Italiaanse regering opnieuw
in sfeer
van crisis
l'llltilT.li'l1
zijn
besprekingen begonnen
Haig: meer politicus
Muurkrant:
verwijder Mao uit
mausoleum
Hoofdstad van Cambodja
is nu bijna omsingeld
Optimisme
bij Sadat
ZATERDAG 6 JANUARI 1979
Christendemocraten zouden oude coalitie willen herstellen
ROME (Reuter) - De christendemocratische minderheids
regering van Italië staat voor een nieuwe periode van
instabiliteit die gemakkelijk tot een politieke crisis kan
leiden en tot vervroegde algemene verkiezingen. Dit is
gisteren vernomen in welingelichte kringen in Rome.
Veel prominente Italianen willen een crisis vermijden
maar er lijken desondanks barsten te ontstaan in het bro
ze pact met de linkse partijen, dat premier Giulio An-
dreotti sinds augustus 1976 aan de macht heeft gehouden.
Toenemende ontevredenheid met
de politieke situatie is de laatste
tijd geuit door leiders van de
communistische, socialistische
en sociaaldemocratische partij
en, die, tezamen met de republi
keinen, de regering Andreotti in
het parlement steunen. Ema-
nuele Macaluso, een prominent
lid van de machtige communisti
sche partij, zei dat de toestand
spoedig "ondraaglijk" zal wor
den als er geen koerswijziging
wordt aangebracht door de rege
ring.
Claudio Signorile, de plaatsver
vangend leider van de socialis
ten, meende dat een minder
heidsregering van één partij de
economische problemen van het
land niet kan oplossen. En Pietro
Longo, de leider van de kleine
Sociaaldemocratische Partij,
heeft opgeroepen tot de vorming
van een nieuw kabinet, bestaan
de uit een gelijk aantal leden van
de christendemocratische partij
en technische deskundigen, die
voor de linkse partijen aanvaard
baar zijn.
In kringen in de naaste omgeving
van de premier heet het dat An-
tendemocraten gehoopt op een
terugkeer naar een centrum
linkse coalitie met socialisten,
sociaaldemocraten en republi
keinen, maar zonder de commu
nisten. Dit idee werd na de juni-
verkiezingen van 1976 door de
socialisten en sociaaldemocraten
verworpen, maar als de christen
democraten in nieuwe verkiezin
gen winst zouden boeken, zou
den ze zich in een krachtiger posi
tie bevinden om aan te dringen
op een terugkeer naar de oude
centrum-links-formule, aldus
politieke kringen.
Mogelijk met dit vooruitzicht in
gedachten heeft Andreotti nieu
we leiders gekozen voor de groot
ste staatsondernemingen van
Italië, die goed lagen bij zijn eigen
partij, bij de socialisten en bij de
sociaaldemocraten. Zijn keus,
totstandgekomen na uitvoerig
overleg, wekte de voorspelbare
ergernis op van de communisten.
Het communistische blad "L'U-
nita" kenschetste zijn besluit in
een voorpagina-artikel als "een
slechte beslissing"
PEKING (AFP) - In Peking is gisteravond laat een muurkrant
opgehangen, waarin geëist wordt d^t het stoffelijk overschot van
Mao Zedong (Mao Tse-Tung) uit het mausoleum wordt verwij
derd. De eis is vervat in een "Manifest voor de Rechten van de
mens" en is afkomstig van een Chinees "Verbond voor de Rech
ten van de mens". De muurkrant is een fotocopie van het origi
nele manifest, hetgeen er op lijkt te duiden dat er meerdere
exemplaren in Peking rondgaan.
Voorts wordt er in de muurkrant geëist dat er een monument komt
ter nagedachtenis aan Tsjou en Lai. Mensen die de muurkrant
lazen en naar hun mening werden gevraagd, antwoordden dat zij
het geheel met de schrijvers eens waren.
ANKARA (UPl)- De Turkse spoorwegen hebben gisteren meegedeeld, dat tot dusver 28 lijken zijn geborgen uit de
twee exprestreinen die gisternacht laat in een sneeuwstorm op elkaar inreden bij een afgelegen dorp op 60
kilometer van Ankara.
