Jan Pronk in contact met PLO ZATERDAG 6 JANUARI 1979 Een nieuwe spelling zal alle Chinese namen wijzigen: de hoofdstad zal niet meer Peking he ten maar Beijing, Mao Tse-toeng wordt voor taan Mao Zedong.Hoea Koeo-feng gaat Hua Guofeng heten en Tsjoe En-lai wordt gewijzigd in Zhou Enlai. Maar het gaat niet zover dat de Chinese karakters afge schaft worden en een nieuw alfabetisch schrift daarvoor in de plaats wordt ingevoerd Het karakterschrift is het ei genlijke Chinese schrift. Het bestaat uit karakters zoals men die hier in Ne derland wel eens op de uit hangborden van Chinese res taurants ziet. De Chinezen schrijven en lezen in het ka rakterschrift, want de karak ters drukken voor hen de be grippen en betekenissen uit Bij ieder karakter hoort ook een bepaalde uitspraak: een manier waarop een karakter uitgesproken moet worden Alfabetische spellingen voor het Chinees zijn niets anders dan transcripties (schriftelij ke omzettingen) van de uitge sproken klanken van de ka rakters, en vormen niet het Chinese schrift. Zoals bij ons bijvoorbeeld het cijfer 9: we hebben geleerd wat dit teken betekent en ook geleerd hoe het uitgesproken moet wor den: néégen, en volgens de huidige Nederlandse spelling hoort het gespeld te worden als 'negen' Het verschil is dat negen te vens onderdeel is van het Ne derlandse schrift, terwijl in het Chinees de spelling slechts de uitspraak weer geeft en alleen maar met ka rakters geschreven wordt. De leeswijze van ieder karakter is niet zonder meer uit het ka rakter zelf af te lezen; die moet er apart bij geleerd wor den. Om deze leeswijzen van de karakters ook schriftelijk te kunnen weergeven zijn de speciaal daarvoor bedoelde transcriptie-systemen ont wikkeld, als hulpmiddel, de Chinese namen zoals Peking, Beijing, Mao Tse-toeng. Mao Zedong, enz. zijn alle alleen maar transcripties van de klanken van de betreffende karaktertekens Vervanging De wijziging van de spellingen van de Chinese namen is dan ook niets anders dan een ver vanging van het ene trans criptiesysteem door een an der. Verder verandert er niets De "oude spelling" is een trans criptie in het Wade-Giles sys teem. of een vereenvoudigde vorm daarvan. Het systeem dateert al van de eerste helft van de vprige eeuw. Het is ondertussen al lange tijd in ternationaal erkend en ge bruikt voor de transcriptie van het Chinees. Het is tot nu toe het belangrijkste trans criptiesysteem voor het Chi nees. De "nieuwe spelling" het Pinyin transcriptiesys teem, wint echter de laatste tijd steeds meer in populari teit en schijnt het Wade-Giles systeem geleidelijk aan te zullen vervangen. Deze nieuwe Chinese spelling is in feite niet echt nieuw meer De eerste ontwikkeling ervan begon omstreeks de eeuw wisseling en omstreeks 1920 heeft het vaste vorm gekre gen en is in het huidige China onder de naam Pinyin offi cieel in gebruik genomen. Ondertussen wordt het reeds op grote schaal toegepast, zowel in China als in het bui tenland. Maar de toepassing ervan op de officiële Chinese namen op internationale schaal is wel de nieuwste ontwikkeling op dit gebied. AK1." J sV/ntsïfj t' M." Ui ■k Een muurkrant in Beijing (voorheen PekingTemidden van het Chinese karakterschrift duikt ineens het in Romaans schrift geschreven woordje 'LOVE' op Het staat boven een manifest van Chinese studenten waarin om 'meer contact met het Amerikaanse volk' word', gevraagd. X - als S - als s in J - als tj in Q - als tsj Z-c tjiftjaf n ietsje vestzak fatsoen het Engelse dead C - als ts i ZH - als dr i road CH - als dsh in het Engelse bad- show SH - als sh in het Engelse show H - als ch in schoen R - aan het eind v.e. lettergreep het Amerikaanse aan het begin v.e. lettergreep als r in het Amerikaanse road B - als b in heb, of als p in pan D - als d in bid G - als k in dik P - als ph in tophit T - als th in heethoofd K - als kh in pakhuis I-na ZH,CH.SH,R.Z,C,A.als ZZ na U alsee. Aan 't begin v.e. lettergreep wordt I vervangen door Yfb.v. YE. YU.YOU. YAN in overige gevallen als ie in fiets Y - als j in jong U - als uu in vuur naJ.Q.X. Y. en in Nil en Lü aan het begin v.e lettergreep en gevolgd door