esa
Samenstellen van
kerstpakketten:
Door
Henriette v.d. Hoeven
PAGINA 35
ATERDAG 23 DECEMBER 1978
'En dat korfje versterkende middelen aan het eind van
het jaar kunt u ook houden", riep eens een woedend
ondernemingsraadslid tegen zijn directeur. Dat
"korfje" was voor hem en symbool van de neerbui
gende vriendelijkheid van zijn werkgever. Hij wilde
geen gunsten, hij streed voor zijn rechten.
Het kerstpakket, want daar doelde hij op, is nooit afgeschaft omdat
de meesten van zijn collega's op dat punt niet zo gevoelig waren
en het best leuk vonden een cadeautje te krijgen. Want dat is het
kerstpakket toch geworden, een leuke attentie, voor de gezellig
heid, niet omdat we het nodig hebben.
Luxe-artikelen
"Dat is weieens anders geweest", herinnert Ted du Bruin, voorlich
tingsman van Verkade in Zaandam zich. "Het kerstpakket was" -
toen het in 1950 bij de meeste bedrijven werd ingevoerd - "be
doeld om ook de arbeider eens roomboter te laten eten. Wat ik mij
nog herinner van die eerste pakketten, is dat er ondermeer room
boter, kaas en spijs in zat. Kortom luxe artikelen die je van een
klein salarisje niet kon kopen"
Aardappelengeld
Luxe-artikelen, we glimlachen er nu om en nemen halvarine omdat
dat minder dik maakt maar de tijd dat de werknemers van een
verffabriek met twee mud aardappelen - later vervangen door
aardappelgeld - naar huis gingen ligt toch nog maai- een kleine
vijftien jaar achter ons.
Nu, in 1978, is het dan ook veel moeilijker om een kerstpakket
samen te stellen dan zo'n vijfentwintig jaar geleden. Opmerkin
gen als "Wat moet ik nou met die fles wijn, ik heb er al zes in de
kast staan" heeft iedere samensteller in zijn bedrijf weieens ge
hoord. Om zoveel mogelijk mensen tevreden te kunnen stellen
hebben grote bedrijven dan ook commissies in het leven geroe
pen die zich al in januari gaan buigen over het toekomstige kerst
pakket. Ted du Bruin: "Bij Verkade zijn we daar vrij geheimzin
nig over. We vinden dat het echt een verrassing moet zijn"
Thema
''De commissie bij ons zoekt ieder jaar naar een thema om daarom
heen het pakket op te bouwen. Ze zoeken naar iets blijvends
waarvan ze kunnen aannemen dat niet iedereen het al heeft of
waar je er best twee van kunt gebruiken. Vorig jaar stond thee
centraal. Een glazen theepot, theeglazen, koekjes enz. Dit jaar is
kaasfondue gekozen. Dat wist ik in november al omdat cr een
speciale kerstuitgave van het personeelsblad is gemaakt waarin
we aansloten op de inhoud van het pakket. Ik heb bijvoorbeeld
een verhaal over de oorsprong van kaasfondue geschreven en
wat recepten gegeven
'Het pakket afschaffen? Nee
daar heb ik nog nooit van ge
hoord." Woorden die directeur
B. Tol van Au Gourmet als mu
ziek in de oren zullen klinken
want hij is "beroeps-kerst-pak-
kettenmaker".
den het al vele jaren maar
organisatie kost zoveel tijd.
[et is daarom geen wonder da
grote bedrijven, die internatio
naai georiënteerd zijn, hun
kerstpakketten en relatiege
schenken door een professio
neel bedrijf laten verzorgen
want er zit heel wat meer aan
vast dan je op het eerste gezich
zou denken.
Bij hem kan iedereen die een
kerstgeschenk in natura wil
geven terecht, of hij nu dertig of
honderdzeventig gulden kan
uitgeven. Trouwens ook buiten
de kersttijd kun je met Au
Gourmet in zee maar de nadruk
ligt toch wel op de geschenken
tegen het eind van het jaar.
Eigen huis
Het klaarmaken van de pakketten doet Verkade zelf, vertelt Ted
du Bruin: "Wij zijn een zuinig bedrijf en we vinden dat je op het
gebied van relatiegeschenken alles zoveel mogelijk uit eigen huis
moet nemen. Vandaar dat er ook tal van Verkadeprodukten in
ons kerstpakket te vinden zijn. Kritiek heb ik daar nooit op ge-
Verzending
Vlleen al de verzending naar het
buitenland. Een hele zomer
heeft Tol er aan moeten beste
den om uit te zoeken hoe de
verzend- en douaneformulie
ren precies in elkaar zaten. Het
niet juist invullen van een for
mulier kan je je hele zending
kosten. En dat is iets waar Au
Gourmet zich in de meeste ge
vallen aansprakelijk voor stelt.
