Buitenlanders kunnen Iran nauwelijks uit Rliodesië gaat heten Zimb ab we-Rhodesië NAAST HET NIEUWS Nieuwe tankermoeilijkheden BIDDEN VOOR REGEN Turkse minister neemt ontslag Spanje opnieuw door aanslagen opgeschrikt WOENSDAG 3 JANUARI 1979 Twijfels over bestemming Griekse „Andros Patria" MADRID/LISSABON/SAN JU AN (AFP/UPI) - De zondag in zware storm voor de Spaanse noord westkust lekgeslagen Griekse olietanker Andros Patria wordt door Wijsmuller niet speciaal naar Lissabon, maar "in zuid westelijke richting van de kust weggesleept". Dit kon worden opgemaakt uit een mededeling van de Spaanse marine die kwam nadat eerst was gezegd dat het schip op weg was naar Lissabon. Het directe gevaar voor vervuiling van de Spaanse kust bleek te zijn geweken, doordat de olievlekken naar open zee dreven. Bij de ramp met de Griekse tanker kwamen volgens de jongste cij fers negen mensen om. Twintig waren gisteravond nog vermist. Drie werden gered. Ook uit het Spaanse La Coruna werd gisteravond gemeld dat functionarissen van Wijsmuller berichten tegenspraken dat de Andros Patrios richting zuiden naar Lissabon dan wel richting noorden naar Rotterdam werd gesleept. Terwijl Wijsmuller het schip voor de Spaanse noordwestkust nog steeds vasthad, werd met Madrid onderhandeld over wat er mee moest gebeuren, zo zeiden zij. Er waren nog steeds van de Nederlandse sleper aan boord van de Griek en een Spaans marineschip bleef in de nabijheid, maar een plan om een hele nieuwe bemanning op het schip te plaatsen om het te red den had men voorlopig moeten laten varen. Eerst moeten we ter plekke een onderzoek (naar de schade) doen voordat we iets kunnen doen, zo zei een woord voerder van de maatschappij. Naar zijn mening moet de Andros Patria naar een kalme haven worden gebracht om er de reste rende olie uit te kunnnen pom pen. Het zou te riskant zijn om dit open zee te doen temeer in een gebied dat bekend staat om het slechte weer in dit jaargetijde. Intussen dreef een andere tanker brandend op zee in het Caribi sche gebied, waar de afgelopen dagen ook een zware storm heeft gewoed. Het gaat volgens de Amerikaanse kustwacht om de ruim 3.300 brt metende Cypri sche asfalttanker Master Michael die volgens de laatst bekende po sitie halverwege de Dominicaan se Republiek en Zuid-Amerika Vier overlevenden van de tanker waren opgepikt door het Ita liaanse vrachtschip Ilice, dat ver der nog het lijk van een zeeman in zee had zien drijven. Van de an dere 25 der dertig opvarenden van de Master Michael was tot gisteravond nog geen spoor ont dekt. Verder is 200 mijl ten westen van Lissabon de ruim 3.000 brt me tende onder Cyprische vlag va rende kustvaarder Decimum van de rederij Baum und Co in Nor denham in zwaar weer gezonken doordat het water een luik van het ruim Stuksloeg. Zeven opvarenden werden door een Hamburgs vrachtschip uit de reddingboot opgepikt. De kapi tein is verdwenen. De Decimum was geladen op weg van Gent naar Madeira. Op de Noordzee twee mijl ten noorden van Goeree, verkeerde gisteren het Noorse vrachtschip 'Ragna Viking' in nood. De 500-ton metende Noorse vrachtvaarder kon later op eigen kracht zijn reis voortzetten. ATHENE - De Turkse minister van binnenlandse zaken Ozaydinli heeft gisteren ont slag genomen, tien dagen na het bloedbad in. de Oostturk- se stad Marasj, waarbij in sek tarische gevechten tussen soennitische en sjiietische mohammedanen minstens honderd personen om het le ven kwamen. Als voormalig luchtmachtgeneraal had juist deze minister, toen de rege- ring-Ecevit begin vorig jaar aantrad, hoop gewekt dat het politiek geweld zou worden beteugeld. Het dodencijfer van 1978 bleek echter bijna viermaal hoger dan de 266 van het jaar 1977. Ozaydinli wordt voor de wolven geworpen van de oppositie (letterlijk, want de uiterst- rechtse jeugdbeweging noemt zich Grijze Wolven) om de regering als geheel te red den, waartegen oppositielei der Demirel een motie van wantrouwen heeft ingediend, die waarschijnlijk begin vol gende week in behandeling zal komen. De oppositie richt zich echter niet op Ozaydinli, maar op de premier zelf, die ervan wordt beschuldigd zich nog te veel te bemoeien met het werk van de „ervaren ge neraals", die zijn belast met de ordehandhaving jn de der tien provincies, waar na het bloedbad van Marasj de staat van beleg is