Feu pop in de kribbe
was net iets te veel
KERKDIENSTEN
Vluchtelingen hi
blijven belangrijk
SSiKt
LEIDEN - De zondagsschool is de laatste functie die Henk Mieremet (63), Tromp
straat 26, moet loslaten. Een hardnekkige vorm van reuma heeft een eind gemaakt
aan zijn "tweede leven", de vele functies waarmee zijn vrije tijd, tot aan de rand
toe, was gevuld.
kan ik zeker waarderen, maar
ze moeten wel steek houden"
Soms liet het personeel duide
lijk merken het niet met zijn
voorzitter eens te zijn. Zoals
een keer bij de voorbereiding
van het kerstfeest toen ze er
een kribbe bij wilden hebben
om het verhaal ietwat aan
schouwelijk te maken.
Mieremet was eerst tegen, maar
zwichtte voor hun tegenar
gumenten. Toch ging het uit
eindelijk niet door omdat ze
ook nog een pop in die kribbe
wilden leggen. Dat ging Mie
remet net iets te ver om nog
toegeeflijk te kunnen zijn.
Die gevoelsverschillen hebben
nooit tot een echt conflict ge
leid. Men begreep de voorzit
ter altijd wel.
Bij zijn vertrek als voorzitter
van de kinderdienst "Pniël"
kan Henk Mieremet over de
toekomst van dit kerkewerk
niets met zekerheid zeggen
Er komen nog maar vijftien
tot twintig kinderen naar deze
zondagsschool toe.
'Wij hebben geen middel on
beproefd gelaten om het aan
tal nog enigszins op peil te
houden, maar het lijkt wel of
het onder je handen door
glipt"
Al komen er vijf.
Dat de veroudering van de wijk
en de nabijheid van twee an
dere, nog wèl florerende zon
dagsscholen (Leger des Heils
op de koopavond en het
Evangeliecentrum Zijlsingel)
hierin meespelen, is buiten
kijf. Daarnaast heeft ook dit
stukje kerkelijk jeugdwerk
aan waardering en betekenis
ingeboet.
Mieremet: "Vroeger móesten
de kinderen erheen. Dat is
niet meer zo. En de eezinnen
Henk Mieremet na 41 jaar weg bij zondagsschool
"Pniël"
"Soms vroeg ik me wel af waar
voor ik het allemaal had ge
daan. Maar wanneer iemand
je dan vele jaren later zomaar
op straat aanhoudt, nog eens
een praatje met je maakt en je
dan nog precies weet te ver
tellen - terwijl hij helemaal
niet kerkelijk is - welke ver
zen hij op de zondagsschool
zo graag zong, dan weetje dat
het toch niet helemaal voor
niets is geweest"
Een mens zaait slechts. Meer
hoeft niet. Andere krachten
zorgen voor de vrucht.
S.J. DE GROOT
Ds. Van Lelyveld: "Nederland
nd zou meer kunnen doen"
Met het terugtreden van Mie
remet als vooratter van de
zondagsschool "Pniël" is het
getal van die legendarische
figuren die tientallen jaren
met onuitblusbaar vuur in
christelijk jeugdwerk kunnen
blijven meedraven, opnieuw
met één verminderd. Dit
"ras" van geheide kerkelijke
Mohikanen sterft langzaam
uit. Immers, wie zal in deze
rusteloze tijd zelfs na veertig
jaren trouwe vrijwillige
dienst het ogenblik van heen
gaan nog steeds niet gekomen
achten?
Nieuwe kanten
Het is alleen zijn handicap die
Henk Mieremet heeft doen
besluiten zijn handen van
"Pniél" af te trekken. Zijn
hart zal er voorlopig nog bij
blijven. Het vertellen uit de
bijbel aan kinderen van 9 tot
12 jaar was hem zeer lief.
"En", zegt hij, "dat ik dit zo
lang heb volgehouden, is ei
genlijk ook niets bijzonders
als je het gevoel hebt datje er
jong door blijft. Het gaat ge
woon vanzelf. Zoiets wordt
een wezenlijk onderdeel van
je leven"
Maar als je nu uitentreuren de
verloren zoon naar het land
van zijn dromen hebt laten
gaan en na een reeks losbolli
ge avonturen berouwvol in
vaders armen hebt doen te
rugkeren, gaat de kleur van
zo'n verhaal er dan niet af7
"Nee hoor", antwoordt Miere
met beslist, en hij gaat zitten
in een houding alsof hij dat
onmiddellijk met een vertel
ling wil bewijzen, "ik heb me
ook - en misschien wel juist -
bij die overbekende verhalen
altijd weer degelijk voorbe
reid. En dan ontdek je er
steeds weer nieuwe kanten
aan. Ik geloof dat het bijbel
verhaal, op voorwaarde datje
er steeds naar wilt luisteren,
onuitputtelijk is"
Wijze leringen
In 1937 zocht mejuffrouw Rip-
haagen, godsdienstonder
wijzeres aan de openbare
scholen in Leiden en mede
werkster van dominee Rie-
mens in de volkswijk vao
"Pniël", assistenten voor haar
zondagsschool aan de Mid
delstegracht. Men had daar de
zogeheten „Westhill-metho-
de" ontdekt, en omdat het
oudere personeel nogal moei
te had met de daarmee ge
paard gaande vernieuwingen
moesten er ook andere ver
tellers komen.
