„Dit laboratorium is
uniek in de wereld"
Kapers in India
geven zich over
Cees van der Wereld naar nieuwe ploeg
mm
=>oskoop
Ixaat 68
;w kleine
!5.4iuizen
2)Ouwen
Prof. dr. ir. P. K. Schenk (48) weg bij bollenlab
etkuivenrock en Amerikaanse muziek
üeer toezicht op kwaliteit van bollen
KAMERMEISJES STELEN
COMPLETE LINNENUITZET
ÏDERDAG 21 DECEMBER 1978
elen
jSKOOP - De bouw van 68
pgeheten Van Dam-eenheden
lal de woningnood onder de
\leine gezinnen in Boskoop
Hoefen gaan verlichten. Deze
voninkjes zijn bestemd voor
Alleenstaanden en stellen en
•.uilen worden gebouwd op
>en stuk grond achter de
bibliotheek aan het Torenpad.
'n totaal zullen daar 86 Bos-
topers onderdak kunnen vin-
Ven.
;t gaat om vier blokken wo
ningen van elk twee verdie
pingen hoog. Alle woninkjes
hebben een eigen ingang, toi
let en douche en kookgelegen
heid. De huizen zullen cen-
Iraai verwarmd worden.
n speciale bouwcommissie,
bestaande uit bestuursleden
van de drie Boskoopse wo
ningbouwverenigingen, is
Verantwoordelijk voor het
plan. Het is de bedoeling dat
de woningen zullen worden
pebouwd in opdracht van de
ivoningbouwvereniging 'On
ze WoningInmiddels is bij
het gemeentebestuur een aan
draag om bouwvergunning
pigediend.
LISSE - "Ons laboratorium is nog steeds uniek
in de wereld. Er zijn maar heel weinig plaatsen
waar bloembollen-onderzoek wordt gedaan,
maar in elk geval nergens op deze schaal."
Wie zoiets zonder een spoor van arrogantie kan zeggen,
moet wel weten waar hij over praat. In het geval van prof.
dr. ir. P.K. Schenk (48) is er geen reden om daar aan te
twijfelen. In de jaren dat hij directeur was van het labora
torium voor bloembollenonderzoek in Lisse, heeft het
werk een enorme vlucht genomen.
PHEN AAN DEN RIJN - Pop-
ïfhebbers hebben zaterdag de
?uze uit een optreden van de
aagse "Free Lance Band" in
idas of een "vetkuivenshow"
in Toni Macaroni en The Swin-
ing Devils in het Zwammer-
&mse jongerencentrum Spider.
Haagse vijfmansformatie "Free
önce Band" speelt eigen com-
bsities van wat de groep zelf
Amerikaanse muziek" noemt,
tomenteel wordt hard gewerkt
aan de opnamen voor een lang
speelplaat. De groep, die vanaf
21.00 uur in Midas is te beluiste
ren, bestaat uit John Lagrand
(mondharmonica), Frank
Nuyens (gitaar), Aad van Pijlen
(bas), Philip Kroonenberg (gi
taar) en Paul Koek (drums).
Toni Macaroni komt op veler ver
zoek voor de tweede maal naar
Zwammerdam. Het optreden
twee jaar geleden viel zo in de
smaak dat er nu een herhaling op
stapel staat. De rock en roll mu
ziek van Toni Macaroni is recht-
toe-recht-aan muziek, die zo
meent men bij Spider, in zijn
soort niet te overtreffen is. De
vier "vetkuiven", Toni Macaroni
(zang, gitaar, orgel, piano), Boris
de Beuker (drums, fietsbel, C-
triangel), Hampie Keu (basgitaar,
zang) en Harry Hommel (saxo
foon, zang), zijn vanaf 20.30 uur
present in de Nutszaal in Zwam
merdam.