uitgeroepen. Ecevit is voorzitter van een klein college, waarin hij met twee generaals dagelijks het functioneren van die staat van beleg coördineert. Hij wil daarmee duidelijk laten blij ken dat hij geen stroman TEHERAN (GPD) - Voor de ongeveer 100.000 buitenlan ders in Iran, die zondag van hun ambassades het advies kregen het land te verlaten, is het praktisch onmogelijk te vertrekken. Dit is het gevolg van de maandag begon nen staking van de luchtverkeersleiders en het andere grondpersoneel van het vliegveld van de hoofdstad Te heran, waar lange rijen buitenlanders staan te wachten in de hoop een vliegticket te bemachtigen. Inmiddels is de Iraanse kabinetsformateur Sjapoer Baktiar bijna klaar met de vorming van een burgerregering. Imnese demonstranten bestookten gisteren in het Amerikaanse Beverly Hills de woning van de zuster van de sjah. De politie maakte een einde aan de demonstratie Vliegverkeer van en naar Teheran was gisteren slechts mondjes maat mogelijk. Over de toestand als geheel kon geen duidelijke in formatie worden verkregen. Ook de wachtende reizigers kregen niet officieel te horen of de lucht haven nu gesloten was of niet. Een toestel van de Westduitse maatschappij Lufthansa kon normaal landen, evenals een ma chine van Air France. De passa giers voor beide vluchten konden na de gebruikelijke formaliteiten gewoon vertrekken. Een lijnvliegtuig van Air India kreeg echter geen toestemming te lan den. Volgens ooggetuigen stonden gis teren in de vroege ochtend al 600 tot 1000 mensen te wachten en kwamen er met de minuut meer bij. Bewakers hielden de toe gangsdeuren tot de vertrekhal gesloten, meestal ook voor dege nen die wel in het bezit waren van tickets. In de nacht van maandag op dinsdag zouden 1200 Ameri kanen Iran hebben kunnen verla ten aan boord van twee militaire transportvliegtuigen. Inmiddels wordt een aarzelend be gin gemaakt met de organisatie van speciale vluchten voor de evacuatie van buitenlanders. De Iraanse autoriteiten hebben drie Canadese militaire vliegtuigen toestemming gegeven woensdag in Teheran te landen om onge veer 600 buitenlanders op te pik ken. Volgens de Canadese am bassade in Teheran gaat het om 350 Canadezen, 200 Westduitsers en een aantal Australiërs, Britten en Finnen. De meeste buitenlanders op het vliegveld zeggen dat ze willen vertrekken omdat ze niet meer kunnen werken door de massale stakingen in de Iraanse industrie. Sommigen zouden drie of vier maanden geen salaris meer heb ben ontvangen. Niemand beriep zich op de ongeregeldheden in het land. kleine groep welgestelden en dat de landbouw de afgelopen 25 jaar door een „corrupte heerschap pij" is vernietigd. Hij beloofde de in de Grondwet vastgelegde vrij heidsrechten van het volk te zul len toepassen en alles te doen ter bescherming van de Islam en alle andere religies in Iran. Hoewel de formatiepoging van Baktiar zowel door Ajatollah Khoemeini de geestelijk leider van Iran, die in Parijs in balling schap leeft, als door Karim San- jabi, leider van het Nationaal Front, bij voorbaat is veroor deeld, geven politieke waarne mers in Iran Baktiar toch een goede kans van slagen, omdat hij kan rekenen op de steun van veel plaatselijke islamitische leiders en van gematigde ambtenaren en militairen. Baktiar heeft een dringend beroep op de bevolking gedaan om hem de nodige tijd te geven en de mas sale stakingen voorlopig te beëindigen, opdat hij het land zou kunnen „redden". De oproep van de formateur lijkt echter weinig effect gesorteerd te heb ben. In de „heilige stad" Masjad in Oost- Iran hebben zich gisteren weer bloedige botsingen voorgedaan. Uit oppositiekringen wordt ge meld dat zeker 22 mensen door leden van de veiligheidsdienst van de sjah (SAVAK) waren neergeschoten. Het afgelopen weekeinde heeft in Masjad een bloedbad plaatsgevonden, toen demonstranten tegen de sjah en militairen in botsing kwamen. Volgens de Iraanse staatstelevi sie zijn daarbij ongeveer 170 do den gevallen, maar de oppositie spreekt over zeker 700 doden en duizenden gewonden. SALISBURY (Reuter) Een ont- werp-grondwet voor een zwart meerderheidsbewind in Rhode- sië, met een blijvend grote mate aan blanke invloed, bevat slechts één belangrijke verrassing - de naam van het nieuwe land wordt volgens het ontwerp Zimbabwe- Rhodesie. De ontwerp-grondwet werd gisteren