Er zijn tegen de 200 gewonden,van wie er 190 naar ziekenhuizen in de hoofdstad werden gebracht. Tweeëndertig
verkeerden in levensgevaar.
De twee treinen waren onderweg van Ankara naar Istanbul en van Istanbul naar Ankara. De spoorwegen
verklaarden dat het hun een raadsel was hoe de trein westwaarts op het zelfde spoor kon rijden als de trein naar
het oosten.
dreotti meent het nog tot juni te 1-7 pp vi t
kunnen uithouden, maar een AJCCVll»
zegsman gaf toe dat de linkse par
tijen het "behoorlijk moe" wor- rp 1 P 1 1
den hun rivalen te blijven helpen. J[ WH 3.11 dOClCH.
Sleutels
Een van de sleutels tot de onmid
dellijke politieke toekomst zou
kunnen zijn de reactie van vak
bondszijde op een groots, nieuw,
driejarig economisch plan dat de
regering binnenkort zal publice
ren, aldus de zegsman. Uit ande
re, goedingelichte bron, kwam de
voorspelling dat het plan alle
loonsverhogingen wil koppelen
aan het inflatie-percentage en dat
dit door de communisten zal
worden verworpen, waarmee de
politieke crisis een feit zal zijn.
Er zijn trouwens ook aanwijzingen
dat de communistische leider
Enrico Berlinguer onder steeds
grotere druk staat binnen zijn
partij om een eind te maken aan
het verbond met de christende
mocraten, dat de communisten,
naar men aanneemt, al veel steun
van het volk heeft gekost. De
communisten onthielden zich
van stemming toen de regering
Andreotti in 1976 werd gevormd,
maar ze stemden in februari 1978
voor zijn tweede regering, daar
mee het recht naar zich toehalend
over het beleid te worden ge
raadpleegd.
In politieke kringen in Rome ge
looft men dat de christendemo
craten, bij een ineenstorting van
het pact, zullen weigeren de rege
ring te wijzigen en zullen kiezen
voor vervroegde algemene ver
kiezingen. De laatste politieke
opinie-peilingen wekken de in
druk dat de christendemocraten
ongeveer 4 procent meer kunnen
binnenhalen, waarmee hun aan
deel in het totale stemmental op
42 procent zou komen.
bij onlusten
ANKARA (AFP) - Premier Ecevi't
van Turkije heeft op een perscon
ferentie meegedeeld dat tijdens
politieke onlusten die zich na 26
december in dertien provincies
hebben voorgedaan en hebben
geleid tot instelling van de staat
van beleg in totaal tien Turken
zijn gedood en twaalf gewond. Er
zijn 892 aanhoudingen verricht.
De premier zei dat het politieke
geweld nog niet geheel de kop
was ingedrukt, maar dat een be
trekkelijke rust was opgelegd.
(Door onze correspondent)
JAKARTA-BANGKOK - Eenhe
den van in Laos gelegerde Viet
namese strijdkrachten zijn
noordoostelijke Cambodja bin
nengevallen en rukken zonder
enige noemenswaardige tegen
stand op naar de Mekong-vallei,
waar andere Vietnamese troepen
en Cambodjaanse opstandelin
gen van het Verenigd Front voor
de Redding van Cambodja zich
klaarmaken voor de omsingeling
van de hoofdstad Phnom Penh.
Met een kwart van Cambodja on
der controle en zes grote provin
ciehoofdsteden en bijna alle stra
tegische wegen in hun greep, lijkt
het erop dat de Vietnamezen
streven naar een spoedige afwik
keling van hun militaire cam
pagne tegen het bewind van Pol
Pot en leng Sary
Een communistische diplomaat in
Bangkok verklaarde dat de val
van het regime-Pot-Sary op Tet,
het Vietnamese nieuwjaar, een
feit zal zijn. De enige stad die nog
niet schijnt te zijn gevallen, maar
die sinds gisteren zwaar wordt
belegerd, is Kompong Cham, zes
tig kilometer ten noordoosten
van Phnom Penh aan de Mekon-
grivier.
