ZATERDAG 16 DECEMBER 1978
PAGINA 19
LEIDEN - Dc start van de Tour de France, die het hoogte
punt van het Leidse sportjaar 1978 had moeten worden,
werd door allerlei gebeurtenissen een dramatisch diepte
punt. De Franse week van de 23ste tot en met de 30ste juni
mislukte; organisator Joop Riethoven werd getroffen door
een hersenbloeding; de proloog door Leiden werd niet meer
dan een optochtje van wielrenners omdat de Franse orga
nisatie de wedstrijd op het laatste moment neutraliseerde.
Twee jaar voorbereidend werk was daarmee in één klap
teniet gedaan; tienduizenden toeschouwers langs het zorg
vuldig uitgelegde parcours door de binnenstad konden zich
bedrogen voelen. Driehonderdzestigduizend gulden was
betaald voor de Tourstart waar nog een X-bedrag aan uit
gaven bijkwam. Directeur Lévitan kon dan ook met goed
gevulde beurs afreizen naar de volgende etappeplaatsen;
de Leidse Tourstichting bleef achter met een nadelig saldo.
Een groot tekort, waarvan de hoogte nog niet exact bekend
is omdat de eindafrekening nog altijd niet is gepresenteerd.
Zeker is wél dat van het vooraf gestelde ideaal (met de
opbrengst een vakantie-blokhut voor geestelijk gehandi
capte kinderen bouwen op het YVassenaarse landgoed
Duinrell) niets terecht kan komen.
Desondanks of misschien wel juist daardoor, wil Joop
Riethoven het opnieuw gaan proberen. Nog geen zes maan
den nadat hij door het organiseren van dat evenement oog
in oog heeft gestaan met de dood, is hij alweer bezig de Tour
andermaal in de richting van de Leidse regio te dirigeren.
Middenin de periode waarin hij die plannen veelvuldig
uitdraagt, kijkt een aantal mensen dat betrokken was bij
de start van '78 terug naar dat evenement, waarvoor in alle
opzichten een hoge prijs is betaald.
Een verhaal over enkele positieve en vgle negatieve kan
ten. Over fouten die betrokkenen elkaar verwijten, over
cijfers ook. De nasleep van een "valse" start, het einde van
een 32-jaar lange vriendschap en van een ideaal. Een les
voor andere gemeenten.
Teek ens: "Verlies tussen de
anderhalve en de twee ton."
Riethoven (r.) en Vonk, toen allesnog boterde en zij alleen sy mbolisch gescheiden werden door Levitan.
betalen om Willibrord als
etappeplaats te laten funge
ren. (Daarvan was overigens
slechts 35.000 gulden voor
Leiden; 40.000 ging naar Lévi
tan).
Bureau
Met een andere instantie wordt
nog onderhandeld over de
korting. Het bureau Bosman-
promotions uit Voorburg, dat
de avonden vóór en na de
Tourstart zou vullen met een
artiesten-programma en
daarvoor 175.000 gulden zou
betalen, liet twee avonden
vervallen en wil daarom
50.000 gulden minder neer
tellen. Via de jurist van de
Leidse Tourstichting, mr.
Linskens, zijn de onderhan
delingen daarover nog gaan
de, omdat de organisatie zo'n
hoge korting niet wil toe
staan. Er is Bosman inmid
dels een voorstel gedaan, ac
cepteert hij dat niet, "dan
zullen we zeker niet met lede
ogen toezien," aldus mr.
Linskens. "Dan moet de rech
ter uitmaken of die korting
redelijk of onredelijk is."
Ook ten aanzien van de inflatie
correctie, die eigenlijk nog
aan de Franse Tour-organisa
tie betaald zou moeten wor
den en een eventuele gerech
telijke procedure tegen Tour
baas Lévitan, is nog niets met
zekerheid bekend. Zo'n pro
cedure zou in gang gezet
kunnen worden omdat Lévi
tan door het neutraliseren van
de proloog in Leiden minder
"leverde", dan waartoe hij
zich contractueel had ver
bonden.
De Franse organisatie schijnt
ook geld te hebben geïnd dat
eigenlijk naar de Leidse
Stichting had moeten gaan.