een klinker wordt de U vervangen door W. Voor de overige geval len als oe in boek A-In YAN en I AN als e in het. In de overige gevallen als aa E - in YE als e in het. in -IE (dus na I) als ee. in UEfdus na U) als eu, in de overige gevallen als e in de AO - als au Het zal zeker even moeite kos ten om aan de nieuwe spelling te wennen; de regels ervan zijn toch wel te leren. Klankenspelling Pinyin, de naam voor dit sys teem. betekent in het Chinees "klankenspelling" De letters van het alfabet en de combi naties daarvan vertegen woordigen in dit systeem de klanken van de Chinese ka rakters op een wat andere manier dan in het Wade-Giles systeem. Bijvoorbeeld: de naam van het Chinese pers bureau HSINHOEA (goude spelling) zal gewijzigd wor den in XINHUA (Pinyin spelling). Er is hier geen ver andering in de leeswijze; in beide gevallen kunnen ze ge lezen worden als ongeveer "Sien-gwa (ie van fiets, en een lichte g). Vroeger was het karakterschrift niet overal in China hetzelfde, pas tegen 200 v. Chr. werd door de eerste keizer, die van China een eenheidsstaat maakte, het schrift gestan daardiseerd, zodat corres pondentie door het hele land met hetzelfde schrift kon ge beuren. Het schrift werd ge standaardiseerd, maar niet de vele verschillende dialecten, de verschillen daartussen zijn soms zo groot dat het wel ver schillende t§len lijken. «2t> is het Chinees nu een taal met maar één karakterschrift en vele gesproken dialecten. lende uitspraken hebben Men vergelijke weer het cijfer 9. In het Nederlands wordt het 'negen', in het Engels 'ni ne', in het Frans 'neufin het Duits 'neun' Wanneer men dus iemand vraagt of hij of zij Chinees spreekt en het ant woord is bevestigend, dan moet men er nog de vraag aan toevoegen "welk Chinees dan wel" Standaard Wel is er één Nationaal Stan daard Chinees, gebaseerd op het dialect dat gesproken wordt in het gebied van Pe king, dat geldt als de stan daard voertaal voor heel Chi na en verplicht is in het on derwijs. Meer en meer Chine zen spreken behalve hun dialect ook min of meer het Standaard Chinees. In uni versiteiten overal in de we reld, waar Chinees wordt ge doceerd, wordt hoofdzakelijk dit Standaard Chinees gege ven, zo ook aan de Leidse Universiteit. De Pinyin transcriptie is in feite een systeem dat alleen ge bruikt kan worden on het Standaard Chinees te spellen. Lezen in Pinyin betekent dus lezen in Standaard Chinees. Dat is niet altijd het geval met het "oude systeem" voor die betreffende stad den. Deze twee karakters hebben de betekenis "Noor delijke Hoofdstad". In de Pi nyin transcriptie wordt het gespeld als BEIJING (onge veer uit te spreken als: Pee-tj- ie-ng), volgens Standaard Chinese uitspraak. De naam MAO TSE-TOENG is een Wa de-Giles transcriptie van de betreffende karaktertekens, dit keer echter wel volgens Standaard Chinese uitspraak en de Pinyin transcriptie er voor is MAO ZEDONG; de leeswijze is in beide gevallen dezelfde (de O in DONG als oe in boek; en in beide transcrip ties moet de AO in MAO gele zen worden als AU in het Ne derlands). De ïaam 'Peking' is een trans criptie van een zuidchinese dialectuitspraak van de twee karaktertekens die als naam Anders dan in het Nederlands worden Chinese achterna men vooraan geplaatst, en daarna volgen de voornamen; we kunnen dan beter de ter men familienamen en per soonlijke namen hanteren. In de naam van de huidige voor zitter van de Chinese Com munistische Partij bijvoor beeld, in Pinyin gespeld: HUA GUOFENG (leeswijze blijft ongewijzigd), is HUA zijn familienaam en GUO FENG zijn persoonlijke naam. In het Pinyin-systeem worden de lettergrepen van de persoonlijke namen als re gel aan elkaar geschreven. De U wordt in HUA gelezen als een zeer lichte w in het Ne derlands. Voor andere moge lijke leeswijzen, zie bijge voegde tabel. De E in FENG klinkt ongeveer als de stom me e in het Nederlandse de. JLÏ; Toontaal Behalve de hierboven genoem de eigenschappen, moet ook nog vermeld worden dat het Chinees ook een toontaal is. Dat wil zeggen dat de uit spraak van ieder karakter op een bepaalde toon moet ge schieden. Een andere toon bij dezelfde uitspraak