"Westhill" splitste de tweehon
derd kinderen in groepjes, elk
met hun eigen vertelling, en
voerde ook het element van
de zelfwerkzaamheid in. Om
de zondagsschool-nieuwe-
stijl in alle drie de afdelingen
(kleinen, kleuters en oudsten)
goed te laten marcheren, gaf
mejuffrouw Riphaagen elke
week een cursus voor het per
soneel. Gevoelig voor disci
pline als zij was, ontkwam
niemand in het regiment der
LEIDEN - Herv. Gem.: Hoogi. kerk 10
ds. Pannekoek, 11.45 oec. studenten-
dienst; Marekerk 10 ds. De Jong. 5 ds.
Meijers; Mar. kerk L. Morsw. 10 ds. Drost
Rijswijk, 6.30 ds v. Achterberg; Meren-
wijk 9.30 ds. v. Leeuwen, 11 ds. v. Leeu
wen en pastor Van Well, 5 leerdienst met
prof. dr. De Jonge, IKON-uitzending;
Bethl. kerk Driftstr. 10 ds. Hengstman-
gers, opendeurdienst; Bevr. kerk ZW 9
ds. Wagenvoorde, 5 ds. Boogert; Vre-
deskerk 10 ds. Langenbach; Zuiderkerk
5 cantatedienst (zie Nabij en Ver); Waal
se k. 10.30 ds. Ribs; Acad. Z. 10.15 ds.
Bakker en ds. Bovenberg, avondmaal;
Diac. huis 10.30 ds. Van 't Hof; Ende
geest 9.30 ds. Friederich, medew. koor
studentenekklesia. Geref. Kerk: Zui
derkerk 10 ds. Wilschut Haarlem. 5 can
tatedienst (zie Nabij en Ver); Petrak. 10
ds. Bolwijn Rijswijk, 5 ds. Verdoorn; O.
Vest 10 ds. Couvee Voorburg, 5 as. Wil
schut; Mar. kerk L. Morsw. 10 ds. Drost
Rijswijk, 5 ds. Koolstra; Bevr. kerk 10.30
ds. Verdoom, 5 ds. Boogert; Groenh. 10
ds. Koolstra; De Mirt 10 hr. Wielinga;
Mierennest 10 hr. Spijker. Zie verder
herv. gem. Dolerende Noodgemeente
Groot Leiden (Pieterskerkstraat 1): 9 en
5 dr. Zeegers. Geref. Kerk Vnjg. (Heren
gracht 70): 10 en 5 ds. Gootjes, avond
maal. Chr. Geref. Kerk (Steenschuur 9):
10 en 5 ds. Drayer Hilversum. Geref.
Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds. Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl. kerk Drift
straat): 11.30 en 5.30. Evang.-Luth. Gem.
(Hoogl. Kerkgracht): 10.15 mevr. ds. De
Mey. Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Pie
terskerkstraat 1): 10.30 ds. Kuipers. Bap
tistengemeente (O. Rijn 3): 10 ds. Van
Mameren. Evang. Christengemeen
schap (Middelstegracht 3): 10 hr. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw. singel 21): 5 nam. hr. De Leeuw.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: 10 hr.
Zijlstra, di. 8 bijbelstudie, vnjd. 8 jeugd-
sam. Pinkstergemeente (O. Rijn 3): 3
nam. Leger des Heils (Hooigracht): 10 en
7.30. Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijndijk 24):
9.30 en 4, wo. 8. Christian Science
(Steenschuur 6): 10.30. Kerk van J. Chr.
v. d. Heiligen der L. Dagen (Steenschuur
6): 10.15. Zevendedagadventisten (Lok-
horstk.): elke zat. 9.45 gesprek, 11 predi
king. Oud Kath. Kerk (Zoeterw. singel):
assistenten aan haar wijze le
ringen.
Hoewel hij dus in Westhill-sfeer
was opgegroeid, is Henk Mie
remet, nadat hij de leiding
van de zondagsschool van
mejuffrouw Riphaagen had
overgenomen, toch van deze
methode afgestapt.
"Er werd naar mijn mening in
de handleidingen van Wes
thill langzamerhand meer
aandacht besteed aan de en
tourage dan aan het doel. Wij
hebben toen gekozen voor de
Nederlandse Zondagsschool-
Vereniging, met het blad
"Kind en Zondag". We gaven
de assistenten allemaal een
abonnement op die handlei
ding, ook al omdat het steeds
moeilijker werd ze wekelijks
op een cursus bij elkaar te
krijgen"
Lijn vasthouden
Door de klok zo terug te draai
en. was Mieremet in de ogen
van sommigen wellicht con
servatief. Hijzelf zal dat niet
eens ontkennen.
