?My>
«jfpy)'1
Gewestelijk Orkest en„
London Choral Society
op kerstconcert K&O
Imperium
Leidse
Cantorij
1'
füaciCVlieuvus.
WOENSDAG 20 DECEMBER 1978
Het nu volgende stukje gaat
over taal, of beter gezegd: over
woordbetekenis. Nee, ik druk
me onnauwkeurig uit, ik be
doel eigenlijk woordbenoe
ming, een woord dat echter
niet in Van Dale voorkomt en
dat ik ook eigenlijk niet be
doel, want het gaat me niet om
het benoemen van de woor
den, maar om het benoemen
van de dingen. „Woordens
mederij",dat staat wel in Van
Dale, en het betekent: „het
maken van nieuwe woorden".
Maar in feite wil ik het niet
over het maken van nieuwe
woorden hebben, maar over
de kunde om. het juiste woord
aan het juiste ding te hech
ten.
Nu weet ik ook wel dat niet elke
stoel een stoel genoemd hoeft te
worden. De definitie van
„stoel" in het Groot Woorden
boek der Nederlandse Taal
van Van Dale luidt als volgt:
„draagbare zetel voor een
persoon, gewoonlijk van een
rugleuning en van poten
voorzien", en dat is een defini
tie waar je veel kanten mee uit
kan. Om maar eens iets te
noemen: draag baar voor wie?
Mijn ene dochtertje kan som
mige stoelen wel dragen, an
dere weer niet,en mijn jongste
dochtertje kan zelfs geen en
kele stoel dragen. Uit het
woord „gewoonlijk" maak ik
verder op, dat een stoel in be
paalde omstandigheden ook
wel eens geen rugleuning kan
hebben, en zelfs geen poten.
Zo'n ouderwetse strandstoel
bijvoorbeeld heeft geen poten,
en of een ligstoel wel over een
rugleuning in de gebruikelij
ke zin des woords beschikt,
waag ik ook te betwijfelen.
Maar een stoel die noch een
rugleuning, noch poten heeft,
kan ik me toch niet zo gauw
herinneren, want zelfs een
melkstoeltje heeft nog altijd
een poot.
Intussen is een fauteuil ook een
stoel (Van Dale: „leuning-,
armstoel"), evenals een cra-
paud (Van Dale: „lage, ronde,
overal beklede leunstoel"), en
blijkbaar is er volgens deze
beide definities ook nog ver
schil tussen een leunstoel en
een leuningstoel. Waarin dat
verschil schuilt, is in Van Dale
helaas niet na te zoeken, om
dat wel de „leunstoel" wordt
genoemd (,$toel met rug- en
armleuningen, armstoel"),
maar niet de „leuningstoel"
van zoeven. Wel weer de „leu-
ningbank"die gelijk blijkt te
zijn aan de „leunbank"die
weer een „bank met ruglé-
ning" blijkt te zijn, waarbij
„lening" vermoedelijk een
drukfout is. Een armstoel is
overigens gewoon een stoel
met armen. Er zijn, kortom,
vele soorten stoelen van trap-
stoel tot klapstoel), zoals er
ook vele feestartikelen zijn,
die je stuk voor stuk dient te
onderscheiden en de juiste
naam dient toe te kennen, wil
je geen heilloze verwarring
stichten onder de r,
Roltong
Adam, dat weetu, liep in de nog
ongenoemde morgen, met
lange benen en met lange ar
men. Zijn ogen stonden open
op de dingen, zijn lippen hin
gen aan het bijna noemen, hij
had nog bijna niets een naam
gegeven, maar af en toe kreet
hij een klank, een woord, een
naam, hij baarde woorden,
spartelnaakt van zin, de
Woordgeborene, hij baarde
woorden, waardoor de dag
één luide vocalise werd vol zin
en zegbaarheid. De ree, het
blozen zelve der beweging
steltvogels stolden en ontston
den weer, als een lawine, reu
telend, rotszwaar, rende de
neushoorn, waggelend bazalt,
de berg omlaag, en Barry
Hughes, grimassen makend
naar de zilvergrijze groot
vorst van Wastora, blies al
zijn adem van benard ge
moed, en. onverteerd en gram-
bewaard verleden, met alle
kracht die in de blaaskaak
steekt, in het feestartikel dat
geen naam nog had. En Adam
sprak het woord en het werd
ding. En van het eens ge
noemde werd hij koning. En
Adam sprak het woord en het
was goed. Het was geen
fopfluit, rolfluit of roltoeter
(De Telegraaf).
