BCÜ3B
Magnifiek werk van
Chantal Akerman
opent filmfestival
ijÉ ji "WÈË
iJII yj
■HHKfe
DONDERDAG 1 FEBRUARI 1979
PAGINA 19
Franciszek Pieckza i
i scène uit de film "Die Frau gegenixber"
Domingo Ambr
ROTTERDAM - In de treurig
ste straat van Nederland, de
Rotterdamse Gouvernestraat
dus, vond vanmiddag de eer
ste voorstelling plaats in het
kader van het achtste festival
van Film International. Dit
jaarlijks terugkerend evene
ment is de belangrijkste
filmmanifestatie vaaons land
en het internationaal prestige
van Film International als
"pilot-festival" wordt steeds
groter.
Met een iets krapper program
ma dan we vorige jaren heb
ben gezien (dit keer een tach
tigtal films) heeft de organisa
tie toch de vertoningsplaat
sen op comfortabele wijze
uitgebreid. Behalve de zalen
aan de Gouvernestraat (De
Lantaarn, HetVenster. Het
Filmhuis, Het Achteromthea
ter en de Filmstudio) wordt
nu ook Kriterion (gelegen 100
meter vanaf het Centraal Sta
tion) in de gebeurtenissen be
trokken en zal in het Amster
damse Cinetol een selectie
van veertig films worden
meevertoond. Ook Antwer
pen doet weer mee en neemt
het totale pakket films veer
tien dagen later over.
Klachten
Dat het programma wat minder
uitgebreid werd, is enerzijds
een gevolg van klachten in
vorige jaren dat het festival te
onoverzichtelijk en te chao
tisch was geworden. En an
derzijds door een verschraald
aanbod in het soort films waar
Film International het van
hebben moet: films van onaf
hankelijke cineasten die
nieuwe wegen en uitdruk
kingsmogelijkheden zoeken
voor het medium, of die zich
inzetten voor politieke be
wustwording. En verder films
met bijzondere artistieke
kwaliteiten, die door de
commerciële distributeurs in
Nederland nog niet werden
ontdekt of onvoldoende ren
dabel geacht.
Er bestaat op de hele wereld
geen festival dat dit soort
films op een dergelijk groot
scheepse wijze jaarlijks
pleegt te inventariseren als.
Rotterdam doet. En dat is dan
ook de reden dat de directeu
ren van festivals als die van
Cannes, Berlijn, New York,
Mannheim, Londen elk jaar
in Rotterdam komen selecte
ren voor de alternatieve afde
lingen van hun eigen mani
festaties.
Indrukwekkend
Het programma dat van 1 tot en
met 11 februari gepresen
teerd wordt en waarvan dit
jaar geen bloemlezing in de
filmhuizen in de provincie te
recht komt, ziet er hoe dan
ook indrukwekkend uit. Er
zitten opmerkelijk veel films
tussen die bij een wat breder
publiek in de smaak kunnen
vallen. Vooral het eerste
weekeinde heeft wat dat be
treft een aantrekkelijk pro
gramma.
Op de eerste dag van het festival
waren vooral de twee films de
moeite waard die vervaardigd
werden door de Belgische ci-
neaste Chantal Akerman. In
Rotterdam en op talrijke an
dere festivals maakte ze twee
jaar geleden grote indruk met
"Jeanne Dielman". Maar "na
dien heeft ze bepaald niet stil
gezeten. 'New From Home' is
een fascinerende, subjectieve
impressie van New York. Met
een statische camera wordt
een veelheid gepresenteerd
aan beelden waarin onafzien
bare rijen auto's tussen de
massieve huizenblokken
door kruipen en mensenmas
sa's zich even doelloos en au
tomatisch lijken te verplaat
sen. Beelden van metro-sta
tions en vanuit de metro, sig
naleren nauw verwante in
drukken van zinloos onder
weg-zijn. Lange rijders vanuit
een auto accentueren de de
primerende metropool zelf en
de geluidsband fourneert de
kakofonie van het verkeer in
versterkte mate, met als enige
troost de brieven die Chantal
Akerman tijdens haar verblijf
in de Amerikaanse hoofdstad
van thuis ontvangen mocht
en voorleest.
Het laatste shot - gedraaid van
af een boot die New York
verlaat en de stad langzaam in
wolken en mist verdwijnen
laat - is een meesterlijke vi
sualisering van de opluchting
die aan dit vertrek gepaard
Fabio Testi in de kritische western "China 9, Liberty 37" van de Amerikaan Monte Hellman.
moet zijn gegaan. Het is een
film die soms de zenuwen en
het geduld danig tergt, maar
vaker schitterende momen
ten biedt van door toevalsfac
toren veroorzaakte spanning.