Althans volgens Riethoven,
die alles op de bewuste pro
loog-dag heeft laten filmen en
in de reclame-karavaan auto's
met Hollandse nummerbor
den ontdekte, waar voor niet
was betaald. "Tenminste, niet
aan ons. Dat bedrijf heeft dat
met Lévitan geregeld, maar
de afspraak was dat voor wa-
betaald, omdat de toezegging
niet in de notulen van de ver
gaderingen terug te vinden
zou zijn. Vonk: "Ik dacht dat
dat al gebeurd was, we zullen
het uitzoeken."
Door
Paul de Tombe
gens met Hollandse i
merborden aan ons zou
den betaald. Duizend gulden
per auto en het waren er tien
Aan de andere kant, zijn toe
zeggingen nog niet waarge
maakt. Dat geldt dan met np
me ten aanzien van de leden
van de Leidse scheidrech-
tersvereniging, de Ren- en
Toervereniging Swift, de
voetbalclubs Roodenburg,
Lugdunurri, Leiden en de
muziekvereniging Burcht,
die voor de afzetting van het
parcours zorgden op de pro
loog-dag. Vijfentwintig gul
den per man zouden die 110
mensen ontvangen van de
Stichting. Om te storten in de
clubkas. Geld dat nog niet is
Duidelijkheid
De
Stichtings-bijeenkomst
over de eindafrekening, moet
in alle opzichten duidelijk
heid verschaffen. De man die
daar het meest bij gebaat is,
lijkt uiteraard sponsor Tee-
kens. Toch is het geen eigen
belang, als hij stelt dat die
vergadering nu snel dient te
worden gehouden. Teekens
immers, wist al bij voorbaat
dat een eventueel tekort voor
zijn rekening zou komen
("het was een lening met de
intentie van een garantie") en
heeft dat geïncasseerd onder
het laconieke motto dat "een
ondernemer wel eens vaker
geld verliest. Daar leer je al
leen maar van."
Dat Teekens aandringt op een
snelle afrekening heeft dan
ook andere achtergronden,
"want daarbij gaat het om de
verantwoordelijkheid tegen
over iedereen." Teekens: "Ik
heb de verantwoording voor
mijn schade, en die neem ik,
want daar ben ik volwassen
genoeg voor. Riethoven en
Vonk moeten die verant
woording nu ook kennen en
de zaken snel afwikkelen, ook
nu ze niet meer op één stoel
zitten."
Teekens heeft daarbij vooral
kritiek op de houding van
Riethoven, die volgens hem
zijn mede-bestuursleden is
afgevallen.
Riethoven heeft die kritiek nu
nog: "Het Stichtingsbestuur
was niet best. Het werkcomi
té met de ambtenaren, de po
litie en het WV, dat al het
werk heeft gedaan, heeft de
mensen van het Stichtings
bestuur nooit gezien. Daar
gaat het om. Ik heb er alle be
grip voor dat de tijd van een
notaris, een advocaat en een
bankdirecteur kostbaarder is,
dan die van een schilder,
maar omdat ze nooit bijeen
LEIDEN - Zelden zal een
sportgebeurtenis meer na
weeën hebben gekend dan de
start van de Tour de France
1978 in Leiden. Ruim vijf
maanden na datum is met
dat evenement nog altijd niet
volledig afgerekend in de
Sleutelstad, waar een aantal
mensen rondloopt dat zo niet
dagelijks, dan toch wel erg
vaak wordt herinnerd aan dat
gebeuren. Op negatieve, maar
toch ook op positieve wijze,
hoe merkwaardig dat laatste
ook kan klinken nu de start
op 29 juni zo'n farce werd en
er alleen maar financieel ver
lies werd geleden.
Initiatiefnemer en mede-orga
nisator Joop Riethoven is.één
van de mannen die met ge
mengde gevoelens terugkijkt.
Nog lang niet geheel hersteld
van de hersenbloeding die
hem trof, één dag voor 'zijn'
proloog in verkrachte vorm
werd verreden ("en dat laat
me niet los, daar denk ik nog
dagelijks aan") is hij ,alweer
druk bezig de Tour opnieuw
naar de Leidse regio te halen.
Voor een "echte" start, in 1981
ditmaal. "Maar dan wel op
héél andere manier voorbe
reid. In elk geval ga ik nooit
meer met een stichting wer
ken"
Emoties
André de Jong, directeur van de
gemeentelijke (Groenoord)
hal, heeft alleen maar positie
ve zaken ontdekt, bij de blik
in de achteruitkijkspiegel. De
emoties die destijds ook bij
hem werden losgeslagen, zijn
weggedreven in de golf van
landelijke belangstelling die
zich na de Tour op de
Groenoordhal richtte. "Al die
rellen hebben voor een grote
bekendheid gezorgd", zegt hij
en De Jong zou het dan ook
"best nog een keer" willen
doen". "Ik zou Joop direct
weer helpen als hij kwam".