Tol: "De klanten moeten ervan
op aan kunnen dat hun zaken
goed worden geregeld."
En dan de beslissing wat er in
zo'n pakket moet. Je kunt maar
niet alles in zo'n doos stoppen.
Niemand heeft iets aan acht
soorten paté en een fles limo
nadesiroop
Tol: "Je moet rekening houden
met de ontvangers. Is dat een
bedrijf waar veel jonge mensen
werken dan liever geen alcohol
in het pakket. Zijn er veel grote
gezinnen, ouderen, vrijgezellen
of buitenlanders, allemaal fac
toren waar je rekening mee
moet houden.
We zijn in 1962 heel schoorvoe
tend met het maken van kerst
pakketten begonnen," vertelt
directeur Tol. "In dat jaar nam
ik, de bedoeling was tijdelijk,
de delicatessenzaak van mijn
vader over. Tot dan had ik ge
werkt als in- en verkoper van
zuidvruchten. Mijn speciale
verkoopgebied was Scandina
vië en voor de inkoop reisde ik
de hele wereld af.
Bij het Zaanse bedrijf gaat men zelfs zover dat er een speciaa.
kerstbrood wordt gebakken. Dat is een artikel dat niet in de
verkoop naarbuiten gaat. Kort voor de pakketten worden uitge
reikt worden er 2650 broden gebakken en die worden tegelijk met
het pakket hun weg naar de medewerkers vinden.
Beroeps-kerstpakketienmaker B Tol: Er zit heel
denken
dachten van het overige perso
neel kunnen verplaatsen.
Neem nou sherry, dat wordt te
genwoordig door iedereen ge
dronken. Kun je rustig in het
pakket doen hoor,
Ër zijn ook mensen die met een
lijstje komen, opgegeven dooi
de directie of een commissie
waarvan wij zeggen: dat kan
gewoon niet. Het pakket moet
niet alleen kwalitatief goed
zijn, ook het uiterlijk is van be
lang. Je moet daarom weieens
een produkt vervangen. Het is
dan vaak moeilijk de besteller
ervan te overtuigen dat ons
voorstel geen afbreuk doet aan
zijn pakket. Hij is bang buiten
zijn boekje te gaan, terwijl een
telefoontje van mij naar zijn
opdrachtgever vaak voldoende
is om de zaken te regelen."
Aan grote experimenten wat de
inhoud van de pakketten be
treft zal Au Gourmet zich niet
ongevraagd wagen. „We probe
ren een gemiddelde te vinden,
zegt Tol. "Komen de klanten
een volgende keer dan zullen
we proberen eens een nieuw
produkt in te passen. We laten
dan wat mensen proeven en
dan maakt het niet uit of dat er
tien of twintig zijn, als die ja
zeggen dan pas wordt de ver
andering ingevoerd."
Proeven
Dat proeven is trouwens ook bij
de inkoop door Au Gourmet
een hoofdstuk apart. Alle pro-
dukten die in het pakket zitten
zijn door Au Gourmet op
smaak getest. Tol: "Als we bij
voorbeeld op zoek zijn naar een
goede Calvados laat ik acht
monsters komen. Met mijn
medewerkers zoek ik dan de
beste uit. Pas dan gaan we tot
koop over. Dat doen we na
tuurlijk niet ieder jaar op
nieuw. Hebben we een goed
huis gevonden dan veranderen
we ook niet zo snel meer."
Omdat Au Gourmet zegt goed,
vers en ambachtelijk hoog in
het vaandel te hebben staan is
de inkoop een kwestie van ja
ren vooruit kijken. Is het een
mooi wijnjaar geweest dan gaat
iemand van de firma de kleine
wijnboeren in Frankrijk af om
zelf wijnen in te kopen. Die
wijnen bewaart Au Gourmet
dan zelf tot ze "op dronk" zijn,
dat alles om toch maar de goede
kwaliteit te waarborgen.
