Ontslag kabinet-Andreotti
Deng doet uitval
naar Sowjet-Unie
Baktiar houdt toezicht
op de Iraanse grondwet
ATHEENSEFOLTERAAR VERMOORD
Nieuwe
president
Algerije
Taiwan
bereidt
zich
voor
Patstelling in Italië
op oorlog
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1979
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
MADRID - Kolonel Benjedid
Chadly is gisteren door het
buitengewone congres van de
Algerijnse socialistische
staatseenheidspartij „Front
de Lieration Nationale"
(FLN) aangewezen tot de op
volger van de overleden pre
sident Houari Boumédienne.
Zijn benoeming zal op 7 fe
bruari bekrachtigd worden
door algemene verkiezingen,
waarvoor de 50-jarige kolonel
de enige kandidaat is.
De aanwijzing van Chadly tot
•president van Algerije wordt
gezien als een overwinning
van het leger, dat een socialis
tische politiek voorstaat zoals
die onder Boumédienne werd
gevoerd. Chadly geniet in le-
gerkringen een hoog aanzien,
hij staat goed aangeschreven
in de Oostbloklanden, maar is
ook acceptabel voor de Wes
terse mogendheden.
Grote verliezer tijdens het bui
tengewone partijcongres is de
orthodoxe socialist kolonel
Salah Yahiaui, die onder het
voorwendsel van „revolutio
naire eenheid" alle macht
naar zich toe probeerde te
trekken. Yahiaui, de tweede
kandidaat voor het president
schap, heeft de beslissing om
een nieuw staatshoofd te be
noemen aanzienlijk ver
traagd, omdat hij zich tijdens
het congres een tegenstander
verklaarde van het wijzigen
van de grondwet uit 1976, die
aan de president een nage
noeg absolute macht ver
leent.
De nieuwe president, die door
het centrale comité van de
FLN is gekozen, is tevens se
cretaris-generaal van de
staatseenheidspartij. De Re
volutionaire Raad, vroeger
het hoogste orgaan in Alge
rije, is tijdens het congres op
gegaan in het politburo van
de staatseenheidspartij. De
grondwet van 1976 zal door
het parlement in overeen
stemming worden gebracht
met de statuten van de FLN.
Dit betekent dat de toekom
stige president veel minder
macht zal hebben dan zijn
voorganger. Chadly zal ver
antwoording moeten afleg
gen aan het parlement..Zijn
politiek zal gecontroleerd
worden door het politburo
van de FLN en zal in overeen
stemming moeten zijn met de
visie van het centrale comité
van de staatseenheidspartij.
In tegenstelling tot vroeger
zal Algerije een vice-presi
dent kennen.
Het leger staat garant voor de
voortzetting van de politiek
van de overleden president
Houari Boumédienne. De
pijlers van de FLN blijven net
als voorheen de militairen, de
arbeiders, de jeugd en de re
volutionaire patriotten, die
gezamenlijk binnen de
staatseenheidspartij de te
volgen politieke lijn aange
ven.
Hoewel Benjedid Chadly als
politicus een vraagteken is,
verwacht men op korte ter
men geen ingrijpende veran
deringen op het gebied van
binnen- en buitenlandse poli
tiek. Binnenslands zal men
proberen de corruptie en de
bureaucratie te bestrijden om
de industrie en met name de
landbouw op peil te brengen.
Op buitenlands gebied heeft
de FLN zich tijdens het con
gres uitgesproken voor de
steun aan bevrijdingsbewe
gingen die strijden voor hun
zelfbestemmingsrecht tegen
koloniale mogendheden.
Voorts heeft de FLN zich ver
klaard tegen imperialisme, en
racisme, en voor de verster
king van de eenheid in de
Arabische wereld.
Chadly koos bij de staatsgreep
op 19 juni 1965, waarbij Ben
Bella ten val kwam, de zijde
van Houari Boumédienne. Na
de dood van Houari Boumé
dienne coördineje Chadly,
met het oog op de veiligheid
in het land, de acties van het
leger. Hij is voor de tweede
maal getrouwd en heeft twee
kinderen. Zijn hobby is zei
len.