'Maar mijn hoofdmotief is al
tijd geweest om de kinderen
het evangelie te brengen. Dan
is het best mogelijk datje een
verouderde methode af
schaft, maar een knutselclub
moet het niet worden. De bij
belvertelling staat centraal. Ik
heb het wel meegemaakt dat
het verhaal met 'opzet heel
kort werd gehouden om de
kinderen daarna van alles en
nog wat te laten doen. Daar
ben ik nooit een voorstander
van geweest"
Ook over de manier van vertel
len heeft Henk Mieremet zo
zijn gedachten.
"Het moet verantwoord zijn
Als de verteller te veel in ei
gen fantasieën terecht komt,
doet hij het verhaal tekort. Je
moet zoveel mogelijk de ge
geven lijn vasthouden. Het is
juist het verhaal zelf dat een
onuitwisbare indruk bij de
kinderen achterlaat. Dan heb
je al die wetenschappelijke
uitdiepenjen, hoe interessant
op zichzelf ook, niet nodig
Het gaat er maar om dat de
mensen zich in hun latere le
ven van de zondagsschool
vooral dat herinneren dat
God ook hen liefheeft. Dat hij
genadig is en dat een mens
zich voor lijd en eeuwigheid
geborgen mag weten"
Poort en scheepje
Henk Mieremet geneert zich er
niet het minst voor dat dier
bare liederen als "Scheepje
onder Jezus' hoede" en "Ik
zie een poort wijd open staan'
nog steeds op zijn repertoire
stonden.
"De kinderen zongen het graag
Als er eens werd gevraagd"
"en wat zullen we nu nog zin
gen?". dan was het antwoord
vaak: "vraag dat maar aan
meester Mieremet". Er is in
de kerk al zoveel vernieuwd.
En als je dan naar de resulta
ten kijktNieuwe initiatie
ven van de jonge generatie
10. Rooms-Kath. kerken: Merenwijk
9.30, 11 en 5; Haagweg zat. 7, zond. 9.
10.45,12 en 6.30; Steenschuur zat. 10 en 7,
zond. 8.30, 10, 11.30, 6 en 7; Lammen-
schansw. zat. 7, zond. 9, 10.30, 12 en 6;
Haarl.str. zat. 7, zond. 9.30,10.45,12.15 en
6.30; Rijndijk 281 zat. 7. zond. 9.30 en
11.30; Boshuizerl. zat. 7, zond. 9.30 en 11"
Herensingel zat. 7, zond. 8.30,9.30 en 11
ABBENES - Herv. Gem.: 9.30 en 7 ds
Den Harder.
AARLANDERVEEN - Herv. Gem.: 10
ds. Wolthaus, 7 zangdienst. Geref. Kerk:
10 ds. Oldemans H.sum. 6.30 ds. Stolk
Chr Geref. Kerk: 9.30 dienst, 2.30 ds
Hamstra. R.K. Kerk: zat. 7, zond. 7.30 en
10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Adv. kerk 10 ds. Hanemaayer,
Kruiskerk 10 ds. v. d. Heiden; Opst. kerk
10 ds. Schuurman Z.meer, 6.30 ds. v. d.
Heiden; Nabij 10 jeugdkapel; G. H. kerk
9 ds. Hoogendijk; De Bron 10.30 en 6.30
ds. Hoogendijk; Driehoorne 7 pastoor
Seijsener; Ashram 9.30 hr. Taselaar;
Oudsh. kerk 10 ds. Oort; Sionskerk 9.30
ds. Verploeg, 6.30 ds. Ouwendijk, Be-
soyen. Geref. Kerk: Mar. kerk 10 ds.
Stolk, 6.30 ds. Heule, opendeurdienst;
Salv. kerk 10 hr. Tenyenhuis, 6.30 ds. Ol
demans Hilversum; G. H. kerk 10 en 6.30
ds. Verheul, avondmaal; De Bron 9 ds.
VerheullO ds. Hartkamp, 6.30 ds. Hoo
gendijk. avondmaal. Zie ook herv. gem.
Geref. Kerk Vnjg.: 8.45 en 6.30 ds. Borg-
'dorff. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.: 9.30
en 4.30 ds. Waagmeester. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 4.30 ds. Hamstra, avond
maal. Oud Geref. Gemeente: 9.30 en 4.
Baptistengemeente: 10 evang. Harland.
6.30 ds. Koekkoek; Noord (Sportl.) 10 hr.
Visser. Volle Evang. Gem. (school Pre-
ludeweg): 10. R.K. kerken: Bon. kerk zat.
