Feyenoord wil mi meer
internationaal contact
VRIJ-UIT
Wat is er geworden van de Black Power atleten?
Leidse schaker
Van der Wiel
weer naar zege
icmntmc
Winst EBBC
Stephan: „Vooral Scandinavië belangrijk
Canadese jeugd klopt
Oranje ijshockeyteam
WOENSDAG 3 JANUARI 1979
Tien jaar geleden is het al weex
dat de stiefkinderen van de
Amerikaanse sport, de neger
atleten, hun van oudsher ne
derige houding lieten varen en
tot ontsteltenis van veruit het
grootste deel van de natie vurig
de kop opstaken. De wereld
maakte kennis met Black Po
wer in de sport tijdens de
Olympische Spelen van Mexico,
in de herfst van 1968.
De Olympisch kampioen óp de
200 meter, Tommie Smith, en
zijn landgenoot John Carlos
(brons) verschenen op het ere
podium met een zwarte hand
schoen aan en toen de Ameri
kaanse vlag aan de mast om
hoog ging, bogen zij beiden het
hoofd en staken de gehand-
schoende vuist in de lucht. De
foto daarvan werd in .vrijwel
alle dagbladen ter wereld afge
drukt en iedereen die in die tijd
ouder dan 14 jaar was moet het
beeld nog helder voor de geest
staan.
De geheel uit negers bestaande
4x400 m ploeg van de VS
(Freeman, Matthews, James,
Evans) zorgde kort daarop voor
nieuwe opwinding door met
zwarte baretten en grimmige
gezichten op het ereplatform te
gaan staan. Een uitloper van
Black Power in de sport beleef
den we in 1972 toen de Ameri
kaanse 400 m lopers Matthews
(goud) en Collett (zilver) uiterst
slordig gekleed en zonder enige
aandacht de ceremonie aan
zich voorbij lieten gaan.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik geen
bewonderaar was (ben) van
dat soort demonstraties op zul
ke momenten. Zeer zeker behoor
ik niet tot de naïevelingen die
HAARLEM (ANP) - In de eredivi
sie basketbal heren werd gister
avond één wedstrijd gespeeld. In
Haarlem won het Bossche EBBC
van Flamingo's: 93-95 na verlen
ging. Bij rust was de stand 38-45
De eindstand was 85-85.
In de verlenging scoorde Kees
Akerboom met twee strafworpen
de beslissende punten. Overi
gens begon de wedstrijd ander
half uur te laat, omdat EBBC veel
vertraging ondervond tijdens de
reis naar Haarlem.
De wedstrijd BOB-Donar ging
zelfs helemaal niet door. Donar
kwam veertig kilometer buiten
Groningen vast te zitten in de
denken dat je sport en politiek
kunt scheiden, maar aid je het
Olympisch erepodium gaat ge
bruiken om het onrecht in de
wereld te etaleren dan wordt
het natuurlijk een kakelbont
circus waar het eind van zoek
Tommie Smith
Neil Amdur, sportverslaggever
van de New York Times, heeft
onlangs de belangrijkste figu
ren van de Black Power uit die
tijd opgezocht om te kijken wat
er van hen is geworden.
Als belangrijkste man van de be
weging werd Tommie Smith be
schouwd. Hij is nu 34 jaar, stu
deerde af in de sociologie en
werkt als leraar lichamelijke
opvoeding en atletiekcoach in
Califomië. De Olympisch kam
pioen van 1968 komt uit het in
terview naar voren als een nog
steeds) zelfverzekerd man, die
het rumoer in zijn leven heeft
overwonnen. De beschuldiging
van vele Amerikanen (ook nu
nog gedaan) dat hij met zijn
houding de vlag en het volkslied
van zijn land beledigde, legt hij
rustig naast zich neer.
'Ik beledigde de vlag niet, ik éér-
de hem door op te staan en mij
te verzetten tegen een stuk on
rechtvaardigheid. We waren
atleten van grootformaat, men
verwachtte zo ongeveer alles
van ons. Maar omgekeerd gaf
de Amerikaanse maatschappij
ons niets terug. Geen redelijk
werk, daardoor geen ontspan
ning We moesten zelf maar zien
hoe ons kostje bij elkaar te
scharrelen. En als je dan naar
de blanke topatleten keek, met
hun aantrekkelijke banen, hui-
Tommie Smith en Jc
los.