Zo'n beetje op het hoogtepunt
keert professor Schenk "zijn" la
boratorium echter de rug toe. Met
ingang van het nieuwe jaar wordt
hij directeur van het landbouw
onderwijs bij het ministerie van
landbouw en visserij. Een baan,
die hij - evenals destijds zijn baan
op het bloembollenlab - kreeg
aangeboden. "Ik vond dat ik de
uitdaging moest aannemen. We
zijn nu tien jaar met allerlei uit
breidingen en nieuwe proefkas-
sen bezig geweest en het werk is
zo'n beetje afgerond. Daarom heb
ik het gedaan."
Zijn vertrek wordt In het bollenvak
als een verlies gevoeld. Er on
stond in de 25 jaar dat Schenk de
scepter zwaaide over het labora
torium een hechte band tussen
theorie en praktijk. Wie met
Schenk een kijkje neemt in een
klein stukje van het laborato
rium, merkt direct dat Schenk
zijn hart heeft verpand aan het
praktische onderzoek. In zijn la
boratorium komen elk jaar zo'n
2000 zendingen van "zieke"
bloembollen binnen. Met een
briefje, waarin de - soms wanho
pige - bollenkweker of de expor
teur vraagt, wat er nu toch met
zijn bollen aan de hand is.
Enthousiast weet Schenk uit te
leggen, wat er bij de bollenkweek
fout kan gaan. Schimmels, virus
sen, fouten bij de opslag (zoals te
BOLLENSTREEK - "Wij ver
kopen een belofte" zeggen de
bloembollenhandelaren. Wie
I zo'n onaanzienlijke bol koopt,
I mag daaruit in het voorjaar
een schoon-bloeiende bloem
verwachten. Maar dat kijk jer
i aan de buitenkant niet aan af'.
Droog, gezond en goed in de
huid, dat zijn de standaard
condities in de bloembollen-
handel. Nochtans zijn er ver
schillen die meestal tot uit
drukking komen in de maat.
Van een bol "zift 12" is meer
te verwachten dan van een
"achtje"
Wat de kwaliteit betreft moet
men echter grotendeels af-
gaan op de kwaliteit van de
leverancier, waaromtrent in
siders beter op de hoogte zijn
dan het gros der afnemers.
Toch is het niet altijd de
"schuld" van de leverancier,
wanneer een koper van
bloembollen ontevreden is
over de uitkomst. Er wordt,
vooral in het buitenland, uit
onkunde soms raar mee om
gesprongen en soms blijkt het
zelfs nodig de koper er op te
wijzen dat de bollen met de
punt naar boven dienen te
worden geplant. De ge-
j schiktheid van de grond, de
I plantdatum, bescherming te-
I gen vorst, spelen mede een
rol. Steeds meer gaat de
bloembollenhandel er dan
ook toe over de afnemer, waar
ook ter wereldeen maximum
aan informatie te verschaffen.
Over de gezondheidstoestand
van het produkt waakt (naast
de Plantenziektenkundige
dienst, die de export contro
leert) de Bloembollenkeu-
ringsdienst, in het leven ge
roepen door het bloembol
lenvak zelf. Eerst waren dat
afzonderlijke diensten voor
elk produkt (b.v. voor hyacin
ten, voor narcissen enz.) later
werden ze verenigd en kon
men spreken van "de Bloem
bollenkeuringsdienst", reeds
jarenlang onder directie van
Ir.H. van Os. Eén der voor
naamste produkten, de tulp
viel daar echter buiten.
De taak van de bloembollen
keuringsdienst ligt met name
op het gebied der gezond
heidscontrole. Wat aan de ei
sen van de dienst niet voldoet,
wordt afgekeurd. Ook de on
dernemers zelf onderzoeken
het gewas op gezondheid. Ja
renlang kende men in de
Bollenstreek het vertrouwde
beeld van de ziekzoeker, die
onder een grote paraplu (om
een schaduwvlak te creëeren)
langzaam door de bollenvel
den liep en verdachte planten
uittrok. Hun aantal wordt
kleiner naarmate het aantal
vakbekwame werknemers in
deze sector afneemt.