7, zond. 8.30, 10 en 11.30, 1 gospeldienst;
Piuskerk zat. 7, zond. 9, 10 30 en 11.45;
De Bron zat. 7, zond. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN - Herv. Gem.: 9.30 ds. v.
d. Plas Delft, 6 ds. Exalto. Geref. Gem..
9.30 leesdienst, 7 ds. Boogaard.
BODEGRAVEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. Droogers, 6.30 ds. Quartel
Gouda; Salv. kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds.
Hovius Katwijk aan Zee; Bethl. kerk 10
zijn ook veel mobieler gewor
den. Velen trekken er het
weekeinde op uit. Dat begint
al met Pasen.
Om de kinderen tot de zomer
vast te houden, hebben we
wel uitgaansdagen in juni
georganiseerd. Daar keken ze
dan maanden naar uit. Maar
dat is tegenwoordig ook niks
bijzonders meer"
Misschien wordt de zondags
school "Pniël" - sinds de af
braak van het gebouw Pniël
in het Hooglandse Huis - nog
eens voortgezet als "kinder-
nevendienst" tijdens de ge
wone kerkdiensten. Dat zou
gezinnen de gelegenheid ge
ven naar de kerk te gaan
Voorlopig wil men nog op de
oude voet doorgaan. "Al zou
den er maar vijf kinderen
komen, dan heeft het nóg
zin", is de stelregel van de
wijkpredikant. Maar dan
moeten er wel leiders en ver
tellers zijn.
Niet voor niets
Die teruggang maakt voor
Henk Mieremet het afscheid
er niet gemakkelijker op. Dat
kan echter zijn dankbare
en 6.30 ds. De Vreugd. Geref. Kerk: 10 en
6.30 ds. v. Dalen Zuidland.
BOSKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds. Hey-
mans, 6.30 ds. Mansvelt, jeugddienst; De
Stek 9.30 ds. Omta. Geref. Kerk: 9.30 en 5
ds. Dijkstra. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5
ds. v. Langevelde. Geref. Gem.: 9.30 en 6.
Opwekkingsgemeente (Concordia):
9.30. Verg. v. Gelovigen (Nieuwstraat):
9.30 en 5. R.K. kerken: kerk zat. 7, zond.
9.30 en 11; De Stek zat. 5.30.
HAZERSWOUDE - Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 ds. Geertsema. Geref. Kerk: 10 en 5
ds. Versluys. R.K. kerk: Anker zat. 7,
zond. 8.45 en 11.15; Bern. 10; dorp zat. 7
zond. 8, 10 en 11.30.
HILLEGOM - Herv. Gem.: 10 ds. v
Bruggen, 5 ds. Rothfusz. Geref. Kerk: 10
ds. v. Egmond Badhoevedorp, avond
maal, zie ook herv. gem. Chr. Geref.
Kerk: 10 leesdienst, 7 ds. Ribbers Aals
meer. R.K. kerk: Mart. kerk zat. 7, zond.
8.30, 10, 11.30 en 12.45; Jozefkerk zat. 7
zond. 8.30, 10 en 11.30.
HOOGMADE - Herv Gem.: 10 dr. v
Vliet. R.K. kerk: zat. 7, zond. 10.
DE KAAG - Herv. Gem.: 10 ds. Carstens.
R.K. kerk: zat. 7, zond. 8 en 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Herv.
Gem.: Dorpskerk 10 ds. Vroegindewey,
6 ds. v. d. Bogerd Rijnsburg; Ontm. kerk
10 dr. v. d. Bank Ede, 6.30 hr. Brouwer,
interk. evangelisatiedienst. Geref. Kerk:
10 ds. De Valk Dirksland, 5 ds v. Halse-
ma. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE - Herv. Gem.. N
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. Boer; O. Kerk
10 ds. De Groot Apeldoorn, 6 ds. De
Jong; Ichthuskerk 10 ds. Vink, 5 ds. Ar-
keraats; Pniëlkerk 9.30 ds. De Jong. 6 ds.
Van Roon; Gr. v. Pr. school 10 ds.
Schuurman; Hoekst. 10 dovendienst;
Overduin 2 ds. Baas. Geref. Kerk: Vr.
kerk 10 ds. Vrolijk, 5 ds. De Valk Dirks
land; Tr. kerk 10 ds. v. Halsema, 5 ds.
Vrolijk. Geref. Kerk Vrijg.: 10.15 ds.
Nederland neemt per jaar ongeveer
1000 vluchtelingen op. Dominee
P.P. van Lelyveld te Utrecht, al
gemeen secrétaris van de Stich
ting Oecumenische Hulp aan
Kerken en Vluchtelingen, is
daarvan niet onder de indruk.
