Jlk durfde hem geen
zoen meer te geven"
Maurice "woont ideaal" in kubus
Gemeente rond
met plan voor
tunnel Kooilaan
Klacht bij inspectie over behandeling in Endegeest
PvdA betreurt
vertrek eigen
Mieleden
Weinig
bekend
over
proeven
met
dieren
Nieuw politiebureau Langegracht
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1979
LEIDEN
LEIDEN - Het bestuur van de
Leidse PvdA betreurt het snelle
vertrek uit de gemeenteraad van
mogelijk drie PvdA-raadsleden
(Meijer, Duivesteijn en Mentzij)
door de benoeming in gemeente
lijke functies. Afdelingsvoorzit
ter Jonker riep de fractie gisteren
op een verdere "leegloop' te
voorkomen.
„We moeten voorkomen dat straks
de hele fractie in gemeentelijke
dienst treedt", aldus Jonker. Hy
waarschuwde vooral voor de si
tuatie dat de benoemingen van de
PvdA-raadsleden bij de publieke
opinie "verkeerd kunnen over
komen". De PvdA-voorzitter
drong aan op nadere regels - zoals
eerder door WD-raadslid Van
Duijn bepleit - bij benoemings-
procedures, waarin raadsleden
betrokken zijn.
Vanuit de fractie wees wethouder
Tesselaar er overigens op dat het
aantrekken van een coördinator
bij het woonwagencentrum
(waar voor Mentzy kandidaat is,
red.) een aangelegenheid is van
het bestuur van het woonwagen
centrum.
LEIDEN - Na jarenlang alle
grieven te hebben inge
slikt heeft mevrouw L.
Smit, dochter van een ex-
patiënt van Endegeest,
een klacht ingediend bij
de inspectie voor geeste
lijke volksgezondheid.
Ze doet dat pas na al die ja
ren omdat ze bang was
dat klachten verhaald
zouden worden op haar
vader. Sinds eind voige
week is haar vader, de 69-
jarige Van de Oever, van
het psychiatrisch zieken
huis overgebracht naar
huize De Wilbert in Kat
wijk.
Mevrouw Smit en haar zuster, me
vrouw Catsma, hebben de in
spectie te kennen gegeven dat zy
de wijze waarop hun vader ja
renlang in Endegeest (herenpa
viljoen D) is behandeld beneden
peil vinden. Van zowel geestelij
ke als lichamelijke verzorging
van de hulpbehoevende man, hij
lijdt aan de ziekte van Hunting
ton, die o.m. verlammingen als
gevolg heeft, zou geen sprake zyn
geweest.
"Smerig"
Een weergave van haar relaas: "Pa
tiënten werden er de hele dag aan
hun lot overgelaten. Vader werd
's morgens in een stoel neerge
poot en daar bleef hij de hele dag
zitten. Ze deden niets met hem.
Hij zag er ook smerig uit, onver
zorgd, in een vieze zaal. En dat
terwijl hy helemaal niet kan pra
ten of zich kan bewegen. Als ex
cuus werd aangevoerd dat Ende
geest te weinig personeel had.
Maar het personeel dat er was
keek ook niet naar de mensen
om. Dat zat liever met elkaar een
spelletje te doen in het kantoor
tje. Toezicht ontbrak dan."
Opgesloten
Mevrouw Smit noemt als voor
beeld van de verwaarlozing van
de patiënten de man die urenlang
in het toilet zat opgesloten. "Ze
waren gewoon vergeten hem eraf
te halen." Wat haar vader betreft
vond ze het verschrikkelijk dat
hij eens een dag lang met het ge
bit van een andere patiënt in zijn
mond zat. "Hij stikte er zowat in.
Maar het was daar zo dat mensen
die konden lopen zich het beste
konden redden. De overblijvers
moesten dan maar zien wat ze in
hun mond kregen. En wat erg
was dat er spullen verdwenen of
werden gestolen. Toen pa veertig
jaar getrouwd was en wij kwa
men bleek z'n trouwring zoek.
