Komende week beslissend
voor lot
van Iran
Asean veroordeelt Vietnam
Terreurgolf
Baskenland
houdt aan
Syrische beschieting van
christen-wijk in Beiroet
Miljoenen Britten zonder werk
Nicaragua:
opnieuw
gevechten
MAANDAG 15 JANUARI 1979
(Van onze correspondent)
MADRID - In het Spaanse Bas
kenland zijn dit weekeinde
twee leden van de Guardia
Civil gedood en twee anderen
zwaargewond bij bomaansla
gen in Azcoitia. In het Zuid
franse plaatsje Saint Jean de
Luz werd de leider van ETA-
Militar, de 34-jarige José Ma
nuel Pagoaga, alias "Peixo
to", zaterdagochtend bij een
aanslag zwaargewond. Om de
terreur tegen te gaan zal de
politie in het Baskenland
binnenkort worden versterkt
met 2000 politiemannen.
Sinds zaterdag patrouilleren
in de Spaanse hoofdstad 2000
politiemannen extra.
De aanslagen waarbij de poli
tiemannen omkwamen, ge
beurden kort na elkaar op
vrijwel de zelfde plaats. Vol
gens de officiële nota van de
Guardia Civil doet de korte
afstand tussen de twee bom
men vermoeden dat zij beide
gelijktijdig hadden moeten
ontploffen. Hoewel tot gister
avond geen enkele organisa
tie de verantwoordelijkheid
voor deze aanslagen heeft op
geëist, neemt men aan dat dit
het werk is geweest van ETA-
Militar.
Drie mannen schoten zaterdag
ochtend in Saint Jean de Luz
vanuit een bestelauto met
jachtgeweren op de leider van
ETA-Militair, José Manuel
Pagoaga, toen deze zijn wo
ning wilde verlaten. „Peixo
to", die bij de aanslag niet le
vensgevaarlijk werd gewond,
zal door hagelkorrels die zijn
ogen troffen vermoedelijk
blind blijven.
Peixoto, die verschillende jaren
in Equador als leken-missio-
naris werkte, is de kassier van
ETA-Militar. Elke maand
kwamen door de ETA ge
chanteerde Spaans-Baski-
sche industriëlen naar Saint
Jean de Luz om persoonlijk
aan Peixoto hun aandeel in de
zogenaamde revolutionaire
belasting af te dragen. De ver
antwoordelijkheid voor deze
aanslag werd zaterdagavond
zowel door de Apostolische
Anti-communistische Allian
tie (AAA) als door de Anti-ter-
reur ETA-organisatie (OATE)
opgeëist. De politie in het
Baskenland twijfelt aan de
echtheid van de communi
qués van beide extreem
rechtse organisaties.
In de Londense winkels beginnen de gevolgen van de staking van
vrachtwagenchauffeurs al goed zichtbaar te worden. In deze Londense
supermarkt is het vlees al totaal uitverkocht.
LONDEN (Reuter) - In Groot-Brit-
tannië zullen naar verwacht
wordt in de komende week onge
veer twee miljoen arbeiders zon
der werk komen door de staking
wegens looneisen van ruim
100.000 vrachtwagenchauffeurs.
Al een half miljoen werknemers
hebben geen werk. De auto-in
dustrie zal in de loop van de week
wegens gebrek aan voorraden het
werk in fabrieken stil moeten
leggen, zo wordt verwacht.
British Leyland begon in enkele
van haar 60 autofabrieken men
sen uit te sluiten. Dunlop Tyre
deelde mee dat haar vier banden
fabrieken gesloten worden.
Morgen en donderdag zullen er
geen treinen rijden daar de ma
chinisten staken hetgeen de in
dustriële onrust waartegenover
premier James Callaghan zich
geplaatst ziet, nog groter maakt
en dat terwijl algemene verkie
zingen mogelijk nog slechts en
kele maanden verwijderd zijn.
Het Britse kabinet bespreekt de
groeiende chaos vandaag nog.
