Leidsch Dagblad | 1978 | 16 december 1978 | pagina 25

Robots besturen test-Saabs

Chrysler Horizon SX

Shell ging
demist in

■Dssn

„Polonez": nieuwe
middenklasser
van Poolse huize

Pittiger Citroentje

0

ZATERDAG 16 DECEMBER 1978

PAGINA 27

Hoe rekbaar is de Nederlandse automarkt?

Dat vraagt men zich af bij het zien van de vele nieuwe automerken
en bij het horen van de ambtieuze plannen, die de importeurs
koesteren

We hebben het al gehad over de talrijke Japanse merken, waarbij
zich binnenkort Suzuki aaat voeaen. We hebben reeds geschreven
over de Pony uit Korea. En nu heeft een Poolse autofabriek laten
weten met een nieuwe wagen een aanval te zullen doen op de alzo
druk bevolkte middenklas-markt.

De Polen hebben het goed aangepakt. Tot nu toe had deze met steun
van Fiat gebouwde FSO-fabriek alleen een vroeger Fiat-model
als de Polski 125 op het programma. En nu hebben ze op eigen
kracht een eigentijds model op poten gezet, dat er zijn mag

Heel verstandig hebben zij het model laten ontwerpen door de des
kundigen bij uitstek: de Italianen. Maar de technische aankle
ding van de Polonezhebben ze zelf verzorgd. De 4 cilinder lijn
motor met een inhoud van 1481 cc (die een vermogen van 82 kan
leveren en vooreen maximum snelheid van 155 kilometer per uur
kan zorgen) is niet nieuw. De Polen produceren hem al jaren

Maar in de komende jaren wordt er in het model ook een 1600.1800
en 2000 cc motor geplaatst. Bovendien denkt men aan een drie-
deurs uitvoering en te zijner tijd ook een diesel. Zodat er over
enkele jaren een ruime keus voorradig is.

De "Fabryka Samochodow Osobowych" (FSO) ziet de import van
deze Polonez (die voorzien van al zijn extra's nog geen 14,5 mille
gaat kosten) niet als een toevallige uitschieter, maar als het begin
van een glorieuze toekomst. Importeur H. Englebert NV in Voor
schoten heeft daar op ingehaakt. Het dealemet in Nederland is
aanzienlijk uitgebreid en zal nog verder groeien

De produktie Van de Polonez is in mei van dit jaar begonnen. De
Westeuropese première had plaats op de autosalon van Parijs in
oktober jongstleden. De eerste kennismaking met het Nederlandse
publiek zal in februari op de RAI-tentoonstelling geschieden

Dan zal men kunnen zien. dat het interieur van de wagen inder
daad lekker luxueus is uitgevoerd, dat de uitvoering bijzonder
compleet is (inclusief een in hoogte verstelbaar stuur en een ra
dio), dat er binnenin flink wat ruimte beschikbaar is. enfin dat
het er op het eerste gezicht allemaal uitstekend uitziet. De eerste
rijindruk was ook niet onplezierig, maar om tot een wat gefun-
deerder oordeel te komen zullen we toch tot een langduriger gele
genheid moeten wachten

Overigens gaat de produktie en de import van de Polski 125 nor
maal door. Men heeft zelfs enkele verbeteringen aan het model
kunnen aanbrengen door te profiteren van de ontwikkelingen
die voor de nieuwe Polonez op touw waren gezet. In de toekomst
wil de fabriek deze gelukkige "familierelatie" nog verder uitbrei
den.

Het ziet er naar uit dat de auto-oorlogen in de toekomst nog verbetener
zullen worden.

Ruim vijftig Europese autojourna
listen hebben (zoals gemeld) de
Chrysler/Simca Horizon voor
1979 tot "auto van het jaar" uitge
roepen. Met klein puntenverschil
(251 tegen 239) werd een andere
middenklasser - de Ritmo Van
Fiat - naar de tweede plaats ver-

Een merkwaarig toeval wilde dat
wij weer in zo'n Frans produkt
reden toen het tot de auto van het
jaar werd gebombardeerd. Drie
jaar geleden was dat namelijk
ook al zo. Toen de Chrysler/Sim
ca 1307-1308 hetzelfde predikaat
opgeplakt kreeg hadden wij er
juist een bij de Schiedamse im
porteur opgehaald om een rij-im
pressie op te doen.

