Gezondheidszorg richten
op de lokale behoeften
Uithof krijgt na
jaren weer
kans van de KNSB
CB32SQ3S2SI
MEMISA- actie voorde Derde Wereld
Kerk moet kritische mensen niet het zwijgen opleggen
WK-dames in Den Haag
MUHREN VERLIEST
IN HOGER BEROEP
ZIJL/LGB-ZIAN/VIT
Amateurs
afgelast
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1979
Memisa, het rk medi
sche missiewerk, gaat nog
meer aandacht schenken
aan de basisgezondheids
zorg in ontwikkelingslan
den. "De gezondheids
problemen moeten op het
grondvlak worden aange
pakt," zegt Jos Poels van
"Memisa-Nieuws" over de
koersbepaling in het beleid.
De westerse gezondheidszorg, met
moderne ziekenhuizen, universi
tair getrainde artsen en de na
druk op het genezen van zieken,
voldoet niet. Het grootste deel
van de ziekten in de Derde We
reld wordt veroorzaakt door
slecht voedsel en onhygiënische
toestanden.
Poels: "Om daarin verandering te
brengen heeft men niet in de eer
ste plaats artsen nodig."
In september vorig jaar werd een
internationale conferentie ge
houden over gezondheidszorg
"in de eerste lijn". Organisator
van deze conferentie was de We
reld-gezondheidsorganisatie.
Daar was de laatste jaren het be
sef gegroeid dat een traditionele
aanpak van de gezondheidszorg
geen oplossing biedt voor de im
mense problemen in de Derde
Wereld.
Sommige statistieken van de We
reld-gezondheidsorganisatie lie
ten zelfs een verslechtering van
de toestand zien. Viervijfde van
de wereldbevolking heeft geen
toegang tot een redelijk systeem
van gezondheidszorg. Driekwart
heeft geen beschikking over goed
drinkwater. In de Derde Wereld
Opleiding van
eigenlandse
mensen is voor
de plaatselijke
gezondheidszorg
in de
ontwikkelingslanden
een eerste
vereiste.
sterven achtmaal zoveel kinde
ren vóór het tweede jaar als in de
westerse landen.
Alle landen die aan de conferentie
deelnamen waren het erover eens
dat een nieuwe, meer praktische
benadering nodig is.
Zelfwerkzaamheid
De gezondheidszorg zal zich vooral
moeten richten op de plaatselijke
behoeften. Dit houdt in het be
vorderen van initiatief en zelf
werkzaamheid van de plaatselij
ke bevolking. Voorrang moet
worden gegeven aan hygiënische
voorzieningen, basiszorg bij ziek
ten en verwondingen, inentings
programma's, het voorkomen en
de behandeling van volksziekten
en de zorg voor moeder en kind
vóór, tijdens en na de geboorte.
Daarnaast blijft Memisa zich inzet
ten voor medische hulp in ramp
situaties, voor de gezondheid van
hen die in de ontwikkelingslan
den werkzaam zijn (missionaris
sen, broeders, zusters, verpleeg
sters, artsen, fysiotherapeuten
enz.) en voor de uitzending van
artsen en paramedisch personeel
(verpleegsters, fysiotherapeuten
enz.). Ook wil men de samenwer
king met andere organisaties op
dit gebied versterken. Verder
blijft Memisa de opleiding van
artsen en anderen in de gezond
heidszorg ten bate van de Derde
Wereld financieel steunen.
Vorig jaar waren voor Memisa in
ontwikkelingslanden 74 artsen
werkzaam, 46 verpleegkundigen,
5 analisten en 3 fysiotherapeuten.
Ongeveer 400 grotere medische
projecten werden gesteund, ter
wijl ook vele honderden kleinere
aanvragen konden worden geho
noreerd.
In totaal ontving Memisa vorig jaar
11 miljoen gulden voor haar
werk. Het komende weekeinde, 3
en 4 februari, houdt zij de grote
collecte voor dit jaar. Memisa kan
alleen aan haar doel beantwoor
den als ook deze inzameling weer
een succes wordt.
GESPREK. De Nationale Raad
voor Katechese (rk) heeft mgr.
Gijsen, bisschop van Roermond,
een brief geschreven waarin de
raad zich bereid verklaart een
gesprek met hem aan te gaan als
daartoe een reële mogelijkheid
aanwezig is.
Bisschop Gijsen deelde in decem
ber mee, geen geld meer te zullen
geven aan deze raad en aan het
Hoger Katechetisch Instituut.
Aanleiding was de publikatie van
het "Werkboek Katechese". Vol
gens Gijsen zou dat werkboek
niet bespreekbaar zijn geweest.
