Geen drukte
over opslag
zenuwgas in
Westland
Cyprus buigt zich over
plan Verenigde Staten
Ploegmachine legde
fundamenten van
oud voorhuis bloot
Duizendjes lagen
voor het oprapen
Leven lang schoonmaakster
DONDERDAG 7 DECEMBER 1978
Tips voor deze rubriek kunt U elke
morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel.
071-144941, toestel 215. U mag ook
schrijven.
Buitenwerker Hans Hoek.
Ambtenaren van de Noordwijk-
se plantsoenendienst stuiten
tijdens hun werkzaamheden
gemiddeld twee keer per week
op een portemonnaie of porte
feuille. In de meeste gevallen
zijn die kapot en ook leeg
maar soms ook worden er
waardepapieren en geld in
aangetroffen. Zoals bijvoor
beeld dezer dagen het geval
was met de portefeuille die
van de grond werd geraapt
door buitenwerker Hans
Hoek. Hijzelf trof er bij een
vluchtige inspectie een kente
ken en een rijbewijs in aan
maar op het politiebureau
viste men uit een van de zij
vakjes ook nog eens 3000 gul
den. De doorweekte porte
feuille bleek toe te behoren
aan Oegstgeestenaar Van
Boheemen, een gepensioneerd
slager Op 1 augustus van dit
jaar deed hij bij de Noord-
wijkse politie aangifte van
het verlies van zijn polstasje
Na bezoek aan een restaurant
in de badplaats had hij bij het
openen van zijn auto het tasje
even boven op het dak neer
gelegd maar vergeten het er
weer af te halen. In het tasje
zat onder meer een enveloppe
met 6200 gulden en de porte
feuille.
Van Boheemen verkeerde zelf
altijd in de veronderstelling
dat er in zijn portefeuille geen
geld zat. Een meevaller dus.
Hoewel, de gepensioneerde
slager toonde zich nauwelijks
in zijn schik met de onver
wachte vondst. Zijn commen
taar: "Ik had liever al mijn
geld terug gehad"
Supermarkt in
City-bioscoop
De Hillegomse oud-wethouder
en statenlid v.d. Laan onder
zoekt momenteel mogelijk
heden om in zijn woonplaats
een bioscoopvoorziening op
poten te zetten, die een re
gionale functie zou moeten
gaan vervullen. V.d. Laan
was tot voor kort eigenaar
van de Hillegomse City-bio
scoop maar heeft die inmid
dels gesloten omdat er geen
geld voorhanden was om een
broodnodige opknapbeurt te
laten uitvoeren.
In een bioscoop waarin maar
één film tegelijk kan worden
gedraaid ziet v.d. Laan geen
brood. "Dat is uit de tijd",
zegt hij. "Ik wil de kant op
van één gebouw waarin een
stuk of wat filmzaaltjes zijn
ondergebracht, net zoals op
de Steenstraat in Leiden. El
ke andere manier is finan
cieel niet aantrekkelijk".
Nieuwbouw is volgens de oud
wethouder echter niet ren
dabel. Hij zoekt het dan ook
in een bestaand gebouw
maar heeft links en rechts tot
nu toe tevergeefs visjes uit
geworpen.
Het City-theater krijgt een an
dere bestemming. De boven
verdieping gaat gebruikt
worden als opslagplaats van
de HEMA en beneden komt
een supermarkt vestiging
van Albert Heyn.
Twee jaar geleden, toen de
hoofdonderwijzer van de
Noordwijkse Wilhelmina-
school met pensioen ging,
vond Clazina de Ruiter het
ook welletjes. Ze had er in de
badplaats toen 23 jaar als
schoolschoonmaakster opzit
ten en om nu weer onder een
ander schoolhoofd de ramen
te gaan zemen en de vloer te
doen zag ze eigenlijk niet
meer zitten.
Natuurlijk liet ze zich toch weer
overhalen. "Ik kan er eenmaal
moeilijk buiten", zegt ze, "van
mijn jeugd af aan ben ik her
en der schoonmaakster ge
weest. Als mensen een beroep
op mij deden kon ik geen nee
zeggen". De 63-jarige Noord
wijkse, de laatste jaren kreeg
ze bij het schoonmaken ook
hulp van man en kinderen, zet
er nu wel een punt achter.
Ze heeft er nu in Noordwijk 25
schooljaren opzitten. Draaide
als schoonmaakster gemid
deld 100 uren per maand.
Ging in die kwart eeuw nooit
op vakantie omdat ze zich lie
ver stortte op de grote
schoonmaak van de school.
Aan het schoonmaakjubi-
leum van mevrouw De Ruiter
wordt op 19 december de no
dige aandacht besteed.
In de school is er dan een af
scheidsfeestje.