Dat vind ik nog bijna het ergste"
aldus mevrouw Smit.
te en vieze kleren die hij op En-
degeest droeg. Daar durfde je
hem geen zoen te geven, zo sme
rig zag hij eruit..."
Ook een aantal kledingstukken
dient volgens de dochters als be
wijsstuk ("Sommige kleren zijn
niet eens van hem. Die patiënten
droegen gewoon eikaars kleren")
dat met de brief naar de inspectie
is gestuurd. Mevrouw Smit is er
nog vol van.
"Ze zouden gewoon een inval moe
ten doen. Want wat gebeurt er als
je er niet bent? Je word achter
dochtig, maar het is ook heel erg
als je mensen ziet die schreeuwen
om hulp. Het zijn net varkens",
aldus de vrouwen, die menen dat
ze de klacht moeten indienen om
de achtergebleven patiënten van
herenpaviljoen D te helpen.
Nog een
Overigens vraagt zy zich af of er op
de bij de inspectie ingediende
klacht respons komt, nu zij ie
mand heeft ontmoet die een
soortgelijke klacht heeft inge
diend. Ook in dit geval betrof het
de vader. Deze man, die in een
paviljoen van Endegeest was on
dergebracht, zou tweede- en der
degraads brandwonden hebben
opgelopen doordat hij in een
gloeiend heet bad was gestopt.
Zijn schoondochter heeft in
novermber '77 al een klacht bij de
inspectie ingediend, maar zy zou
alleen een beyestiging van ont
vangst hebben gekregen. Bij de
inspectie is zowel haar naam, Van
Duyvenvoorde, als de naam van
de ex-patiënt, Van Dyk, niet be
kend.
Verbaasd
Geneesheer-directeur Mojet van
Endegeest is verbaasd over de
klacht die mevrouw Smit heeft
ingediend. Volgens hem is haar
vader altijd goed behandeld.
"De man heeft de uiterste zorg ge
kregen, juist omdat hij een ziek
tebeeld heeft dat nogal in de be
langstelling is. Maar wat mij ver
baast is dat zijn vrouw ons juist zo
dankbaar was dat de maatschap
pelijk werker de overplaatsing
heeft geregeld. En dan komen ze
nu nog eens met klachten. Dat die
op haar vader verhaald zouden
worden, dat is natuurlijk regel
rechte onzin, Ik vermoed, maar
dat is een gissing, dat de zorgen
van de familie over de ziekte van
de vader zo'n stuk onvrede met
zich meebrengt dat die in een
klacht aan ons adres wordt
geuit."
De heer Mojet zal nog contact met
haar opnemen om precies te ho
ren waar de klachten op stoelen.
Intussen heeft het PPR-Tweede-
Kamerlid Ria Beckers belang
stelling voor de zaak getoond,
evenals het Leidse PvdA-raads-
lid Joyce Hes. Of ër vragen over
de kwestie worden gesteld is
(nog) niet bekend.
MIEP DE GRAAFF
Zij voelde zich lange tijd "in de
hoek gedrukt" omdat haar klach
ten niet werden aangehoord.
("Wy waren stooksters").
Het verwonderde haar dan ook niet
dat op haar vraag of familieleden
van andere patiënten in het pa
viljoen de aanklacht wilden on
derschrijven zij afwijzende ant
woorden kreeg. De reden volgens
mevrouw Smit: ook zij zijn bang
dat op hun op Endegeest verblij
vend familielid "wraak" wordt
genomen door verplegend per
soneel.
"Hemel"
Volgens zijn dochters is de heer
Van de Oever "van de hel in de
hemel" gekomen door zijn ver
trek uit Endegeest. "Hij zit er nu
fris bij, hij wordt beziggehouden,
het personeel maakt ook zomaar
eens een praatje met hem. Hy
heeft een mooie rolstoel gekre
gen en nette kleren. Elke keer als
ik er kom heeft hy goeie kleren
aan inplaats van die oude, kapot-
LEIDEN - Zonder officieel vertoon is gisteravond de tweede "Woon Ideaal-
beurs" begonnen.