De Franse kaas komt recht
streeks uit. de Hallen net voor
de tijd dat de kisten met die
kaassoort erin voor verzending
worden klaargemaakt. Een ro
kerij is vanaf augustus alleen
voor Au Gourmet bezig met
zalm roken en een boer in de
omgeving van Edam maakt
speciaal voor het Hollandse
pakket een boeren Edammer
Collectebus
Die uitreiking is een traditie apart. Dat doet de voorzitter van de
personeelsvereniging. "Een prachtig gezicht", zegt Ted du Bruin,
"de goede man zit aan het eind van de dag onder de poedersui-
Bij de delicatessenzaak kwam
een wijnhandel, met wijnen
van over de hele wereld en een
kunstnijverheid boetiek met
alle denkbare artikelen op gas
tronomisch gebied."
De etiketten van de flessen en
blikken is ook een studie apart
geweest. "Een ontvanger mag
nooit kunnen raden wat een
produkt heeft gekost," vindt
Tol. Vandaar dat etiketten met
kodenummers die op een prijs
lijken ook onmiddellijk afval
len.
Op de vraag of er bij het personeel ooit stemmen zijn opgegaan om
het geld voor het pakket te besteden aan een goed doel schudt Du
Bruin zijn hoofd. "Nee, dat heb ik nog nooit gehoord". "Maar",
voegt hij er snel aan toe, "in de kamer waar de pakketten worden
uitgereikt staat wel een collectebus van het Koningin Wilhelmi-
nafonds en niemand gaat de deur uit zonder daar iets in gestopt te
hebben, daar zorgen ze wel voor"
De drie zaken waren gevestigd in
Hilgersberg met een betrekke
lijk klein publiek voor dat soort
artikelen. Een poosje liep het
allemaal goed maar toen was de
markt verzadigd. Zodra hij dat
merkte, schakelde Tol dan ook
helemaal over op de kerstpak
ketten en geschenkkisten, ge
bruikmakend van zijn grote in
ternationale ervaring bouwde
hij een verzendhuis op dat zijn
produkten in tweehonderd
landen weet te krijgen.
Lokkertje
"Het begon in 1960 als een kleine attentie", herinnert de heer S
Koole van Cosparfrance uit Naarden zich. "Een flesje parfum
voor de dames en iets uit de herenlijn". Maar de mens van 1960
bleek niet zo snel tevreden als die van 1950. Koole: "Al snel kwam
er wat kritiek van het personeel. Iets van jezelf weggeven - wij
importeren cosmetica - is geen echt cadeautje geven was de
opvatting. Dus kwam er het volgende jaar een fles wijn bij en zo
zoetjes aan groeide dat attentie van ongeveer twintig gulden uit
tot een pakket van honderd gulden.
In de tijd dat personeel erg moeilijk te krijgen was, dat was in 1962
geloof ik, was het zelfs een lokkertje. Bij sollicitatie werd er naar
verwezen en ook wel naar gevraagd".
Bij Cosparfrance stellen twee mensen in samenspraak met de leve
rancier het pakket samen. Ook daar streeft men naar iets blij
vends.
!n dit is ook maar een kleine
greep uit de dingen waaraan
gedacht moet worden bij het
samenstellen van de pakket
ten.
Onevenwichtig
Het verbaast ons weieens hoeveel
geld grote concerns uitgeven
aan een onevenwichtig pakket.
Dat is jammer want het kan
voor hetzelfde geld zoveel be
ter. Daarom stellen wij een heel
onderzoek in bij iedere nieuwe
klant.
In de laatste maanden van het
jaar draait het bedrijf, dat sinds
kort is gevestigd op het indus
trieterrein in Schiebroek op
volle toeren. Part-timers zor
gen er voor dat als dat nodig is
dag- en nacht - ook in het
weekeinde - door kan worden
gewerkt.
En terwijl beneden alle kisten
voor verzending worden klaar
gemaakt is in het kantoor bo
ven directeur Tol al weer aan
het organiseren voor het vol
gendejaar.
Tol: "Hoe lang er kerstpakketten
zijn kan ik eigenlijk niet precies
zeggen. Zolang ik weet hebben
mensen kerstpakketten ge
kocht. Ze bestelden die bij de
delicatessenwinkel om de
hoek. Als ik hier nieuwe klan
ten krijg, hoor ik altijd: we de
We krijgen hier natuurlijk ook
mensen die zelf een pakket
hebben samengesteld. Een veel
gemaakte fout is daarbij dat
bijvoorbeeld kantoormensen
zich helemaal niet in de ge
Het pakket afschaffen? Nee, daar heeft de heer Koole nog nooit
over gehoord.