"Als je dat vergelijkt met bijvoor
beeld Frankrijk, dan moet een
land dat sinds eeuwen gastvrij
heid aan vluchtelingen heeft ge
geven, méér kunnen doen
Frankrijk neemt per maand 1000
vluchtelingen op. Omgerekend
betekent dit dat ons land er 2000
per jaar zou moeten herbergen"
"Een land dat vluchtelingen op
neemt werkt aan de toekomst en
aan de vrede tussen de volkeren
In dit verband kan herinnerd
worden aan de vluchtelingen die
Nederland uit Frankrijk opnam
ten tijde van de geloofsoorlog al
daar. De Hugenoten hebben een
onschatbare bijdrage geleverd
aan de ontwikkeling van Neder
land tot een moderne natie
Vluchtelingen uit andere delen
van de wereld kunnen ons volks
bestaan helpen verrijken".
Ds. Van Lelyveld, die eerst zen
dingspredikant in Indonesië is
geweest, zei een en ander bij de
presentatie van het jaarverslag
van de Stichting Oecumenische
Hoff, 3.30 leesdienst. Geref. Kerk Vrijg.
Buiten V.: 8.45 ds. Sawyer Z.meer, 7 ds.
Roukema. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds
Heerma. Geref. Gem.: 10 en 5. Volle
Evang. Gem. (Voorstraat 100): S.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Herv
Gem.: 10 ds. v. d. Velden en ds. v. d.
Linden, 7 ds. De Gelder Lisse. Geref.
Kerk: 10 ds. Nierop, 7 ds. v. d. Haagen
Poortugaal.
LEIDERDORP - Herv. Gem. en Geref.
Kerk: Dorpskerk 10 ds. Geursen, 6.30
mevrouw Jacobi; Hoofstr. 10 ds. Does
burg; Schepp. kerk 9 en 10.30 ds. Van
Loenen, avondmaal; Leythenrode 10 ds.
Lutmers, avondmaal; Dorpskerk dond.
14 dec. 7.30 oec. avondgebed. Baptisten-
gem.: 10 br. Lourens, avondmaal. R.K.
kerk: zat. 7, zond. 9, 10.30 en 12.
LeIMUIDEN - Herv. Gem.: 9.30 ds
Zoutendijk Noorden; Dorpshuis Kudel-
Staart 10 ds. De Jong Aalsmeer. Zie ook
geref. kerk. Geref. Kerk: 9.30 en 7 ds.
Averes. R.K. kerk: zat. 7, zond. 7.30. 9.30
en 11.15.
LISSE - Herv. Gem.: Dorpskerk 10 ds.
De Gelder; Paulusk. 10 ds. 't Hooft, 7 ds
Van 't Hof, jeugddienst. Geref. Kerk: 10
ds. De Wit. Geref. Kerk Vrijg.: 8.45 ds.
Simpelaar, 3 ds. Joosse. Geref. Kerk
Vrijg. Buiten V.: 10.45 ds. Schuurman, 5
dienst. Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30 ds. v
Dijken. Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hak
kenberg. Oud Geref. Gem.: 9.30 en 3.
R.K. Kerken: Agathakerk zat. 7, zond.
8.30, 10 en 11.30; Poelhuys zat. 7, zond. 9
en 11.30; Mariak. zat. 7, zond. 8.30, 10 en
11.30; Engelbew. zat. 7, zond. 8, 9.30, 11
en 5.45.
NIEUWKOOP - Herv. Gem.: 9.30 ds.
Bronsgeest, 6.30 ds. Baljé Breukelen.
Geref. Kerk: 9.30 ds. v. d. Veen Krimpen
a. d. IJssel, 6.30 ds. Bijleveld Woerden.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30. R.K. kerk:
zat. 7, zond. 7.30, 9 en 10.45.
Hulp. dat geheel aan het vluchte
lingenprobleem is gewijd
Vijfjarenplan
"Vluchtelingen blijven belangrijk
Helaas". Zo luidt de kop boven
een verhaal in dit verslag. Vol
gens voorzichtige schattingen
zijn alleen al in Afrika meer dan 3
miljoen mensen "op drift" En
constant verandert dit aantal,
meestal in ongunstige zin, door
de geweldige spanningen waar
aan dit werelddeel bloot staat en
niet het minst door de tussen
komst van de grote mogendhe
den zowel ter linker als ter rech
ter zijde.
De in 1965 opgerichte kerkenconfe-
rentie voor geheel Afrika is op
basis van een vijfjarenplan inten
sief bezig met de mobilisering
van de Afrikaanse kerken om de
vluchtelingen te helpen. Steun
van anderen is daarvoor nodig.
Ook in het Midden-Oosten, Azië en
Latijns-Amerika zijn massa's
vluchtelingen. Op verschillende
manieren is de Stichting Oecu
menischs Hulp (Corn. Houtman
straat 17 Utrecht, giro 5261) hier
bij betrokken, hetzij recht
streeks, hetzij via de Wereldraad
van Kerken. Zij had ook be-
NIEUWVEEN - Herv. Gem.: 9.30 en 6.30
ds. Molenaar, avondmaal. Geref. Kerk:
9.30 kand. v. Andel, 7 ds. Los. R.K. kerk:
zat. 7, zond. 9 en 11.
