Smits 13 135 z Dakar nr Ham
burg,
Philip Broere 14 dw Calais nr Antwer-
Grote vaart
Acteon 13 v Dares Salaam nr Seychelles,
Amsteldreef 13 te Kaohsiung,
Bothniaborg 13 v Rotterdam nr Delfzijl,
Bussum 13 50 z Korea,
Capiluna 13 v Ardjuna nr Singapore,
Eemhaven 13 v Hamburg nr Bremen,
Esso Bonaire 13 55 w Jeddah nr Ain-
sukhna.
European Express 13 te Mobile,
Felania 13 v Hongkong nr Singapore,
Hollandia 13 v Bremerhaven nr Tilbury,
Incotrans Spirit 14 te Cristobal,
Kylix 13 v Aspea Spitia nr Syrië,
Laconia 13 te Rotterdam,
Marinula 13 195 zw Kamsar nr Fos,
Mytilus 13 1410 w Lbs Angeles nr Los
Angeles.
Neder Rijn 13 v Kaapstad nr Port Elisa
beth, Nedlloyd Baltimore 13 te Doha.
Nedlloyd Ebro 14 v Rotterdam nr Ant-
Nedlloyd Fukuoka 13 v Arica nr Kaos-
hiung,
Nedlloyd Futami 14 te Yokohama,
Nedlloyd Hanshu 13 v Kaapstad nr Port
WAT? Wil. J'J
NAAB P£ kONlNG V MISSCHIEN
TOE OM HEM /..H4A« IKZAU
oereveov)ven hem eebst
eens Goto
moeten hangen en niet zo com
poneren dat de vorm de inhoud
doet vergeten, al is die inhoud
niet bijster interessant om naar te
kijken.
Plastieken
De exposanten van galerie "De Ou
de Rijn" aan de Stille Mare (heus
geen cryptogram). Frans de Haas
en Karoly Veress tonen respec
tievelijk schilderijen en hoog
drukken, en sculpturen.
De bronsplastieken van Karoly
Veress domineren de expositie
ruimte volledig. Niet alleen om
dat de bronzen glad gepolijst zijn
en daardoor opvallend glimmen,
maar vooral door hun vormge
ving die bijzonder krachtig en
dynamisch is.
De abstrakte vormen waarin con
trasten als open - gesloten, hol-
bol. horizontaal-verticaal ver
werkt zijn, behoren - tot het aan
trekkelijkste wat er in Leiden te
zien is deze maand.
JURRIAAN VAN KRANEN
DONK
HÉT KOMINKL^K
iAsr VAM wojimömoop neeer
H'J MlET ftgfAAtP, t>lE5OM0e3£
KONIWG... HO MOEST ZICH
SCHAMEM
De avonturen van Jommeke DE KLEINE PROFESSOR
WILDBIEFSTUKJES
MET GROENE
KOOL
Voeg aan een kwart fles
eenvoudige en vooral
jonge rode wijn vier
eetlepels azijn toe, rin-
8 fijngedrukte
jeneverbessen, een
theelepel rosmarijn, een
verkruimeld blaadje
laurier en een theelepel
Ze willen mijn formules
aan de Amerikanen verkopen
Voor 'n hoop geld,
natuurlijk
Ha zo.' Wij zullen
er ook zijn Om
die boeven te
overmeesteren
Met hoeveel zijn ze, 1
professor U moet ook mee
om ze te herkennen
Tegenslag! Hoe kunnen we
de dieven snappen a/s we
ze niet kennen r
Ha,dat is goed
Flip, morgenvroeg trekken
we naar de ambassade.
Q ij moet er binnen
geraken en luistert alle
telefoongesprekken af.
Veel werk voor de boeg
Wemaken eersteen wandeling.
De professor moet bekomen
van adie emoties
biefstukjes i:
:n laat ze
n. Neem
i versge-
eruit, laat
ken, droog ze
malen peper, knoflook
de knijper en 2 thee
lepels rosmarijn. Braad
Neem het vlees uit de
het braad
vocht een flinke eetlepel
:eefde marinade
Roer, steeds boven laag
gebonden
Laat de
biefstukjes er nog heel
opwarmen.
[Snipper een groen kool-
'e en kook de snippers
5 minuten gaar, samen
iet .kleine blokjes ka-
WINABORN
Agenda
Ontmoetingscentrum "d'Oude Vest",
Oude Vest 81. Tentoonstelling van di
verse Leidse kunstenaars - schilderijen
en beeldhouwwerk. Geopend vanaf 12
febr.-5
Galerie-bibliotheek, Luifel baan 1, Was
senaar. Tentoonstelling Loes uit den
Bogaard - keramiek, Cathy Jansen -
schilderijen en aquarellen. Openingstij
den van de bibliotheek, van 27 jan.-22
Galerie De Oude Rijn. Stille Mare 4. Ten
toonstelling Frans de Haas - schilderijen
en Karoly Veress - beeldhouwwerk. Ge
opend woe. t/m za. van 12-17 uur, zo. 28
jan. van 14-17 uur, van 26 jan.-25 febr.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Force ten from Naverone",
da. 2.30. 7.00 en 9.30 uur, zo. 2.00, 4.30.
7.00 en 9.30 uur, 12 jr.