Lagerhuisleider Michael Foot, die
lid van het kabinet-Callaghan is,
gaf gisteren echter te kennen dat
de regering niet graag zou over
gaan tot afkondiging van de
noodtoestand zoals de oppositio
nele Conservatieven eisen. "Het
heeft geen zin een noodtoestand
uit te roepen of militairen in te
schakelen als dit geen effect zal
hebben", zo zei hij in een televi
sie-uitzending.
De algemeen secretaris van de
machtige transport en algemene
arbeidersbond, Moss Evans, zei
dat enkele wegvervoersbedrijven
bereid waren de geëiste 22 pro
cent loonsverhoging te betalen,
hetgeen de Britten een glimp van
hoop gaf dat een oplossing zou
kunnen worden gevonden.
Maar de premier en zijn ministers
vrezen een loonexplosie die een
nieuwe periode van grote inflatie
voor de kwetsbare Britse econo
mie teweeg zou kunnen brengen.
Recente loonsverhogingen, die be
gonnen bij de Ford-auto-indus
trie eind vorig jaar, waren onge
veer 15 procent, dat is drie keer
zoveel als het percentage van vijf
procent dat de regering wenste.
Maar de vrachtwagenchauffeurs
verwierpen zelf die verhoging.
Zij eisen een basisloon van 65
pond sterling (260 gulden) voor
een werkweek van 35 uur in
plaats van de huidige 53 pond
(212 gulden) voor 40 uur.
Aan de horizon daagt het vooruit
zicht van uitgebreide industriële
actie van anderhalf miljoen
werknemers in de openbare sec
tor, waartoe ambulance-chauf
feurs, ziekenhuispersoneel en
arbeiders bij de rioleringsdienst
behoren.
TEHERAN - De Iraanse premier Baktiar, die zich gesteld
ziet tegenover de zwaarste uitdaging voor zijn leider
schap aan het begin van een week die "naar verwach
ting beslissend zal zijn voor het lot van Iran", vocht
gisteren om zijn regering te redden.
Verpleger in
Zweden paste
euthanasie
toe op
17 personen
STOCKHOLM - Een 18-jarige ver
pleger in Zweden zegt aan zeven
tien bejaarden doodshulp te heb
ben verleend. De jongeman had
een dosis gif door hun maaltijden
gemengd. Zijn verklaring is niet
in alle gevallen te staven, want de
meeste overledenen zijn, zoals
gebruikelijk in Zweden, gecre
meerd.
In de Zweedse dagbladen werd het
woord massamoord gebruikt,
maar de verpleger houdt vol de
bejaarden op hun verzoek uit hun
lijden te hebben verlost. De offi
cier van justitie verklaarde dat de
verpleger „een enorm gevoelige
jongeman is, die de mogelijkhe
den die hij had heeft misbruikt.
Het debat over euthanasie dat de
afgelopen maanden in Zweden is
gevoerd, heeft blijkbaar grote in
vloed op hem gehad".
Op de dag dat de verpleger werd
aangehouden, waren vijf andere
patiënten aan een dodelijke dosis
toe. Het debat over het recht te
beschikken over eigen leven en
dood is hierdoor in Zweden weer
op gang gekomen.
De Majlis (Tweede Kamer) debat
teerde over het liberaliserings
programma van de nieuwe rege
ring.
De sjah baande de weg voor zijn
vertrek door in te stemmen met
de vorming van een regent-
schapsraad die het land tijdens
zijn afwezigheid zal moeten be
sturen. De uit negen leden be
staande raad, waarvan premier
Baktiar deel uitmaakt, werd za
terdag gevormd.
De sjah staat onder zeer zware druk
het land, op zijn minst tijdelijk, te
verlaten. Hij liet weten dat hij dat
niet zal doen voordat het parle
ment de een week geleden be
noemde premier het vertrouwen
zal hebben gegeven.