Vanuit zuidwestelijke richting
rukt, volgens berichten van wes
terse inlichtingendiensten in
Bangkok, een overmacht van
Vietnamese militairen op naar
Kompong Sam, Cambodja's eni
ge haven aan de Golf van Siam
Een van de twee spoorlijnen er
heen is momenteel onbruikbaar
en er wordt zwaar gevochten om
de weg, die Phnom Penh met de
haven verbindt, van waaruit de
Cambodjaanse hoofdstad met
wapens wordt bevoorraad. Wan
neer deze weg in handen valt van
de Vietnamezen, betekent dat de
genadeklap voor de machtheb
bers in Phnom Penh.
Pol Pot heeft intussen in een rede
voor radio Phnom Penh het volk
opgeroepen „zich nimmer over te
geven aan de door Vietnam ge
leide strijdkrachten". Het was
voor het eerst dat Pol Pot zich tot
het volk richtte sinds de Vietna
mezen een maand geleden met
hun offensief begonnen. Thai
land intussen maakt zich ernstige
zorgen over de ontwikkelingen in
het buurland. Premier Kriangsak
Chomanan verklaarde geen di
recte interventie te verwachten
van China, noch een confrontatie
tussen Peking en Moskou. Waar
Thailand zich wél ongerust over
maakt, is het feit dat het zich
langzamerhand omringd weet
door communistische landen, die
Hanoi wil smeden tot wat wordt
genoemd „Grote Indochinese
Federatie"
Het volk van Thailand heeft nooit
zijn eeuwenoude wantrouwen
jegens de Vietnamezen verloren
en ondanks de grove schending
van de mensenrechten in Cam
bodja voelt Bangkok zich toch
veiliger met een Cambodja onder
Pol Pot dan onder de Vietnamese
communisten.
Hoewel Hanoi hardnekkig blijft
ontkennen dat het enig aandeel
heeft in de huidige strijd om
Cambodja, wordt in Bangkok en
andere hoofdstreden van Zuid-
oost-Azië niet getwijfeld aan het
feit dat het meeste werk op het
slagveld opgeknapt wordt door
Vietnamezen. Het is namelijk
onmogelijk, zo menen diploma
tieke waarnemers, dat een leger
van opstandelingen, dat nauwe
lijks een maand bestaat, al in
staat is een perfect offensief te
ontketenen tegen Phnom
Penh.
SAINT FRANCOIS (GUADE
LOUPE) - President Carter van
de Verenigde Staten, premier
James Callaghan van Groot-Brit-
tannië, bondskanselier Helmut
Schmidt van West-Duitsland en
gastheer president Valery Gis-
card d'Estaing van Frankrijk, zijn
op het Franse, Caraïbische eiland
Guadeloupe aan hun tweedaag
se, informele top-conferentie be
gonnen.
De "conferentiezaal" is een schuil
plaats op het strand met strodak.
Men begon gistermiddag om half
drie.
De Franse officiële woordvoerder,
Pierre Hunt, vertelde dat de be
sprekingen "uitermate vriend
schappelijk, openhartig en zake
lijk" waren.
"Goed, goed", beaamde premier
Callaghan, toen hem werd ge
vraagd hoe alles verliep.
Groot-Brittannië, Frankrijk en
CAIRO (AFP) - President Sadat
van Egypte heeft verklaard dat
tegen het begin van de volgende
week een akkoord zou kunnen
worden bekendgemaakt over de
wijze waarop de vredesonder
handelingen met Israël zouden
kunnen worden hervat.
In antwoord op vragen over ge
ruchten inzake de ondertekening
van een vredesverdrag rond me
dio maart zei hij dt hij nog geen
inlichtingen van Washington had
ontvangen over hervatting van
het overleg. "Het antwoord van
de premier, Khalil, zal over een
dag of twee in Washington aan
komen en wij hopen dat wij daar
na iets kunnen bereiken". Sadat
bevestigde dat Egypte hecht aan
hervatting van de onderhande
lingen.