Deze "negatieve" behandeling,
die het zoekt in de bestrijding
van zichtbaar aanwezige ziek
ten en aantastingen, blijkt
echter niet voldoende, met
name niet wat betreft virus
bestrijding. In verschillende
sectoren zijn de kwekers er
dan ook toe overgaan vrijwil
lige selectiekeuringen in te
voeren, die men graag een
verplicht karakter zou willen
geven, waaronder echter de
wettelijke fundering ont
breekt.
Inmiddels is de wetenschap zo
ver gevorderd, dat de ont
dekking en bestrijding van
virus in het laboratorium kan
geschieden: effectiever en
veel man-uren sparend. Ook
de ontwikkeling van de weef
selkweek, ofschoon voor het
bloemballenvak nog slechts
in het aanvangsstadium, geeft
in dit opzicht hoop voor de
toekomst.
In het kader van de herstructu
rering van het bloembollen
vak wordt nu gewerkt aan een
nieuwe structuur van de
bloembollenkeuringsdienst,
opdat die zich voortaan ook
met het toezicht op de kwali
teit zal kunnen belasten.
De wettelijke basis daartoe
wordt geschapen door wets
wijziging. Een bloembollen-
ziektenbesluit, afgeleid uit de
plantenziektenwet, komt in
de plaats van de huidige
bloembollenziektewet, de
overige kwaliteitsaspecten
worden geregeld vanuit een
landbouwkwaliteitsbesluit
bloembollen, voortvloeiende
uit de landbouwkwaliteits-
wet.
Wat voor het bloembollenvak
belangrijker is: de overheid
draagt in aanzienlijke mate in
de kosten bij. Dat tikt vooral
aan omdat de herstructure
ring ook een uitbreiding van
de keuringsdienst zal inhou
den. De keuringsdienst zal
zich dan niet langer behoeven
te bepalen tot afkeuringen,
maar ook naar kwaliteit kun
nen selecteren.
De achtergrond van al deze
ontwikkelingen vormt het
steeds meer veld winnend in
zicht dat het bloembollenvak
de klant niet kan verkopen
want het heeft aan te bieden,
maar dat sortiment en kwali
teit moeten worden bepaald
door de verlangens van de
klant.
Het is zover nog niet. Dit alles
kost veel tijd. Maar het vormt
het bewijs van een niet
slechts organisatorische,
maar ook mentale herstructu
rering in het bloembollenvak.
Tom Lodewijk
(De auteur is publicist.
Hij is deskundig
in sierteeltzaken.)
hoge en te lage temperaturen)
kunnen de oorzaak zijn dat de
bollen er slecht uitzien, of niet op
tijd in bloei komen. "Omdat de
bollenexporteur vaak schriftelij
ke garanties bij zijn zendingen
geeft, zit daar vaak ook een aan
merkelijk financieel belang ach
ter", aldus Schenk.
Onderzoek
Met dat financiële belang van het
bollenvak werd Schenk als be
ginnend onderzoeker al gecon
fronteerd. Rond 1954 (toen hij net
op het laboratorium begonnen
was) was een onderzoek naar de
ziekten van gladiolen zijn voor
naamste bezigheid. De achter
grond: de Amerikanen vreesden
een bepaalde gladiolen-ziekte, en
dreigden hun grenzen te sluiten
voor dit voor Nederland zo be
langrijke export-produkt. "Ik
moest zorgen dat dat niet ge
beurde", aldus Schenk, die na
driftige naspeuringen een ont
smettingsmiddel "fabriekte"
waarmee het probleem uit de we
reld was.
De belangstelling voor het bollen
vak heeft Schenk niet van een
vreemde. Zijn vader had een
bollenbedrijf in West-Friesland
en na een opleiding aan de Land
bouwhogeschool in Wageningen
(een instelling waar hij in zijn
nieuwe functie ook weer recht
streeks mee te maken zal hebben)
kon de jonge Schenk ook een
baan "in het vak" nemen.
Zijn titel "Professor" dankt Schenk
trouwens aan het feit dat hij on
danks zijn drukke directeur
schap elk jaar nog een aantal les
sen geeft aan de Wageningse
school. En dan gaat het echt niet
alleen over bloembollen. Inte
gendeel haast, de bloembollen
komen maar zijdelings aan de or
de. "Maar mijn praktische kennis
die ik hier opgedaan heb komt
dan wel weer naar buiten", aldus
Schenk.