Clazina de Ruiter aan de slag met spons en zeem.
Toen kortgeleden nabij de gerestaureerde ruïne Dever in Lisse op
het land van bollenkweker Schoorl met een ploegmachine diep
werd gedolven stuitte men op fundamenten van het voormalige
voorhuis. De afdeling gemeentewerken is daarna snel aan de slag
gegaan om een en ander op te meten en in kaart te brengen.
De gaten in de grond zijn inmiddels weer gedicht, over een maand
of wat bloeien er weer narcissen op. Langzaam maar zeker kun
nen de onderzoekers een concreter antwoord geven op de vraag
wat vroeger tot Dever heeft behoord. Met name komt er steeds
meer duidelijkheid over de bijgebouwen waarvan nu alleen nog
restanten in de grond zijn terug te vinden. Uit de recente vondst
in het stuk bloembollenland heeft men de conclusie kunnen
trekken dat Dever vroeger ommuurd is geweest. Dus rondom de
gerestaureerde ruïne, destijds een versterkt woonhuis, stond op
enige afstand nog eens een extra muur.
Dezer dagen is begonnen met de aanleg van een parkeerterrein in
de buurt van Dever. Bezoekers konden hun vervoermiddel tot nu
toe slechts kwijt op de smalle toegangslaan naar de ruïne.
Sinds de opening half maart van dit jaar bestaat er een redelijke
belangstelling voor de gerestaureerde steenklomp aan de Here-
weg. Bezoekers worden er nu rond geleid door Lissenaar Gerard
Wassenaar. Die heeft een speciale binding met het historische
bouwwerk. Zijn grootvader van moeders kant was de laatste
pachtboer van de hoeve die er overigens nog steeds staat. De
moeder van Gerard Wassenaar is op de boerderij geboren.
De Lissese kasteelbewaarder interesseert zich bijzonder voor het
verre verleden. Privé heeft hij veel materiaal verzameld over het
stenen tijdperk.
Kasteelbewaarder Gerard Wassenaar. Zijn grootouders waren de laatste pachters van de Dever-
boerderij.
DE LIER (GPD) - In alle
gemeenten in het West-
land ligt het levensge
vaarlijke zenuwgas (me
thylbromide) opgeslagen
En dat terwijl niemand
precies weet aan welke
normen die opslag moet
voldoen.
Het gas ligt bij 20 door het Westland
verspreide grondontsmettings-
bedrijven. Die leveren het aan de
tuinder die de grond in zijn kas
sen wil ontsmetten.
Vorige week werd bekend dat in
het Westlandse Monster grote on
rust onder de bevolking was ont
staan over opslag van het gevaar
lijke goedje vlak bij de dorps
kern. Dat is opmerkelijk, gege
ven het feit dat het gas al zo'n 15
jaar in het hele Westland wordt
gebruikt. Zeker, de gevaren wa
ren bekend. Het gas wordt, als het
vrijkomt, via de longen en huid in
het lichaam opgenomen. Daar
kan het ernstige schade aan ze
nuwen, lever en nieren veroorza
ken. Bovendien kan inademen
van het gas tot acute ademnood
leiden.
Desondanks heeft men zich in het
Westland nooit erg druk gemaakt
over het methylbromide, dat in
zulke grote hoeveelheden vlak
naast de deur ligt. Het hoort nou
eenmaal bij de glastuinbouw, is
de filosofie kennelijk ge
weest.
Nonchalance
Aan die niet goed te begrijpen non
chalance komt een eind. Een jaar
geleden heeft de Westland-Raad,
waarin de verschillende gemeen
ten in de glazen stad zijn verte
genwoordigd, aan TNO in Apel
doorn opdracht gegeven nu eens
uit te zoeken hoe het moet met al
dat methylbromide.
Immers: elke stad, elk dorp heeft
wel zijn eigen ontsmettingsbe-
drijf en dus zijn voorraadje ze
nuwgas. Maar hoe het moest
worden opgeslagen wist nie
mand, afgezien dan van het feit
dat men zich aan een aantal mi
nimumnormen hield.
Zo is het zenuwgas altijd buiten
opgeslagen, zijn er hekken om de
tanks geplaatst, en houdt de ar
beidsinspectie van tijd tot tijd
controle.
Maar of die opslag in alle gevallen
„koel en brandveilig" is, met
„ventilatie langs de vloer", zoals
het Veiligheidsinstituut aanbe
veelt, is zeer de vraag.