Ook Eimert Teekens, geld
schieter namens de Vleesch-
meesters, die er financieel dik
bij in gaan schieten, ziet
voordelige kanten. Vooral
dankzij "de promotie van
Leiden, waar toch aan gedaan
is". Ook hij zou wel weer wil
len deelnemen aan een nieu
we Tourstart, al lijkt onwaar
schijnlijk dat hij zal toehap
pen als Riethoven daarmee
komt aandragen. "Onder be
paalde voorwaarden, zou ik
het weer doen. Maar dan zou
ik wél wat minder goedgelo
vig zijn enthet allemaal wat
strakker in de hand houden.
Ik zou het beter laten regelen
en het wat minder overlaten
aan de ideologie van de avon
turiers"
Controverse
Met die uitspraak is hij direct
beland aan de negatieve zijde,
waar ook nog een fiks aantal
zaken 'lopen'. Zoals de ge
groeide controverse tussen
Riethoven, directeur sportief
van de Stichting, en Vonk die
het secretariaat behartigde.
Op weg naar de Tourstart een
bijna onafscheidelijk duo, 32
jaar lang eikaars beste vrien
den; nu heeft de één (Rietho
ven) alleen nog maar kritiek
op de ander, die zwijgt. Want
"Er zijn anderen die voor me
spreken".
Ze zouden overigens afgelopen
woensdag een gesprek met
elkaar hebben. Riethoven, de
man die zijn schildersbedrijf
moest opgeven als gevolg van
de Tour; de man, die na twee
jaar voorbereiding alleen 4000
gulden onkosten verhaalde
op de Stichting. Maar ook
Riethoven, als de man die tot
ereburger van Leiden werd
benoemd, die werd gehuldigd
in de andere Nederlandse
etappeplaats St Willibrord,
die doorlopend geinterviewd
werd.
Vonk, de man op de achter
grond; "de enige betaalde"
fuctionaris van de Stichting.
Althans volgens geldschieter
en Stichtingsvoorzitter Tee
kens, die zegt dat Vonk
"17.500 gulden op jaarbasis"
zou hebben ontvangen. Vonk
zelf bestrijdt dat, zonder an
dere cijfers te noemen. "Ik
heb alleen een onkostenver
goeding gehad". Riethoven
valt hem daarin bij. Hij heeft
in totaal 14.500 gulden onkos
tenvergoeding gehad over
twee jaar"
Het is niet de enige onduide
lijkheid. Er is een nadelig sal
do, dat door Vonk wordt ge
schat op "veel minder dan een
ton". Hoe hoog dat echt is, is
nog niet bekend omdat het
vijf man tellende Stichtings
bestuur, nog niet één keer
voltallig heeft kunnen verga
deren over de financiën.
Voornamelijk omdat secreta
ris Vonk, veelvuldig in het
buitenland vertoefde. Hij is
inmiddels echter terug, en
zou vorige week zaterdag "de
zaken met penningmeester
Kom' gaan doornemen. 'Half
januari gaan we er dan een
punt achter zetten. Laat? Wat
heet laat, als er een voorbe
reiding is geweest van drie
jaar. Eerder was er echt geen
tijd. Trouwens, niet alle reke
ningen zijn binnen"
Gemeentediensten
De gemeente Leiden, die
maximaal 150.000 gulden ter
beschikking stelde om de
gemeentediensten te betalen
(huur Groenoordhal, hekaf
zettingen, reinigingsdiensten
o.m.) en Teekens, die 360.000
gulden neertelde om de Tour
start mogelijk te maken, we
ten dus altijd nog niet precies
waaraan ze toe zijn.
De Leidse sport-wethouder
Tesselaan "De gemeente
heeft een aantal rekeningen,
die we naar de Stichting zul
len sturen. Als er een tekort is,
hoeven ze die niet te voldoen,
dan staan wij totaal maximaal
anderhalve ton garant voor de
betaling van onze eigen dien
sten. We wachten dus op de
afrekening, waarbij we dan
wel stukken willen hebben,
die door een accountant ge
waarmerkt zijn."
Teekens weet nu al dat het ver
hes voor hem en de Vleesch-
meesters "tussen de ander
halve ton en de twee ton" zal
gaan bedragen. "Er is 160.000
gulden van de 360.000 terug.