Gespeculeerd werd dat hij een mo
tie van vertrouwen van de Majlis
voldoende zou achten en met zijn
vertrek niet zou wachten op een
vertrouwensvotum van de se
naat, dat op woensdag verwacht
wordt.
Het paleis houdt vol dat als de sjah
vertrekt, dat slechts voor een
wintervakantie zal zijn. Maar
Baktiar zei de sjah te hebben ge
vraagd voor een langere periode
te vertrekken teneinde de ge
moederen tot bedaren te bren
gen.
De in ballingschap levende reli
gieuze leider en geestelijke aan
voerder van de anti-sjahbewe
ging, de ajatollah Khoemeini,
maakte in Frankrijk bekend dat
hij van plan was de "sterke man"
van een nieuwe Iraanse islamiti
sche republiek te worden. Terwijl
Baktiar veelal wordt beschouwd
als een "stroman" van de sjah,
wordt de ayatollah in heel Iran
vereerd. Hij bestempelde het be
wind van Baktiar als een onder
deel van een "gevaarlijk komplot
van de verraderlijke sjah".
Zijn nieuwe dreigement zou op
nieuw groot politiek rumoer
kunnen doen ontstaan, ook na
het vertrek van de sjah, en zou
mogelijk kunnen leiden tot een
militaire coup van generaals van
MACAO - China en Portugal, de
koloniale heersers van de kleine
enclave Macao aan de Chinese
kust, zullen binnen enkele dagen
diplomatieke betrekkingen aan
knopen, zo zeiden gisteren
westelijke diplomatieke kringen
in Peking te verwachten.
Men kon niet direct zeggen of Ma-
cao onder Portugees bestuur zou
blijven.
China heeft geen diplomatieke
banden met Portugal sedert in
1949 in Peking de communisten
aan de macht kwamen.
de harde lijn, zo werd geopperd.
Voor de tweede achtereenvolgende
dag marcheerden duizenden de
monstranten op vreedzame wijze
door de hoofdstad waarbij zij het
vertrek van de sjah en zijn pre
mier eisten.
Op zeker ogenblik sierden manifes
tanten militairen met anjers, kus
ten 'j hen en noemden zij hen
broeders. De soldaten lachten,
staken hun wapens omhoog en
riepen "dood aan de sjah".
Ook uit andere steden van Iran
werd melding gemaakt van
vreedzame betogingen.
Uit kringen van de olie-industrie
werd vernomen dat de raffinage
van ruwe olie voor binnenlands
gebruik op gang kwam en giste
ren voor het eerst weer 500.000
vaten bedroeg, hetgeen voor de
winterbehoefte echter nog
slechts de helft is.
i soldaten liepen tijdens de demonstraties van afgelopen weekeinde in Teheran vaak c
Zeker 18 personen omgekomen
CHICAGO AN PIUPI) -Chicago wordt geteisterd door de ergste sneeuwval in de 131-jarige geschiedenis van
de stad. Hierdoor werden de wegen, zelfs midden in de stad, onbegaanbaar. Verscheidene mensen zijn door het
slechte weer om het leven gekomen en er is grote schade aangericht. Op de daken van sommige huizen ligt meters
sneeuw.
Ook de luchthaven van Chicago moest sluiten. Honderden gestrande luchtreizigers moesten de nacht in het
stationsgebouw doorbrengen.
Het hele middenwesten van Amerika heeft van de strenge winter te lij den. De zwaarst getroffen staten zijn 1 llinois,
Iowa, Wisconsin en Indiana.
BEIROET (Reuter/UPI) - Minstens
18 mensen kwamen om het leven
en 73 werden gewond toen Syri
sche troepen zaterdagmiddag
christelijke wijken van de Liba
nese hoofdstad Beiroet bestook
ten met tanks, raketten en zware
artillerie.
Naar schatting kwamen meer dan
150 raketten néér op dichtbevolk
te christelijke wijken in het
oostelijke stadsdeel van Beiroet.