Dat ontkent de raad. Het was mgr.
Gijssen die het gesprek uit de
weg ging. Hij nam ook zijn maat
regelen zonder enig contact
daarover met de raad te hebben
gehad. De bezwaren tegen het
werkboek maakte hij kenbaar in
een brochure, waarvan het Hoger
Katechetisch Instituut als druk
werk een exemplaar kreeg toege
stuurd. En op het overleg tussen
de bisschoppen en de'raad (4 de
cember) was Gijsen niet aanwe
zig.
"Geen teken van bereidheid tot
herstel van het contact", zo con
stateert de raad. "Maar dit weer
houdt ons er niet van een dialoog
met u aan te gaan", aldus de brief.
Namens velen
ZWARTKRUIS. Morgen komen
leken en pastores uit alle deke
naten van het rk bisdom Haar
lem bij elkaar om te praten over
de recente ontwikkelingen in de
Nederlandse kerkprovincie. De
ze actie vanuit de basis wordt in
breed verband ondersteund
door handtekeningenacties in
alle kerken van het bisdom die
ten doel hebben in te stemmen
met het beleid van de Haarlemse
bisschop Zwartkruis.
Na het interview van Elsevier met
mgr. Gijsen liet mgr. Zwartkruis
zijn pastores in een brief weten
dat hij achter hun werk blijft
staan en dat hij cn zijn bestuur
hun gezag in dialoog en collegia
liteit blijven uitoefenen.
In de uitnodigingsbrief voor de bij
eenkomst van morgen zeggen de
initiatiefnemers dat het tijd
wordt publiekelijk te laten mer
ken dat er ook andere rk gelovi
gen zijn dan die namens wie bis
schop Gijsen zegt te spreken. De
handtekeningenacties worden
voortgezet tot mgr. Zwartkruis
naar Rome vertrekt voor een be
zoek aan de paus. "Hij moet na
mens velen kunnen spreken als
hij in Rome pleit voor collegiali
teit en dialoog."
Aalmoezenier. Bisschop Simo-
nis van Rotterdam heeft pater
Jelle Jorna benoemd tot aalmoe
zenier voor de woonwagenbewo
ners in Zuid-Holland. Jorna was
eerst werkzaam in het bedrijfsa-
postolaat binnen het Nederland-
Beroepen
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Amsterdam-
Sloten J. van Slageren Bijlmer
meer; aangenomen naar Eder-
veen G.H. Abma Poortvliet.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Den Ham (Ov.) D. de
Bruijn Klundert.
Jubileum. Ds. I.J. Wisse te Zeist is
op 7 februari 25 jaar predikant.
Van 1968 tot 1973 was hij predi
kant van de hervormde gemeente
te Rijnsburg. Zondagmorgen om
10 uur is er een jubileumdienst in
de Sionskerk te Zeist, vrijdag 9
februari van 5 tot 7 uur een recep
tie.
Geref. Bond. Drs. K. Exalto, her
vormd predikant te Benthuizen,
is benoemd tot tweede voorzitter
van de Gereformeerde Bond in
de Hervormde Kerk. Hij komt in
de plaats van ds. C. den Boer die
deze functie neerlegde in ver
band met zijn benoeming tot stu
diesecretaris van de bond.
Werelddiakonaat. Het algemeen
bureau van de Gereformeerde
Kerken in Nederland (Leusden)
Voor kritisch ingestelde men
sen is eigenlijk geen plaats
meer in vele kerkelijke ge
meenten. De Leeuwarder
predikant H. Zuidersma, die
werkzaam is op het bureau
van de Friese provinciale
kerkvergadering van de
Hervormde Kerk, signaleert
dat in het blad "Herfoarmd
Fryslan". En hij vindt dat
"merkwaardig".
"In allerlei verbanden blijken
kritisch ingestelde mensen
te worden ervaren als last
posten. Men zou ze liever nog
vandaag dan morgen zien
vertrekken. In elk geval laat
men hen zo weinig mogelijk
aan het woord komen. Het
zijn storende elementen ten
aanzien van de rust en de
vrede die men verkiest".
Ds. Zuidersma ziet dat ook tel
kens weer in de kerkelijke
wereld.
"De motivering kan nóg zo te
recht zijn en op goed evange
lische gronden geschieden,
maar jongeren en ouderen
die bijvoorbeeld de vinger
leggen bij wat heel duidelijk
niet overeenstemt met het
belijden van Christus in deze
wereld, dichtbij of veraf, of
die openlijk partij kiezen
voor acties ervaren het aan
den lijve: voor hen is in vele
gemeenten en kerken eigen
lijk geen plaats".