Het was geen uitrolbaar ker-
mistoetertje (NRC-Handels
blad). Het was geen rolfuitje
(Het Parool) en geen blaas-
piepertje (Haagsche Cou
rant). Het was geen ker-
misfluitje, kermistoetertje
uitrolfluitje (Haarlems
Dagblad). Het was geen af-
rolgevalletje (Elles Berger),
geen toetertje (Trouw) en ook
niet "een soort langeneus-
fluitje" of afrolfluit (De
Volkskrant). Het was, en
Adam sprak het woord en het
werd ding, en ook het Alge
meen Dagblad sprak het
woord en het was goed, een
„roltong", zoals al die dingen
heten, in feestartikelenwin
kels die ze in Italië kopen, het
onuitsprekelijke uitgespro
ken: een roltong van drie
dubbeltjes per stuk!
Excuses
(Met dank aan Barry Hughes
voor zijn performance bij
Haarlem-AZ '67, en met excu
ses aan Bertus Aafjes, van
wiens lange gedicht Jn den
beginne" ik wel a la Jos Brink
misbruik MOEST maken,
omdat hij daarin vergeten
bleek te hebben Adam de rol
tong te laten benoemen).
Met medewerking van Henk van Ulsen
Henk van Ulsen
LEIDEN - Het Gewestelijk Orkest en de London Coral
Society zullen hun medewerking verlenen aan het jaar
lijks kerstconcert van K&O. Dit traditionele december
concert wordt a.s. vrijdagavond in de Leidse Stadsge
hoorzaal gegeven.
Als solisten zijn aangetrokken
Frans Brüggen (blokfluit), Frans
Vester (dwarsfluit), Bernard
Soustrot (trompet), Dieuwke
Alma Materkoor
concerteert in
Lodewijkskerk
LEIDEN - Het Alma Materkoor
geeft op de middag van tweede
kerstdag een concert in de Lode
wijkskerk.
Naast werken van Vivaldi, Tele-
mann, Mozart, Bach, Jan Mul en
Hendrik Andriessen, zal ook het
Kerstorarium van Saint Saëns
worden uitgevoerd.
Als solisten treden op de sopranen
Esther Hillinga en Lynne Daw
son, de alt Aleida van Dongen, de
tenor Howard Crook en de ban
ton James Morgan. Jan van der
Meer zal de orgelbegeleiding ver
zorgen. Het geheel staat onder
leiding van Louis van Wijngaar
den.
Aalbers (sopraan) en Nico de
Raad (orgel).
De acteur Henk van Ulsen is er om
de verbindende teksten te spre
ken.
Het Gewestelijk Orkest staat onder
leiding van Jaap ter Linden, het
koor uit Londen wordt gediri
geerd door Nicolas Cleobury.
Het programma vermeldt werken
van Corelli, Handel, Telemann,
Gabrieli, Buxtehude, Bach,
Poulenc en Tartini.
Het is de bedoeling dat het concert
met samenzang eindigt.
LEIDEN - "Imperium" speelt nog
niet in het eigen, nieuwe theater
aan de Oude Vest. Vandaar dat
deze Leidse toneelvereniging
vrijdagavond a.s. uitwijkt naar de
aula van de Vlietschans aan de
Apollolaan.
Daar wordt onder het motto 'Blijf
'ns even staan' het jaarlijkse
kerstspel opgevoerd.
De toegang is gratis.
LEIDEN - De Leidse Cantorij
geeft zaterdagavond onder
leiding van de cantor-orga
nist Joop Brons haar jaarlijk
se adventsconcert in de
Hooglandse kerk.