Volgens een woordvoerder van een
ziekenhuis was het aantal slacht
offers zo groot omdat veel bur
gers naar de stad zijn terugge
keerd sinds de zware gevechten
in de Libanese hoofdstad drie
maanden geleden. Over het mo
tief voor de nieuwe beschieting
gaven de twee partijen tegen
strijdige verklaringen. De door
Syrië overheerste Arabische vre
desmacht, die in Libanon de vei
ligheid moet waarborgen, liet we
ten dat gewapende mannen in
een christelijke wijk het vuur op
voorbijgangers openden, nadat
de vredestroepen een man "om
veiligheidsredenen" hadden op
gepakt. De woordvoerder van de
Nationale Liberale Partij sprak
i tegen dat leden van de christelij
ke militie hun wapens hadden
gebruikt. Hij zei dat de "Syriërs
een spontane aanval uitvoerden
en in koelen bloede onschuldige
burgers vermoordden".
Enkele uren voor de beschieting
was de Libanese premier Selim
al-Hoss naar Damascus vertrok
ken voor crisis-besprekingen met
de Syrische leiders.
MANAGUA (UPI) - Bij botsin
gen tussen leden van de Na
tionale Garde en Sandinisti-
sche guerrilleros zijn gisteren
in de Middenamerikaanse
staat Nicaragua zeker 15
mensen om het leven geko
men, zo is door de autoriteiten
in de hoofdstad Managua be
kendgemaakt.
De zwaarste gevechten deden
zich voor in de stad Esteli. Bij
gevechten tussen soldaten en
opstandelingen zouden al
minstens 15 mensen zijn om
gekomen. De Nationale Gar
de heeft er niet bij gezegd aan
welke kant de slachtoffers
zijn gevallen.
Gevechten werden ook gele
verd in de stad Cardenas waar
regeringstroepen vliegtuigen
gebruikten tegen de guerril
lastrijders. Over slachtoffers
is niets bekend.
Leiders van de oppositie tegen
president Anastasio Somoza
kondigden gisteren de vor
ming aan van een nieuwe
groepering, het Nationaal-Pa-
triottisch Front. De groepe
ring bestaat uit socialisten,
christendemocraten, vak
bondsleden en journalisten
van de radio. De partij kon
digde de vorming aan van een
nieuwe regering en de oprich
ting van een nieuw patriot
tisch leger.
Het bemiddelingsteam dat een
vreedzame oplossing zoekt
voor de Nicaraguaanse crisis
heeft 19 januari als limiet ge
steld, waarop regering en op
positie zijn gewijzigde voor
stellen moeten hebben aan
vaard of verworpen.
Het team, bestaande uit verte
genwoordigers van Amerika,
Guatemala en de Domini
caanse Republiek, riep vorige
maand op tot een onder inter
nationaal toezicht te houden
referendum over de vraag of
president Anastasio Somoza
moet aanblijven of aftreden.
De commissie zette ook een
aantal maatregelen uiteen die
voor en na het referendum
zouden moeten worden ge
troffen, zoals de vrijwillige
ballingschap van Somoza tot
mei 1981, als het referendum
verkeerd voor hem zou uit
pakken.
De voorstellen werden door het
brede oppositiefront aan
vaard maar door Somoza van
de hand gewezen als inmen
ging in de interne aangele
genheden van Nicaragua. De
linkse Sandinistische guer
rilla-beweging heeft gewei
gerd iets met de onderhande
lingen van doen te hebben.
In een kleine concessie aan
Somoza heeft het bemidde
lingsteam zijn oorspronkelij
ke voorstellen gewijzigd in
die zin dat het referendum nu
kan worden georganiseerd
door een tripartite-groep van
regering, oppositie en onaf
hankelijke leiders, onder in
ternationaal toezicht.