TEHERAN (AFP/Reuter/UPI) -
Premier Sjapoer Baktiar van Iran
heeft gisteren aan de vooravond
van de terugkeer in zijn land van
de geestelijke leider Chomeini, in
een boodschap tot de natie ge
zegd dat zijn kabinet erop zal toe
zien dat men zich houdt aan de
grondwet.
Om geweld te voorkomen, zei de
premier, zal het kabinet niet toe
staan dat men zich vergrijpt aan
andermans leven en goed. De
verantwoordelijkheid voor het
bloed dat eventueel zal vloeien,
zal vierkant op de schouders van
de 'aanstichters' rusten, aldus de
eerste-minister.
Gezien de vrijheid die al bestaat en
de vreedzame houding van het
kabinet, aldus Baktiar, zullen
geen aanslagen worden geduld,
zeker niet tegen de handhavers
van de openbare orde.
Hij vroeg de bevolking hem „op dit
gevaarlijke ogenblik in de ge
schiedenis van Iran" te helpen,
zodat hij de soldaten naar hun ka
zernes kan terugsturen en de we
deropbouw van het land ter hand
nemen.
De militaire gouverneur van Tehe
ran heeft met ingang van vandaag
gedurende drie dagen optochten,
marsen en bijeenkomsten ter
gelegenheid van de terugkeer
van Chomeini toegestaan, zo
heeft radio Teheran bekendge
maakt.
De gouverneur heeft de bevolking
daarbij gewaarschuwd op haar
hoede te zijn voor aanstokers, die
de gelegenheid zouden kunnen
aangrijpen om rellen te veroorza
ken. Hij heeft haar gevraagd ei
gen 'ordediensten' in te stellen,
maar gewaarschuwd dat leger en
politie zullen optreden wanneer
openbare gebouwen zouden
worden aangevallen.
Dat de gouverneur het meent werd
gisteren duidelijk, door vertoon
van macht van het leger in de
hoofdstad. Terwijl duizenden
Chomeini-aanhangers Teheran
binnenstroomden, reden er ko-
lonnes tanks en troepenvoertui
gen door de straten. Hier en daar
kwam het tot schermutselingen,
waarbij minstens twee Chomei
ni-aanhangers het leven verloren.
In afwachting van het vliegtuig dat
Chomeini naar Teheran bracht,
was de luchthaven van Teheran
voor alle luchtverkeer gesloten.
Begrepen is dat het leger van Iran
en medewerkers van de ^jatolla
tot een compromis zijn gekomen
ten aanzien van het veiligheids
plan dat is opgesteld. Zo verzorgt
het leger de veiligheid vanaf het
ogenblik dat Chomeini aankomt
tot aan zijn aankomst bij het na
bijgelegen 'Sjahiad'-monument,
toneel van grote pro-Chomeini-
bijeenkomsten in de laatste
maanden.
Bij het monument zal de ordedienst
worden overgenomen door
Chomeini's entourage en zal het
leger zich terugtrekken op de
strategische punten in de hoofd
stad.
ROME (Reuter) - Premier Andreotti van Italië heeft gis
teravond het Italiaanse staatshoofd, Sandro Pertini, het
ontslag van zijn regering aangeboden.
President Pertini heeft het ontslag aanvaard en Andreot
ti verzocht in functie te blijven en de lopende zaken te
behartigen.
Eind vorige week was het kabinet
van Andreotti in feite al gevallen
toen de communisten lieten we
ten het kabinet niet langer te ge
dogen. De communistische party
van Berlinguer kan zich niet vin
den in het economisch beleid van
de christen-democraten.
In het debat in het parlement kwam
het gisteren tot een fel debat tus
sen de christen-democraten en de
communisten. Ook de socialis
ten, de sociaal-democraten en de
republikeinen lieten gisteren het
kabinet vallen.