Het programma vermeldt En
gelse liederen van Turle,
Smart en Stanforth, Christ
mas carols in 4 tot 6 stemmige
bewerkingen van David Will-
cocks (Kings College) en lied
zettingen van o.a. Goudimel,
Vulpius, Gastoldi, John Coss
en Hugo Distier, a capella of
met orgelbegeleiding.
De koorzang wordt afgewisseld
met instrumentale intermezzi
van Vivaldi, Handel en Fauré,
uitgevoerd door de fluitiste
Mijke de Ru en de hoboïst van
het Radio Kamerorkest,
Henk Knops, begeleid door
Joop Brons op het kabinetor-
NAAR PlCWlSr&JZDWP^
-reu&tooNceu' i k Moer*Mwo
VRACH-foUT&'S HIBRHgBU PlRI
SERÊW pif woRpfeesJ
SROOfacHAW<& fegUPTRAM&FbR
IZAAK, HEB JE HET fd&= PAT JE
PIT JAABi
FRED BASSET
De avonturen van Jommeke JOMMEKE IN BOBBEJAANLANÖ
J Welpapzak, als ge daar Y
moet op wachten dan hebben\
1 die beestjes zich allang rond
\qeqeten aan uw dikke buik! A
ro
T rf/le duivels .naar boren ermee l'. Daar zal
b hij spoedig we! een toontje lager zingen'.
7 Wat zegt hij'n toontje
S lager zingen 171 f
Wacht maarik zal eens
laten horen dat het met mij
bijlange nog niet gedaan is I
Nu ik hier toch zo
hoog zittussen al
die lieve vogeltjes,
wat kan ik dan
beter doen dan
FRUIT IN GELEI
Neem ongeveer 4 dl (2
kleine blikjes) bramen
op sap en wrijf de bra
men door een zeef. Voeg
het sap toe. Week 10
bladjes gelatine 5 minu
ten in koud water en los
ze dan op in 1 dl heet wa
ter. Voeg de oplossing
aan het bramesap toe en
laat dit wat afkoelen.
Proef dan of het naar uw
smaak zoet genoeg is.
Schil en snijd in kleine
stukjes 2 appelen, 2 rijpe
peren, 2 bananen, 1 si
naasappel, 2 mandarijn
tjes en eventueel nog
een trosje gepelde drui
ven en giet het sap over
het fruit. Schep de mas-
deel deze over 4 kleinere
vormpjes of glazen
bakjes. Zet deze enkele
uren in de koelkast tot
de gelei geheel stijf is
geworden. In plaats van
bramen kunt u natuur
lijk ook andere vruch
ten op sap of alleen
vruchtesap
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Ten
toonstelling "Belicht verleden", fotogra
fie in Nederland van 1839-1920; tentoon
stelling Willem Witsen, fotograaf. Beide
tentoonstellingen geopend van 24 nov.
tot 14 jan., dag. van 10-17 uur, zo. en
feestdagen van 13-17 uur (le kerstdag en
nieuwjaarsdag gesloten).
Galerie De Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling "Kunst als kado", met olie
verven, tekeningen, aquarellen, lino's,
pastels, gouaches en keramiek. Ge
opend di. t/m zo. van 14-17 uur, do. ook
van 9-21 uur, t/m 31 dec.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg'
18. Tentoonstelling Jaap Egmond - sys
tematische plastieken van Rob van He-
mert - schilderijen. Geopend vr., za. en
zo. van 14-18 uur.
Brasserie Scarabee. Pieterskerkchoor-
steeg 24. Tentoonstelling Bert Kienjet -
olieverf en zeefdruk. Geopend ma. t/m
vr. van 11-15 en 17-22 uur, za. van 11-20
uur, tot eind december.
Galerie Van der Vlist, Botermarkt 3.
Tentoonstelling Jan Rotteveel - schilde-
ïïen\ H?°yer gouaches, Geopend tot 29 dec.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Eve - naald
schilderkunst en oude kant. Geopend
van 25 nov. t/m 23 dec., woe. t/m za. van
10-16 en di. van 14-20 uur.
LAK foyer, levendaal 150. Tentoonstel
ling "LAK cursisten in Haaksbergen"
Maud Muilder Massis - wandkleden e..
