'De omroepen zien ons
liever verdwijnen'
VERDIENSTELIJK CONCERT
VAN 'SEMPRE CRESCENDO'
toegelicht
SssSsSss*
SrïtI
Literatuurfestival
verraadt zeer
groot enthousiasme
Directeur Van Schalkwijk over jubilerend Teleac:
DONDERDAG 7 DECEMBER 1978
LEIDEN - Moderne dichters
bevinden zich eigenlijk in een
uitzonderingspositie. Ze zijn
tè getalenteerd om volledig in
de grijze massa op te gaan,
maar aan de andere kant juist
niet begaafd genoeg om wer
kelijk indruk te maken. Een
haast dramatisch voorbeeld
daarvan vond men in het
LAK-theater gisteravond in
de persoon van de uit Rotter
dam afkomstige Jules Deel-
der. Een poëet met een niet al
te beste uitspraak, maar tege
lijkertijd zo overtuigd van ei
gen kunnen, dat het voorle
zen uit eigen werk volstrekt
ridicuul overkomt. Deelder
deed o.a. "Jeugdsentiment",
"Zwami Bami", "Zelfportret"
en 3 x Daags" (uiteenvallend
in drie op zichzelf staande
poëziefragmenten). Zijn
declamatiesnelheid doet
vermoeden, dat zijn vader bij
de Spoorwegen heeft gewerkt
of dat altijd graag heeft ge
wild. Acht zichzelf een "neon-
realist", maar trad gister
avond op in zijn functie van
"spreker". Guus Luyters liet
verstek gaan, omdat hij er de
voorkeur aan had gegeven in
opdracht van een in Neder
land verschijnend periodiek
naar de uitreiking van de No-
bel-prijs in Stockholm te
gaan. Cees Buddingh deed
zijn afwezigheid snel verge
ten. Naast het voorlezen uit
eigen oeuvre had Buddingh
ook een woord van waarde
ring over voor Arie Salie's ge
dicht „Conform", dat boven
dien te vinden is in het blad
"Literop nr. 4". Naast een bij
drage van Salie vonden te
vens Bert Toussaint, Ruud
Wessels en Frank Leenheer
de weg naar het podium. Be
slist veel indruk maakte Mis-
cha de Vreede, die voor de
pauze haar niveau al bewees
met o.a. 13-een Meisjesboek",
"Onze eerste honger" en "Ha
chelijk bestaan" en na de
pauze met het voorlezen van
fragmenten uit haar boek
"Eindelijk Mezelf'. Ze was
vol lof over de organisatie van
dit LAK-dichtersfestival, dat
voorts nog de Bzzletin-me-
dewerker Sjoerd Kuyper op
het programma had staan.
Kuyper bracht na de pauze
"Kortste Nacht", een nog niet
gepubliceerd werkje van zijn
hand. Voor de pauze las hij
voor uit zijn bundels de ge
dichten "Kleine Jongen en
z'n Beer" en "Dagen uit het
Leven". Daar de "Literaire
Workshop" van het LAK
vrijwel volledig wordt ge
vormd door de redactie van
het literaire tijdschrift "Lite
rop" deed men gisteravond
een beroep op de aanwezigen
om toch vooral de bestaans
zekerheid van de diverse
dichtersfestivals, alsmede
"Literop" en de "Literaire
Workshop" te garanderen.
Men zoekt bijvoorbeeld
hardnekkig onder de Leidse
bevolking naar mensen (niet-
studenten), die bereid zijn
hun medewerking te verle
nen aan de totstandkoming
van de "Verzamelbundel met
Leidse amateurschrijvers"
De Literop-nummers alsme
de de verschillende literaire
avonden, die zijn gehouden
verraden het enthousiasme,
dat uitgebouwd dient te wor
den.
BERT KOEKEBAKKER
Radioplannen
van Veronica
HILVERSUM - De VOO, die met
ingang van 1 januari ruim zes uur
radio-zendtijd per week krijgt,
zal die tijd vullen met popmu
ziek, informatie en klassieke mu
ziek.