De eerste bezoekers, die rond de klok van zeven uur de Groenoordhallen
binnendruppelden, waren wel getuige van het optreden van Maurice del
Monte. Hij kroop, er rustig zijn tijd voor nemend, in een kubus van 49
centimeter met een deuropening van 25 x 27 centimeter.
Niet alleen klom het slangenmens in de glazen kubus, hij presteerde het ook
vanuit die benarde positie het penseel ter hand te nemen om aan één van
zijn schilderijen te werken.
Volgens het bureau Drie Plus, dat voor de organisatie van de beurs tekent,
hebben gisteravond naar schatting drieduizend bezoekers de kassa van
de Groenoordhallen gepasseerd.
Naast informatie over wonen - er zijn vijftig stands - biedt de beurs tot en
met zondag ook optredens van artiesten. Vanavond treedt de zangeres
Mieke er op, morgenavond zijn dat Saskia en Serge. Zaterdag komt de
zangeres zonder naam naar haar geboorteplaats en zondag tenslotte is
James Bellamy uit de tv-serie 'de familie Bellamy' in levenden lijve te
aanschouwen.
Schrijfavond,
Amnesty International Leiden
organiseert vandaag een
schrijfavond. De bedoeling is
om met zoveel mogelijk men
sen brieven te schrijven ten
bate van mensen die gevan
gen zitten vanwege hun me
ning, geloof of huidskleur. De
ze avond zal de aandacht
vooral op Roemenië gericht
worden De bijeenkomst be
gint om acht uur en wordt ge
houden in het pand Rapen
burg 100. Koffie, schrijfmate
riaal en voorbeeldbrieven
zijn aanwezig.
VARA-avond
morgenavond een gecombi
neerde leden- en gespreks
groepavond. Er zal gesproken
worden over het rapport
"Naar een werkbare VARA"
dat is opgesteld door het
hoofdbestuur. De vergadering
wordt gehouden in 't Parle
ment aan de Nieuwe Rijn 52
en begint om kwart over acht.
Klaverjassen
De buurtverenigingen Mare-
dorp en Noordvest organise
ren morgen weer een klaver
jas- en sjoelavond. Belang
stellenden zijn om acht uur
welkom in het Leidse Volks
huis aan de Apothekersdijk.
De groep bracht deze maand
een debuut-elpee uit getiteld
"Holy Cat". De plaat bevat
zelf geschreven stevige rock
nummers. De groep bestaat
uit Kees Nix, toetsen, Harm
Bieger, slagwerk, Ruud van
den Tang, basgitaar, John
Philippo, gitaar, percussie,
strings en zang en Peter Lan-
gerak, gitaar en zang. Het op
treden begint om ongeveer 9
uur, maar de zaal gaat al een
uur eerder open
Fryslan
De Haags-Leidse formatie
Sfinx zal morgenavond op
treden in het Leids Vrijetijds
centrum aan deBreestraat 66.
Het gezelschap "Fryslan" voor
Leiden en omstreken houdt
morgenavond een bijeen
komst in 't Parlement aan de
Nieuwe Rijn 52. De heer H.T.
J. Miedema uit De Bilt zal
spreken over het ontstaan van
Friese voor- en achternamen
en het gebruik van "bijna
men". De bijeenkomst begint
om acht uur.
LEIDEN - De gemeente Leiden is
rond met een plan om onder de
Willem de Zwijgerlaan bij de
Kooilaan een tunnel voor fietsers
en voetgangers aan te leggen. Met
de aanleg van deze voorziening is
een bedrag van bijna 4 miljoen
(3.750.000 gulden) gemoeid. Het
plan moet nog de goedkeuring
krijgen van de gemeenteraad en
is sterk afhankelijk van rijkssub
sidie.
