HP
it blikjes conserven
m m
ft
ELSEVIERS
MOSKOU - Zelfs de leiders van grote naties blijven men
sen, die af en toe geplaagd worden door zwakheden en
fouten. Dat geldt ook voor de heer Leonid Iljitsch
Brezjnjev, die als Sowjet-partijleider en president van de
Sowjet-Unie de machtigste man van het grootste land ter
wereld is. Een man die vaak gloedvol spreekt over de
„nieuwe mens", die overigens nog steeds gecreëerd moet
worden door het marxisme-leninïsme. Brezjnjev schijnt
nooit te twijfelen aan de juistheid van datgene wat hij in
het openbaar beweert. Dat zou trouwens ook z'n onmid
dellijke politieke einde betekenen.
Dit brengt hem ertoe om van tijd tot
tijd dingen te beweren, waarvan
hij moet weten dat ze onjuist zijn.
Zo verkondigde de hoogste
Sowjet-leider onlangs bijvoor
beeld tijdens een grote ontvangst
na twee dagen van besprekingen
met twee Amerikaanse ministers,
dat de regering in Washington de
Russiseh-Amerikaanse handel
misbruikte om politieke druk uit
te oefenen op Moskou. ,,Ik zeg
nadrukkelijk, dat zo'n benade
ring tegenover de Sowjet-Unie
niemand ooit enig voordeel heeft
opgeleverd en dit ook nooit zal
doen", aldus Leonid Brezjnjev.
Toen hij dit verkondigde, wist de
Sowjet-president dat zijn uit
spraak met helemaal juist
Het gaat namelijk om het volgende.
In 1974 heeft de Amerikaanse
volksvertegenwoordiging de
handelsbevordering tussen de
Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie gekoppeld aan een liberaler
beleid van het Kremlin ten aan
zien van de emigratie van joden.
Moskou heeft dit verontwaardigd
afgewezen, maar blijkt het prin
cipe de laatste tijd in de praktijk
echter toch geaccepteerd te heb
ben. De politieke druk die op de
ze manier via de handel wordt
uitgeoefend op de Sowjet-Unie,
resulteert dit jaar waarschijnlijk
in een emigratie van rond de
30.000 joodse Sowjet-burgers.
Dat is maar net iets onder het re
cord-niveau van de jaren '72 en
'73.
Niveau
Dit niveau van de joodse emigratie
hangt in de eerste en de laatste
plaats af van de beslissingen van
de hoogste leiding in de Sowjet-
Unie, die men kan vinden in het
zogeheten Politburo van de
communistische partij van dit
land. Als lid van dit college heeft
Brezjnjev persoonlijk mede be
sloten om de joodse emigratie op
te voeren, in de hoop om daarmee
een gunstige reactie in de Ver
enigde Staten te bewerkstelligen.
Dat dit niet louter speculaties
zijn, blijkt wel uit uitlatingen van
de Sowjet-ambassadeur in Was
hington. Wijzend op de grotere
stroom van joodse emigranten uit
de Sowjet-Unie. vroeg hij waar
dan toch wel het positieve Ame
rikaanse antwoord op deze ont
wikkeling bleef.
Het antwoord dat Moskou zich het
vurigst wenst, is de opheffing van
Amerikaanse kredietbeperkin
gen voor de handel met de Sow
jet-Unie en verlening van de
meest-begunstigings-clausule
voor de Russiseh-Amerikaanse
handel. Dit is de afgelopen week
herhaaldelijk verkondigd in de~
besprekingen die in Moskou ge
voerd werden in het kader van de
Amerikaans-Russische econo
mische- en handelscommissie.
Daarvoor waren de Amerikaanse
minister van financiën Blumen-
thal en handelsminister Kreps
naar de Sowjet-hoofdstad geko
men. Tegelijkertijd kwam een
grote groep Amerikaanse zaken
lieden voor een nadere oriëntatie
op de bilaterale handelsmoge
lijkheden naar Moskou gevlo
gen.
Gelijkwaardigheid
Het Kremlin wenst wat men noemt
een einde aan de „discriminatie"
van Washington, aan de „druk"
en pleit in plaats daarvan voor
„wederzijds voordelige" handel
tussen beide supermogendheden
op basis van „gelijkwaardig
heid". Nu zijn de kredietbeper
kingen aan Amerikaanse kant
niet alleen maar ingegeven door
politieke motieven. De deskun
digen van de Amerikaanse im
port- en exportbank hebben al
langere tijd hun bedenkingen
over de grenzen van de Russische
kredietwaardigheid. Inzage van
de boeken wordt door de Sowjets
natuurlijk verontwaardigd van
de hand gewezen. Dat de Ameri
kaanse aarzeling echter niet ge
heel zonder grond is, blijkt niet
temin uit het steeds sterker wor
dende pleidooi van de Russen
voor de zogeheten „compensatie-
handel".