Op de maandagavond gaat Veroni
ca op Hilversum-1 vijf kwartier
informatie brengen met veel mu
ziek. Op de vrijdagmiddag zal de
'Top Veertig' worden gebracht.
Omdat de twee uur tijd te kort is
om alle veertig platen te laten ho
ren zullen van de tien laagst ge
klasseerde platen alleen de 'bin
nenkomers' worden gedraaid.
Op Hilversum-4 zal op de vrijdag
van 11.00 tot 13.00 uur tenslotte
"Veronica's muziek voor miljoe
nen' worden uitgezonden. Dit
programma wordt de opvolger
van 'Veronica Klassiek'.
UTRECHT - Vijftien jaar
geleden (op 10 december)
werd de Televisie Acade
mie, kortweg Teleac ge
noemd, opgericht. Vijftien
jaren, die een belangrijke
bijdrage hebben geleverd
aan de methodische ver
nieuwing van onderwijs
en vorming. Directeur H.
J. van Schalkwijk noemt
de organisatie graag een
stichting voor multime
diale opleiding. „Wij doen
ons werk uiteraard via de
omroepkanalen en zijn
daar historisch in ge
groeid. Wij zijn als vreem
de eend in de bijt gekomen
toen er bij de televisie heel
weinig aan educatie en ze
ker niet aan instructie ge
daan werd".
In deze vijftien jaar heeft Teleac een
plaats veroverd in de samenle
ving, die niet meer weg te denken
is. Al zijn er, aldus drs. Van
Schalkwijk, mensen in de om
roepwereld die dit wel proberen
te doen. „Wij hebben als instituut
ons bestaansrecht bewezen, maar
nu dreigen we gemangeld te
worden in het geweld van de om
roepen. De omroepen hebben
ons nooit geaccepteerd binnen
het omroepbestel. De reden dat
ze tegenwoordig ook onderwijs
kundige programma's uitzenden
komt echt niet voort uit bezorgd
heid" ten aanzien van de volwas
seneneducatie, maar uit puur
omroeppolitieke, motieven. Edu
catie voor volwassenen via om
roepen is onzin. We maken ons
als Teleac geen zorgen over ons
bestaan. Onderwijskundig ge
zien zal er steeds meer vraag ont
staan naar cursussen. Waar we
ons voor willen hoeden is een
speelbal te worden voor omroep
politieke manipulaties".
Van Schalkwijk (51) is sinds drie en
een halfjaar verbonden als direc
teur aan Teleac. Voor deze tijd
was hij 23 jaar werkzaam bij Phi
lips, waar hij zich de laatste der
tien ervan bezighield met be
drijfsopleidingen.
De behoefte aan onderwijs wordt
steeds groter en de samenstelling
van de groep Teleac-cursisten
verandert. Vroeger waren het al
leen de mensen die al een oplei
ding hadden genoten en sterk
geëngageerd waren. De laatste ja
ren komt er een steeds groter
wordende categorie bij van lager
opgeleide mensen. Zij raken
steeds sterker betrokken bij het
maatschappelijke gebeuren en
krijgen daardoor meer behoefte
aan meer informatie. De belang
stelling groeit echter ook aan de
bovenkant van de opleidings-
schaal. Zo is er bijvoorbeeld
steeds meer vraag van academici
naar na- en bijscholing. Van
Schalkwijk: „Vroeger was het
gênant wanneer je als academi
cus een cursus moest volgen. Er
werd van je geacht een niveau te
hebben waarop je dat niet meer
hoefde. Tegenwoordig is het heel
normaal dat een huisarts of een
specialist een cursus volgt. Hij
moet wel, wil hij bijblijven in zijn
vak. Het is noodzaak gewor
den".