En nu zaten wij in de Horizon SX
toen de uitverkiezing zoals ge
bruikelijk te vroeg uitlekte. Het
weekblad Autovisie (dat de prijs
uitreiking tijdens de RAI-ten-
toonstelling in februari mag or
ganiseren) had het nieuwtje lie
ver nog wat langer vastgehouden.
Maar ja, er zijn nu eenmaal teveel
mensen mee gemoeid.

Nu is die SX niet helemaal repre
sentatief voor de Horizon-serie,
waarvan de produktie bijna een
jaar geleden begon en waarvan er
nu alweer een 200.000 van de
band zijn gerold. Want pas in ok
tober werd deze serie naar boven
afgerond met het luxueuze top
model SX.

Eigenlijk is die benaming dubbel
op. Zoiets als een witte schim
mel of een ronde cirkel. Chrysler
heeft immers besloten dat de
aanduiding SX voortaan alleen
zal worden gebruikt voor de
topmodellen van elke modellen-
serie. En dat geldt dus ook voor

de Horizon.

Overigens is deze Horizon SX een
kostelijk karretje geworden met
een 1442 cc motor, die 83 DIN-pk
levert by 5600 toeren per minuut.

Amerika gordt zich ten strijde.

Voor Japan is het een levensbelang
de auto-industrie niet alleen
draaiende maar ook groeiende te
houden.

En de Europese auto-industrie
voelt er duidelijk niets voor zich
willoos tot het lijdend voorwerp
te laten degraderen.

Hoe sterk de Japanse penetratie op
de Europese markt ook is, welke
nieuwe concurrenten zich ook
aandienen, de Europese autofa
brikanten vrezen toch vooral de
'wereldauto', die deiAmerikanen
over een klein aantal jaren gereed
zouden kunnen hebben.

Detroit wordt door de autobouwers
in Europa gezien als hét grote
concurrentiegevaar van de toe
komst omdat het erin schijnt te
slagen de Amerikaanse auto's
bijna even snel kleiner te maken
als de dollar daalt.

Dat noopt Europa tot bundeling
van krachten. In de betreffende
Europese commissies was ge
noeg bereidheid tot praten. Maar
praten alleen is niet voldoende.
Er zal meer moeten gebeuren. De
Amerikanen zijn al op weg ge
gaan.

De Fiësta heeft Ford niet alleen
voor Europa bedoeld. "Het mo
del zal jarenlang moeten mee
gaan", werd bij de introductie ge
zegd. "Ook in Amerika", kan men
er aan toevoegen.

De tot auto van het jaar gebombar-
deerdeHorizon van Chrysler heet
in Amerika Dodge Omni. Maar
het is vrijwel dezelfde wagen.

De Chevette van Chevrolet heeft
niet toevallig zoveel gemeen met
bekende produkten van Opel en
Vauxhall

De Amerikaanse regering heeft de
autofabrikanten de laatste jaren
steeds strengere eisen opgelegd
Zo is er onder meer een bepaling
in het léven geroepen dat een au
to alleen op de Amerikaanse
markt mag worden verkocht als
feitelijk is bewezen dat zo'n type
wagen 80.000 kilometer kan af
leggen zonder dat er iets aan dc
samenstelling van het uitlaatgas
verandert.

Wie het milieu liefheeft zal deze eis
kunnen billijken. De autofabri
kanten hebben er dan ook begrip
voor. Maar al hun begrip kan hel
feit niet verdoezelen, dat die
80.000 kilometer-test berucht is
geworden is de autowereld. "Een
hell9gang", om zo te zeggen.

Saab heeft er nu wat op gevonden.
Tot nu toe werd de test in eer.
drie-ploegendienst op wegen
rondom de Saab-frabriek in
Trollhattan volgemaakt. Maar in

t i'ö:

IPlaiMÉÉÉÉÉlilë

Want natuurlijk goed is voor een
pittige trekkracht. Derhalve een
leuke acceleratie en een stevige
top. Van ruim boven de 160 kilo
meter op de teller.

Door hetzelfde model in verschil
lende landen te bouwen kunnen
de fabrikanten besparen op de
hoge ontwikkelingskosten van
een auto, profiteren van de voor
delen van de schaalvergroting en
vooral de nadelige effecten van
stakingen zo klein mogelijk hou
den.