Black Power in 1968.
zen en auto's dan dacht je: hoe
is dat nou toch in godsnaam
mogelijk. Wat ik in Mexico City
deed was iets dat ik voelde dat
ik moest doen. Het was niet iets
dat me was opgedragen. Ik
wilde ermee uitdrukken dat ie
dereen recht heeft op een be
hoorlijke plaats in het leven"
Het optreden in Mexico en Mün-
chen heeft bij de meeste Black
Power atleten geleid tot een
soort sociale chaos in hun leven,
niet eventjes maar gedurende
vele jaren. Bruce Ogilvie,
hoogleraar psychologie aan de
San Jose State Universitydie
langdurig met hen heeft ge
sproken is van mening dat de
meesten er een hogere prijs voor
hebben betaald dan ze eigenlijk
konden opbrengen
Ze werden heel lang met de nek
aangekeken, kregen het nóg
moeilijker om geschikt werk te
vinden. Van de zeven man met
wie Amdur sprak, had er maar
één zijn huwelijk in stand kun
nen houden.
Frustratie, verbittering, woede.
Maar als ze terugkijken op 1968
overheerst toch een gevoel van
trots. Wat men hen ook naar het
hoofd heeft gegooid, veler ogen
zijn opengegaan, hun daad
heeft iets in beweging gebracht,
er is intussen het een en ander
verbeterd.
Werk
Zelf lijken ze ook de zwaarste tij
den achter de rug *e hebben. Ze
hebben zo te zien te langen leste
behoorlijk werk kunnen krij-
9enVrijwel
allemaal zijn ze betrokken bij
het opleiden van jongeren. Dat
ontroert me dan. Smith als le
raar, Carlos leidt een jeugd
programma in Los Angeles,
Matthews werkt voor een pro
ject tegen kindermishandeling
Larry James, jarenlang zeer
verbitterd, heeft ook een sport-
functie in het onderwijs. In zijn
reactie bespeur je nog wat res
sentimenten. "Pioniers krijgen
het nu eenmaal het hardste te
verduren. Ze plukken niet echt
de vruchten van de doorbraak
die ze hebben bewerkstelligd. Ze
maken het pad vrij - voor het
betere leven van anderen"
Smith vindt dat er nog een zeer
lange weg te gaan is en hij is
niet optimistisch. Negerstem
men worden nauwelijks nog
gehoord. Er is geen Black Po
wer in de jaren zeventig, geen
vervolg. "Zwart-zijn in deze
maatschappij is tegenwoordig
iets zeer abstracts. Niemand
weet meer wat er in het hoofd
van de zwarte mens omgaat
omdat er zovelen zijn die het
niet echt wat kan schelen. Er
zijn te veel andere dingen die
het denken beheersen: belas
ting, geldontwaardingoorlo
gen in andere landen. De verbe
tering van de rassenzaak wordt
geblokkeerd door ingrijpende
gebeurtenissen in het gewone
leven".
Het wachten is op nieuwe impul
sen. Smith zegt bereid te zijn
weer de hand aan de ploeg te
slaan. Maar vooroplopen kan
hij niet meer. Individuele acties
acht hij trouwens toch zinloos.
Er is aanzienlijk meer nodig
dan een omhooggestoken zwar
te vuist om de zaak weer in be
weging te brengen.
Heiden
Toen de Amerikaan Eric Heiden
in 1977 wereldkampioen
schaatsen werd, zowel bij de
sprinters als de all-rounders,
was dat voor velen het bewijs
dat schaatsenrijden nog een
onderontwikkelde tak van
sport was.
Een Amerikaanse jongen van 18
jaar die met een paar schaat
sen, wat schema's van zijn
trainster en een rugzak in Eu
ropa werd neergelaten en met
een de wereldtitel veroverde, ja
dat toonde wel aan dat de man
talent had, maar voor alles was
het toch de bevestiging van de
onrijpheid van die sport. Bij
andere, hoog ontwikkelde tak
ken van sport zou zoiets niet
mogelijk zijn.
Nu vergaten de mensen die zo re
deneerden dat Heiden bepaald
niet zo maar uit de lucht was
komen vallen. In 1976washij al
als vijfde geëindigd. Wat was er
dus gebeurd: hij had zich in één
jaar opmerkelijk ontwikkeld.
Niets meer, maar natuurlijk
ook niets minder.
Daarna heeft iedereen zich min of
meer bij de meerderheid van
Heiden neergelegd. Zo van: je
doet nou eenmaal niets tegen
zo'n 18-karaats natuurtalent,
dat alles zo uit de mouw schudt.
Niemand van de trainers ging
na wat die Amerikaan nu ei
genlijk deed, men bleef (blijft)
maar koekeloeren naar de
Noorse goeroe Tenman, die zo'n
beetje wordt beschouwd als de
kruising van een wonderdokter
en een goochelaar.