Als belangrijke feiten in zijn loop
baan in Lisse rekent Schenk het
feit dat er bij het laboratorium
grote uitbreidingen konden ver
rijzen, en dat er belangrijke wa
penfeiten zijn "geboekt" in de
strijd tegen virussen en andere
bedreigingen voor het bollenvak.
Nederland kan zijn goede positie
op dit gebied ten opzichte van het
buitenland heus nog wel een
poosje volhouden, meerit hij. Een
goed kwaliteitsbeheer is daarbij
erg belangrijk. Bovendien zijn
allerlei nieuwe weefselkweekme
thoden in de maak, die voor het
bollenvak een belangrijke stap
voorwaarts gaan betekenen.
Nadat hy in 1962 directeur gewor
den was van het laboratorium,
kreeg hij natuurlijk ook heel an
dere zaken te behartigen dan het
wetenschappelijke onderzoek.
Er kwam ook heel wat "manage
ment" bij kijken. Maar het feit dat
het werk op het laboratorium al
tijd een directe relatie heeft met
de praktijk heeft toch wel een
flinke stimulans betekend. "De
onderzoeker is gefascineerd door
de natuur. Hij probeert het pro
ces waar hij mee bezig is te be
grijpen en er daarna richting aan
te geven. Dat is natuurlijk ook
een intellectuele bevrediging.
En: je bent bezig voor de mensen
die er hun brood mee verdienen"
aldus Schenk.
Kwik
Een goed voorbeeld van wat het
"lab" nu eigenlijk doet geeft met
een ook een beeld van de maat
schappelijk verantwoordelijk
heid die de onderzoeker draagt.
Uit Japan kwamen berichten
over de beruchte Minamata-ver-
giftiging. Er vonden in een vis
sersdorpje allerlei vreemde ge
boorten plaats. Naderhand bleek
de bevolking van het dorp vergif
tigd te zijn, omdat ze zich voor
namelijk voedden met vis uit de
Minamata-baai. En die vis zat vol
met kwik dat werd uitgestoten
door een fabriek die dicht by de
baai stond.
'Toen bleek dus dat het kwik toch
in de biologische cyclus meege
nomen werd. In Nederland stond
toen direct het gebruik van aller
lei kwik-verbindingen bij het
ontsmetten van pootaardappelen
en bloembollen ter discussie. In
1970 zijn er ook verboden uit
gevaardigd. Inmiddels hadden
wij ontdekt dat er ook met for
maline als veilig ontsmettings
middel hele goede resultaten
kunnen worden bereikt", aldus
professor Schenk.
Morgen neemt het bloembollenvak
afscheid van professor Schenk,
tijdens een receptie om half vijf in
de grote beurszaal van Treslong
in Hillegom.
Kerstviering
Philadelphia
KATWIJK - De afdeling Katwijk
van oudervereniging Philadel
phia (gehandicapte kinderen) or
ganiseert morgenavond een
kerstviering. Die is vanaf 19.30
uur in het hervormd kerkelijk
centrum aan de Voorstraat 74 te
Katwijk aan Zee.
Tijdens deze aangepaste viering
doet ds. L. Boer de kerstvertel
ling. Mevrouw E. Krabbedam-
Westdijk vertelt een verhaal. De
christelijke muziekvereniging
UNI uit Katwijk verleent muzi
kale medewerking. Mensen die
de dienst willen bezoeken maar
omhoog zitten met vervoer, kun
nen zich wenden tot C. L. Haas
noot, telefoon 13419.
Met speelgoedpistool...
NIEUW DELHI (AFP/Reuter) -Twee mannen die gisteren In heel India zijn 20.000 pro-Gand-
een vliegtuig van "Indian Airlines" hadden gekaapt met hijdemonstranten gearresteerd
126 passagiers aan boord, hebben vanochtend vroeg alle
passagiers en de zes bemanningsleden van het toestel
ongedeerd vrijgelaten. Daarna gaven de twee kapers zich
over, zo heeft de Indiase radio gemeld.
bij felle protesten tegen haar ver
stoting uit het parlement en haar
arrestatie.