.Doordat de behoefte stijgt wordt
het vaak moeilijker om na te gaan
wat nu precies de vragen zijn van
de samenleving. Het wordt diver-
ser en complexer. Je kunt dat
zien aan de ontwikkeling van de
„Open School". Je gaat uit van de
gedachte dat je de mensen een
dienst bewijst door ze via een
open-onderwijssysteem in de
gelegenheid te stellen een mavo
niveau-opleiding te volgen die
men vroeger niet heeft kunnen
volgen. Dat is op zich een goede
zaak. Maar dan merk je hoe
moeilijk het is een opleiding te
maken die voor al die mensen op
dat niveau aantrekkelijk is. Dat
ze datgene krijgen wat ze er van
verwachten. In de proefperiode
van de Open School blijkt dat
naarmate men wat verder is en de
wensen van het veld duidelijker
worden, de moeilijkheid om het
zo goed mogelijk te doen blijft
bestaan", aldus directeur Van
Schalkwijk.
Micro-techniek
Belangrijk is, aldus de Teleac-di-
recteur, in te springen op de be
hoeften van de samenleving.
„Sommige ontwikkelingen in de
samenleving gaan enorm snel.
Neem bijvoorbeeld maar eens de
opkomst en de ontwikkeling van
de micro-techniek. Cursussen,
die je hiervoor gaat geven, moe
ten op tijd komen en ze moeten
ook weer snel kunnen ophouden,
wanneer ze niet meer dienstbaar
zijn. „Hoe word ik de computer
de baas", hebben we drie keer la
ten uitzenden, maar toen kon dat
niet meer. Voor het grootste ge
deelte was alles al weer achter
haald. In dit geval springen we
duidelijk in op de arbeidsmarkt.
Hier zitje dus met een ontwikke
ling die de arbeidsmarkt bein-
vloedt en waar je dus iets kunt
betekenen. Wij zijn met de cursus
micro-prosessors 2 waarschijn
lijk de eerste, die een dergelijke
cursus op dit niveau kunnen le-
wend aan het idee dat je
meer leert voor je leven. Dat kun
je misschien nog wel met Frans
of met Engels, maar met veel
(technische) specialistische cur
sussen is het duidelijk dat je met
zo'n cursus misschien maar vijf
jaar toe kunt. En dan zul je op
nieuw moeten beginnen. Waar
wij nu aan denken is de vraag in
hoeverre wij in die tweede cur
sus micro-processors toch nog
iets mee kunnen nemen van een
discussie over de maatschappe
lijke implicaties, het is immers
een discussie die nog lang niet
op zijn hoogtepunt is. De discus
sie over de invoering van de mi
cro-processor is op zijn hoogte
punt, de discussie over wat nou
precies de te verwachten gevol
gen zijn voor de samenleving is
nog maar net begonnen. Het zijn
ontwikkelingen die niet om
keerbaar zijn. Je kunt er positief
of negatief op reageren, maar
het zijn autonome ontwikkelin
gen, zeker op dit moment".
Als de cursus loopt wordt er voort
durend gemeten. Dat gebeurt in
eerste instantie in samenwerking
met het kijk- en luisteronderzoek
van de NOS. Er worden onder
zoeken gedaan binnen het cursis
tenbestand, maar ook steek-
proefgewijs binnen de Neder
landse bevolking, om te zien hoe
men zo'n cursus beleeft. Er zijn
naast de cursisten die inschrijven
ook veel mensen die kijken. Door
de huiswerkcorrectie, die aan
veel cursussen vastzit, is er een
voortdurende respons van de
cursisten. Aan het eind wordt er
door de afdeling onderzoek van
Teleac een eindrapport opge
maakt over de cursus.
Directeur Van Schalkwijk: „Wij
zijn natuurlijk niet zo bezeten van
kijkcijfers als de omroeporgani
saties. Wij liggen er niet over
wakker. Wanneer wij eenmaal de
keuze gemaakt hebben voor een
bepaald onderwerp, dan kennen
wij die doelgroep, we weten hoe
groot of hoe klein die is. We kun
nen ook bewust kiezen voor een
kleine doelgroep. Huisartsen zijn
een kleine doelgroep. We hoeven
geen leden te winnen voor Te
leac. We hoeven geen bokke-
sprongen te maken om onze
kijkdichtheid op te voeren. Als
wij een bepaalde groep mensen
goed bedienen, dan hebben wij
ons doel bereikt. Dat maakt wel
Teleac-directeur H Jvan Schalkwijk
datje een positie inneemt binnen
het omroepbestel waarbij je in de
marge komt te zitten. Alle goede
uitzendtijden worden geclaimd
door de grote omroepen. Je
wordt dus in de marge gedrukt
van een avonduitzending en daar
hebben we last van".