De predikant denkt dan aan
acties zoals tegen de aan
maak van het neutronenwa
pen of tegen investeringen in
dictatoriaal geregeerde lan
den.
Etiket
"Ze worden door kerkeraden
en parochieraden ter ver
antwoording geroepen, zoals
krantenberichten je soms
vertellen, of krijgen snel een
etiket opgedrukt. Wie van
het doorsnee kerklid wil
immers graag gezien worden
met wie communistische of
marxistische ideeën heet te
hebben of wie "nog roder is
dan rood"?
Deze wijze van behandeling
van kritische mensen acht
ds. Zuidersma des te merk
waardiger als zij zich binnen
kerkelijke gemeenschappen
voordoet. Vooral wanneer de
kritiek toch wezenlijk met
het evangelie te maken heeft
"want is Hij die men in de
kerk als zijn Heer belijdt niet
een en al kritiek van Gods-
weg op ons aller leven van
egoïsme en onrecht?"
"In dat licht bezien zou men
van alle Christus-belijders
in de wereld kritiek mogen
verwachten op alles wat met
dit belijden in strijd is en zou
er ook veel meer oog en oor
moeten zijn voor hen die in
bepaalde zaken daarin voor
gaan".
Ds. Zuidersma houdt het voor
mogelijk dat de negatieve
instelling tegenover de kri-
tici ook in de kerk voortkomt
uit het feit dat "hun kritiek
onszelf raakt en pijn veroor
zaakt in eigen geweten".
"Maar dan is het tijd om deze
mensen niet het zwijgen op
te leggen maar om onszelf te
bekeren".
BISSCHOP ZWARTKRUIS
HAARLEM
steun aan velen
ontving vorig jaar uit collecten in
de kerken en aan persoonlijke
giften een bedrag van dertiene-
neenhalf miljoen gulden voor het
werelddiakonaat. Dit bedrag was
1,3 miljoen hoger dan'in 1977.
Daarnaast werd in 1978 voor de
hulpverlening aan India (over
stroming) nog 1.203.000 ont
vangen.
Voor dit jaar heeft de commissie
voor het werelddiakonaat van
deze kerk een begroting van 14
miljoen aangenomen. Aanstaan
de zondag en op een zondag in
oktober wordt hiervoor gecollec
teerd.
Puebla
Slachtoffers. Een organisatie
voor informatie over Zuid-Ame-
rika heeft de Latijns-Amerikaans
bisschoppenconferentie in de
Mexicaanse stad Puebla lijsten
voorgelegd met namen van poli
tieke slachtoffers. Ze bevatten
1500 namen van priesters en le
ken die sinds de bisschoppen
conferentie in Medellin (1968)
zijn vermoord.
De organisatie noemt het opval
lend, dat de vervolging van pries
ters en leken telkens oplaaide na
rapporten van de Noordameri
kaan Rockefeller over Zuid-
Amerika. Hij immers omschreef
de RK Kerk als "een macht, ge
neigd tot verandering, zo nodig
tot revolutionaire verandering".
De meeste slachtoffers onder leken
werden geteld in landen als Sal
vador, Honduras, Guatemala en
Nicaragua.
Italië. De Italiaanse bisschoppen
hebben de rooms-katholieken
opgeroepen niet te grijpen naar
marxistische oplossingen voor
de politieke problemen van het
land. Zij publiceerden hun ver
klaring enkele dagen nadat de
Italiaanse communistische partij
haar steun aan de christendemo
cratische minderheidsregering
had opgezegd. Premier Andreotti
diende toen het ontslag van zijn
regering in. De bisschoppen vra
gen de gelovigen zich te houden
aan de richtlijnen van het kerke
lijke leergezag.
DEN HAAG - Alleen de foto's in zijn kantoor herinneren
aan een turbulente schaatsperiode. Daar hangen ze, de
beeltenissen van de sterren van weleer, getooid in het
schaatspak van de proforganisaties ISSL en WISO. Een
aantal coryfeeën, dat jaren lang in binnen- en buitenland
hele volksstammen in beweging zette. Namen te over;
Schenk, Verkerk, Höglin, Bols, Verheyen, Groenvöld en
Fornaess. Hoewel de foto's hun kleuren nog jaren zullen
behouden, beginnen de herinneringen van die jaren te
vergelen.