Burgemeester en wethouders gaat
er vanuit dat het rijk voor deze
voorziening ongeveer 1,6 miljoen
gulden bijdraagt. Het andere deel
moet de gemeente zelf op tafel
leggen. De hoge kosten van de
tunnel-aanleg worden vooral
veroorzaakt door de aanwezig
heid van veel kabels en leidingen
(gas, water, riolering) onder de LEIDEN - De gemeente Leiden
Willem de Zwijgerlaan geeft het
fiets- en voetgangersverkeer tus
sen de Merenwyk en de binnen
stad een vrije verbinding. De
drukke Willen de Zwijgerlaan
vormt voor het fiets- en voetgan
gersverkeer al lang een groot ob
stakel. Eerdere plannen voor een
tunnel voor fietsers en voetgan
gers bij de Marnixstraat ketsen af
op bezwaren van omwonenden.
Een tunnel bij de Kooilaan heeft
wel -instemming gekregen van
omwonenden.
Professor Rietkerk onder
zoekt in Leiden het dag- en
nachtritme van ratten om er
achter te komen wat werken in
een ploegenstelsel voor men
sen betekent. De schadelijke
efTecten daarvan kunnen zo
wellicht in de toekomst wor
den voorkomen.
Per jaar worden in ons land naar schatting drie miljoen levende
dieren gebruikt voor proeven in laboratoria. Dat gebeurt bij uni
versiteiten (voor wetenschappelijk onderzoek), in de geneesmid
delenindustrie en in de voedings- en cosmetische industrie.
I$egin 1977 werd door de Tweede Kamer de wet op de dierproeven
aangenomen,die evenwel nog niet in werking is getreden. Die wet
stelt onder meer een vergunning voor het doen van dierproeven
verplicht, regelt de controle op dierproeven, stelt eisen aan de
verzorging en behandeling Van de dieren en beschermt met name
honden, katten, paarden en apen. Met die laatste dieren mogen
alleen proeven gedaan worden als is aangetoond dat die proeven
nuttig zijn en als ze niet ook op andere dieren kunnen worden
gedaan.
Bij de totstandkoming van die wet heeft de Antivivisectiestichting
een belangrijke rol gespeeld. De stichting die in Den Haag zetelt,
wil proeven met dieren zoveel mogelijk beperken en als ze toch
nodig zijn in elk geval zorgen dat het dier zo min mogelijk pijn
lijdt.
Bert van Dijk van die Stichting i
Leiden om een lezing te houden, v
een paar mensen op af kwamen
onbekendheid bij het publiek oi
nog het felst gereageerd op proeven met cosmetica, waar je overi
gens niets van mag zeggen zolang je het zelf gebruikt. Elke cosme
tische stof moet namelijk op zijn schadelijkheid worden getest, en
daar worden in Nederland en in vele andere landen dieren voor
gebruikt".
De Antivivisectiestichting is blij met de discussie die de laatste tijd
op gang is gekomen tussen voor- en tegenstanders van dierproe
ven binnen de wetenschap zelf.
Bert van Dijk: "Het is belangrijk dat er een dialoog op gang komt.
We moeten af van het innemen van absolute standpunten. Je moet
wel goed weten wat je zegt als je zegt: er mogen helemaal geen
proeven met dieren gedaan worden. Op medisch gebied, met pijn
stillers bijvoorbeeld, kun je het niet meer uitbannen".
'as nog niet zolang geleden in
aar tot zijn teleurstelling maar
Hij zegt: "Er is een hele grote
dierproeven. Meestal wordt
"Daarom is de praktijk dat onze stichting werkt aan een verande
ring, een vermindering van het aantal proeven. En een mentali
teitsverandering. Want de mentaliteit die zegt dat ons welzijn
zonder al die proeven veel minder zou zijnmaakt het juist tot een
ethisch onaanvaardbare wetenschap. We willen bijvoorbeeld
meer aandacht vestigen op de noodzaak van erkenning van al
ternatieve geneeswijzen omdat daardoor het aantal dierproeven
aanzienlijk zal verminderen".
Ook bij de Leidse universiteit worden proeven met dieren gedaan,
in 1977 waren daar ongeveer 63.500 dieren bij betrokken. De
hoogleraren Verveen en Rietveld hebben daar dagelijks mee te
maken.