Pyama-academie
.,We zijn begonnen op de late avond
met onze uitzendingen, na het
laatste journaal. Het tijdstip
waarop het journaal zou gaan be
ginnen lag niet vast, dat kon altijd
uitlopen. De cursist kon niet
meer rekenen op een vaste uit
zending. Daardoor kregen we de
bijnaam „pyama-academie"
Toen is het zover gekomen dat
wij in de nieuwe zendtijdinde
ling, met veel moeite, vaste uit
zendtijden kregen. Maar dat be
tekende dat ze vroeg in de avond
waren, in feite ook een slechte
tijd".
„Wat we nu net voor elkaar hebben
gekregen is dat men akkoord is
gegaan dat we de cursus huisart
sen in 1979-'80 mogen uitzenden
op de woensdagavond tussen
Veronica en het laatste journaal
in. Na lang aandringen van onze
kant is dit gelukt. We moeten de
ze cursus wel laat uitzenden, om
dat dit onmogelijk tussen zes en
zeven kan. We hadden in deze
cursus items over geslachtsziek
ten. En dat kunnen we niet voor
een kinderprogramma uitzen
den. Dan zou half Nederland op
zijn achterste benen staan. Er zijn
zelfs vragen in de Tweede Kamer
over gesteld. Maar wij kunnen
niet anders met deze knullige
zendtijden. In feite is een uitzen
ding om elf uur te laat, maar we
zijn blij dat we iets bereikt heb
ben".
t.b.v. Nat. Puzzelactie Het Gehandicapte Kind"
LEIDEN - "Sempre Crescen
do", het Leidse studentenor
kest heeft zijn naam in ere ge
houden. Er is inderdaad
sprake van een behoorlijke
vooruitgang in vergelijking
tot enige jaren geleden. Het
ziet er naar uit, dat dirigent
Bastiaan Blomhert langzaam
maar vooral zeker "Sempre"
uit zijn vroegere impasse
heeft gehaald, en dat is geen
geringe prestatie. Niets is zo
moeilijk als het vormen van
een amateur-orkest, waarin
de onderlinge prestaties nog
al ver uiteen liggen.
Toch heeft "Sempre" een goed
gevarieerd programma kun
nen bieden. Er waren wat
"vlekjes", vooral wat de zui
verheid betreft, maar de to
tale indruk was die van een
gedegen voorbereiding, en
vaak van verrassende muzi
kaliteit. Hoogtepunten waren
het Hoboconcert in C van
Haydn, met Angela Kaptein
als talentvol en muzikaal ver
tolkster, en een kleurige 3e
Symphonie van Borodin,
waarin veel goeds te beluiste
ren viel. Jammer dat het aan
het eind wat haperde. "Pel-
léas et Mélisande van Sibelius
leed eveneens onder onzui
verheden en miste daardoor
dramatische spanning.
Het optreden van het koor in de
"Rosamunde" van Schubert
gaf veel verrassends te horen,
in een goede voorbereiding
van Louis van Wijngaarden,
en in een uitstekend samen
gaan met het orkest. Zo er in
dit totaal nog wat kleine on
zekerheden waren, dan we
gen die toch niet op tegen de
grote verdiensten van dit zeer
muzikaal gebrachte geheel.
BEP RIJNDERS.