NIEUW VENNEP - Herv. Gem.: 9.30 en
7 ds. Govers. Geref. Kerk: 9.30 ds.
Boeymga Bloemendaal, 4.30 ds. Rang.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst, 3 ds.
Toorman Den Haag. R.K kerk: zat. 7
zond. 9.30 en 11.
NOORDEN - Herv. Gem.: 9.30 kand. v
d. Kraan, 7 ds. Zoutendijk. Geref. Kerk
(Woerdense Verlaat): 10 en 7 ds. Noote-
boom. R.K. kerk: zat. 7.30, zond. 9 en
10.30.
NOORDWIJK - Herv. Gem.: Voorstr. 10
ds. Henkei Den Haag, 7 dr. Jansen,
zangdienst; Hoofdstr. 9 ds. Warnink,
10.30 dr. Jansen, 5 ds. Elgersma; De
Rank 10 ds. Arkeraats, 3.30 ds. v. Kooten
Delft, wo. 13 dec. Hoofdstr. 7.30 ad-
ventsdienst. Geref. Kerk: S. Mio 9 ds.
Bouma; Vinkenl. 9.30 ds. Elgersma, 5 ds.
Warnink; St. kerk 11.15 ds. Bosman. Zie
ook herv. gem. R.K. kerken: Binnen zat.
7, zond. 8, 10 en 11.30; Zee zat. 7, zond.
9.30 en 11; aula Boerenburg 11.
NOORDWIJKERHOUT - Herv. Gem.:
10 ds. Bosman Noordwijk; De Zilk 10 hr.
De Haan Bodegraven. R.K. kerk: Jozef
kerk zat. 7, zond. 8.30 en 10; Viktork. zat.
7, zond. 9.30 en 11.
OEGSTGEEST - Herv. Gem.. Gr. Kerk
10.30 ds. Bons; Pauluskerk 10 ds. Sasse,
avondmaal; Gem. centr. 10.30 ds. Bro
kerhof Voorhout, 7 ds. Korenhof Heem
stede. jeugddienst; Van Wyckerslooth
4.30 prof. dr. Jansen Schoonhoven Ge
ref. Kerk: 10 ds Vegter. Zie ook herv
gem. Geref. Kerk Vrijg.: 9.30 en 4.30 ds.
Simpelaar. Geref. Kerk Vrijg. Buiten V.:
8.45 br. Bronsema, 4 ds. v. d. Berg. R.K.
kerk: Will, kerk zat. 7, zond. 9, 10.30 en
12; Bon. kapel zat. 6.30, zond. 9 en 11.
Volle-Evangeliegem. (Gem. centr.): 4. hr.
v. d. Brugge.
Allerlei. Het gemengde koor van
de Hartebrugkerk (Haarlemmer
straat) in Leiden zingt morgen in
de hoogmis van kwart voor 11 de
Missa Secunda Pontificales van
L. Perosi.
Om 5 uur morgenmiddag begint
in de Zuiderkerk aan de Lam-
menschansweg te Leiden een
cantatedienst, waarin de orato
riumvereniging "Exultate Deo"
uit Voorschoten enkele delen uit
het Weichnachtoratorium van
J.S. Bach zingt, met medewer
king van het Nederlands Baro-
kensemble, de alt Willemke van
Claerberghe en de organist Joop
Brons.
De maandelijkse dienst met
geestelijk gehandicapten in de
Dorpskerk te Leiderdorp is ver
schoven naar 17 december.
Donderdagavond om half ne
gen wordt in de lutherse kerk aan
de Hooglandse Kerkgracht te
Leiden het derde koopavond-
concert gegeven. De uitvoeren
den zijn: Vera Verzijden, zang,
Henny Ravestein, viool, en henk
Jasperse, orgel. Het programma
staat in het teken van advent en
kerst.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Driebergen J.
de Jager Dubbeldam, te Raams-
donk A. van de Beek Vriezen-
veen, te Oudshoorn-Ridderveld
(Simonskerk) J. Ouwendijk Be-
soyen (toezegging); aangenomen
naar Gorssel C. Waardenburg
Oisterwijk. Gerf. Gemeenten:
bedankt voor Randburg (Zuid-
Afrika) M. van Gelder Gouda,
voor Vlissingen J.W. Verwey
Hendrik Ido Ambacht.
Meer hulp
Slachtoffers. In een brief aan de
voorzitter van het Centraal Comi
té (hoofdbestuur) van de Wereld
raad van Kerken dringt het syno-
debestuur van de Hervormde
Kerk erop aan, de reële hulp aan
de slachtoffers van de oorlog in
Rhodesië uit te breiden.
moeienis met de opvang van La-
tijnsamerikaanse vluchtelingen
in ons land.