Aangezien het weinig waarschijn
lijk lijkt dat Andreotti erin slaagt
een nieuwe regering te vormen,
worden nieuwe verkiezingen als
onvermijdelijk beschouwd. De
communisten, de tweede groot
ste partij in het land, eisen rege
ringsverantwoordelijkheid en
worden daarbij gesteund door de
socialisten. De christen-demo
craten zijn echter fel gekant tegen
het idee communisten op minis
tersposten te benoemen. Ook bij
de vorige kabinetsformatie is dit
vraagstuk het moeilijkste punt
geweest en er kwam toen een
oplossing uit de bus waarbij de
christen-democraten een min
derheidskabinet vormden maar
waarbij de communisten het be
leid mede zouden gaan bepalen
zonder daadwerkelijk in het ka
binet zitting te nemen. De com
munisten vinden jiu echter dat
hun invloed te weinig tot uit
drukking is gekomen.
Historisch
Met de zoveelste kabinetscrisis in
Italië komt het "historisch com
promis" weer om de hoek kijken.
Historisch omdat samenwerking
tussen communisten en christen
democraten principieel gezien
niet direct voor de hand ligt. De
christen-democraten houden
sterk vast aan hun principe dat in
een regering niet samengewerkt
kan worden met communisten.
Zij lijken daar voorlopig ook niet
van te willen afwijken al kan er
onder de druk van de omstandig
heden natuurlijk van alles gebeu
ren. De communisten voelen zich
niet erg verwant met de christen
democraten en zij zijn bang een
schijn van samenwerking met
het "kapitalisme" op zich te laden
door al te veel water in de wijn te
doen.
Aan de andere kant raakt het ge
duld van de communisten zo
langzamerhand wel op en met het
partijcongres van 20 maart in het
vooruitzicht wil men nu toch
spijkers met koppen slaan, dat
wil zeggen trachten in de rege
ring te komen om zo een duide
lijke stempel te drukken op het
beleid dat voornamelijk gericht
moet zijn op de strijd tegen de
economische crisis en het toe
nemend terrorisme.
Teleurgesteld
De communistische partij (PCI) is
vooral teleurgesteld in het feit dat
door de huidige samenwerking
met de christen-democraten de
populariteit in het geding dreigde
te komen omdat christen-demo
craten bij impopulaire maatre
gelen wezen op de gedogende
houding van de communisten. Er
viel dus voor de PCI in feite wei
nig binnen te halen op deze ma
nier en dat terwijl de christen
democratische partij nog altijd
op verschillende bestuursni
veaus de scepter zwaait.
Bij nieuwe verkiezingen zou de rol
die de PCI het laatste jaar ge
speeld heeft dan ook duur te
staan kunnen komen. Daarom
ook zijn de communisten niet al
te happig op nieuwe verkiezin
gen terwijl de huidige weg voor
hen onaanvaardbaar werd. De
christen-democraten verwachten
eveneens niet veel goeds van
nieuwe verkiezingen en daarom
zal Andreotti proberen om toch
met een nieuwe regering te ko
men. De kansen daarop worden
echter zeer laag aangeslagen.
Andreotti wil geen kabinet van na
tionale eenheid, zoals de com
munisten en anderen dat willen,
en daarmee is een patstelling be
reikt die naar het zich laat aanzien
voorlopig niet kan worden opge
heven.
Algemeen wordt verwacht dat An
dreotti opnieuw belast zal wor
den met de vorming van een re
gering, maar gezien de diepe me
ningsverschillen wordt hem wei
nig kans van slagen gegeven. De
vice-voorzitter van de socialisten,
Claudio Signorile, heeft voorge
steld een niet-christen-demo-
craat aan te wijzen als formateur
en hij noemde daarbij de leider
van de republikeinen, Ugo La
Malfa, die vorig jaar ook al in de
race lag voor de functie van pre
sident.
Opnieuw DDR-
spionnen
gearresteerd
(Van onze correspondent)
BONN - Het federale Openbaar
Ministerie in Karlsruhe heeft gis
teren bevestigd dat er weer twee
vermoedelijke DDR-spionnen
zijn gearresteerd. Het zijn de 44-
jarige personeelsdirecteur van
Duitslands grootste elektrici
teitsconcern RWE in Essen en
een employé van een chemische
fabriek in Ingelheim aan de Rijn.