betekent dat er een ander karakter wordt bedoeld, öf een andere betekenis of functie van het zelfde karakter. Strikt ge sproken zijn het geen tonen (bepaalde toonhoogte maar toonbewegingen). In het Standaard Chinees kent men vier verschillende tonen; de eerste toon is een wat hoge, vlakke, niet veranderde; de tweede is een -van laag naar hoog rijzende toon; de derde is een dalende en weer stij gende toon; de vierde is een van hoog naar laag vallende toon. In de Pinyin transcrip tie worden die tonen aange duid door bepaalde leeste kens boven de transcripties te plaatsen; bijvoorbeeld: Guo (tweede toon), Guö (vierde toon). Alleen in de transcrip tie van eigennamen worden geen toontekens gebruikt. In bovenstaand kader een over zicht van de klanken van een aantal letters van het Pinyin systeem voor de Hollandse lezer. Het is niet meer dan een benadering van hoe men Chi nees moet lezen. L.H.KWEE Sinologisch Instituut Universiteit van Leiden. BEIROET - Oud-minister drs. Jan Pronk (PvdA) is op dit moment te gast bij de Pales- tijnen in Libanon. Pronk is, voor zover hij weet, de eerste Nederlandse parlementariër die officieel contact heeft met de Palestijnse Bevrij- dings Organisatie PLO. Onze correspondent in de Arabi sche wereld, Ricnko Wilton, had in Beiroet een exclusief interview met Pronk. Uitnodiging „We zijn hier met een paar mensen, een soort Neder landse delegatie, op uitnodi ging van de PLO. Er zijn ook delegaties uit een groot aan tal Westeuropese en Scandi navische landen. Wezijn uit genodigd ter gelegenheid van het 14-jarig bestaan van de PLO. Deze week worden we geinformeerd over het Palestijnse standpunt. Ver der bezoeken wij een aantal instellingen dat door de Pa- lestijnen hier in Beiroet en elders in Libanon is opge richt ter organisatie van, zeg maar, de Palestijnse samen leving op verschillend ge bied. Je kunt zeggen dat het over het algemeen een oriën- tatiebezoek is. Men heeft bewust mensen uitgenodigd, niet alleen uit Nederland maar ook uit andere landen, die voor het merendeel niet behoren tot al met de PLO verbonden „Palestina-comi- tees" of hoe ze per land ook mogen heten, maar progres sief denkende mensen die zich niet altijd direct bij voorbaat zozeer met het Pa lestijnse standpunt hebben vereenzelvigd". Pronk heeft inmiddels gespro ken met Abu Ijad, militair commandant in Libanon van El Fatach, de belangrijkste beweging binnen de PLO, en met Mahmoud Labadi, de chef van het PLO-informa- tiekantoor. „We hadden ook graag de Palestijnse leider Jasser Arafat ontmoet, maar die is in het buitenland. We hebben produktiecoopera- ties van de PLO bezocht, het weeshuis voor kinderen wier ouders zijn vermoord in Tall Zaatar (een van de voorma lige kampen, volkomen met de grond gelijk gemaakt tij dens de burgeroorlog), voorts het Akka-ziekenhuis, de Rode Halve Maan, tegen hanger van het Rode Kruis en we gaan ook nog naar het zuiden van Libanon". Individueel Pronk bezoekt Libanon als in dividueel parlementariër, ik hier voor mezelf ben, ik hier a titre personnel ben, en geen standpunt van de PvdA zou kunnen formule ren, te meer niet omdat het standpunt van de PvdA wel licht momenteel opnieuw in overweging komt omdat er een nieuwe Midden-Oosten commissie in het leven is ge roepen ter voorbereiding van een eventueel nieuw standpunt van de PvdA in zake vraagstukken rond Is raël, het Midden-Oosten en de Palestijnen". „De PLO", zo legt Pronk zijn komst naar Beiroet uit, „heeft contacten met solida- riteitscomitees in verschil lende landen. In Nederland is dat het Palestina-comite en men heeft die comitees ge vraagd drie personen uit te nodigen: ëën uit de politieke sfeer, ëën uit de doorgaans wat meer journalistieke sfeer en ëën uit de weten schappelijke sfeer. Het blijkt dus dat we met parlementa riërs uit Finland, Noorwegen en Zweden hier zijn, naast journalisten en vertegen woordigers uit de academi sche wereld". Oriëntatie Volgens het Nederlandse ka merlid moeten parlementa riërs spreken met welke be weging of welke regering dan ook in de wereld. „Dat vind ik ter wille van de poli tieke oriëntatie en de zui verheid van de