Alles bij elkaar velt "New
From Home" een vernieti
gend oordeel over de leegte in
het leven v
falt-labyrint,
vals geleden
i foeilelijk a
ar twee festi-
Rotterdam
Nederlandse filmer nog
Door
Pieter van Lierop
Leegte
Makkelijker te genieten is "Les
Rendez-Vous d'Anna", de
laatst verschenen film van
Akerman, die op overigens
niet minder deprimerende
wijze weer de leegte van het
bestaan illustreert aan de
hand van de reis die een ci-
neaste maakt van Duitsland
via Brussel naar Parijs. On
derweg ontmoet ze nieuwe en
oude kennissen, maar allen
blijkpn ze het behoorlijk
moeilijk te hebben. Het meest
positieve dat Akerman te be
denken weet, schuilt in de ge
voelens van geduld of harte
lijkheid die Aurore Clement
in haar schitterende hoofdrol
voor vrijwel iedereen op kan
brengen, maar die telkens
ook reacties oproepen waar
mee aanslagen worden ge
pleegd op de eigen wil van de
cineaste. Ten slotte vindt ze,
thuisgekomen in de vlucht-
haven van haar sobere etage,
tenminste haar onafhanke
lijkheid terug. Tot het ant
woordapparaat op de tele
foon ook daar de schijn van
aantoont.
"Les Rendez-Vous d'Anna" is
een prestigieuzere film dan
Akerman tot dusver gemaakt
heeft. Naast Aurore Clement
(die hoofdrollen gespeeld
heeft in o.m. "Le Juge
Fayard" en "Lacombe Lu-
cien".) worden ook bijrollen
vertolkt door acteurs van
naam: o.m. Helmut Griem,
Léa Massari, Jean-Pierre Cas-
sel. Ook in deze film zitten
weer enorm veel langdurige
beelden van perrons en van
uit treinen, (en ook deze film
speelt zich voornamelijk bij
nacht of in kunstlicht af)
waarmee een sfeer van oe
verloze melancholie wordt
opgeroepen. Maar de kwali
teit van die beelden (vaak ge
componeerd met een haast
manische voorliefde voor
symmetrie) zijn adembene
mend mooi. En dat is de eer
ste keer dat je zoiets van een
Akerman-film zeggen kunt.
Vrouwenfilm
Chantal Akerman is en blijft
een van de markantste repre
sentanten van het fenomeen
"vrouwenfilm" in een veel
bredere en diepere betekenis
dan de recente Nederlandse
produktie "Een vrouw als
Eva". Maar ze is niet de enige
in Rotterdam. Er is zelfs een
speciaal pakketje samenge
steld. Het bestaat uit "Erika's
Leidenschaften" (van Ula
Stockl), "Eine Frau mit ver-
antwortung" (Ula Stockl),
"Die Macht der Manner ist die
Geduld der Frauen" (Cristina
Perencoli), "Mais Ou Est
Done Ornicar" (Bertrand van
Effenterre: een vrouwefilm,
gemaakt door een man) en
"Maternale" (van Giovanna
Cagliardo).
Al deze cineasten zullen in Rot
terdam hun opwachting ma
ken en beschikbaar zijn voor
toelichtingen op hun werk en
discussies met het publiek.
Maar niet zij alleen, want Film
International ziet de dialoog
tussen filmers en publiek als
een van haar belangrijkste
functies. Ruim veertig filmers
hebben al laten weten naar
Rotterdam te zullen komen.
Onder hen: de Griek Panayo-
topoulos (van wie het zeer
amusante en opmerkelijke
"De Luiaards van het
Vruchtbare Woud" wordt ge
toond), de Spanjaard Luis
Berlanga (Spanje's meest op
positionele filmer; onder
Franco heeft hij lange tijd ge
vangen gezeten. Film Inter
national brengt zijn nieuwste
film "La Escopeta Nacional"),
De Amerikaan Monte Hell
man (maker van sociaal-kriti
sche westerns; van hem
wordt "China 9, Liberty 37"
gebracht en mogelijk een re-
troperspectief van zijn vroe
gere werk), de Bulgaar Gor-
gui Duelgerov (van hem staan
drie films op het programma),
Bill Douglas (een schot die
een autobiografisch drieluik
te zien geeft), Maurice Pialat
(zijn in Nederland tot dusver
genegeerde sociaal geënga
geerde werk voor bioscoop en
tv krijgt eveneens een retros
pect) en Jean-Luc Godard, de
meest roemruchte gast van
Rotterdam (van hem wordt
vier uur video gepresenteerd,
een kritische variant op het in
Frankrijk bij iedereen be
kende schoolboek "Tour de
France par Deux Enfants").
Nederland
Nederland wordt vertegen
woordigd in Rotterdam met
"Petimento" van Frans Zwar
tjes (deze film draait pas op
de slotavond, maar komt
daarna meteen in de filmhui
zen in het land), "Instant Pic
tures" (van George Schou
ten), "Samuel Fuller en The
Big Red One" (een doorThys
Ockerson gemaakt portret
van de cineast Fuller tijdens
opnamen in Israel van z(jn
nieuwe film), en "Optocht",
van de Rotterdamse experi
mentalist Frans van der
Staak.