Opzienbarende carrière generaal na ontslag niet voorbij
Terugkeer
Weer Spaanse
miltair
beschoten
MADRID (AFP/Reuter) - Bij het
verlaten van zijn woning in de
Spaans-Baskische stad Llodio is
gisteren een lid van de Guardia
Civil - de Spaanse marechaussee
- beschoten door enkele mannen
en ernstig gewond.
De verdenking is meteen gevallen
op de Baskische afscheidings
beweging ETA, die eerder de ver
antwoordelijkheid op zich nam
voor de moorden deze week op de
militaire gouverneur van Madrid,
een majoor en een mijnoprui-
mingsdeskundige.
Men vermoedt dat de ETA haar
aanslagen op militairen pleegt
om militair ingrijpen in Basken
land te ontketenen. ETA zou ho
pen dat hieruit een volksopstand
zou voortvloeien die zij dan zou
kunnen leiden.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG - Het bericht dat de
Amerikaanse viersterren-gene-
raal Alexander Meigs Haig op 30
juni het opperbevel over de NA-
VO-troepen in Europa zal neer
leggen, is voor insiders niet als
een verrassing gekomen. Vorig
jaar werd al rekening gehouden
met zo'n beslissing. Niet omdat
Haig te oud is - hij is pas 54 - of
niet meer in de NAVO-hiërarchie
zou passen, maar omdat zijn aspi
raties de laatste jaren duidelijk
anders zijn komen te liggen dan
alleen bij een militair leider
schap.
Al spreekt Haig het zelf vooralsnog
tegen, in Amerikaanse politieke
kringen wordt de generaal als een
van de voornaamste kanshebbers
gezien voor het leiderschap van
de Republikeinse Partij bij de
presidentsverkiezingen in de
Verenigde Staten op 5 november
volgend jaar. Na het debacle van
Nixon en het verlies van Gerald
Ford tegen Jimmy Carter in 1976,
zoekt de Republikeinse Partij al
enige tijd naarstig naar een man
die het kan opnemen tegen de
Democraten, die met Carter en
wellicht Edward Kennedy over
sterke troeven beschikken.
En Haig heeft een aantal eigen
schappen die hem voor de Re
publikeinse kandidatuur ge
schikt lijken te maken. Hij ziet er
goed uit, komt sympathiek over,
praat gemakkelijk, is een harde,
nuchtere werker en een sterke
persoonlijkheid. Hij behoort tot
de rechtervleugel van de Re
publikeinse Partij.
Indien het Haig zou lukken tot de
top van de Amerikaanse politiek
door te dringen - hij zegt zelf nu
geen politieke ambities te heb
ben maar die in de toekomst ook
niet uit te sluiten - zou dat een
bekroning zijn op een van de
meest opmerkelijke militaire en
politieke carrières, die eigenlijk
alleen maar vergelijkbaar is met
die van de andere president-ge
neraal, D wight D. Eisenho
wer.
Van 1948, toen hij van de militaire
academie af kwam, tot januari
1969 vervulde hij de hele reeks
van militaire rangen en functies
die gebruikelijk zijn, van pelo
tonscommandant tot brigadege
neraal in Vietnam. Zijn militaire
carrière was toen al opmerkelijk,
met tal van staffuncties en een
enorm aantal onderscheidingen.
In 1969 werd hij door Nixon's
veiligheidsadviseur Henry Kis
singer aangezocht als militair ad
viseur. Binnen de kortste keren
klom Haig op van aide-de-camp
tot Kissingers plaatsvervanger
als voorzitter van de Nationale
Veiligheidsraad. In die functie
wist hij steeds meer het vertrou
wen van president Nixon te win
nen, die hem dan ook steeds va
ker, met passering van Kissinger, In de hele malaise die het Witte
Parijs, maar bracht net zo vaak
achter diens rug om verslag uit
aan de president. Toen begin 1973
Bob Haldeman als gevolg van het
Watergateschandaal zijn post als
chef-staf van het Witte Huis
moest opgeven, vroeg Nixon aan
Haig om die taak over te nemen.