Tot voor kort kon men dit ver
schijnsel voornamelijk in de
Oosteuropese satellietstaten
constateren, en dat was het ge
volg van een groeiend gebrek aan
westerse geldmiddelen waarmee
deOostblokstaten hun aankopen
in de kapitalistische wereld moe
ten betalen. Naarmate de kredie
ten van Oosteuropese regimes bij
westerse banken voor westerse
aankopen oplopen, wordt de
kredietwaardigheid van deze re
geringen uiteraard steeds gerin
ger. Polen is hier een van de dui
delijkste voorbeelden van. Maar
het gebrek aan westerse valuta
begint nu blijkbaar ook de Sow-
jet-economie te plagen, vandaar
de steeds warmere pleidooien
voor de compensatie-handel.
Deze compensatie-handel komt in
het kort op het volgende neer.
Een Oosteuropees land koopt in
het Westen bijvoorbeeld een fa
briek, op krediet. De westerse
firma's moeten maar bij hun ei
gen banken of overheden kre
dietgaranties zien te regelen. De
gevraagde fabriek wordt gele
verd en gaat na geruime tijd pro-
dukten maken. Met die produk-
ten wordt de fabriek dan door de
Oosteuropese kopers terugbe
taald aan de westerse producent.
Het voordeel voor de kopers is
duidelijk. Men behoèft geen cent
te betalen, kan rustig wachten tot
de fabriek gaat draaien en „be
taalt" dan terug in waren van di
verse soort en kwaliteit.
Het nadeel voor de westerse leve
rancier is ook duidelijk. De firma
die bijvoorbeeld een fabriek voor
conservenvlees levert, krijgt later
blikjes leverpastei terug als „be
taling". Nu is het gewoonlijk
'.zjnjev: wat hij in het openbaar beweert is altijd juist
maar erg toevallig,
leverancier van een fabriek zich
ook beweegt op het terrein van
datgene wat de door hem gele
verde fabriek produceert. Een
volgend nadeel is, dat de kwali
teitsnormen in Oost-Europa be
langrijk lager liggen dan in het
Westen. Het gevolg daarvan is,
dat men de produkten die als be
taling terugkomen vaak niet kan
afzetten op de eigen markt en dat
men daarom naar mogelijkheden
moet gaan zoeken voor afzetmo
gelijkheden in bijvoorbeeld de
Derde Wereld.
Dit alles is vaak gecompliceerd en
tijdrovend. Een derde en niet on
belangrijk nadeel van de com
pensatie-handel is het feit dat de
leverancier soms zeer lang moet
wachten op de financiële op
brengst van het door hem gele
verde produkt. Van Oosteurope
se kant wordt daartegenin ge
bracht dat de Oosthandel werk
gelegenheid met zich meebrengt,
hetgeen vandaag de dag niet te
versmaden is. Ofschoon dit ar
gument juist is, moet men het
niet overschatten want de handel
van de westerse wereld met het
Oostblok bedraagt maar een ge
ring percentage van de totale
handel. Het effect op de totale
werkgelegenheid is dan ook maar
gering.
Grondstoffen
Het enige dat de Sowjet-Unie wel te
bieden heeft als kostbaar ruil-
goed, zijn grondstoffen zowel
voor fabricage-doeleinden als in
de vorm van energie (olie. gas).
Nu bestaan er ten aanzien van het
betrekken van olie en gas (en
elektriciteit) enige bedenkingen
aan westerse zijde, omdat hier
een afhankelijkheid zou kunnen
worden opgebouwd van Oosteu
ropese energie-leveranties die in
slechte tijden door Oost-Europa
weieens zou kunnen worden om
gezet in politieke druk. Hierover
kunnen de Oosteuropese satel
lietstaten meepraten, omdat die
vrijwel geheel afhankelijk zijn
van Russische energiebron-
Van Sowjet-zijde wordt de handel
op compensatie-basis de laatste
tijd sterker gepropageerd. Hier
bij worden argumenten gebruikt
die de aandacht verdienen. „De
produktie-eenheden die op basis
van de compensatie-handel ge
creëerd worden, leveren een gro
te bijdrage aan de ontwikkeling
van onze economie. Zij maken
het mogelijk om nieuwe indus
triële capaciteiten te benutten en
om de arbeidsproduktiviteit te
verhogen op basis van het ge
bruik van de nieuwste weten
schappelijke en technische ont
wikkelingen", aldus de heer
Soeschkov, een van de plaatsver
vangende ministers voor bui
tenlandse handel, begin deze
week in het vakbondsdagblad
„Troed".