Burgemeester M. Paats van De Lier
heeft in het bestuur van het Sa
menwerkingsorgaan Westland -
dat organisatorisch met de
Westland-Raad gelieerd is - de
portefeuilles van volksgezond
heid en milieu. Hij vindt de on
rust de laatste tijd wat overdre-
Hij zegt: „Het is natuurlijk wel zo
dat, als er niet enige zorg was ovei
de opslag 'ar het methylbroirn
de, we niet aan een onderzoek
zouden zijn begonnen. Maar in
afwachting van dat onderzoek
hebben we het niet nodig gevon
den maatregelen te treffen. We
kiezen niet voor beslissingen ad
hoe, maar willen het probleem in
zijn totaliteit oplossen".
Ook hoofd afdeling plantenziekten
L. Bravenboer van het Proefsta
tion groenten en fruit onder glas
in Naaldwijk zegt: „Onrust lijkt
me te ver gaan. Ik wil onderstre
pen dat we er al zo'n 15 jaar mee
werken. We hebben er geen enkel
probleem mee gehad, en de op
slag is in de loop der jaren verbe
terd"
Burgemeester M. PaaL var De Lier
Het rapport van TNO moet over
twee maanden klaar zijn. We vra
gen ons af of de tuinders en de
ontsmetters erg blij met het on
derzoek zijn. Paats: „De bedrij
ven hebben bij de inventarisatie
volledig meegewerkt, en zijn ge
sprekpartner. Voordat het rap
port klaar is, worden de resulta
ten met hen doorgenomen"
Kennislacune
De beide heren herhalen dat het
onderzoek vooral bedoeld is om
een kennislacune op te vullen.
Paats: „Er was wel wat over die
opslag bekend, maar niet samen
hangend. Je kent hooguit globaal
de voorwaarden waaraan de op
slag van methylbromide moet
voldoen".
Dat men zich niet echt druk lijkt te
maken, blijkt wel uit opmerkin
gen als: ,,'t Had natuurlijk eerder
gekund, dat onderzoek, maar nu
de bundeling van gemeenten er
is, is een gecoördineerde aanpak
mogelijk". (Paats). En: „Hier zit
de grootste concentratie glas
tuinbouw, dus de grootste con
centratie methylbromide" (Bra
venboer).
Op een leek komt het vreemd over
dat grond in de kassen met ze
nuwgas wordt behandeld. Bra
venboer: „Voor de planten levert
dat geen gevaren op. Het gas
verlaat de grond en ontsnapt. En
dat in concentraties die geen risi
co's opleveren"
Een andere, veiliger methode om
de grond te ontsmetten, is sto
men. Bravenboer: „Werkt ook
goed, maar is duidelijk duurder
dan methylbromide gebrui
ken"
Het rapport over de opslag van ze
nuwgas zal als aanbeveling krij
gen dat een of meer centrale op
slagplaatsen worden ge
creëerd.
Burgemeester Paats wil niet kwijt
om hoeveel opslagplaatsen het
gaat, of waar die zullen komen te
liggen. „Ik kan niet op aanbeve
lingen vooruitlopen".
Veel problemen hoeft dat tussen de
gemeenten onderling niet op te
leveren. „Alle gemeenten - op
een na - hebben hun medewer
king toegezegd voor het geval er
èèn centrale opslagplaats zou
moeten komen".
L. Bravenboer van het Proefstation in Naaldwijk
Over toekomst Turken en Grieken
ISTANBOEL (GPD) - Op Cy
prus zal men zich deze week
uitvoerig gaan bezighouden
met een zeer uitgebalanceerd
ontwerp voor de toekomst
van het door Turken en Grie
ken betwiste eiland, dat door
de Verenigde Staten is opge
steld maar ook door Canada
en de EG-landen wordt on
dersteund. De Grieks-Cypri
sche „Nationale Raad", een
adviserend lichaam, zal er
zich onder leiding van presi
dent Kyprianou in eerste in
stantie over buigen.
Het ontwerp is vooralsnog van
Grieks-Cyprische zijde met
enige voorzichtigheid bena
derd. De enige partij die zich
eru al tegen heeft uitgespro
ken is de socialistische onder
dr. Lyssaridis. Hetzelfde deed
aartsbisschop Christostomos,
de kerkelijke opvolger van
Makarios. Maar de grote
communistische partij, die
voorstander is van hervatting
van de onderhandelingen met
de Turks-Cyprioten, is zover
nog niet gegaan. De Grieks-
Cyprische parlementsvoor
zitter Michailidis, in wie velen
de nieuwe onderhandelaar
met de Turks-Cyprioten zien,
heeft dit weekeinde na terug
keer uit New York verklaard
dat het ontwerp positieve
punten bevat die niet voet
stoots moeten worden ver
worpen.