Medeleven
Die opvang blijft wat het werk in
eigen land betreft centraal staan
Daartoe werkt de stichting sa
men met de Nederlandse Stich
ting voor Vluchtelingenwerk
Naast de uitgenodigde Latijns-
Amerikanen bleef de stroom van
Syrisch-orthodoxe en Armeense
asielzoekers uit Turkije doorgaan
en kwamen vele individuele
vluchtelingen het land binnen.
Om in gevallen dat de sociale
voorziemgen tekort schieten de
helpende hand te kunnen bieden
werd een kleine commissie uit de
diakonale organen van alle aan
gesloten kerken gevormd. In een
aantal gevallen zórgde deze' al
voor aanvullende hulp.
Toch is het aandachtsveld van de
Stichting Oecumenische Hulp
waarbij elf kerken zijn aangeslo
ten, aan het verschuiven. "Het
werkelijk verstaan van en mede
leven met de vluchtelingen in ons
midden vraagt nu ook de aan
dacht", aldus ds. Van Lelyveld.
Als hun bijdrage aan de samenle
ving verrijkend en vernieuwend
OUD-ADE - R.K. kerk: zat. 7, zond. 8.30
en 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING -
Herv. Gem.: 9.30 ds. Lalleman. Geref.
Kerk: 9.30 ds. v. d. Horst Katwijk, 5 ds.
Wijngaarden. R.K. kerk: zat. 7, zond. 8,
9.30 en 11.30. Remonstr. Gemeente: 10
ds. Cossee, Dordrecht.
ROELOFARENDSVEEN - R.K. ker
ken: P. Banden zat. 7, zond. 8, 9.30,11 en
12.15; M. Pres. zat. 7, zond. 8, 9.30 en 11.
RIJNSATERWOUDE-Herv. Gem.: 9.30
en 7 ds. De Kruijf, avondmaal. Chr. Ge
ref. Kerk: 9.30 dienst, 2.14 ds. Bouw.
RIJNSBURG - Herv. Gem.: Gr. Kerk
9.30 ds. Van Niel, 5 ds. Baas Katwijk;
Bethelkerk 9.15 ds. Abelsma Waterin
gen, 5 ds. v. Niel. Dienst met geestel. ge
handicapten te Leiderdorp is verscho
ven naar 17 december. Geref. Kerk: Pe
trak. 9.30 ds. Huisman, 5 ds. v. d. Horst
Katwijk; Imm. kerk 9 en 10.30 ds.
Damsma, 5 dr. v. Ocveren; Mar. kerk 9.30
dr. Van Oeveren, 5 ds. Huisman. Geref.
Kerk Vrijg.: 10.45 en 7 ds. Zomer, in herv.
Bethelkerk. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 5
ds. De Joode. Evang. Christengemeente
(aula mavo): 10 ds. Visser. R.K. gemeen
schap (aula tuinb.school): zat. 7, zond.
10.30.
RIJPWETERING - R.K. kerk: zat. 7
zond. 7.30, 9 en 10.30.
SASSENHEIM- Herv. Gem.: 9 en 10.30
ds. v. d. Meer, 6.30 hr. Goedhart. Geref.
Kerk: 10 en 5 ds. v. Santen, avondmaal.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds. Rebel. Ned.
Prot. Bond: 10.30 ds. Van Rossum Voor
burg. R.K. kerk: zat. 7, zond. 8,9.30 en 11.
TER AAR - Herv. Gem.: 10 ds. Quak
Vianen, 6.30 ds. Lindenburg. Geref.
Kerk: 10 en 6.30 ds. Bezemer. R.K. kerk:
dorp zond. 9 en 12; Langeraar zat. 7,
zond. 8.30, 10 en 11.30.
VALKENBURG - Herv. Gem.: 10 ds.
Overgaauw, 6.30 ds. Baas. Geref. Kerk: 9
en 6.30 ds. De Raadt, avondmaal. Geref.
Kerk Vrijg.: 9.30 dienst, 5 ds. Hoff.
VOORHOUT - Herv. Gem.: 10 prof. dr.
Berkouwer. R.K. kerk: zat. 7, zond. 9,
10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN - Herv. Gem.: Dorps
kerk 10 ds. v. d. Schoot; aula NH 9.30 ds.