Het zal nog wel ^nkele jaren duren,
maar in de veler ogen teveel ver
splinterde Europese auto-indus
trie wordt verwacht dat een zo
genaamde wereldauto binnen
een jaar of vijf ineen grote stroom
uit de Amerikaanse fabrieken
zou kunnen rollen.

De Europeanen kunnen door inni
ger samengaan een zekere wal
opwerpen tegen deze Europese
invasie, maar zij staan in een veel
moeilijker positie dan hun con
currenten. Deze kunnen immers
vanuit de bases die zij overal in
ons werelddeel hebben veel een
voudiger in de aanval gaan, ter
wijl de meeste Europeanen eerst
nog maar moeten zien vaste
Amerikaanse grond onder de
voeten te krijgen voor zij aan een
tegenaanval kunnen denken.

Daarom maakt een fabriek als
Volkswagen die (zij het na lang
aarzelen) een produktiebedrijf in
de Verenigde Staten heeft geves
tigd zich wat minder zorgen over
de toekomst.

"Als de Amerikanen hun verkopen
in Europa zouden pogen op te
voeren zouden zij met hun eigen
dochterondernemingen in con
currentie komen", zegt een
woordvoerder van de fabriek.

het gunstigste geval ging daar
toch nog altijd zes maanden in
zitten. Maandenlang steeds maar
rondtoeren. Met de toenemende
angst dat er onderweg wat zou
gebeuren. Want elke onderbre-

W'

\V

Maar dat laatste is niet zo bijster
veel winst ten opzichte van de
andere versies in de serie. Dat is
echter de tol die men moet beta
len voor een automatische ver-

Maar het is de vraag ot aat argu
ment bijzonder steekhoudend is.
Of het nu Opel, Vauxhall of Che
vrolet is, het is in alle gevallen
General Motors. Om een voor-

beeld te geven.

"Bovendien", zegt de Volkswagen
man: "De Amerikanen zullen
moeten voldoen aan de eisen ten
aanzien van energiebesparingen
die de regering Carter erdoor
heeft gekregen. Dus zullen de fa
brikanten alle kleine auto's die zij
maar kunnen maken voor het
binnenland nodig hebben". Maar
de energiemaatregelen zijn niet
zo heet gegeten als zij een jaartje
geleden werd opgediend. Dus
zou de vraag naar het "kleine au
tootje" in de Verenigde Staten
wel eens niet zo verschrikkelijk
hoog kunnen oplopen. Zodat er
voldoende ruimte voor export
blijft.

Alles bij elkaar kan men gerust
stellen, dat de autowereld een
heel hete tijd tegemoet gaat.
Vooral op de reeds veroverde au
tomarkten.

Azié, Afrika en Zuid-Amerika vor
men een hoofdstuk apart. Daar
liggen nog vele mogelijkheden.
Maar wel verscholen achter hoge
tolmuren om de eigen autopro-
duktie in die ontwikkelingslan
den de kans te geven een stevige
positie op te bouwen.

Bovendien is Japan hier en daar al
geweest. Door de snelle opvoe
ring van de produktie hebben de
Japanners al een niet onaanzien
lijk deel van deze nieuwe mark
ten kunnen veroveren. En ze
zullen er zich niet gemakkelij k la
ten verjagen. Noch door Euro
peanen noch door Amerikanen

De test-Saabs
op de rollenbank
Grote

ventilatoren aan
de open zijde van
de hal zorgen
voor de

verplichte wind
Drie maanden
achtereen
draaien de
motoren. Geleid
door computers.
Om 80.000 km op
de teller te
krijgen

kmgen betekende: uithuilen en
opnieuw beginnen.

Dus heeft Saab niet op moeite of
kosten gekeken toen een hal
werd gebouwd, waarin deze test
nu geheel kan worden voltooid

snellingsbak. Een automaat
vraagt nu eenmaal vermogen
Wat daarvoor wordt gebruikt kan
niet aan de voortstuwing worden
besteed. Dat energieverlies wil
len wij persoonlijk echter graag
opofferen voor het gemak van
een automaat.