NEDERLAND 1
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Turken (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.50 - De Lucy Show, tv-serie (NCRV)
19.25 - Minivoetbalshow (NCRV)
20.15 - The Streets of San Francisco, tv-serie (NCRV)
21.05 - Alles goed thuis, gesprekken (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - NOS-Tribune (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Astronautjes (AVRO)
19.05 - AVRO's Toppop (AVRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - De inbreker, speelfilm (AVRO)
22.10 - Televizier Magazine (AVRO)
23.00 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
donderdag 7 december
DUITSLAND I
WDR: 18.00 Progr.inform. Aansl.:
Von Affenschande bis Zapfen-
streich, tv-serie. 18.15 Tennis lieber
als Kanonen. tv-serie.9.15 Ak-
tual.magaz. 19.45 Lieben Sie Kis-
hon?, tv-serie). 20.00 Journ. 20.15
Aktuele docum. 21.00 Spelprogr.
21.45 Familieprogr. 22.30 Aktual.
23.00 Cult. serie. 23.45-23.50
DUITSLAND II
18.20 Klager und Beklagte, tv-serie.
19.00 Journ. 19.30 Spelprogr. 21.00
Aktual. 21.20 Discussieprogr. 22.20
Glucksspiele, tv-spel. 0.20
DUITSLAND III WDR
BELGISCHE TV
donderdag 7 december
BELGIË VLAAMS
(Net 1)
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Jeugd-
progr. 18.25 Little Vic, het renpaard,
jeugdserie. 18.50 Sport. 19.20 Meded.
en Morgen. 19.27 Politieke uitz. 19.45
Joum. 20.10 Poppenshow. 20.35 Re
portage. 21.45 Filmmagaz.
22.35-22.45 Journ.
(Net 2)
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Jeugd-
progr. 18.25 Little Vic, het renpaard,
jeugdserie. 18.50Sport. 19.20 Meded.
en Morgen. 19.27 Politieke uitz. 19.45
Joum. 20.10 Cult, progr. 21.00-23.00
Rosmersholm, toneelstuk.
Dat Rijk de Gooxjer behalve een gulle aangever voor Kraaykamp
en een bedreven mannetjesmaker ook een prima acteur is, werd zes
jaar geleden duidelijk toen hij als Glimmie. de jofele Zeedijk-J'i-
guur. in de vlotte amusementsfilm ..De inbreker" een grote slag
sloeg en de buil binnenhaalde. Deze onderhoudende thriller met ook
nog andere populaire fenomenen zoals WiLleke van Ammelrooy en
Sylvia de Leur en met actie, humor en sentiment komt vanavond
onder beheer van de AVRO op het televisiescherm.
Juwelendief Glimmie is een slimme, snedige gozer, niet vlug uit het
veld te slaan maar toch ook gemakkelijk te treffenDe Gooyer houdt
hem tot het eind voortreffelijk overeind: een goeie penosejongendie
de kijker onmiddellijk aan het hart gebakken zit.Hij enzijn gabber
De Bonk (Jon Bluming speelt die onderwereld-reus) worden door
een even duur als onguur heerschap voor drie „rooitjes" gestrikt om
diens ondergedoken, aan drank, drugs en striptease verslingerd
stiefdochter op te sporenMaarzij voelen direct aan hun klomp aan,
dat het geen zuivere koffie is.
En jawel hoor. de stiefpapa deugt voor geen cent van zijn met
duistere financiële praktijken vergaarde kapitaal. De politie heeft
trouwens een opvallende belangstelling voor zijn gedragingen en
mobiliseert de inbreker - na hem er eerst nog ten onrechte van te
hebben verdacht, Willeke overhoop te hebben gestoken - om de
schurk (Bob de Lange) er bij te lappen.
Het filmverhaal werd ontleend aan een roman van August Defres-
ne. Een aardig element hierin is de dubbelzinnige houding tussen
stiefvader en stiefdochter, maar daarvan is in de verfilming nau
welijks iets terug te vinden
(20.27 uur op Nederland 2)
donderdag 7 december
HILVERSUM I
18.00 (S) De kerk vandaag. P.P.
18.19 Uitz. van DS '70. 18.30 Nws.
18.41 (S) De wereld zingt Gods lof
19.35 (S) Leger des Heilskwartier
19.50 Je kunt het geloven of niet.
20.00 (S) Draaischijf. 21.20 (S) Et-n,
twee, uit de maat. 21.40 Bij de tijd,
gesprek. 22.00 Confrontatie of dia
loog?. 22.25 Zojuist verschenen.