Opdeling
Volgens de Amerikaanse richt
lijnen zou de huidige geogra
fische splitsing in een Grieks
en „een Turks deel moeten
worden verzacht tot een op
deling in een „overwegend
Griekse" en een „overwegend
Turkse" sector, met een zeke
re mate van vrije vestiging en
communicatie. Bovendien
zouden van Turkse zijde „be
duidende geografische con
cessies" moeten worden ge
daan die niet alleen de stad
Famagusta zouden moeten
betreffen. Er zou een interna
tionaal gefinancierd „verzoe
ningsfonds" moeten worden
ingesteld.
Onder handhaving van de fede
rale opzet zou in Nikosia weer
een tamelijk sterk centraal
gezag moeten komen met een
Grieks-Cyprische president,
een Turks-Cyprische vice-
president en een regering met
voor 70 procent Griekse en
voor 30 procent Turkse minis
ters. Dat is een duidelijke te
rugkeer naar de situatie van
1960, uitvloeisel van de ver
dragen van Londen en Zürich
die in 1963 stuk liep. De
volksvertegenwoordiging
zou echter nog wat ingenieu
zer worden opgezet: naast een
Tweede Kamer, waarin de
bevolkingsgroepen op basis
van evenredigheid zouden
zijn vertegenwoordigd (dus
80 procent Grieken en 18 pro
cent Turken) zou er een se
naat komen op fifty-fifty-ba-
sis. Wetten die door de senaat
worden verworpen zouden in
tweede instantie van beide
sectoren in de tweede Kamer
mnstens een drieachtste vo
tum moeten krijgen. De
Turks-Cyprische minderheid
zou, mits verenigd, op die
manier een soort veto-recht
behouden.
Er zijn tekenen dat zowel de re-
gering-Karamanlis in Athene
als die van Ecevit in Ankara in
deze voorstellen wel een uit
gangspunt ziet voor verdere
onderhandelingen. Van de
Turken worden meer conces
sies verlangd dan van de
Grieken. Maar Ankara heeft
reden niet nog meer interna
tionale sympathie te verliezen
dan het reeds deed.
De recente behandeling van de
Cyprus-kwestie in de
UNOassemblee van de Ver
enigde Naties is opnieuw zeer
ongunstig voor Turkije ver
lopen. Evenals vorig jaar
werd in de slotresolutie
(waarbij het Westen zich van
stemming onthield) de Vei
ligheidsraad uitgenodigd om
met „praktische en effectieve
maatregelen" voor toepas
sing ervan zorg te dragen,
maar voor het eerst heeft de
Veiligheidsraad dit jaar ook
een tijdslimiet gesteld. Als
secretaris-generaal Waldheim
op 30 mei volgend jaar nog
geen voortgang kan melden -
en die voortgang moet be
staan uit terugtrekking van
Turkse troepen en terugkeer
van Grieks-Cyprische vluch
telingen - dan zal ze zich an
dermaal over zulke „maatre
gelen" beraden. Weliswaar is
het vrijwel uitgefloten dat het
ooit tot sancties tegen Turkije
komt, maar daarvan gered te
worden door veto's van het
Westen zou voor Ankara, dat
lonkt naar de sympathie van
de communistische en neu-
tralistische wereld, toch er
pijnlijk zijn.
Kruitvat
Turkse oppositie heeft makke
lijker praten. En in die kring
zijn de Amerikaanse voor
stellen dan ook al afgekraakt
als een poging, van Cyprus
opnieuw een „kruitvat" te
maken. Ook de Turks-Cypri
sche „president" Denktash,
dzer dagen uit de VS op Cy
prus teruggekeerd, heeft la
ten blijken, weinig heil te zien
in deze „inmenging" en hij
heeft van de weeromstuit
weer toespelingen gemaakt
over de wenselijkheid van de
uitroeping van een geheel
zelfstandige Turks-Cyprische
staat waardoor de Grieken
eindelijk eens de „realiteit"
zouden leren kennen.
Zijn positie is momenteel ech
ter verzwakt door een rege
ringscrisis in eigen kamp. Ze
ven van de negen ministers
van het kabinet van zijn
„premier" Erek zijn afgetre
den, naar wordt aangenomen
uit ongenoegen over een plan
waarbij het hele tot nu toe
noodlijdende toerisme in de
Turkse sector in handen
wordt gelegd van een in Pa
nama zetelende firma die er
ruim een miljard gulden in
zou investeren. De onrust
hierover bij de Turks-Cypri
sche oppositie die van een
„uitverkoop aan buitenlan
ders" spreekt voert indirect
weer terug tot de kansen van
het Amerikaanse plan, dat
diegenen onder de Grieks en
Turks Cyprioten moet aan
spreken die nog wat verwach
ten van samenwerking, op
basis van een gemeenschap
pelijk eilanderschap, nu bei
de bevolkingsgroepen „sad
der and wiser" (bedroefder en
verstandiger) zijn geworden
na hun nationalistische avon
turen.