Kissinger was tegen, en ook Haig
aarzelde, omdat hij bang was
voor zijn militaire carrière, maar
deed het toch. Hij was Nixon wel
het een en ander verschuldigd,
want de president had hem kort
tevoren tot vice-stafchef van het
Amerikaanse leger benoemd,
daarbij maar liefst 240 oudere (in
leeftijd en rang) officieren passe
rend en had hem tegelijkertijd
zijn vierde generaalsster gege-
raad ging vragen.
Haig reisde wel tien keer voor
Nixon naar Vietnam als persoon
lijk adviseur. Hij stond Kissinger
terzijde bij de vredesonderhan
delingen met Noord-Vietnam in
Huis in 1973 en 1974 als gevolg
van Watergate trof, bleef Haig
wonderwel overeind. Hoewel hij
achter de schermen zijn rol in het
hele gebeuren meespeelde, bleef
hij na de val van Nixon vrijwel
buiten schot. Hij had weliswaar
Alexander Haig: concurrent
geprobeerd Nixon, bij wie zijn
grote loyaliteit lag, zo lang moge
lijk te beschermen, maar had niet
meegedaan aan de onwettige
verdoezelings- en afluisterprak
tijken die Nixon de kop kost
ten.
In de nadagen van Nixon als presi
dent was het in feite Haig die het
land bestuurde. Hij besliste wel
ke stukken de president wel en
welke hij niet te zien kreeg, Haig
besliste wat besloten moest wor
den en wat niet. Tijdens de wan
kele laatste periode van Nixon
was het Haig die de zaak in het
Witte Huis draaiende hield. Zijn
harde zakelijkheid, organisatie
vermogen en politieke ongebon
denheid maakten hem daarvoor
geschikt.
Haig is een man van de harde lijn.
Hij juichte aan het begin van de
jaren '70 de hervatting van de
bombardementen op Noord-
Vietnam toe en vond dat Kissin
ger - voor wie hij weinig waarde
ring had - veel te zacht tegen de
Noord vietnamezen optrad.
Toen Nixon- gevallen was, moest
ook Haig van het toneel verdwij
nen. Haig mocht diens opvolger
Ford niet zo, al heeft Ford nog
geprobeerd hem voor het Witte
Huis te behouden. Haig liet zijn
militaire carrière voorgaan en
kreeg in november 1974 als belo
ning het commando over de
Amerikaanse troepen in Zuid-
Europa en zes weken later al het
opperbevel over de NAVO-troe-
pen in heel Europa, een post die
traditioneel is voorbehouden aan
een Amerikaanse landmacht-ge
neraal.
In die functie trad Haig net zo vaak
op de voorgrond als in zijn korte
politieke loopbaan. Haig ontpop
te zich als een sterk ijveraar voor
versterking van de NAVO-strijd-
krachten. Hij moet gezien wor
den als de motor achter het lange-
termijn moderniseringspro
gramma van het Atlantische
bondgenootschap. Hij waar
schuwde telkenmale voor de ern
stige dreiging die van de landen
achter het IJzeren Gordijn uit
gaat, al verwerpt hij tot nog toe
stelselmatig de theorieën dat de
Russen binnen 48 uur heel West-
Europa onder de voet zouden
kunnen lopen.
Hij bundelde het traditionele rijtje
najaarsoefeningen van de NAVO-
strijdkrachten tot één organisa
torisch geheel, onder de naam
Autumn Forge, volgens insiders
meer om aan zo'n massaal gebeu
ren zijn naam te kunnen verbin
den dan uit een feitelijke militaire
behoefte. Want ook dat is Haig:
een man die zich graag laat
zien.
Haig vindt voor zijn politiek-mili-
taire opvattingen meer gehoor bij
zijn directe chef, NAVO-secreta-
ris-generaal Joseph Luns, dan bij
de diverse lidstaten, waar hij
nogal als een havik wordt be
schouwd; iets dat niet zou passen
in de ontspanningspolitiek van
het moment.