We kennen de argumenten van de
tegenstanders van een automaat
"Vervelend", 'saai', "niet spor
tief' en dergelijke. Kan allemaal
best zijn, maar in deze dient het
gemak toch weer de mens. Bo
vendien is het veel rustiger. We
herinneren ook nog even aan het
onderzoek dat Ford kortgeleden
in Duitsland deed. Dezelfde per
sonen in dezelfde auto's. Met en
zonder automaat. De emoties lie
pen in de wagen met automaat
meetbaar minder op dan in de
handgeschakelde auto's. Dus nog
gezonder ook.

We durven derhalve gerust te zeg
gen dat een automaat zijn meer
prijs waard is. Maar daar is bij de
Horizon SX geen sprake van. De
wagen wordt standaard voor
18.195.-geleverd met automaat.

En inclusief de andere elektroni
sche snufjes die Chrysler erin
heeft gestopt: de zogenaamde
"speedcontrol" en de tripcompu
ter. De speedcontrol (automati
sche snelheidskiezcr) is een
knopje op de hendel van de rich
tingaanwijzer. Als men een snel-

De kleine Citroen LN(de carros
serie van de Peugeot 104 cou
pé met de 2 cilinder 602 cc mo
tor van Citroen) heeft een wat
sterker broertje gekregen. De
zelfde carrosserie met een gro
ter en ook wat sterker tech
nisch hart: 652 cc.

Zoals directeur Guesde van Ci
troen Nederland het uitdruk
te: "De LN heeft bij de intro
ductie de wind niet meegehad
en dat had hij in verband met
de snelheid juist nodig".

De algemene roep om wat meer
pit is nu beantwoord door in
hetzelfde wagentje de motor
van de Visa te zetten. Dat
schroeft de acceleratie wat op,
de maximum snelheid ook na
tuurlijk: tot 126 kilometer per
uur. Bovendien is deze motor
uitgerust met een nieuwe vol
ledig elektronische ontste
king, die door Citroen "een
technische revolutie op het ge
bied van de automobiel-ont
steking" wordt genoemd.

De voordelen zijn niet gering:
geen afstelling meer, geen slij
tage omdat alle contacten zijn
vervallen, minder benzine
verbruik, betere prestatie en
minder luchtvervuiling.

Dat resulteert niet alleen in
minder onderhoudskosten,
maar ook een kleinere aan
slag op de portemonnee aan
de benzinepomp.

Deze elektronische ontsteking
werd al met de Visa geïntro
duceerd.

De nieuwe LNA wordt eind ja
nuari levérbaar. De rij-
klaarprijs is op 11.630 gulden
gekomenDe LNA is in verge
lijking met de LN niet alleen

Robots en computers bedienen
en sturen de auto's op de rollen-
banken.

Om de temperatuurverschillen te
handhaven is eén muur weggela
ten. Grote ventilatoren zorgen
voor de wind. Computers dirige
ren de robots, die de wagens de
denkbeeldige heuvels moeten
opjagen of de dalen moeten in
sturen. Automatisch worden de
testauto's bijgetankt.

Het heeft dik een jaar geduurd voor
Saab de test geheel voor elkaar
had. Zo goed. dat de Amerikanen
er genoegen mee wilden nemen.
Nauwkeurig hebben de ambte
naren uit de Verenigde Staten
gekeken of de verplichte testrou
te wel voldoende was nagebootst.
Ze konden er vrede mee hebben.
Het duurde echter twee maanden
voor ze hun fiat gaven. En nu
maar "rollen". In drie maanden
kan men in de testhal 80.000 ki
lometer op de teller krijgen.

heid boven de zestig kilometer
kiest en men drukt op dat knopje
dan houdt de wagen constant die
snelheid zonder dat men het gas
pedaal behoeft te beroeren.

Wil men harder dan kan men extra
gas geven en daarna komt de wa
gen weer op de gekozen snelheid
terug. De minste geringste aan
raking van de rem of een her
nieuwd drukje op de knop stelt
het mechanisme buiten werking
Een leuk "speeltje"

Aanvankelijk voelt het wat vreemd
aan de wagen zo zonder ingrijpen
aan de hol te zien gaan, maar als
men er eenmaal aan is gewend is
het wel prettig. Men kan de rech
tervoet ook even de soms brood
nodige rust geven. Al zal men er
op de meestal drukke wegen in
het westen van ons land niet zo
erg veel gebruik van kunnen ma
ken.