Dat verschil komt ten eerste
door een te optimistische be
groting, ten tweede omdat er
wat zaken niet volledig uit de
verf gekomen zijn en ten der
de omdat er in sommige ge
vallen niet voldoende inhoud
aan een paar zaken is gegeven
ten opzichte van anderen,
waardoor een stuk korting is
geclaimd en gehonoreerd"
Dat was ondermeer het geval
met de sponsors die hun
reclameborden op het laatste
moment nog zagen verdwij
nen uit de Groenoordhal. Op
last van de Franse organisatie
die daarbij wees op de con
tract-bepaling dat de reclame
binnen een bepaalde straal
rond het vertrekpunt aan haar
voorbehouden was. Het pro-
centengeld voor de bemid
delaar (het reclame bureau
Gosewehr uit Amsterdam)
blijft uiteraard onveranderd
maar inplaats van de twee ton
aan sponsorgelden komt er
door de korting veel minder
binnen. Een dubbele schade
post dus.
Ook in St. Willibrord moesten
de Nederlandse reclamebor
den worden verwijderd bij de
finish. Om die reden moest de
Brabantse organisatie 8000
gulden terughebben van de
Leidse stichting, die daar niet
bij stilgestaan had. Achtdui
zend gulden van de 75.000, die
Rini Wagtmans had moeten
Ook De Jong wijst er daarbij op i
dat de organisatie van de
Stichting niet was, zoals ie
zijn moest, hoewel de werk
groep van ambtenaren vol
gens hem "verschrikkelijk
goed werk heeft afgeleverd"
De Jong: "Maar de Stichting j
zelf moest in de laatste dagen
voor de proloog nog veel te
veel regelen en bijsturen. I
Daar zijn slachtoffers bij ge-
vallen, want als dat over je j
heen komt, moet je sterke ze
nuwen en een sterk hart heb
ben. Ik heb het zelf gemerkt
op sommige momenten.
Vooral toen bleek dat we twee
jaar hadden gewerkt aan iets
dat door een kunstgreep werd
gedevalueerd tot minder dan
een kermiskoers. Dat vind ik
nog steeds belachelijk".
Desondanks zou De Jong er
weer instappen als men zegt
"we doen het volgend jaar j
Het zou kunnen, want Joop
Riethoven is onverbeterlijk,
Nog geen zes maanden nadat
hij aan de dood is ontsnapt, r
praat hij er alweer over dat hij
de start van de Tour opnieuw
naar de Leidse regio wil ha-
len. De opmerking van Tee- l
kens dat hij zijn huiswerk af f)
moet maken beantwoordt hij
plastisch met "Dan moet hij I
me ook papier geven. Ik heb g
al tien lieer opgebeld om te Ij
vragen Manheer we nu eens g
bij elkaar komen!"
Riethoven wil geen bedragen ft
noemen, maar stelt wèl: "Ik g
heb ervoor gezorgd dat er veel I
geld zou binnenkomen. Dat
dat minder is geworden, daar jj
kan ik niks aan doen. Ik heb l
naar eer en geweten gewerkt
(omdat ik Teekens altijd
dankbaar ben geweest dat hij
gesponsord heeft), en ik voel
me dan ook niet schuldig voor
het tekort"
Beloften
Verder gaat hij onverdroten
voort met het realiseren van
zijn nieuwe plannen. Rietho
ven wil Lévitan aan diens
beloften houden. "Voor ik in
stortte had hij me een optie
aangeboden voor de start in
1982. Ik heb gesteld dat ik 'm
dan liever in '81 zou hebben.
Anders zitten we weer met
dat WK voetbal. Daar gaat elk
evenement in die periode in
elk land op stuk. Behalve de
Tour in Frankrijk, omdat die
Ronde daar het meeste leeft.
Maar Lévitan had de start van
'81 al toegezegd aan een Fran
se plaats. We hebben afge
sproken dat we verder zou
den onderhandelen als hij het
met die plaats niet eens zou
kunnen worden. Er is een
kans. Dan komt de Tour naar
een plaats binnen een straal
van 10 km rond Leiden".
Riethoven zou dan een geheel
ander organisatie-vorm kie
zen. Niet meer met een Stich
ting, maar met betaalde me
dewerkers. Hij zegt zoveel
geleerd te hebben dat hij
daarbij "niet meer voor 300,
maar nog slechts voor 30 pro
cent zou hoeven te werken".