De twee kapers, beiden student,
gaven zich over nadat ze met de
premier van de Indiase deelstaat
Uttar Pradesj hadden gesproken
De twee kapers, die verklaarden
dat ze tot de partij van Indira
Gandhi behoren, hadden aan
vankelijk de onmiddellijke en
onvoorwaardelijke invryheids-
telling van mevrouw Gandhi
geëist. Indira Gandhi werd dins
dag, op gezag van het parlement,
gevangen gezet. Functionarissen
van de Congrespartij van me
vrouw Gandhi hebben tegenge
sproken dat de kapers banden
hebben met de partij.
De Kapers hebben bemanning en
passagiers van de Boeing 14 uur
lang in hun macht gehouden met
een speelgoedpistool en een
"handgranaat" die in werkelijk
heid een cricketbal was.
Er zouden 20 mensen zijn omge
komen by een brand in een auto
bus die door aanhangers van
Gandhi werd aangestoken in
Zuid-India.
In Bangalore was de toestand het
meest chaotisch. Daar werden
vier mensen door de federale po
litie die te hulp was geroepen, ge
dood. Tienduizenden pro-Gand-
hi-betogers legden het verkeer
stil en plunderden winkels en een
goederentrein.
op. De Luxemburgse bazen wil
den hem toen al contracteren
voor een nieuw seizoen, maar het
slinken van het aantal coureurs
en de niet zo aantrekkelijke fi
nanciële voorwaarden deden de
Nieuwkoper besluiten om z'n
contract per 1 januari niet te ver-
lengen.
'Ik heb geen problemen met Gios,
want ik rijd er nu nog altijd met
plezier", aldus Van der Wereld.
"Alleen wil ik me verbeteren en
dat kan ik nu".
Dat is ook de reden dat hij twee an
dere aanbiedingen van de hand
heeft gewezen. Behalve Pony
wilden namelijk ook De Uit
komst en Adema van zijn dien
sten gebruik maken. De condities
van de laatste twee sponsors wa
ren voor Kees van der Wereld niet
interessant.
'Kijk, bij Liebregts is het voor mij
niet alleen financieel aantrekke
lijker, maar ook krijg ik er een
kans om van de zomer op de weg
te gaan rijden. Bij de anderen zou
ik alleen als veldrijder aange
trokken worden. En voor een
prof is het toch dienstiger als hij
ook deel kan nemen aan enkele
wegklassiekers. Dat maakt voor
mij de keuze niet zo moeilijk. An
ders zou ik toch weer als eenling
moeten rijden".
EUWKOOP - De Nieuwkoopse
rielerprof Kees van der Wereld,
nomenteel nog onder contract
ij de Luxemburgse ploeg Gios,
jal volgend jaar naar alle waar-
ichijnlijkheid uitkomen voor de
iieuwe Pony/Cogamiata-forma-
ne van ploegleider Ton Vissers,
bisteren is Van der Wereld een
Drincipe-overeenkomst aange
daan met de Dordtse manager
Jebregts.
n der Wereld had al in een eerder
tadium contacten gelegd met
\>n Vissers, die de nationale
campioen van de veldrijders
i wilde inlijven. In een tele-
onisch gesprek met Liebregts
ïeeft de Nieuwkoper zijn wensen
tenbaar gemaakt, waarna hij is
ïitgenodigd voor een bijeen
komst op 3 januari in Dordrecht.
)aar zal een contract worden op-
iesteld en de resterende details
ïitgewerkt worden.
Steravond toonde Van der We-
eld zich optimistisch over zijn
ansen om bij Pony in dienst te
reden. "Er is nog wel geen con-
ract getekend, maar de kans is
iroot dat ik volgend jaar voor die
iloeg ga rijden. Op 3 januari is er
ïog een gesprek en dan moet al
es rond komen. Financieel is er
leen probleem".