Jan van den Berg - poppen. Ook ikonen.
Geopend t/m 31 december, di. t/m za.
van 10-17 uur.
Het Camphuys, Rhijngeesterstraatweg
43, Oegstgeest. Groepstentoonstelling
Ans v. d. Heide-Kort, Liesbeth IJdo, Ri-
na la Grouw en Anke Kwakernaak -
poppen, glasmozaïeken en olieverf
schilderijen. Geopend vanaf 1 dec., dag.
van 12-24, za. van 17-24 uur, zo. gesloten.
De Ruif, Janvossensteeg 59. Tentoon
stelling Pien Lemstra - deegplastieken.
Geopend tot 21 dec., dag. van 11-21 uur,
za. en zo. gesloten.
Galerie Pulchri Studio Passage 10,
Oegstgeest. Tentoonstelling Geert Baas
- tekeningen. Geopend van 15 dec. t/m 4
jan., dag. van 10-16 uur (zon. gesloten).
Galerie De Oude Rijn, Stille Mare 4. Ten
toonstelling werk van Erli Esselink, Pa
tricia Seijen ten Hoorn en Andre de
Regt. Geopend van 15 dec. t/m 19 jan.,
woe. t/m za. van 12-17 uur (17 dec. van
14-17 uür).
Galerie-Biblitoheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling werk van Alison
Metternich-Korthals Altes. Geopend
vanaf 2 dec., openingstijden van de
(KLEINE VAART)
Dutch Glory 19 Finse Golf nr Hamina,
Dutch Spirit 18 vn Rotterdam nr Gran
gemouth, i
Mare Iratum 19 vn Rotterdam nr felix-
Rochab 19 30 o Estakapoint nr Pasjes.
(GROTE VAART)
Aldabi 19 te Santos,
Alhena 18 135 nw Lissabon nr Rio de
Janeiro,
Aludra 18 500 n. Porto Rico nr Miami,
Amersfoort 18 600 no Guadeloupe nr
Atlantic Crown 18 400 ozo Cape Race nr
Halifax,
Atlantic Star 18 690 n Azoren nr New
York,
Baarn 17 te Rotterdam,
Broere Emerald 18 100 z kreta nr Augus-
Bussum 18 60 zzw Kp Finisterre nr
Shanghai,
Chevron Freeport 18 150 no Barbados nr
Pascagoula,
Barcelona,
Amstelburcht 18
Sudan,
Amstelmeer 18 v Norfolk nr Joegoslavië,
v Azoren nr Port
Chevron Rome 18 525 wtz Monrovia nr
Ras Tanura,
Coral Meandra 18 v Sluiskil nr Ventspils,
Doclift 2 18 te Rotterdam,
Eemhaven 18 200 wzw Tenerife nr Rio de
janeiro,
Esso Europoort 18 50 o Muscat nr Bah-
Esso Nederland 18 75 z Tenerife nr Bah-
Gardenia 18 v Marsa el Brega nr Livorno,
Getafix 18 480 wnw Walsvisbaai nr Rot
terdam,
Gooiland 18 280 w Berlenga nr Amster-
Hercules 18 v Le Havre nr Cristobal,
Idefix 18 130 z Socotra nr Perz. Golf,
Katendrecht 18 v Antwerpen nr Bang-
Kieldrecht 18 185 ozo Colombo nr Bang
kok,
Maasbracht 18 600 wzw Walvisbaai nr
Angra dos Reis,
Maasrix 18 490 o Recife nr Kaapstad Me-
ta 18 15 ono Tenerife nr Bonny,
Mytilus 18 350 nw Kaapstad nr Mena Al
Ahmadi,
Nederrijn 18 115 o Aden nr Antwerpen,
Nedlloyd Agulhas 18 980 w Kaapstad nr
Durban,
Nedlloyd Baltimore 19 te Antwerpen,
Nedlloyd Chatham 18 90 n Billiton nr
Kaapstad,
Nedlloyd Dejima 19 te Singapore verw.,
Nedlloyd Hobart 18 240 o Paramaribo nr
Leidse bioscopen
LUXOR: "Grease", da. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, al
CAMERA: "Dood in Venetië", da. 8.00
LIDO 1: "De wraak van de roze panter"
da. 2.30, 7,00 en 9.15 uur, al.