De arrestaties staan in verband
met het overlopen van de DDR-
officier Stiller. In totaal zijn in de
ze zaak nu tien spionnen als zo
danig herkend. Acht van hen zit
ten in voorarrest.
Tot nu toe is niet te overzien wan
neerereen eind zal komen aan de
reeks arrestaties. Het gaat ken
nelijk om een wijd vertakt net
van Oostduitse agenten, die zich
vooral bezighielden met het
doorgeven van gegevens uit de
Westduitse industrie, economie
en wetenschap. Het zwaartepunt
lag waarschijnlijk op de atoom
industrie.
Inmiddels heeft Karlsruhe even
eens bevestigd dat de Beierse
SPD-landdagafgevaardigde
Friedrich Cremer (58) op verden
king van spionage voorlopig is
gearresteerd. De parlementaire
immuniteit van Cremer, die al
sinds 1966 in de Landdag zit, is
opgeheven.
Paus op
thuisreis
MEXICO (UPI) - Paus Johan
nes Paulus II heeft gisteren
zijn bezoek van zes dagen aan
Mexico besloten. Per vlieg
tuig begaf hij zich in de mid
dag van Mexico-stad naar
Monterrey, in het noorden
van Mexico, nabij de grens
met Texas.
Van Monterrey vloog de paus
naar Nassau op de Bahama-
eilanden. Na een korte stop
vervolgde hij zijn reis naar
Rome.
Rosalynn Carter en mevrouw Cho-Lin, de echtgenote van de Chinese vice-premier Deng Xiaoping bezochten
gisteren de dierentuin om naar de Chinese panda's te kijken.
Hsing-Hsingde mannelijke beer die indertijd door China aan de Verenigde Staten werd geschonken, kauwt
onverstoorbaar door aan zijn bamboeriet.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Deng Xiaoping
heeft gedaan wat Amerika, al
thans Carter en zijn ministers
vreesden: hij gebruikte een be
zoek aan het ultramoderne mu
seum voor eigentijdse kunst voor
een uitermate scherpe aanval op
de Sowjet-Unie, als de voor
naamste bedreiger van de we
reldvrede. Dat is geen nieuwe
opinie, maar in het Witte Huis
werd althans gehoopt dat Deng
Carter, die met de Russen nog het
een en ander heeft te regelen, niet
in verlegenheid zou brengen.
Welnu, de onverstoorbare, maar
beminnelijke Deng, heeft de VS
even de harde kant van de Chine
se politiek laten zien, op Ameri
kaans grondgebied. Dat is een
gezond proces, want geen Ame
rikaan kan nu nog twijfelen aan
zijn opvattingen, rnaar het is in
het Witte Huis en bij het ministe
rie van buitenlandse zaken toch
aanleiding gweest tot enig han
denwringen en tandenknarsen.
Immers: SALT, het akkoord ter
verdere beperking van strategi
sche nucleaire wapens, moet nog
komen en met die overeenkomst
verschijnt Brezjnjev op het Ame
rikaanse toneel.
Deng en Carter hebben gisteren ter
afsluiting van het formele be
zoek, protocollen getekend om
trent samenwerking op het ge
bied van de wetenschappen,
technologie, cultuur en consulai
re betrekkingen. China krijgt
consulaten in San Francisco en
Houston, Amerika in Kanton en
Sjanghai.
Dengs zeer glansrijke bezoek aan
Washington en succesvolle pre
sentatie aan het Amerikaanse
volk heeft wel geleid tot een
weerzinwekkend feit: De VS
hebben de voornaamste woord
voerder van Taiwan, Gene Loh,
directeur van het voorlichtings
bureau ir. New York, uitgewezen
voordat Deng arriveerde. Poli
tiek was dat voorzichtig en op
portuun aangezien Loh zich in
krantenartikelen bij voortduring
zeer kritisch had uitgelaten over
Amerika's besluit nieuwe ban
den met de Chinese communis
ten aan te gaan. Desondanks
blijkt dat buitenlanders die op de
beslissing kritiek hebben zonder
omhaal uit het land worden gezet.
En wat het nog onsmakelijker
maakt is de omstandigheid dat
Loh is uitgewezen op verzoek van
Peking, waar de Chinezen ter
plaatse hem aan de top van een
"zwarte lijst" hadden neergezet.