Tenslotte werd het een tweetal
schaatsenrijders toch te bar. De
Volkskrant van afgelopen za
terdag meldt in een zeer inte
ressant stuk van Ronald ten
Brink dat Sies Uilkema en de
Noor Frode Roenning afgelo
pen zomer hun vakantie in de
VS. hebben gecombineerd met
een aantal werkbezoeken aan
Heiden in Madison. Het tweetal
is zeer geïmponeerd terugge
komen. De Amerikaan mag
dan een groot talent zijn, het is
hem zeker niet komen aan
waaien. Dat sprookje kan met
een de wereld uit. Hij traint
vooral in de zomermaanden
zeer hard. "Fanatieker, vaker
en zwaarder dan wij", aldus
Uilkema. "Zo'n vijf uur per
dag". Hij blijkt al van zijn 14de
jaar af zo intensief bezig te zijn.
Een grote kamer in het huis van
de Heidens is ingericht als
gymnastiekzaal. Daar hebben
Eric en zijn zuster Beth de mo
dernste apparatuur bij de
hand. Vlakbij ligt een atletiek
baan en voor het zwaardere
Door
Ruud Paauw
loopwerk zijn er de heuvels in
de directe omgeving. Zijn
trainster komt elke week over
om de werkschema's met hem
door te nemen. Heiden is bijna
full-time met zijn sport bezig.
Studeren doet hij in de uren die
overblijven.
Afrondend: het succes van Hei
den heeft niets te maken met een
eventuele onderontwikkeldheid
van de schaatssport. Hij heeft
zijn talent ontwikkeld door er
eenvoudig keihard voor te wer
ken.
Niet meer
Wat niet meer zou hoeven in 1979:
"Ik moest hem wel neerleggen,
wat kon ik anders doen". "We
spelen geheel en al op de coun
ter", "Hondelul""Vuil? Wel
nee,dat was gewoon een profes
sionele aanpak", "We hebben de
nxd bekwaam vastgehouden"
"De scheidsrechter voelde de
sfeer van de wedstrijd niet
aan", "Resultaatvoetbal""In
graven", "Spelen op een punt"
"We waren onvoldoende gemo
tiveerd", "Dikke zak stront"
"Kant aan m'n broek"
GRONINGEN (ANP) - John van der Wiel heeft gisteren tijdens het
schaaktoernooi om het Europees juniorenkampioenschap in Groningen
zijn partij voor de elfde ronde tegen de Deen Erik Pedersen met zwart
gewonnen. Hij bezet met nog twee ronden te spelen de eerste plaats op
de ranglijst met negen punten. Tweede is de Sowjetrus Sergej Dolma-
tov, die met wit de Pool Marek Hawelko versloeg. Dolmatov, die in de
eerste ronde al remise speelde tegen Van der Wiel, heeft een half punt
achterstand.
De resultaten van de partijen voor de elfde ronde zijn:
Pederson (Den) - Van der Wiel (Ned) 0-1, Dolmatov (Sov) - Hawelko (Poo)
1-0, Petursson (IJsl) - Plaskett (Eng) 1-0, Nikolic (IJsl) - Vaelkesalmi
(Fin) 1-0, Karolyi (Hon) - Gazik (Tsj) 0-1, Tiller (Noo) - Muir (Sch) remise,
Levacic (Fra) - McCarthy (Ier) 1-0, Swoboda (Oos) -Mateu (Spa) remise,
Zimmermann (Bel) - Grinberg (Isr) 0-1De Boer (Ned) - Neunschwander
(Zwi) remise, Arnolds (Wdl)-Dos Santos (Por) 0-1, Hessenbruch (Lux)-
Cramling (Zwe) 0-1, Ratti (Ita) - Yurtseven (Tur) rémise, Natsis (Gri) -
Heaven (Wal) 1-0.
Stand aan de kop: .1. Van der Wiel 9 punten; 2. Dolmatov (Sov) 8,5, 3
Petursson, Nikolic en Plaskett allen 7
r"lz3 W'
•j r T¥ Sterr ff
S®Jg*
Beeld uit het ijshockeyduel Sowjet-Unie-Tsjechoslowakijede confronta
tie die in feite de finale van het WK-ijshockey voor jeugdteams had
moeten worden. Hier scoort Vladimir (lOf de eerste goal voor de Sowjets.