Verveen leidt een groep mensen die onderzoek doet naar de eigen
schappen van onze zenuwen. Daarvoor worden proeven gedaan
met kikkers. Die worden op een snelle manier gedood, waarna
verder gewerkt wordt met hun organen die na de dood van het
dier nog lang doorleven.
Rietveld doet onderzoek naar hoe dieren reageren op het in de war
brengen van het ritme van dag en nacht. Doel van het onderzoek is
tot richtlijnen te komen met betrekking tot ploegenstelsels in /a-
brieken en bedrijven.
Hij gebruikt konijnen en vooral ratten voor zijn onderzoek. Die
blijven soms jaren leven, maar ook moeten ze soms na een proef
waarbij beschadigingen aan het zenuwstelsel zijn aangebracht
worden gedood. Dergelijke proeven worden overigens altijd on
der narcose gedaan.
Rietkerk: "We doen voor dit onderzoek ook proeven met mensen.
Maar op een gegeven moment moetje het zenuwstelsel binnen wil
je verder komen. Voor je daaraan begint moet je natuurlijk wel
goed weten dat je er verder mee komt".
De nieuwe wet op de dierproeven zal volgens de hoogleraren voor
het onderzoek in Leiden geen gevolgen hebben. Aan de regels die
erin gesteld worden, houdt men zich hier al.
Verveen: "Die wet is wel nuttig. Ik hoop dat hij helpt de fabeltjes die
er over dierproeven bestaan uit de wereld te helpen. Mensen die
dierproeven doen zijn meestal dierenliefhebbers. Zelf heb ik het er
elke keer weer moeilijk mee als ik een dier moet doden. Ik heb er
geen bezwaar tegen, wél tegen het extreem pijn doen van dieren.
Maar dat wordt ook niet gedaan. Je moet af en toe wel reacties
opwekken die lijken op pijn, maar ik weet niet of het ook pijn is.
Een reactie van pijn hoeft nog geen pijn te zijn, en pijn hebben
hotft nog niet te betekenen pijn lijden. Ik weet niet of dieren pijn
kunnen lijden. Het is eenzelfde soort vraag als: kunnen dieren
denken?"
weg.
Het college van B en W wil de ge
meenteraad snel een beslisisng
laten nemen over de aanleg van
de tunnel. Pas dan kan men sub
sidie aan het rijk vragen. Van
avond moet de gemeentelijke
commissie voor de ruimtelijke
ordening zijn oordeel geven. Het Deze procedure houdt
plan moet daarna ook-nog beoor
deeld worden door de financiële
commissie uit de gemeenteraad.
Het plan voor een tunnel onder de
streeft naar de bouw
nieuw politiebureau op de plaats
van het vroegere Krantz-complex
aan de Langegracht. Burgemees
ter en wethouders hebben beslo
ten voor deze plaats een procedu
re in gang te zetten.
dat de
gemeente overleg gaat voeren
met de buurt (Noordvest) en de
gemeenteraad voorstelt voor
nieuwbouw aan de Langegracht
te kiezen. B en W hebben een
voorkeur voor deze plaats uitge
sproken na een beoordeling van
verschillende plaatsen in de stad.
Bij de politie wordt al lange tijd
aangedrongen op de bouw van
een nieuw bureau. Het huidige
onderkomen aan de Zonneveld
straat is sterk verouderd en voor
al te klein. De gemeente is voor de
bouw van een nieuw bureau ove
rigens afhankelijk van geld van
het ministerie van binnnenland-
se zaken.
De voorkeur van de gemeente om
een nieuw bureau aan de Lange
gracht te vestigen werd gisteren
door wethouder Waal naar buiten
gebracht in de PvdA-fractie.
Frachtiegenoot Ranner wees
daarbij op het mogelyk gebruik
van het Krantz-complex als par
keergarage. In een toelichting zei
de wethouder persoonlijk naar
een combinatie (politiebureau en
parkeergarage) te streven.