"En ik zou alles in eigen hand
houden. Om te werken aan
een "echte" wedstrijd, of het
nou stort of hagelt. Want dat
zal ik Lévitan dan wel goed
wijsmaken".
Zo zijn de eerste weeën alweer
begonnen, terwijl de laatste
nog lang niet over zijn.
Maar of het ooit tot een nieuwe
geboorte zal komen?
Vonk: "Laat Joop vin vredes
naam voorzichtig zijn. Ikzelf
moet er niet aan denken".
En wethouder Tesselaan "Wij
hebben er geen behoefte aan
om dat allemaal nog eens mee
te maken. Eén Tour vinden
we voorlopig wel genoeg. Ik
heb mijn buik vol van dat
wielrennen".
zijn geweest met het werk
comité wisten ze niet wat er
gaande was. De mensen van
de werkgroep kenden alleen
Vonk en mij. Natuurlijk heb
ik ook kritiek op Vonk, maar
hij heeft er wel héél hard voor
gewerkt. Alleen soms op de
verkeerde manier."
In bescherming
Teekens neemt de veel bekriti
seerde Vonk duidelijk in be
scherming. Wel zet hij hem
samen met Riethoven in de
categorie 'te grote idealisten'
("Het zijn vrijbuiters die or
ganisatorisch niet in het bit te
vangen zijn"), maar hij vindt
anderzijds dat Vonk óók heel
veel werk heeft verzet. "Er
wordt teveel afgegeven op
Vonk," stelt Teekens. "Dat
neem ik Riethoven kwalijk.
Dat vind ik onvolwassen en
goedkoop. Ik ben nog altijd
een fan van Joop en hij is ook
nog altijd welkom, maar ik
vind niet terecht dat hij alleen
op de fouten van anderen
wijst. Natuurlijk zijn er orga
nisatorisch fouten gemaakt,
het was tenslotte de eerste
keer dat zoiets in Leiden werd
georganiseerd, maar het had
Joop meer gepast als hij had
gezegd: "Jammer dat het zo
gelopen is, bedankt iedéreen.
we maken het nu verder zelf
af."
Ik vind ook dat dat moet gebeu
ren. Riethoven heeft iedereen
voor zijn karretje gespannen
en we zijn met hem in zee ge
gaan uit waardering voor een
stuk enthousiasme, maar hij
moet de anderen nu niet laten
vallen. Hij moet het werk zélf
afmaken.
Dat geldt ook voor Vonk, maai
wel in die volgorde en niet
omgekeerd, zoals Riethoven
het voorstelt. Ik vind het
goedkoop om dat over de rug
van anderen te doen, dan gaat
mijn bloed koken. Dat is het
enige wat ik Riethoven kwa
lijk neem. Hij heeft de charme
gehad iedereen voor zijn plan
te interesseren en hij laat ze
nu vallen"
Voor het overige heeft Teekens
het Tourgebeuren en de daar
omheen georganiseerde
Franse week toch "ervaren
als een erg goede zaak"
"Want er was een enorme be
langstelling en de schijnwer
pers waren op Leiden gericht.
Een goede zaak, sportief en
functioneel". Teekens wijst in
dat verband op de positieve
gevolgen voor de Groenoord
hal, nadat hij directeur André
de Jong als een "klassevent"
heeft betiteld. "Die krijgt een
tien voor al het werk dat hij
heeft gedaan"
Positief
De Jong (de enige die door ie
dereen wordt geprezen) heeft
de start als zeer positief erva
ren. "Omdat wij buiten de
problemen van de Stichting
stonden. De organisatie in de
Groenoordhal was gewoon
goed, als evenement bleken
we dat aan te kunnen. Dat ik
soms op de bres moest sprin
gen, kwam alleen omdat
Riethoven was weggevallen.
Een hoge prijs ja, maar wat
ons betreft heeft die Tour een
gunstige uitwerking gekre
gen. Ik merk het aan de stij
gende belangstelling voor de
hal, ik merk het aan de nieu
we invalshoeken die ik heb
gekregen bij radio en tv. Voor
ons is het dus positief ge
weest, alleen was het jammer
dat het resultaat van de ver
huring voor de huurder het
slechtste was van het afgelo
pen jaar. Andere evenemen
ten bleken wat dat betreft vol
treffers, de Tour die het ei
genlijk had moeten worden,
viel compleet weg"