ROOSENDAAL (ANP) - Het Nederlands ijshockeyteam heeft gister
avond in Roosendaal met 4-6 verloren van het Canadese jeugdteam
Saint John Warriors. De periodestanden waren 2-2; 1-2 en 1-2. Voor
Nederland scoorden Brian de Bruyn, Larry van Wieren, Frank
Soldt en Jack de Heer. Het team van Hans Westberg had in dit duel
gedurende acht minuten een numerieke meerderheid waarvan even
wel niet werd geprofiteerd, omdat het 'power play' te zwak was ver
zorgd.
In de strijd om het wereldkampioenschap ijshockey voor junioren
teams hebben Zweden en de Sowjet-Unie zich gisteren in Karlstad
geplaatst voor de finale. Zweden won met 5-2 van Finland, terwijl de
Russen Tsjechowakije niet verder dan 2-2 lieten komen.
Verder hield Canada de Verenigde Staten er met 6-3 onder en hadden de
Westduitsers geen enkele moeite met Noorwegen: 6-0.
Tijdens deze confrontatie raakte de Noor Stephen Foyd bij een vecht
partij gewond. Hij kreeg met een stick een klap op het hoofd en moest
de wond in het ziekenhuis laten hechten.
ROTTERDAM (GPD/ANP) - Het management
van Feyenoord streeft naar een zo optimaal mo
gelijk contact met landen, waarmee in het ver
leden niet of nauwelijks werd zakengedaan. Di
recteur Peter Stephan zei dat gisteren tijdens de
nieuwjaarsreceptie op de tweede dag van het
jaar van de stichting Feyenoord.
Keegan
Op 13 mei, onmiddellijk na afloop
van de competitie reist de Rot
terdamse eredivisieclub daartoe Kevin Keegan, de Europese voet-
Zuid-Amerika,
Uruquay, Brazilië en Surinarhe
een viertal wedstrijden wordt ge
speeld.
Stephan: "Maar ook de contacten
met de Scandinavische landen
zullen worden aangehaald. Wij
hebben hier al een twaalftal
balier van het jaar, heeft nog geen
beslissing genomen over het
verlengen van zijn contract bij
Hamburger SV. Günter Netzer,
de manager van de Bundesli-
gaclub, schat de kans op vijftig
procent. "We spreken voortdu
rend met Keegan", zei Netzer.
Noorse trainers in de leer gehad Volgens Netzer heeft Keegan
tiÊfr Peter Stephan
subsidie krijgt
momenteel loopt i
zoek van Ove Kindvall een
Zweedse ausputzer stage. Een
zekere Carl Enquist van Atvida-
berg, op wie we voorlopig een op
tie nemen. Doel is om zoveel mo
gelijk goede relaties op te bou-
Peter Stephan zegt dat een inten
sievere manier van zaken doen
noodzakelijk is geworden nu met
name het PvdA-gedeelte in het
Rotterdamse college van B en W
de deur naar gemeentelijke sub
sidie aan het betaalde voetbal in
de Maasstad heeft dichtgegooid.
Eerder al leverden de voorzitters
Sparta en Excelsior, Van Rijn
en Bontenbal ernstige kritiek aan
het adres van de gemeente Rot
terdam.
Het toernooi van Feyenoord zelf zal
in 1979 worden gehouden op
vrijdag 10 en zondag 12 augustus.
Naast de organiserende vereni
ging zullen nog drie clubs mee-
orig jaar vond het toernooi twee
weken voor het begin van de Ne
derlandse competitie plaats en
het toernooi in Amsterdam een
week daarna, dit keer zijn de rol
len omgedraaid, eerst Amster
dam, daarna Rotterdam en een
week later de eerste competitie
ronde in het Nederlandse betaal
de voetbal.
biedingen uit Amerika gekregen,
die hem het vijf- of zesvoudige
van zijn huidige jaarsalaris bij
HSV (ongeveer'420.000 mark) in
het vooruitzicht stellen. "Dat
kunnen wij niet betalen", stelde
de manager. De Engelse interna
tional heeft laten weten dat hij
wel bij HSV wil blijven als de
club dit jaar kampioen van West-
Duitsland wordt. Daar wil de
club echter niet op wachten.
Een glimlach kon er bij de Tsjechische skispringer Jozef Samek f midden)
best af, nadat hij gisteren de traditionele schansspringwedstrijd in
Garmisch Partenkirchen had gewonnen. De Joegoslaaf Bog dan Norcic
(links) en de Fin Pentti Kokkonen (rechts, hij werd derde) delen in de
vreugde.
\0/£W£/?//-r-
S/MOM S. f l/OX>Z/TT£g
SM/VffiÓOS 1 O/WO IPW J MPP'E
/6Afc>6 Sr££DS P£& (%AMO
J/MOMS I MP 6£7E*ay
S/V&?ZOOSP OP !/P#C>
/CCJA/m/