Dat deze redenering van Soesch
kov alleen zou slaan op de com
pensatie-handel is natuurlijk on
zin. Zijn redenering gaat op voor
de handel met het Westen in het
algemeen, ook als er direct in
ronde, waardevolle duiten be
taald zou worden. De kern van
zijn betoog zit in de „verhoging
van de arbeidsproduktiviteit" op
basis van het gebruik „van de
nieuwste wetenschappelijke en
technische ontwikkelingen"
Men vindt hier een kernpunt in
de verandering van het ideologi
sche denken over de Sowjet-eco-
nomie, dat men trouwens kan te
rugvinden in diverse redevoerin
gen van Sowjet-partijleider
Brezjnjev.
Aanvankelijk vormde de factor
„arbeid" het belangrijkste ele
ment in de produktie-filosofie
van de Sowjet-idcologen. Gelei
delijk aan is deze factor de laatste
jaren verdrongen door moderne-
besturingstechnieken en ener
giebronnen (cybernetica, compu
ters, kernenergie). De oude pro
paganda van de ijverige en loyale
proletariër die in het zweet zijns
aanschijns het aardse paradijs
voor zichzelf en z'n nakomelin
Te traag
gen opbouwt, wordt weliswaar in
de dagelijkse propaganda nog
steeds gebruikt, maar is door de
leiders en planners al lang ver
vangen door het begrip „effecti
viteit" waarvan men in deze mo
derne tijden gunstiger resultaten
verwacht dan van het veelgepre
zen werkmanszweet uit vroeger
tijden.
Niet voor niets verkondigde
Brezjnjev tijdens het 24e congres
van de communistische partij
van de Sowjet-Unie in 1971, dat
men voor de „historische taak"
stond om de „verworvenheden
van de wetenschappelijke en
technische revolutie te combine
ren met de voordelen van het so
cialistische (communistische -
red.) economische systeem"
Twee weken geleden sprak
Brezjnjev voor het centrale comi
té van de partij over de economi
sche resultaten van het afgelopen
jaar en over de perspectieven
voor 1979. „Hoe verklarenwe.dat
we ondanks de grote economi
sche successen nog steeds niet in
staat zijn om sommige knelpun
ten op te lossen en zodoende
sneller vooruit te komen", zo
vroeg Brezjnjev zijn partijgeno
ten.
Zijn antwoord volgde onmiddel
lijk. „De voornaamste reden
hiervoor is het feit dat de centrale
organisaties in de economie te
traag zijn in hun streven om de
hele economie te oriënteren op
een sterke ontwikkeling. Zij zijn
niet geslaagd in verbetering van
de vereiste kwaliteit èn in het op
voeren van de wetenschappelijke
en technische vooruitgang. Van
daar al die problemen die een
snellere economische ontwikke
ling onmogelijk maken". Ziedaar
een filosofie die overigens geen
monopolie is van de Sowjet-
machthebbers. maar die op di
verse niveaus en van verschillen
de kanten benaderd, al vele jaren
lang besproken wordt in alle
Oosteuropese staten.
Nu is men zich echter goed bewust
van het feit dat de veelgeprezen
„wetenschappelijke en techni
sche" verworvenheden uit de
verguisde westerse wereld moe
ten komen, omdat het Oostblok
op dit gebied vrijwel niets voor
aanstaands te bieden heeft. In de
kern van de zaak gaat het dus om
westerse kennis, waaraan de
communistische machthebbers
dringend behoefte hebben om
hun stagnerende economieën de
benodigde impulsen te kunnen
geven. „Kennis" in allerlei vor
men, ontwikkelingen, verschij
ningen en functies. Die kennis is
in het Westen echter verworven
met veel moeite en inspanning en
vaak ten koste van belangrijke
opofferingen. Wie daarvan wil
meeprofiteren, zal ervoor moeten
betalen.