in Salisbury ge publiceerd. De naam alleen al vormt een nieuw succes voor de blanke minder heid in de onderhandelingen over de nieuwe natie, die moet ontstaan na de algemene verkie zingen van 20 april. Tijdens de af gelopen jaren van strijd tegen de blanke overheersing verwezen de zwarte nationalisten altijd naar het door hun gewenste land als Zimbabwe. Maar de laatste maanden hadden de blanken zich krachtig beijverd om de naam Rhodesië te behouden, als een symbool van wat zij hebben "be reikt. De zwarte nationalisten in de multi- raciale overgangsregering zou den, volgens politieke kringen in Salisbury, uiteindelijk met het compromis rond de naam heb ben ingestemd om het kwijnende moreel van de blanke Rhodesiërs wat op te vijzelen. De nieuwe grondwet moet door de blanken worden goedgekeurd in een refe rendum op 30 januari. Het ontwerp - dat 151 pagina's be slaat - werd door de regering ge publiceerd, tezamen met een klein ooekje dat de belangrijkste onderdelen in eenvoudige taal weergeeft om de blanken te hel pen zich de materie eigen te ma ken voor het referendum. Het eerste artikel luidt eenvoudig: "de naam van het land is Zirh- babwe-Rhodesié". De volgende hoofdstukken geven de samen stelling van het parlement, het rechterlijk apparaat en de com missie die belast zijn met de vei ligheidstroepen terwijl het amb tenaren-apparaat onder controle van de blanken blijft. In de ver schillende commissies zal voor de nabije toekomst ook een blan ke meerderheid worden gescha pen aangezien de zwarten op dit moment veelal nog niet de nood zakelijke kwalificaties hebben om de functies te kunnen ver vullen. Er komen twee huizen van het par lement - een 30 zetels tellende Senaat die voor tweederde uit zwarten bestaat, en een Huis van Afgevaardigden waarin 72 van de 100 leden zwarten zijn. De eerste algemene en vrije verkiezingen van het land zullen voor minstens vijfjaar worden gevolgd door een regering van nationale eenheid, die een weerspiegeling zal vor men van de samenstelling van het Huis van Afgevaardigden. De nationale regeringscoalitie wordt geleid door een raad van minis ters. Het staatshoofd wordt een presi dent, benoemd door een kiescol lege dat is samengesteld uit leden van de Senaat en het Huis. De president zal die man als premier benoemen die met de meeste stemmen in het Huis van Af gevaardigden is gekozen. Burgerregering Naar verwachting zal Sjapoer Bak tiar, die vrijdag door de sjah werd gevraagd een burgerregering te formeren, morgen de samenstel ling van zijn kabinet bekendma ken. De beide Kamers van het Iraanse parlement zullen Baktiar, die zaterdag werd geroyeerd als vice-voorzitter van het opposi tionele Nationale Front, dezer dagen formeel verzoeken een ka binet samen te stellen. Baktiar wil via een overgangsregering komen tot een kabinet van „so ciaal-democratische" signatuur. Na de regeringswisseling wil hij alle politieke gevangenen amnes tie verlenen en het thans gelden de oorlogsrecht geleidelijk op heffen. Baktiar noemde de huidige situatie een direct gevolg van on rechtvaardigheden en onverant woordelijk handelen in het ver leden. Hij vindt dat de industrie misbruikt is ten voordele van een Tijdelijke opvang voor Vietnamezen HONGKONG (UPI) - De autoritei ten van Hongkong zijn bereid mee te werken aan een tijdelijke opvang van de 2.700 Vietnamese vluchtelingen aan boord van het vrachtschip Huey Fong, dat al tien dagen voor de haven van Hongkong voor anker ligt. Vol gens officiële zegslieden wordt een voormalig luchtmachtkamp in gereedheid gebracht voor een tijdelijk verblijf van de vluchte lingen, in afwachting van opne ming door andere landen. Terwijl hier in Europa weinig gebrek is aan vocht uit de hemel, heerst er in de Verenigde Arabische Emeritaten een voortduren de droogte. Vandaar dat de oliesjeiks zich ter aarde werpen en Allah om regen vragen. REDDEND KINDERSPEL Kinderen die met walkie-talkies speelden, die zij met Kerstmis cadeau hadden gehad, vingen een radiosignaal op van een auto mobilist die maandag in een sneeuwstorm in de Alphen was gestrand. Zij alarmeerden de politie die de man - een medisch student en enthousiast radio-amateur - lokaliseerde en hem binnen een uur uit zijn benarde positie redde. JAAR VAN DE FIETS In Groot-Brittannië zijn nooit zoveel fietsen verkocht als in 1978. Dit wordt