Nog grappiger is wellicht de mini-
computer rechts op het dash
board. Een klein vierkant kastje,
dat voorzien is van een digitaal
klokje en daaronder een aantal
knopjes. Als men eén van die
knopjes indrukt verdwijnen de
cijfers van het klokje en kan men
andere gegevens aflezen. Bij
voorbeeld: hoe lang men al on
derweg is. Hoeveel kilometers
men sindsdien heeft afgelegd
Welke snelheid men gemiddeld
heeft gereden. Hoeveel liters be-

wat pittiger en sneller, maar
ook wat luxueuzer uitge
voerd.

Shell is mooi de mist in gegaan.

Dat kunnen we rustig constateren
bij het lezen van een boos
artikeltje in RAI-Actueel,
waarin volkomen terecht wordt
geconstateerd dat de Shell zich
heeft vergaloppeerd met de
breedvoerige verkondiging van
de waardeloosheid van
mistlampen.

Shell mag dan af en toe helpen,
maar overdrijft daarby wel
eens, zegt het blad cynisch. Het
meent dat te kunnen vaststellen
na de opvallende advertenties
in de dagbladen begin van deze
maand, die de kop "Mistlampen
hebben geen enkel nut"
meedroegen.

In de tekst werd uitgelegd
waarom automobilisten van
mistlampen "over het algemeen
weinig plezier hebben". Volgens
RAI-Actueel was dat al iets
genuanceerder. En nog
genuanceerder is de uitleg in
deel 10 van de reeks "Shell
helpt", waar die hele
advertentie om draaide. Maar
daarin wordt ook nog
gesproken van "weinig nut".

Het blad constateert dat er de
laatste jaren wel veel verbeterd
mag zijn aan de
standaardverlichting van auto's
maar dat het natuurlijk niet
waar is dat mistlampen geen
enkel nut meer zouden hebben

Zeer veel personenauto's zijn
uitgerust met asymetrische
koplampen, die - behalve bij
sommige typen - in de
dimstand licht naar boven
uitstralen, waardoor deels
hetzelfde effect optreedt alas by
het gebruik van grootlicht bij
mist in duisternis (waartegen
het Shell-boekje heel juist
waarschuwt).

Goede mistlampen hebben een
volledig horizontaal afgesneden
bundel, waardoor ze niet naar
boven kunnen uitstralen en het
bij mist hinderlijke strooilicht
van de asymetrische koplamp
missen. Daarenboven zijn het
"breed"stralers, die bij mist
betere oriëntatie op de bermen
mogelijk maken. En dat is vaak
het enige baken, waarop men
kan "varen".

Dat is zo ongeveer wat er*over
mistlampen te zeggen valt maar
volgens RAI-Actueel in het
voorlichtende boekje van Shell
ontbreekt.

""Wat er wel staat is een beetje in
de geest van super olie heeft
weinig zin gebruik maar
gewone motorolie. En zouden
de mistlampen nu uit de
Shell-shops verdwijnen?"

zine men onderweg heeft ge
bruikt. En tenslotte hoe het ge
middelde benzineverbruik op die
rit was.

Geen noodzakelijke, maar onder
bepaalde omstandigheden toch
wel nuttige gegevens. We hebben
in elk geval kunnen constateren,
dat men met deze Horizon SX
(ondanks de meestal wat duurde
re automaat) op langere afstan
den een benzineverbruik van één
op 12,5 kan halen. Zelfs als men
het gaspedaal stevig ingedrukt
hoiidt. Met zo'n apparaatje kan
men ook heel simpel zien dat het
rijden in een stad heel wat duur
der uitkomt dan het kilometers-
vreten op de snelwegen. Alles bij
elkaar kwamen wij dan ook op
een gemiddeld gebruik van ruim
een op elf. Wat overigens bepaald
niet onverdienstelijk is voor zo'n
pittig karretje.

We gaan nu weer niet alle details na
van deze Horizon. Dat hebben we
al eerder gedaan. We blijven een
beetje kritisch tegen de stoelen
aankijken, waarvan we de zitting
aan de korte kant vinden. En we
blijven erby dat de motor een
tikkeltje aan de rumoerige kant

Maar het rijdt goed. stuurt lekker
en is gemakkelijk hanteerbaar.
En op die gronden vooral zal de
wagen wel als "auto van het jaar"
uit de bus zyn gekomen.

(auto van het jaar 1979)