;n maand geleden zegde Van der
Wereld zelf z'n overeenkomst Van der Wereld is één van de acht
met z'n huidige werkgever, Gios, renners die inmiddels benaderd
zijn om voor de nieuwe Neder
landse wielerploeg te gaan rijden.
Samen met o.a. Hans Langerijs
en Bert Scheuneman ontving hij
de invitatie om op 3 januari z'n
handtekening te komen zetten.
Hoewel hij zelf nog enig voorbe
houd wenst te maken ("zolang er
geen contract is getekend, is er
nog niks zeker") weet hij zich
vrijwel zeker van een plaats. "Ze
hebben wel plaats voor me, is er
gezegd. Eigenlijk zou ik deze
week al hebben moeten tekenen,
maar Liebregts is de komende
dagen bezet en gaat nog met
vakantie. Ik wacht het maar even
af. Het is de bedoeling dat er zo'n
twaalf of vijftien coureurs een
plaats krijgen".
Van der Wereld zelf is de komende
tijd ook druk in actie. In acht da
gen tijd werkt hij zeven veldritten
(o.a. in Frankrijk) af. Het afgelo
pen weekend koerste hij succes
vol in Luxemburg. Zaterdag
werd hij in Koerich tweede, op
anderhalve minuut van de Duit
ser Heinz Weis en zondag zege
vierde hij in Kayl met 30 secon
den voorsprong op de Duitser
Dietzer.
Raketbeschieting op Israël
TEL AVIV (UPI)-Voor het eerst in meer dan een jaar hebben Palestijnse
guerrillastrijders vanmorgen vanuit Zuid-Libanon een raketbeschie
ting uitgevoerd op de Israëlische stad Kirjat Sjemona. Volgens het Is
raëlische opperbevel kwam hierbij één vrouw om het leven, raakten
zeven mensen gewond en liepen vyf kinderen een shock op.
De Israëlische artillerie heeft het vuur meteen beantwoord.
In een bericht van het radicale Volksfront voor de bevrijding van Palestina
is later meegedeeld dat de beschieting een wraakactie was voor de
Israëlische artillerie-aanvallen en bombardementen op burgerdoelen
Kees van der Wereld verruilt per 3 januari zijn Gios-tricot voor dat van
Pony.
Dames
Ook twee dames uit deze regio
hebben contractbesprekingen
gevoerd met een nieuwe sponsor.
De Alphense Wil Buitelaar en de
kersverse nationale kampioene
damesomnium Petra de Bruin uit
Nieuwkoop deden dat succesvol.
Beiden komen zij voortaan uit
voor de amateurploeg van Ga
zelle.
NOORDWIJK - De directie van een
Noordwijks hotel maakte giste
ren bij de recherche melding van
diefstal van een partij linnen
goed. Het ging om tientallen la
kens, slopen, badhanddoeken, en
dergelijke goederen, die in de af
gelopen maanden uit de linnen
kamer waren verdwenen. By het
onderzoek leidde het spoor naar
een drietal Engelse kamermeis
jes. Deze hadden vrij toegang ge
had tot de opslagplaats van het
linnen, maar waren inmiddels de
laan uitgestuurd wegens tekort
komingen in hun werk en onbe
hoorlijk gedrag tegenover de gas
ten van het hotel.
Bli de arrestatie van de dames trof
fen de rechercheurs vrijwel com
plete uitzetten aan op de kamers
In een geval kwam de lingerie de
speurders letterlijk al op de gang
tegemoet. Een man in adamskos
tuum verliet namelijk juist de
kamer, slechts gehuld in een
badhanddoek met het hote
lembleem, terwyl z'n Engelse
vriendin in nog minder op hem
wachtte.
Een van de ex-kamermeisjes be
woonde een appartement en
bleek het benodigde linnengoed
eveneens uit de hotelvoorraad te
hebben betrokken. Een collega
verbleef illegaal in ons land en gaf
er de voorkeur aan snel naar Brit-
tannia terug te keren.