Ritueel
Deng Xiaoping heeft zich gisteren
onderworpen aan een Ameri
kaans ritueel: een simultaan in
terview met de nieuwslezers van
de belangrijkste televisieonder
nemingen. Hij bleek zeer wel in
staat tot de ook van westelijke
staatslieden bekende, weinig
zeggende antwoorden, niet al
leen, maar legde enkele belang
rijke punten vast:
China's nieuwe beleid ten
van de VS, het Westen wordt niet
door een persoon bepaald en
staat of valt niet met Deng Xiao
ping: de bruidsdagen zullen
voortduren, verzekerde Deng.
China zal Kampudchea (Cambodja)
blijven steunen, maar tot welke
acties dat zal leiden, wordt nog
bestudeerd. China heeft per tra
ditie aan de vooravond van een
belangryke politieke en militaire
onderneming krachtige waar
schuwingen laten horen. Tot nu
toe ontbreken die nog wat het
conflict tussen Vietnam en Kam
pudchea betreft.
China zou gaarne zien dat de VS
tegenover de Russen met meer
beslistheid optreden. De Sowjet-
Unie is het belangrijkste gevaar
voor de wereldvrede in een pe
riode die wordt gekenmerkt door
een Russische offensieve hou
ding en een terugtrekking van de
Amerikanen.
Deng heeft Carter geen pact voor
gesteld tussen de VS, Japan en
China tegen de Sowjet-Unie,
maar heeft wel verklaard dat de
VS zich omtrent de Russen geen
illusies moeten maken.
Zijn opmerkingen over de Sowjet-
Unie hadden geenszins de be
doeling Carters positie (ten aan
zien van de Sowjet-Unie en te
genover het Congres) te onder
mijnen. Carter mag in China best
kritiek hebben op het Chinese
beleid, zolang die kritiek terecht
is. Maar, zei Deng, ik zeg omtrent
de Russen niets nieuws want die
opinie wordt door China al vele
jaren verkondigd.
(Van onze correspondent)
TAIPEH - In Taiwan is de afgelo
pen weken een grootscheepse in
zamelingsactie gehouden voor de
uitbreiding van de eigen defen
sie-industrie. Doel is deze onaf
hankelijk te maken van Washing
ton nu de Verenigde Staten ver
dere toenadering zoeken tot de
Volksrepubliek. Buitenlandse
waarnemers verwachten dat
middellange afstahdsraketten
zullen worden gemaakt. Militaire
experts menen bovendien dat op
korte termijn een eigen atoom
bom kan worden ontwikkeld.
De aankondiging van de normali
sering van Washington met Pe
king, en van de verbreking van de
diplomatieke betrekkingen met
Taipeh, heeft hier mierden de
cember aanvankelijk geleid tot
een woede-uitbarsting, waarby
de Amerikaanse ambassade werd
aangevallen en tientallen auto's
in brand werden gestoken. Maar
de rust is inmiddels weerge
keerd, het personeel is groten
deels vertrokken, en enkele ge
bouwen zijn al weer in plaatselij
ke handen overgegaan.
De verontwaardiging heeft zich de
afgelopen maand omgezet in een
grote nationalistische campagne,
waarbij de vlag en andere sym
bolen alom zichtbaar zijn. Presi
dent Chiang Ching-kuo, riep op
"Om niet ongerust te worden in
tijden van tegenslag en de kalmte
en waardigheid te bewaren".
Die kalmte en waardigheid zijn van
groot belang, omdat Taiwan zijn
voorsprong op de Volksre
publiek vooral dankt aan massale
hulp en investeringen uit Japan,
de Verenigde Staten, en West-
Europa. Onrust zou de grote be
drijven kopschuw kunnen ma
ken, en zij hebben het land sinds
de oorlog een begin van welstand
gebracht.