LIDO 2: "Jaws 2", da. 2.30, 7.00 en 9.15
uur, zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 3: "An unmarried woman", da.
7.00, 9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30
uur, 16 jr.
Kindermalinee: "Donald Duck", za. en
woe. 2.30 uur, zo. ook 4.15 uur.
STUDIO: "Cet obscur objet du désir",
da. 2.30,7.00 en 9.15 uur, zo. ook4.45 uur,
16 jr.
TRIANON: "De Turkse non", da. 2.30,
00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 16 jr.
rvEX: "Vrouwenkamp", da. 7.00 en 9.15
Kindermatinee: "De gelaarsde kat en de
krachtpatser", za. en woe. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Sexroute in Bang
kok", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1 en 2: "Grease", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur, zo. ook 4.15 uur, in Euro 1 ook
za. 12.15 uur, al.
Nachtvoorstelling Euro 2: "Smokkol-
schip Lucky Lady",
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur. 13.45-14.30 uur.
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage-
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
en avond-bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders en grootouders).
Bezoek aan ernstige patiënten
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
EURO 3: "The
8.15 i
ie", da. 1.30 e
EURO 4: "Diamonds are forever", da.
2.00,7.00 en 9.30 uur, zo. 4.30,7.00 en 9.30
uur, za. en woe. alleen 7.00 en 9.30 uur, 12
Kindermatinee: "Circus op stelten", za.,
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "Pastorale 1943", vr. en
za. 9.15 uur, zo., ma. en woe. 8.30 uur, al.
"André van Duins pretmaehine", vr.
7.00. za. 4.00 en 7.00, zu. 4.00 en 6.15 uur.
"Donald Duck
20 december 1978
- Sedert eenigen tijd werden er
aan den kerktoren van het
Fransche stadje Hondeghem
belangrijke herstellingen ver
richt. Weldra zouden de werk
zaamheden aan het oude ge
vaarte, dat uit de 14-de eeuw
dateerde, voltooid zijn toen de
burgemeester eenige scheuren
in het metselwerk ontdekte.
Onmiddellijk liet hij de werk
lieden waarschuwen en den
volgenden dag, toen men zag
dat de scheuren steeds wijder
werden, verlieten de arbeiders
omstreeks vier uren het gebouw.
Doch nauwelijks waren zij aan
den ingang gekomen of de toren
stortte met donderend geraas in
de kerk. Ofschoon door het stof
half verblind, wisten de werk
lieden ongedeerd den uitgang te
bereiken. De twee klokken, die
in het koor terecht kwamen, wa
ren onbeschadigd.
- Tusscheii Zwitserland en Ita
lië wordt, niettegenstaande al
de krachtsinspanning der
grenswachten, op zoo groote
schaal gesmokkeld, dat de Ita-
liaansche regeering besloten
heeft, daartegen gewapende
booten op het Lago Maggiore in
dienst te stellen
Vijftig jaar geleden:
- De Amerikaansche vlieger
Jackson heeft een nieuw wereld
record op zijn naam gebracht
door boven het vliegveld te
Lambert St. Louis met zijn
vliegtuig 417 loopings achtereen
te maken. Het oude record stond
slechts op ..283.
- Volgens een bericht uit Mos
kou hebben in de buurt van
Krasnodar onlusten plaats ge
had: de boeren hebben het club
huis der communisten in het
dorp Sorez verbrand. De boeren
verklaarden, dat de communis
ten het dorp dienden te verlaten
omdat zij ophitsen tot een bur
geroorlog tusschen boeren en
burgers. De communisten zijn
verjaagd. Slechts met behulp
van soldaten gelukte het de orde
te herstellen. In verband met het
toenemen van het aantal dorp-
soproeren heeft de volkscommis
saris van justitie gelast, dat de
organen van de justitie met de
Gepeoe (staatspolitie voor het
onderdrukken van contra-re
volutionaire acties, Red.) kun
nen samenwerken om aan het
"bendewezen" een einde te ma
ken.