CAMERA: "De klompenboom", da. 8.00
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "De nieuwe avonturen
van Pietje Bel", za. en woe. 2.30 uur, zo.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur,tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
LI DO 1: "Eei
7.00 e
).15 L
LIDO 2: "The Buddy Holly Story", da.
2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, al.
LIDO 3: "An unmarried woman", da.
7.00 en 9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook
2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Bambi", woe. en
za. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur. 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 u
(alleen voor de echtgenoot) v;
15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 ui
Babyshow en avondbezoek.
Kinderafdeling: dag.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders en grootouders).
Dag. van 14.30-14.45 uur
en van 18.30-18.45 uur.
'Bezoek aan ernstige patiènten:\
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
nr Balboa.
Nedlloyd Korea 13 te Yokohama,
Nedlloyd Lek 14 te Basrah verw,
Nedlloyd Linge 13 v Suez nr Damman,
Nedlloyd Loire 13 v Rotterdam nr Ham
burg,
Nedlloyd Madison 13 v Vlissingen nr
Port Said,
Nedlloyd musi 13 v Hongkong nr Kaap
stad.
Nedlloyd Nagasaki 15 te Durban verw,
Nedlloyd Niger 13 te Amsterdam,
Nedlloyd Rotterdam 14 te New York
Nedlloyd Rouen 14 te Koeweit,
Nedlloyd Schie 13 v Yokohama nr Na-
goya,
Nedlloyd Simonskerk 11 v Durban nr
Hongkong.
Nedlloyd Talbot 14 te Dakar,
Trident Amsterdam 13 te Amsterdam,
Viana 13 230 w Bermuda nr Curasao.
Bioscopen Alphen-
EURO 1: "Een vrouw als Eva", da. 1.30,
6.30 en 9.00 uur, zo. ook 4.00 uur, za. ook
12.15 uur,_16jr.
EURO 2: "Force ten from Naverone", da.
1.45, 6.45 en 9.15 uur, zo. ook 4.15 uur, 12
jr.
EURO 3: "The Buddy Holly Story", da.
2.00. 7.00 en 9.15 uur, zo ook 4.30 uur, al.
Nachtvoorstelling: "Fantomas", za.
12.15 uur, 12 jr.
EURO 4: "Veel liefs uit Moskou", da.
2.15,7.15 en 9.45 uur, zo. 4.45,7.15 en 9.45
uur, 12 jr.
Kindermatinee: "De avonturen van Dik
Trom", za., zo. en woe. 2.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Bel Ami", za. 12.15
uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "De wraak van de roze
panter", vr. 7.00 en 9.15 uur. za. 4.00,7.00
en 9.15 uur, zo. 4.00 en 6.15 uur, ma. en
woe. 8.30 uur, al.
"Don't look now" do. en zo. 8.45, di. 8.15
16 jr.
15 FEBRUARI 1979
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Eene eigenaardige reliquie is
uit Frankrijk naar Oostenrijk
gezonden: het spinrokken van
Marie Antoinette, door deze nog
in hare gevangenschap ge
bruikt. Het bestaat uit ebben
hout, met zilver beslagen. De
klos is van ivoor. Het vlas is er
nog aan. ivaarmede de konin
gin op den dag harer terecht
stelling spon. Dit spinrokken is
in 1867 op de Parijsche tentoon
stelling te zien geweest en heeft
toen aanleiding gegeven tot een
geschil over de echtheid, welke
daarbij onweerlegbaar ge
staafd is. De laatste eigenares,
de douairière De Raincin, heeft
het aan eeneHongaarscliedame
vermaakt.die de nageaachteu is
der koningin in hooge eere
houdt.
- In Engeland heeft de "Privy
Council" als i>oorzorgsmaatre
gel tegen de pest een zorgvuldig
onderzoek bevolen naar den ge
zondheidstoestand aan boord
van schepen uit de Zee van Azof,
waar deze ziekte thans voor
komt.
Vijftig jaar geleden:
- Van alle kanten uit Europa
komen berichten binnen over
een Siberische koude. In de bin
nenstad van Berlijn werden
temperaturen van 25 graden
vorst gemeten, hetgeen sedert
1855 niet was voorgekomen Ook
langs de kust vai de Noordzee
werden temperaturen van 20gr.
vorst gemeten. In Bessarabiö
noteerde men min 30 gradenTe
Warschau zakte de thermometer
tot 36 graden onder nul en in
Tsj echo-S low aki je Budweis
record van 41 graden
- geconstateerd. De in Praag
aan wezige kolen voorraden zijn
vrijwel uitgeput en men wacht
thans op nieuwen aanvoer. Het
t ransport is evenwel zeer moei
lijk. De laagste temperatuur in
Weenen was gisterochtend 29
graden onder nul, de laagste
stand van den thermometer
sinds 1775. Het Oostenrijksche
bondsleger zal theekeukens in
de Weenschestraten doen plaat
sen. waar gratis warme thee
verstrekt zal worden. Hoe koud
het ook hier te lande is. blijkt uit
een bericht uit Emmer-Compas-
cuum. waar de grond over een
afstand vai een kilometer is ge
barsten. Bovenaan is de barst 5
c.m. breed. Bij een landbouwer
te Barneveld is een landlooper
in den hooiberg doodgevroren
gevon dei