Debat in Veiligheidsraad voortgezet
BANGKOK-NEW YORK (GPD) -
De vijf Asean-landen hebben za
terdag, na afloop van een speciale
bijeenkomst in de hoofdstad van
Thailand, Bangkok, de Vietna
mese interventie in Kampuchea
(Cambodja) krachtig veroor
deeld. Hoewel Vietnam niet met
name werd genoemd in de ge
meenschappelijke slotverkla
ring, zei de minister van buiten
landse zaken van Singapore, Ra-
jaratnam, dat de eis van Asean
voor „onmiddellijke en volledige
terugtrekking van buitenlandse
troepen uit Kampuchea" recht
streeks aan het adres van de
Vietnamese premier Pham van
Dong is gericht.
Vandaag zal de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties het debat
over de situatie in Cambodja
voortzetten. De ongebonden lan
den in de raad werken aan een
verklaring, die een door China
ingediende resolutie moet ver
vangen. De Chinese resolutie, die
zeker door een Russisch veto zal
worden getroffen, eist de on
voorwaardelijke en volledige te
rugtrekking van de Vietnamese
troepen. In de tekst van de com
promis-resolutie, die door Bangla
Desj zal worden ingediend, wordt
opgeroepen tot een wapenstil
stand en terugtrekking van alle
buitenlandse troepen uit Cam
bodja.
In New York wordt verwacht dat
een delegatie van het nieuwe be
wind in Phnom Penh deze week
bij de VN zal arriveren. Amerika
heeft bij monde van VN-ambas-
sadeur Andrew Young al laten
weten te zullen instemmen met
het horen van deze delegatie door
de Veiligheidsraad, mits niet
wordt gesproken van een „rege
ringsdelegatie", maar van „een
bij het conflict betrokken par
tij".
Zaterdag verklaarde Young in de
Veiligheidsraad dat de VS welis
waar van mening is dat de ver
dreven regering van Pol Pot de
mensenrechten in Cambodja
zwaar heeft geschonden, maar
dat de kern van de zaak is het be
zetten van een land door een an
der land. Na afloop van de zitting
zei Young dat er een reële kans
bestaat dat Vietnam, onder druk
van het debat in de VN, zijn troe
pen uit Cambodja zal terugtrek
ken.
De Asean-landen, Thailand, Indo
nesië, de Philippijnen, Singapore
en Maleisië, zijn duidelijk ge
schrokken van de snelle opmars
van de Vietnamezen in Cambodja
Volgens bronnen in Thailand zijn
Vietnamese pantserwagens van
de tiende divisie de grens met
Thailand tot op 5 kilometer gena
derd. Het betekent dat deze divi
sie in twintig dagen een afstand
van 600 kilometer heeft afgelegd.
De verontrusting over de militai
re kracht van Vietnam zou der
mate groot zijn, dat de Asean-
landen tijdens hun bijeenkomst
in Bangkok ook hebben overlegd
over omvorming van hun eco
nomische organisatie tot een mi
litair bondgenootschap.
In het slotcommuniqué werd daar
over met geen woord gerept. Op
grond van uitlatingen van minis
ter Rajatnaram leiden diploma
tieke waarnemers echter af dat
over die mogelijkheid wel is ge
sproken. Rajatnaram zei dat de
noodzaak van militaire samen
werking tussen de Asean-landen
nu nog niet aanwezig is. „Maar
mocht dit wel het geval zijn, dan
zal de associatie niemand om een
mening vragen", aldus de minis
ter van buitenlandse zaken van
Singapore.
De Chinese vice-premier Deng
Xiaoping heeft zaterdag in Pe
king gezegd dat zijn land de „wet
tige regering van Pol Pot" zal
blijven ondersteunen. Deng zei
dit tijdens een banket ter ere van
de gevluchte vice-premier van
Cambodja leng Sary. Zaterdag
zond Radio Peking - voor het
eerst sinds de Vietnamese invasie
- een verklaring van de verdreven
regering-Pot uit. Daaruit kon
worden opgemaakt dat de pre
mier persoonlijk de nu gestarte
guerrillastrijd in zijn land leidt.
Toegegeven werd dat de steden
„tijdelijk door de Vietnamese in
dringers zijn bezet".