Dit is een principe waaraan in het
Westen langzamerhand meer en
meer aandacht geschonken
wordt, naarmate de veelbezon-
gen „ontspanning" weinig an
ders blijkt te zijn dan een inten
sievere Oost-West-samenwer-
king waarvan voornamelijk het
Oostblok (wetenschappelijk en
technisch) profiteert, zonder dat
dit echter resulteert in een ver
mindering van internationale
spanningshaarden of conflictge
bieden. De Amerikanen leveren
de Russen de gevraagde olie-
boorapparatuur. waarmee de
Sowjets weer bronnen kunnen
benutten die daarna gebruikt
kunnen worden voor het Sowjet-
leger dat in Afrika anti-westerse
regimes in het zadel helpt en in
het zadel houdt in gebieden die
op strategische plaatsen liggen
langs vitale westerse aanvoerrou-
tes.
Ziedaar in een notedop de aller
somberste visie op het probleem.
Er zijn natuurlijk varianten mo
gelijk. Men kan uitgaan van het
naar elkaar toe groeien van beide
systemen, men kan filosoferen
over een verhoging van de le
vensstandaard van de Sowjet-
bevolking, die bij de leiders zou
kunnen leiden tot een geringere
bereidheid om te spelen met mili
taire risico's. Men kan de Sowjets
eventueel op hun woord geloven
dat ze nooit iets agressiefs in de
zin gehad hebben, hebben of ooit
zullen hebben Dat Moskou niets
liever wil dan een algemene ont
wapening. Maar intussen blijken
de satellietstaten volgens de
Roemeense leider Ceausescoe
aangespoord te zijn door het
Kremlin om de militaire uitgaven
te verhogen. De Roemeense ar
gumenten hiertegen noemde de
heer Brezjnjev persoonlijk „de
magogie".
De groep Amerikaanse senatoren
die Moskou kortgeleden bezocht,
heeft de Sowjet-leiders proberen
duidelijk te maken dat „vertrou
wen" in het Sowjet-woord een
wat al te naieve en smalle basis
vormt vooreen nieuw strategisch
(SALT)-akkoord tussen Moskou
en Washington. De Sowjet-media
blijven maar volhouden, dat het
„intriges" binnen de Amerikaan
se regering zijn en „concessies"
aan de anti-ontspanningskrach
ten in de Verenigde Staten, die de
afsluiting van een nieuw verdrag
steeds maar weer uitstellen en
opschuiven. In werkelijkheid
gaat het om een belangrijk me
ningsverschil, namelijk om de
zogeheten „controle ter plaat-
DeZe lokale verificatie in beide lan
den van datgene wat Moskou en
Washington zijn overeengeko
men, wordt niet door de Ameri
kanen maar wordt door de Rus
sen geweigerd. Alle openbare
Sowjet-aansporingen om tot een
snelle ondertekening te komen
van een nieuw SALT-verdrag
zonder dit punt aan te roeren, is
dus louter propagandistische re
toriek. Kan men Moskou ver
trouwen? „Met mate", is het
meest gebruikelijke antwoord.
Moet men dan aan zo'n regime
dat zich tenminste verbaal elke
dag zeer vijandig opstelt tegen
over de vrije westerse wereld een
van de schaarste en kostbaarste
goederen verkopen die dat vrije
westen te bieden heeft, namelijk
kennis en een superieure tech
nologie?
Ook hier moet het antwoord waar
schijnlijk luiden „met mate"
Daarnaast zijn sommige westerse
politici er steeds meer van over
tuigd, dat het Oostblok econo
misch en politiek behoorlijk
moet betalen voor deze kostbare
kennis die ooit tegen het Westen
gebruikt zou kunnen worden.
Dat is een van de redenen voor de
aarzeling van de Amerikaanse
volksvertegenwoordiging om de
beperkingen van de Amerikaans-
Russische handel op te heffen.
Beperkingen die gedeeltelijk ge
baseerd zijn op een Amerikaans
wantrouwen. Een politiek wan
trouwen dat lang niet altijd resul
teert in een economisch wan
trouwen, zoals blijkt uit de Ame
rikaans-Russische handel, of
schoon die de laatste tijd is terug
gelopen.