22.30 Nws. 22.40 Politiek weekoverz.
22.50 (S) De Liederen van Franz
Schubert. (28). 23.25 (S) Muziek van
eigen tijd. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 AVROs Radio
journaal. IKON: 18.30 Kleur. AVRO:
19.00 Aspecten, culturele rubriek.
20.00 Nws. 20.05 AVRO-donderdag-
avond (20.05 (S) Klass. orkestmu
ziek. 21.45 Dombey en Zoon,- hoor
spel. 22.25 (S) Klass. liederen). NOS:
23.00 (S) Met het oog op morgen.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. TROS: 19.02 (S) Pos
ter. 20.02 (S) Soul Show. 22.02 (S)
Sesjun. 23.02 (S) LP-Top-20. 0.02 (S)
De Hugo van Gelderen Show
1.02-7.00 (S) De Nachtwacht.
vrijdag 8 december
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7 09 (S) Even na zeven. (7.30
Nws. 7.41 Echo). 8.30 Nws 8.36
Gymn. v.d. vrouw. 8.45 (S) Gevar.
progr. (10.30 Nws.). 11.00 (S) Zuid-
Nederlandse ontmoetingen. 12.00
(S) Gevar. progr. (12.26 Meded. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41
Echo.). 14.00 (S) Gevar. progr. (15.30
Nws.). 16.00 (S) Spreekuur. 17.00 (S)
Beelden uit mijn kinderjaren. 17.30
Nws. 17.32 (S) Echo magaz.
HILVERSUM II
NCRV: 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gymn. 7.20 Te Deum Laudamus:
gewijde muz. 7.54 Op de man af. 8.00
Nws. 8.11 Hier en nu. 8.25 Van
daag. ...vrjjdag. gevar. progr. 9.00
Politiek en samenleving. NOS: 9.10
Spiegel van Belgie. 9.35 Waterstan
den. 9.40 Schoolradio. 10.00 De Taai
show. 10.30 NOS-Jazzportret. 11.00
Nws. 11.03 Meer over minder. 12.30
Rechtoprecht. OVERHEIDS
VOORLICHTING: 12.49 Uitz. voor
de landbouw. NOS: 13.00 Nws.
NCRV: 13.11 Hier en nu. NOS: 13.30
Vonken onder de as. 13.45 Onder de
groene linde. 14.00 Kijk op de Com
munistische wereld. 14.45 Kijk op
West-Europa. 15.00 Verhaal. 15.30
Zoeklicht op Nederland (16.00
Nws.). VPRO: 17.00 Welingelichte
kringen. 17.45 Embargo. 17.55 Me
ded.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. EO: 7.02 (S)
Ronduit op drie. 8.03 (S) EO-Metter-
daad. 8.05 (S) Tijdsein. 9.03 (S) De
muzikale fruitmand. 10.03 (S) Te elf
der ure. TROS: 11.03 (S) Polderpop-
parade. 12.03 (S) Nederlandstalige
Top Tienen Kwiswijs. NCRV: 13.30
(S) Lichte muz. 15.03 (S) Elpee-pop.
NOS: 16.03 (S) De Nationale Hitpa-
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 Vroeg Klassiek.
9.00 Nws. 9.02 Muziek uit de Midde
leeuwen en Renaissance. 9.30 Vrij
dagmorgenconcert met om 9.30 As-
pekten van de Kamermuziek; om
10.00 Klassieke muziek; 12.00 (S)
Van het Nederlands Concertpo
dium: Kamermuziek. EO: 13.00 (S)
Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 (S)
Op de vleugelen van het lied. 14.20
(S) Sefer t'HiUim. 14 45 (S) Woord
der Waarheid. 15.00-17.00 (S) Mu-
ziek-op-vier De Radiola Improvisa-
s«3"aa* Sloft ,u°WS\<.Wft9 9e'
ct\ïOft°9 tetoeso ^art,
welrteW"13 „OW*