In dezelfde brief merkt het mode-
ramen, naar aanleiding van de
discussie rond de gift aan het Pa
triottisch Front, op, dat in geval
van burgeroorlog, waarbij de hele
bevolking betrokken raakt, de fi
nanciële steun aan alle slachtof
fers niet vermengd mag worden
met financiële steun aan bepaal
de bewegingen onder de bevol
king. De Hervormde Kerk vindt,
aldus de brief, dat de ledenker-
ken meer betrokken moeten
worden bij beslissingen als die
van de gift aan het Patriottisch
Front. Dat zou kunnen door een
delegatie uit de leden-kerken de
zusterkerken in het betrokken
gebied te laten bezoeken en het
verslag daarvan aan de leden-
kerken bekend te maken.# Gij-
sen. Voorlopig zal mgr. J. Gijsen,
bisschop van Roermond, zijn bij
drage aan een aantal nationale
kerkelijke instellingen, zoals het
Landelijk Pastoraal Overleg, de
Raad voor de Katechese, het Ad
viesbureau voor Priesters en Re
ligieuzen en de Raad van Kerken,
niet betalen. Naar de econoom
van zijn bisdom, drs. A. Tonnaer,
verklaarde, heeft hij te ernstigs
bezwaren tegen het functioneren
van deze instellingen. Het gaat
om 40.000.
Voordat hij eventueel als nog zijn
goedkeuring hecht aan de "inter
diocesane rekening", wil de bis
schop eerst uitvoerig praten over
al deze zaken, om te beginnen in
de bisschoppenconferentie. Dat
gebeurt waarschijnlijk dinsdag
al.
Noodkreet
Drank. Volgens een dossier van
de sociale commissie van het
Franse episcopaat, getiteld: "Al
cohol, bedreiging voor de mens"
eist de drank per jaar het leven
van 32.000 Fransen. "De gevolgen
van het alcoholisme hebben zul
ke vormen aangenomen dat wij
niet anders kunnen dan een
noodkreet slaken", aldus het
dossier. "De vernielingen zijn in
aantal veel groter dan bij drugs"
kan zijn moet die samenleving
hen oof werkelijk opnemen en
respecteren. „Een vluchteling
hoeft geen vreemdeling te
blijven"
De Zwart; Hulp en H 10 ds. Lentz; kapel
Rijndijk 10 mevr. ds. Visser te L.dorp. In
M. Godskerk 7.30 interk. zangdienst. Ge
ref. Kerk: 10 ds. De Zeeuw. Zie ook herv
gem. Geref. Kerk Vrijg.: 10 en 5 ds
Brandes. R.K. kerkenr Laur. kerk zat. 7
zond. 10 en 11.30; aula NH 11; M. Gods-
kerk zat. 7, zond. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN - Herv. Gem.: Be
thelkerk 9 ds. Verboom, avondm., 10.30
ds. Verwelius, avondm., 5 ds. Verboom,
6.30 ds. Verwelius; Hoekst. 9.30 ds
Roetman, avondm.. 6.30 ds. Roetman;
Imm. kerk 10 en 5 ds. Hulst. Geref. Kerk:
Kr. kerk 10 ds. v. d. Berg, 5 ds. Modde
raar; Ontm. kerk 10 ds. Modderaar, 5 ds.
v. d. Berg. Oud Geref. Gem.: 10 en 6.30
Chr. Afgesch. Gem.: 9.30 en 5 ds. Ver
loop. Volle Evang. Gem. (Lindengaarde
17a): 9.30 hr. v. d. Heijden. R.K. kerk:
Ontm. kerk zat. 7, zond. 8.45, 11.45 en 7
Viktork. zat. 7, zond. 10.
WARMOND - Herv. Gem.: 10 ds. De
Jong Rotterdam. R.K. kerk: zat. 7, zond
8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR-Herv. Gem.: Dorpskerk
10 ds. Steenstra, gezinsdienst. 4.30 ds.
Kommers te Katwijk, 7 ds. Wiersma,
Kievietkerk 10 ds. v. d. Kamp; Messias-
kerk 10 ds. v. Zanten; Dorpscentrum
9.30 hr. Schaap. Geref. Kerk: 10 ds.
Wiersma, 5 ds. Van de Kamp; Zuid 10 dr
Weijland Lunteren, 5 ds. De Zwart
V.schoten. Ned. Prot. Bond: 10.30 ds
Werner.
WOUBRUGGE - Herv. Gem.: 9.30 kand.
Heuvelman, 6.30 ds. v. d. Broeck te Bo
degraven. Geref. Kerk: 9.30 ds. Fern-
hout, 6.30 ds. Hartkamp, beiden Alphen
R.K. kerk: zat. 7, zond. 10.
ZEVENHOVEN - Herv. Gem.: 9.30 en 7
ds. Nicolai. Gerei'. Kerk: 9.30 en 7 hr. v. d
Zwan Driebruggen. R.K. kerk: zat. 7
zond. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE - Herv. Gem.: 10 ds
Hemmes. R.K. kerken: Janskerk zat
7.30, zond. 9.30; Chr. Dienaarkerk zat. 7.
zond. 8.30, 10 en 11.30; Rijndijk, Meer
burg, zat. 7, zond. 10, 12 en 6.
ZWAMMERDAM - Herv. Gem.: 10 ds.
Cnossen Woerden, 6.30 hr. Bakker Kat
wijk aan Zee. Geref. Kerk: 10 ds. v. d.
Heiden, 6.30 ds. Mooy Gouda.