In de eerste plaats teruggelopen
omdat er onvoldoende westerse
valuta beschikbaar zijn in Mos
kou. Men redeneert hier op z'n
zachtst gezegd dan toch wel
enigszins merkwaardig, wanneer
men Washington beschuldigt van
discriminatie wanneer de kre-
d ietkraan niet verder wordt
opengezet. Handel drijven is voor
het Oostblok kennis kopen,
waaraan het dringend behoefte
heeft. Wie die kennis wil hebben,
moet ervoor betalen. Het opene
nen van kredietkranen helpt hier
maar tijdelijk, zoals de praktijk
ook in andere Oostblokstaten
bewijst. De verschillende eco
nomische systemen en vooral het
gesloten geldsvsteem in Oost-
Europa waardoor de roebel en
andere munteenheden niet in
wisselbaar zijn tegen westerse
valuta, vormt hier een onvermij
delijke beperking.
De compensatiehandel als oplos
sing is zo weinig populair bij de
meeste westerse zakenmensen,
dat dit nooit de uitkomst kan zijn
voor een doorbraak in de Oost-
West-handel. Een doorbraak
waarvoor dan bovendien in de
bank- en zakenwereld het beno
digde economische en politieke
vertrouwen ontbreekt. Vandaar
ook dat het Russiseh-Ameri
kaanse overleg in het kader van
de handelscommissie maar be
perkte resultaten kon boeken.
Men kan bij dergelijke bijeen
komsten proberen om kleinere of
grotere schoonheidsfouten te
corrigeren, maar het is niet mo
gelijk om tot maatregelen te be
sluiten waardoor de wederzijdse
handel plotseling tot spectaculai
re omvang kan uitgroeien.
Voor de westerse economie kan de
handel met het Oostblok (ook
met China) nooit meer dan een
beperkt percentage uitmaken
van de totale omzet van alle goe
deren. Het „wederzijdse voor
deel" bespeurt men voorname
lijk bij de diverse ondernemin
gen die goede zaken doen. De
hele economie ontvangt daarvan
nauwelijks beslissende impul-
hervormd
nederland
S>p de omslag van Hervormd Ne-
derland uitdagende raketten met
v een verwijzing naar het artikel
"Niet Rusland maar de wapen-
technologie is onze grootste vij-
1" and".
RVP-voorzitter Wim Vergeer
wordt op bladzijde 3 geïnter-
Jf viewd. Hij zegt onder meer: "Ik
wil geen bergrede houden, maar
toch heb ik geen vrede met de
r huidige situatie".
En over samenwerking tussen so
cialisten en liberalen: "Deden ze
het maar eens een keer Dat zou
voor Nederland gezond kunnen
i werken. Ik ben er niet voor dat
een partij (zrjn KVP, red.)al vanaf
1945 in de regering zit.
5n het commentaar op het nieuws
dringt HN onder meer aan op uit
voering van de ARP-resolutie
over de grondslag van het CDA,
waarin gepleit voor het vastleg-
gen van de grondtrekken van de
Lv politieke overtuiging voor de de-
finitieve vorming van het CDA,
èn voor een parlementaire enqué-
m, te als het onderzoek van de com-
missie-Schöffer over de affaire
Menten nog vragen openlaat.
.£>e christelijke vakbondsman Wa-
be Wieringa (NCBO) dreigt het
CDA dat het nog slechts één kans
heeft om zijn "dwalingen goed te
maken".
MAGAZINE
Het kerstrapport van het kabinet
Van Agt-Wiegel ziet er gevarieerd
uit. Elseviers Magazine steldeeen
cijferlijst samen voor onze minis
ters. waarbij minister De Ruiter
van justitie (CDA) een dikke acht
haalt, maar zijn collega Tuijnman
van verkeer en waterstaat een le
lijke drie. De rest zit er tussenin,
met als meest opvallende pre
mier met een magere zes en een
half.
EM schrijft: "Van Agt wil geen poli
tieke risico's lopen. Bij de kiezers
valt dat prima, bij de politici
wordt dat minder gewaardeerd.
Elsevier maakt een beknopte ana
lyse van de Volvo-overeenkomst
tussen Zweden en Noorwegen en
kijkt daarbij ook naar de Neder
landse vestiging in Born. Zonder
conclusies te trekken blijken er
toch frappante overeenkomsten
te bestaan tussen de aankoop van
DAF en de zaken die met Noor
wegen worden .gedaan. Blijft de
vraag: welke rol speelt Bom in
het Volvo-beleid?
Waar blijft de Nederlandse opera,
vraagt EM zich af en terecht want
al tientallen jaren lang wil de Ne
derlandse Operastichting een ei
gen onderkomen. Fraaie afbeel
dingen van buitenlandse opera's,
waarbij iedere liefhebber van
Wagner en Verdi zijn hart sneller
voelt kloppen, ook een conclusie:
"Geld, daar komt het toch altijd
weer op neer. Maar niet alleen".