In toenemende mate is er kritiek op
zijn uitlatingen, die meer en meer
politiek van karakter zijn, iets
wat in Europa voor militairen als
ongepast wordt gezien. Haig is
een onverbloemd voorstander
van de neutronenbom, al zal hij
dat in het openbaar niet toege
ven. Over het feit dat Haig nu zijn
ontslag bekend heeft gemaakt,
wordt in NAVO-kringen ver
klaard dat hij in het najaar, wan
neer president Carter het ak
koord over de beperking van
strategische atoomwapens
(SALT) door het Congres moet
halen, de handen vrij wil hebben
om daarover te oordelen.
Haig vindt dat Amerika veel te toe
geeflijk is tegenover de Russen,
en hij zal zeker leiding kunnen
geven aan het koor van conserva
tieven (onder andere in de Ame
rikaanse Senaat) die het SALT-2-
akkoord willen verwerpen. De
New York Times beschreef hem
deze week dan ook „meer als een
conservatief politicus dan als een
beroepsmilitair"
West-Duitsland hebben zich in
genomen getoond met de Ameri
kaanse erkenning van de Chinese
volksrepubliek en zij zijn het er
over eens dat de politiek van ont
spanning jegens de Sowjet-Unie
er niet onder zal lijden.
De vier staatslieden hebben het
verder diepgaand gehad over de
gevolgen van het uitvallen van
Iran als olieleverancier, zowel de
politieke als bevoorradingskan
ten.
Moskou heeft er overigens geen
gras over Jaten groeien. Een offi
ciële commentator waarschuwde
de Verenigde Staten en hun
bondgenoten gisteren dat zij met
vuur spelen door wapens te leve
ren aan China.
Jody Powell, Carters perschef,
herhaalde op Guadeloupe dat de
Verenigde Staten, niet van plan
zijn wapens te leveren aan noch
China noch de Sowjet-Unie. "Wij
zijn tegen de levering van aan
valswapens, maar kunnen uiter
aard niets doen aan besluiten
hierover van andere regeringen",
aldus de perschef.
Stakingen
in Engeland
breiden zich
verder uit
LONDEN (DPA) - Een staking van
vrachtautochauffeurs dreigt
economie en consumenten in
Groot-Brittannië in ernstige
moeilijkheden te brengen. Der
tigduizend rijders in Engeland en
Wales sloten zich met een onwet
tige staking aan bij de officiële
arbeidsstrijd van de 5.000 chauf
feurs van de Schotse transport
sector.
Gisteren tekende zich ook een ar
beidsstrijd in de olie-industrie af,
nadat de 1100 tankautochauf
feurs en bijrijders van Texaco
zich via een stemming uitgespro
ken hadden Voor een algemene
staking. Arbeiders van Texaco
vormden intussen ook stakings-
posten bij de andere grote olie-
bedrijven Shell, Esso, BP en Mo
bil.
Met hun stakingen protesteren de
chauffeurs bij de transportbe
drijven en de oliebranche tegen
het volgens hen ontoereikende
aanbod van 15 procent loonsver
hoging door de werkgevers. De
door de strenge winter al moeilij
ke voedselvoorziening zou door
de staking in de zwaarst getroffen
gebieden van Schotland en
Noord-Engeland binnen enkele
dagen helemaal ineen kunnen
storten als er geen oplossing voor
het conflict komt.
De prijzen van groenten en fruit
zijn al drievoudig gestegen. Ook
komt er steeds meer gebrek aan
vlees en vis.
Boeken over
massamoord
niet populair
SAN FRANCISCO - In San Fran
cisco zijn de twee pockets die
onlangs zijn uitgekomen over de
Peoples Temple-sekte van Jim
Jones die in San Francisco haar
wieg en in Jonestown in Guyana
haar massagraf had, geen best
sellers gebleken.
In de grootste boekwinkel van de
stad zijn tot nu toe van elke poc
ket maar 25 exemplaren ver
kocht.
De boeken zijn in een week tijd ge
schreven door twee journalisten
van de "San Francisco Chro
nicle", van wie er een in Jones
town werd gewond tijdens de
aanval op congreslid Leo Ryan en
twee journalisten van de Was
hington Post, van wie er een vlak
na de massale zelfmoord Jones
town bezocht.
Voorzien was dat "Suicide Cult" en
"Guyana Massacre" op de best
sellerslijst zouden komen te