In plaats van buitenlanders af te
schrikken wordt geprobeerd de
binnenlandse saamhorigheid te
versterken. En het eiland ge
bruikt daarvoor een onderstre
pen van het devies: Vertrouw op
eigen kracht" - hetzelfde dat het
vasteland nu juist wat begint los
te laten. De genoemde inzame
lingsactie leverde de eerste tien
dagen bijna honderd miljoen
gulden op. Een bekende werkge
ver schonk bijna 300.000 gulden,
en veel ondernemingen maakten
een of twee dagen loon van hun
werknemers over. Veel publici
teit werd ook gegeven aan een
bejaarde die zijn pensioen af
stond, en kleuters die hun spaar
varkens kwamen brengen. Na
vrant was het geval van een
pluimveebedrijf in Taipeh, dat
2000 zogenoemde Peking-eenden
afstond voor de slacht.
Op dit moment geeft Taiwan de
helft van zijn overheidsbudget
uit aan verdediging en heeft naar
verhouding de meeste militairen
ter wereld: op 16 miljoen inwo
ners zijn er een half miljoen man
parate troepen, en tweeënhalf
miljoen reservisten. Men heeft al
een licentie van Northrop voor de
bouw van eigen F-5-straaljagers.
Er wordt gewerkt aan een mid
dellange afstandsraket die dui
zend kilometer ver reikt, dat wil
zeggen tot belangrijke Zuidchi-
nese steden als Shanghai, Nan
king en Kanton. De eigen specia
listen van het Chungshan Insti
tuut voor wapenontwikkeling
hebben de kennis daarvoor op
gedaan in een jarenlange samen
werking met het wereldberoem
de Massachusettes Institute of
Technology (MIT). Hetzelfde
geldt voor de atoombom, waar
van wordt verwacht dat die bin
nen twee jaar gereed kan zyn.
ATHENE - Voor zijn woning in de Atheense
wijk Neos Kosmos is gisteravond de
voormalige politiefunctionaris Petros
Babalis (46) doodgeschoten door twee
gemaskerde mannen, die wisten te ont
komen.
In december 1976 werd zijn collega Evan-
gelos Mallios, met wie hij het meest be
ruchte folterteam tijdens de dictatuur van
1967 tot 1974 vormde, onder gelijksoortige
omstandigheden vermoord door een zich
noemende groep „Zeventien november",
die tevoren de verantwoording had op
geëist voor het doodschieten van een
Amerikaanse CIA-functionaris, Richard
Wells.
Mallios' begrafenis leidde toen tot ongere
geldheden, verwekt door actief en voor
malig politiepersoneel, waarbij vijf Griek
se journalisten werden mishandeld.
Bij de plaats van de moord werd een zeer
uitvoerig document gevonden, getekend
door een zich noemende „Groep juni '78
van de Revolutionaire Volksstrijd",
waarin niet alleen de dictatuur, maar ook
het daarop volgende parlementaire sys
teem wordt aangevallen.
Oppositieleider Andreas Papandreou
kwam in de loop van de nacht met de vol
gende verklaring: „Deze daad is in te voe
gen in de pogingen tot ondermijning en
destabilisatie van het democratisch be-
Üte*ü' (Euro)communistische
dagblad Avghi sprak van een „samenzwe
ring tegen het wettig systeem".
De laatste week zijn tien arrestaties en uit
voerige verhoren verricht tegen een ui
terst rechtse organisatie, zich noemende
„Organisatie voor Nationaal Hersteldie
ervan wordt beschuldigd het afgelopen
jaar tientallen bommen te hebben laten
ontploffen, waarbij dertig personen wer
den gewond. Onder de gearresteerden zijn
drie officieren in actieve dienst.
Niet alleen de ochtendbladen van de oppo
sitie, ook de regeringsgezinde Kathimeri-
ni sprak in verband met de moord op Ba
balis van „verdachte praktijken, met als
oogmerk het scheppen van abnormale
toestanden".
Anders dan de folteraars van de militaire
politie, waarvan de kopstukken jarenlan
ge gevangenisstraffen uitzitten, heeft de
rechtspleging tegen politiefunctionaris
sen als Babalis groot onbehagen gewekt.
De meesten kwamen er met vrijspraak of
met enig voorarrest af. De zwaarst gestraf
te was Babalis, die enige maanden gevan
genisstraf heeft uitgezeten.