Een diepgewortelde wens van
het publiek brengt ook heel wat
tot stand zo schrijft het blad.
HP licht weereen dagblad door Na
de Telegraaf, de Volkskrant en de
Waarheid is nu het NRC-Han-
delsblad aan de beurt. Hoofdre
dacteur Andre Spoor nadat hij
gezegd heeft dat zijn krant best
actueel is: "Ik vind, onder ons ge
zegd en gezwegen, dat we de opi
niepagina toegankelijker en
leesbaarder moeten maken, wat
minder academisch en journalis-
tieker".
De schrijfster Mensje van Keulen
komt aan het woord in de rubriek
"Schrijven". Ze vertelt bladzij
den vol over haar eigen leven, er
varingen en werk. In haar dag
boek klaagt zij, schrijft zij dui
zend woorden in een uur en leest
ze nooit meer. Maar schrijven
doet ze: "De waanzin tiert net zo
welig bij het gezin om de hoek als
bij de adel. Over kleurloze men
sen zou ik nooit kunnen schrij-
Een HP-verslaggever maakte mee
hoe jongens en meisjes van niet
meer dan zeventien jaren "tot
agent worden gekneed" op de
politieschool. Een sfeerbeeld en
een poging om deze mensen aan
het woord te laten komen. Bij
voorbeeld over de schietpartij
tussen politie en Zuidmolukkers
in Breukelen eerder dit jaar: "Het
is puur logisch wat ze daar ge
daan hebben. Het is toch hen of
jijDie lui waren zwaar bewa
pend. Ze worden klemgereden en
een tast in zijn binnenzak. Wat
denk je dat-ie tevoorschijn zal
halen? Z'n zakkammetje?"
Het wordt binnenkort serieus: de
katholieke arbeidersbeweging
nadert haar einde als zelfstandig
orgaan. Het NKV gaat binnen
kort. wanneer ze dat willen ten
minste, fuseren met het NW na
dat een paar jaar is geëxperimen
teerd met een federatie, de FNV.
De Tijd kijkt terug op de jaren
van worstelen met de rooien, de
K van kerk. kroeg, kapitalisme en
ga maar door. Een "dossier".
Elida Wessel-Tuinstra is lid van
D'66, zit sinds anderhalfjaar in dë
Tweede Kamer en is vurig voor
standster van emenacipatie. HP
interviewt haar Ze zegt: "Eman
cipatie. is veel meer dan het
veranderen van rolpatronen, veel
essentiëler dan het verkrijgen
van meer rechten. Het is een vrij-
heidsgeloof ook na de bevrij
ding".
Nu de Algerijnse leider Boume-
dienne op sterven ligt blikt De
Tijd terug op een man van wie we
al lang niets meer hebben ge
hoord: Ben Bella. Hij regeerde
Algerije na de onafhankelijkheid
in 1962 totdat Boumedienne hem
in 1965 afzette, in de gevangenis
stopte en de macht in handen
nam. De vraag wat er met hem zal
gebeuren wordt nu weer actueel.
L/n
VRIJ NEDERLAND
Minister Albeda van sociale zaken
op de voorpagina van Vrij Ne
derland, want nu is bekend ge
worden dat niet alleen Piet van
Zeil (CDA) gratis met de KLM
heeft gevlogen maar ook hij. Stof
tot onderzoek dus en dat doet niet
alleen VN maar nu ook de Ame
rikaanse belastingdienst. The
New York Times begint er over te
schrijven. De KLM spreekt
("knap geïrriteerd") over de zaak-
De Wit, naar de man die het alle
maal op gang heeft gebracht, de
ontslagen accountant Jos de Wit.
De 74-jarige Amerikaans-joodse
schrijver I. B. Singer heeft afge
lopen zondag de Nobelprijs in
ontvangst mogen nemen. Een
Amerikaans journalist had maar
lieft vijftig gesprekken met de
man, waaruit VN een serie des
tilleerde die in de komende we
ken wordt afgedrukt. Een hele
boel leeswerk dus, maar de man
heeft dan ook wat te vertellen.
Neem nu de volgende uitspraak:
"Ik geloof niet dat er mannen be
staan die wèl andere mannen
maar geen vrouwen begrijpen".
Jean Lacouture, de Franse journa
list en Indo-China-kenner zegt in
VN "De volkerenmoord in Cam
bodja heeft meer te maken met
Jonestown dan met socialisme".