Jan Klok, directeur van de Haagse
kunstijsbaan "De Uithof', waar
het aanstaande weekeinde het
wereldkampioenschap schaat
sen voor dames wordt gehouden,
denkt nog met plezier terug aan
die tijd". Waarom zijn we er in
gestapt indertijd? We voelden
wel mee met die jongens. Jaren
lang hadden ze voor een paar cen
ten gereden. Ze wilden iets ver
dienen. Nou, het bestuur van "De
Uithof' stelde, wij bepalen wie
hier op onze baan rijden. Niet de
KNSB en de ISU. Dat was de ba
sis van het latere conflict".
Voor het eerst sinds 1974 krijgt "De
Uithof' weer een internationale
ontmoeting Na het financiële
debacle van de WISO kwam de
Haagse kunstijsbaan buitenspel
te staan. Hoewel het meningsver
schil met de KNSB zeer snel
werd uitgepraat, bleef de ISU, de
Internationale Speed Skating
Union, dwarsliggen. Klok en "De
Uithof' hadden volgens de nog
zeer amateuristisch denkende
schaatsbonzen verkeerd gegokt.
En daarvoor moesten ze boeten.
Inmiddels zijn de "feiten" verjaard
en maakt Klok zich met zijn staf
op voor het wereldkampioen
schap dames. Klok: "En dat is na
tuurlijk heel iets anders dan dat
profschaatsen. Jaren geleden za
ten we er met veel geld in. Nu
loopt zowel de KNSB als De Uit
hof evenveel financieel risico. En
dat het moeizaam zal zijn om fi
nancieel rond te komen bewijst
de voorverkoop. Niet meer dan
1500 kaarten zijn we kwijt. Te
weinig om quitte te spelen".
Kordaat
De rijzige Klok is nou niet het type
achter wie je de directeur van een
kunstijsbaan zoekt. Hij oogt meer
als een kordate bankemployé, die
dag in dag uit zijn fiets pakt om
op de bank couponnetjes te
knippen. Maar achter deze "kan-
toorbediende-facade" steekt toch
een man die precies weet wat hij
wil. Toen in 1972 de ISSL (Inter
national Speed Skating League)
van de grond kwam, met als grote
leider de Amerikaan Ned Neely,
voelde Klok dat dit een ontwik
keling was die gesteund diende te
worden. Als schaatsliefhebber
meende hij dat ook de schaatsen
rijders wel eens iets mochten
verdienen. Jarenlang hadden de
vedetten de stadions vol gekre
gen, de centen werden dankbaar
in de kassa's van de banen ge
stopt en niet te vergeten in de
kluis van de KNSB.
'Daarom heb ik er toch geen spijt
van dat ik er toen ingestapt ben.
Neely benoemde me zelfs tot se
cretaris-generaal van de ISSL.
Nou, ik had al heel snel door dat
die man niet te vertrouwen was.
Ik heb de jongens meerdere ma
len gewaarschuwd, maar ze ge
loofden hem. Een jaar later was
de zaak kapot en stonden ze let
terlijk en figuurlijk in de kou.
Zonder één cent. Toen zijn we
met de WISO gestart. Met admi
raal, Barrel en Van Marle. Maar
voordat we begonnen hebben we
met alle jongens gesproken.
Eerst moesten alle kosten er af,
dan pas zouden ze geld krijgen.
Het verhaal is verder wel bekend.
Het profschaatsen had geen enkele
levensvatbaarheid. De rijders
moesten het met een paar stui
vers doen. Toch zijn onze activi
teiten niet zinloos geweest. Ik
meen te mogen stellen, dat de
huidige begeleiding veel profes
sioneler is dan toen. We hebben
iets los gewoeld. Het leukste vind
ik dat alle jongens uit die periode
maatschappelijk zo goed terecht
zijn gekomen. Schenk en Nottet
hebben een goed lopende prak
tijk als fysio-therapeut; Bols
ADVERTENTIE
A.s. zaterdag waterpolowedstrijd
Zwembad „De Zijl" aanvang 19.15 uur.
Advertentie aangeboden door Mercasol.
i "De Uithof', maar dat zal niet
heeft een sportzaak; Verkerk is
coach van de Zweedse schaats
ploeg en runt in Noorwegen een
motel en Verheyen is leraar in de
lichamelijke opvoeding. Toch
een teken dat ze iets meer mee
brachten dan alleen het schaat
sen. Dat tekent voor mij de ware
sportman. Dat betekent karak
ter".
De manier waarop hij over de
ideolen van toen spreekt, bewijst
dat Klok meer met zijn gedachten
in het verleden leeft. Klok: "La
rie, onze conclusie. Ik heb de
laatste jaren de ontwikkelingen
in het schaatsen geweldig gevon
den. Kijk naar de recordlijstn.