toegeschreven aan de duurte van de auto en het ver voer in het algemeen en aan de gestegen populariteit van het trimmen. De grootste rijwielfabrikant van Engeland, 'Raleigh', deelde mee dat zijn afzet in Groot-Brittannië toenam met ongeveer tien pro cent, tot een totaal van 894.000 fietsen. Zestig procent van zijn produktie ging naar het buitenland, waar overigens de vraag niet zo groot is als in Engeland zelf.. GESCHEIDEN De Westduitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa heeft met on middellijke ingang een scheiding aangebracht tussen vliegende rokers en niet-rokers. In alle toestellen dienen paffers van sigaren en sigaretten rechts van het gangpad plaats te nemen, terwijl de linkerzijde ruimte biedt voor hen die de longen liever zuiver houden. PRIJS VOOR GREEN PEACE De stichting Kritisch Faunabeheer heeft besloten de Gouden Kraai - een jaarlijkse prijs voor verantwoord faunabeheer - toe te ken nen aan de internationale organisatie Green Peace. De organisa tie ijvert sedert enkele jaren voor het behoud van walvissen en andere zeezoogdieren. Zij kreeg vooral bekendheid door haar acties met het schip Rainbow Warrier tegen de jacht op walvis- Kritisch Faunabeheer zegt in een persbericht bijzondere erkente lijkheid verschuldigd te zijn aan Green Peace, die geschiedenis maakt door haar "spectaculaire en succesvolle manier van actie voeren" (Van onze correspondent) MADRID - Het jaar 1979 belooft in het Baskenland, evenals vorig jaar, een gewelddadig jaar te worden. ETA-Militar, de gewa pende radicale vleugel van de Baskische afscheidingsbewe ging, heeft er gisteren, met de moord op een militair en een po litieagent, geen twijfel over laten bestaan welke lijn de terroristi sche beweging in het nieuwe jaar gaat volgen. José Maria Herrera Hernandez, de 53-jarige commandant van de landmacht in San Sebastian, werd gisterochtend door drie gewapende mannen neergescho ten op het moment dat hij juist in de officiële auto had plaatsgeno men die hem dagelijks naar zijn kantoor bracht. Naast de com mandant, die bij de aanslag op slag werd gedood, zaten een kapi tein en de chauffeur, die met de schrik vrijkwamen. In de auto zijn een aantal kogelhulzen van het type parabellum-9 millimeter gevonden, de soort munitie die de ETA-Militar doorgaans bij ter reuracties gebruikt. Uit de recon structie is gebleken dat de daders het alleen op de militaire com mandant hadden gemunt. Een paar uur later kwam de 26-jari- ge politieagent Francisco Ber- lango Robles in Pamplona om, toen hij bezig was een bom m het centrum van de stad te demonte ren. De bom was geplaatst voor het kantoor van een zakenman, die politiek actief is in extreem rechtse kringen. Pamplona werd gisteren in de vroege ochtendu ren reeds opgeschrikt doordat een krachtige bom een cafetaria in de binnenstad vernielde. In Madrid vernielde gisterochtend een bom een groot gedeelte van een kazernewoning van de Guar- dia Civil. GEEN VERZET TEGEN FONDS WERELDRAAD KINGSTON (GPD) - Er leeft in het Centraal Comité van de Wereld raad van Kerken geen noemens waardig verzet tegen het antira- cismeprogramma. Dat bleek uit de reacties van de comitéleden op de jaarrapporten van moderator Edward Scott en secretaris-gene raal Philip Potter. Wel was er. maar dan uitsluitend van Westeuropese afgevaardi- gen, enige kritiek op de gift aan het Rhodesische Patriottisch Front. Die kritiek richtte zich met name op het gebrek aan tekst en uitleg bij de Wereldraad. Dr. Albert van den Heuvel, secreta ris-generaal van de Nederlandse Hervormde Kerk, een van de twee Nederlandse comitéleden, drong erop aan, dat gebrek aan communicatie ruiterlijk te er kennen. "Er zijn fouten ge maakt", zei hij. Vanuit de kerken in de Derde Wereld en Oost-Eu ropa werd echter scherpe kritiek geleverd op de westerse kerken die zoveel ophef over het anti-ra- cismeprogramma maken. Het dreigende ontslag van enige vooraanstaande stafleden van de Wereldraad - als gevolg van de re gel dat stafleden niet langer dan negen jaar mogen aanblijv bleek veel onrust te hebben wekt. Men denkt nu aan een her overweging van deze regel. Vol gende week dinsdag zal de kwes tie in een besloten zitting worden besproken. Dr. van den Heuvel vroeg om een discussie, los van de personen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1979 | | pagina 13