politieke standpuntsbcpaling nood zakelijk. Ik beschouw de PLO als een bevrijdingsor ganisatie, zoals er meerdere bevrijdingsorganisaties in de wereld zijn, waarmee ik ook gesproken heb en con tacten heb gehad. Als ik met hen spreek, wil dat niet bij voorbaat zeggen dat ik mijn standpunt vereenzelvig met dat van hen en het met hen eens ben. Maar ik wens mij wel te informeren en niet al leen maar informatie van de andere kant te ontvangen". Met deze woorden pareert de oud-minister mogelijke be weringen dat hij praat met woordvoerders van een ter roristenorganisatie. Pronk, die eerder Israël be zocht, vindt niet dat een Ne derlander eropuit moet zijn het standpunt van de ene partij uit te leggen aan de andere partij. „Het gaat er meer om in Nederland zelf en in het kader van de Neder landse buitenlandse poli tiek, binnen de EG en in de Verenigde Naties, een zo evenwichtig mogelijk en ook zo progressief mogelijk standpunt in te nemen. Dat betekent, vind ik, dat je, wanneer je in Libanon bent, moet proberen om vragen te stellen die ook begrip inhou den voor het Israëlische standpunt. En wanneer je in Israël bent, moet je vragen stellen die een zekere mate van begrip voor het Pale stijnse vraagstuk inhou den". Meer begrip Pronk geeft toe in de afgelopen jaren geleidelijk aan meer begrip te hebben gekregen voor het standpunt van de Palestijnen in het algemeen en de PLO in het bijzonder. „Twee indrukken zijn bij mij erg blijven hangen de laatste dagen hier in Beiroet. In de eerste plaats de indruk dat de PLO - en tallozen in Ne derland denken daar toch anders over, dat is volgens mij een verkeerde indruk - niet uit is op de vernietiging van de joden in Israël. De or ganisatie streeft naar het vinden van een eigen thuis, opnieuw in het eigen land (Palestina) en is bepaald be reid om tot een samenleving te komen met de joden in Is raël. Mijn tweede indruk is, dat de optie van een Pales tijnse onafhankelijke mini- staat op de Westelijke Jor- daanoever, Gaza en een cor ridor bepaald niet door de Palestijnen wordt verwor pen als alternatief voor een seculiere eenheidsstaat Pa lestina, waar Palestijnen en joden gezamenlijk kunnen „Ik vind dat het wenselijk is dat er vanuit Nederland wat meer kennis wordt genomen van het standpunt van de PLO, dat er meer contacten komen met de PLO; er zijn veel te weinig contacten. De informatieve contacten over de Midden-Oostenproblema- tiek zijn op dit moment be paald eenzijdig (pro-Israël, R.W.). Ik heb de indruk dat Nederland, als het gaat om het innemen van een stand punt in heel concrete situa ties, dat doet op basis van eenzijdige informatie. Dat is niet goed voor de Nederland se buitenlandse politiek, nóch onder deze regering, noch onder een regering waarin de PvdA zitting zou hebben". - De PLO wil dat best, heeft dat ook te kennen gegeven in het verleden, maar de Neder landse regering, ook waarin de PvdA zat, heeft altijd ge weigerd de PLO een infor matiecentrum te laten ope nen in Den Haag. Verantwoordelijk „Ja. ik was ook lid van die Ne derlandse regering en was dus ook verantwoordelijk voor de beslissing om des tijds „nee" te zeggen. Tijdens mijn bezoek is mij gevraagd naar de mogelijkheden om betere contacten te bewerk stelligen. Men heeft dit keer niet om een dergelijk bureau gevraagd. Ik weet niet of de PLO daar nu nog zoveel waarde aan zal hechten als een aantal jaren geleden. Ik denk ook niet dat de Pale stijns-Nederlandse contac ten erg bevorderd zouden worden door een opening van een PLO-kantoor in Den Haag, omdat deze problema tiek in Nederland uiterst ge voelig ligt. Ik vind ook dat je die contacten wellicht eer der nog moet leggen door missies te sturen naar de Pa lestijnen hier, van hun standpunt kennis te nemen, te discussieren enz., dan door Palestijnse instituties te vestigen in Nederland. Dat zou de discussie over het Pa lestijnse vraagstuk wel eens negatief kunnen beïnvloe den. Ik vind dat je, wat een PLO-kantoor in Den Haag betreft, nogal voorzichtig moet zijn, maar op langere termijn zou ik het bepaald niet willen uitsluiten".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 27