Waar vind je een Schenk en Ver
kerk? Weggevaagd zijn ze door de
jeugd. Een logische ontwikke
ling, dat wel, maar mag je enigs
zins lyrisch praten over een tijd
die zo indringend was. Ieder
mens heeft dat in zijn leven. Bij
mij waren dat die jaren. Maar ik
heb echt geen oogkleppen voor.
Ik sta met beide benen in deze
tijd. Daarom vind ik de snelle op
komst van bijvoorbeeld een Ria
Visser symptomatisch voor de
sport. Joris van den Bergh, de
sportjournalist, zei het tientallen
jaren geleden al: "Wat goed is,
komt snel".
Nog even en de oeeitenis van de
jeugdige schaatsenrijdster uit
Oud-Beyerland hangt ook bij
hem aan de muur. En ze zou zeker
niet misstaan temidden der kam
pioenen.
AMSTERDAM (ANP) - Het door de
KNVB gehanteerde vergoedin
genstelsel bij transfers is niet in
strijd met het beginsel van decon-
tracteer-vrijheid en evenmin met
het Europees recht. Dat conclu
deert het gerechtshof in Amster
dam in zijn uitspraak in hoger
beroep van het kort geding,dat de
voetballer Arnold Mühren aan
spande tegen de voetbalclub FC
Twente en de KNVB. Het hof be
krachtigde hiermee de uitspraak
van de presiden t van de Utrechtse
rechtbank.
Mühren wendde zich in het najaar
van 1978. toen zijn contract met
FC Twente afliep, tot de rechter
nadat onderhandelingen over
zijn indiensttreding bij Ajax wa
ren stukgelopen, omdat de twee
clubs het niet eens konden worden
over de transfersomFC Twente
wilde voor Mühren zes ton heb
ben. maar de Ainsterdamse club
wilde niet hoger dan vier ton
gaan.
Bij het daarop volgende kort ge
ding vocht Mühren het thans gel
dende vergoedingssysteem van de
KNVB principieel aan. Hij stelde
dat FC Twente onrechtmatig
handelde door hem op grond van
dit systeem te belemmeren in zijn
pogingen om bij Ajax in dienst te
treden. De president van de
Utrechtse rechtbank vond van
niet en wees zijn eis af. Hoewel
Mühren inmiddels een contract
had gesloten met de Engelse club
Ipswich Town, tekende hij niet
temin hoger beroep aan.
ZEIST - De KNVB heeft alle wed
strijden voor de zaterdag- en zon-
dagamateurcompetitie afgelast.
Ook hebben alle afdelingen de
wedstrijden voor het hele week
einde afgelast, terwijl de wed
strijden van de jeugdelftallen be
taald voetbal evenmin doorgaan.
De beslissing over het program
ma in het betaalde voetbal wordt
vandaag genomen.
Het hof overweegt in zijn vonnis,
dat het niet heeft te oordelen over
de maatschappelijke aanvaard
baarheid of wenselijkheid van dit
vergoedingenstelsel, waarover
nog steeds een discussie gaande is
en met betrekking waartoe van
regeringszijde mogelijk nieuwe
maatregelen zijn te verwachten.
De vraag of het stelsel strijdig is
met de wet, nfoet echter ontken
nend worden beantwoord, aldus
de uitspraak, omdat voor de
overgang van een speler naar een
andere club geen toestemming
van zijn oude club is vereist. De
rechtsgeldigheid van het nieuwe
contract wordt namelijk niet
aangetast als de twee clubs het
over de transfervergoeding niet
eens kunnen worden
Vierde titel
Jan Hoffmann
ZAGREB (ANP) - Jan Hoffmann
heeft voor de vierde maal (1974,
1977, 1978 en 1979) de Europese
titel kunstrijden bij de heren ver
overd. In Zagreb behaalde de
Oostduitser een benauwde over
winning op Vladimir Kovalev
(Sowjet-Unie) omdat Hoffmann
zijn voorsprong die hij na de ver
plichte figuren en de korte kür
had opgebouwd in zijn vijf-minu
ten-voorstelling tijdens de vrije
kür bijna geheel verloren zag
gaan.
Hij vermeed alle moeilijke spron
gen zodat Kovalev heel dichtbij
kwam. Maar zoals de laatste jaren
steeds het geval is geweest moest
de ex-wereldkampioen Kovalev
zich opnieuw tevreden stellen
met de tweede plaats.
De beste uitvoering werd opnieuw
door de Brit Robin Cousins uit
gevoerd die daarmee een prach
tige derde plaats veroverde. De
uitvoering van de Brit telde
tweemaal een zes. Bij de dames
leidt An net Poetzsch na de ver
plichte figuren. Astrid Jansen in
de Wal staat 22ste.