Regering van nationale
eenheid in
Rhodesië
Kamerlid De Boer
gispt generaal Haig
VAN DER WIEL
Maleisië boos op Vietnamezen
Na verkiezingen van volgend jaar
SAD AT
NIET
NAAR
OSLO
VRIJDAG 1 DECEMBER 1978
LONDEN (GPD) - Het
tegen de voormalige leider van de
Liberalen, Jeremy Thorpe en drie
anderen, dat maandag de derde
week ingaat, werd de algelopen
dagen beheerst door de getuige
nis van Norman Scott, het ex-fo-
tomodel dat Thorpe volgens an
dere getuigenissen uit de weg
wilde laten ruimen. Scott heeft
aan de hand van gedetailleerde
beschrijvingen en intieme gege
vens verklaard dat Thorpe hem
misbruikte voor een homosek
suele relatie.
Voor de Britse pérs - vooral voor de
sensationeel ingestelde boule
vardbladen-zijn de zittingen ko
ren op de molen. Dag in, dag uit,
kondigen grote koppen de laatste
onthullingen aan die gisteren een
hoogtepunt bereikten toen Scott
de advocaat van Thorpe uitdaag
de, om Thorpe zich in aanwezig
heid van twee getuigen te laten
uitkleden.
Scott zei dat hij zonder meer hun
homoseksuele relatie kon bewij
zen omdat hij bijzonderheden
van het lichaam van Thorpe kon
melden die niemand anders kon
weten, tenzij men een intieme
relatie met hem had gehad. De
rechter liet Scott daarop deze bij
zonderheden opschrijven en, na
ze eerst zelf bestudeerd te heb
ben, hardop voorlezen.
Thorpe, schreef Scott, had wratten
onder een van zijn armen en een
vergroeide ruggegraat. Toen dat
hoge woord er eenmaal uit was,
zei de advocaat van Thorpe dat
Scott dit net zo goed gezien kon
hebben toen Thorpe zich aan- of
uitkleedde. Men wist niet goed
meer of men met een tragedie of
een komedie te maken had.
Zo is het de afgelopen twee weken
steeds geweest. Te beginnen met
,de getuigenverklaring van het
voormalige Liberale Lagerhuis
lid Peter Bessell, dat niet alleen
zijn voormalige vriend Thorpe
een moord op Scott had voorge
steld, maar ook suggesties had
gedaan om het lijk te doen ver
dwijnen. Thorpe zei onder andere
dat hij over een effectieve me
thode had gelezen - het lijk te be
graven onder een weg in aanleg
op een stuk dat de volgende dag
geasfalteerd zou worden.
Daarop zei Bessell: ,,Maar zo doel
treffend was dat blijkbaar ook
niet, want anders had je daarover
nooit iets gelezen". Het meest
belastend voor Thorpe was dat
Bessell verklaarde dat de voor
malige partijleider en hij ooit
hadden samengezworen om te
proberen een rijke Britse zaken
man, een vriend van Scott en een
royale donor aan de Liberale par
tijkas, voor ongeveer één miljoen
gulden op te lichten als zoge
naamde bemiddelaars bij de ver
koop van diens onroerend goed
in de buurt van Chicago.
Thorpe zelf heeft tot nog toe in het
proces geen woord gezegd. Hij
verschijnt elke dag met zijn
vrouw Marion en heeft tijdens de
zittingen geen contact met zijn
drie mede-beklaagden. Hij laat
zich gewillig fotograferen, zodat
de dagbladen een nieuwe en ver
se foto van hem kunnen afdruk
ken.
Het voorproces is in feite een zitting
om vast te stellen of er voldoende
gronden aanwezig zijn om een
proces te voeren. Is dat het geval
dan zou het tweede proces zeer
waarschijnlijk in Londen plaats
vinden, waar dan opnieuw alles
nog eens herhaald zal worden. Er
zijn inmiddels klachten gerezen
over deze kostbare procedure
die, zoals zoveel in Engeland, nog
stamt uit een tijd dat machtige
landsheren valse aanklachten
konden indienen tegen personen
die zij hinderlijk vonden.
Een tweede punt is dat de recht
spraak in Engeland gebruik
maakt van een jury die het schul
dig of onschuldig moet uitspre
ken. Deze jury's worden geacht
geen vooroordelen te hebben.
Men kan zicivafvragen hoe men
onbevooroordeeld kan zijn als
men dagelijks heeft kunnen ken
nisnemen van de uitgebreide
rechtbankverslagen over het
Thorpe-proces. Gewoonlijk
wordt de journalisten een schrijf-
en publicatieverbod opgelegd
over de voorbereiding van een ju
ry-proces.
Dat werd deze keer, tot ieders ver
bazing, echter opgeheven en dan
nog op verzoek van de advocaat
van een van de gedaagden. De
gedachte is gerezen dat deze ad
vocaat dat niet zonder opzet
deed, juist om een bevooroorde
ling in de hand te werken.
Geen
vervolging
voor
Zweedse
die haar
verkrachter
doodstak
STOCKHOLM (GPD) - Bloe
men en brieven uit heel Zwe
den kreeg de 23-jarige vrouw
uit Uppsala, die met een mes
steek haar verkrachter om het
leven bracht, maar niet we
gens moord of doodslag
wordt vervolgd. Desgevraagd
verklaarde haar advocaat.
Bengt Zetterberg: „Ik ben al
lang blij dat de openbare aan
klager besloten heeft haar op
vrije voeten te stellen"
Volgens de protocollen van de
rechtbank is het volgende ge
beurd: een maand geleden
troffen beiden elkaar in een
flat tijdens een feestje en de
man werd handtastelijk. Toen
ze weigerde in te gaan op zijn
liefdesverklaringen en pro
beerde hem van haar lijf te
houden, werd hij geweldda
dig en verkrachtte haar. De
daarop volgende wanhoop
bracht haar ertoe een mes te
gebruiken. De verkrachter
kreeg een steek in de hart
streek, die dodelijk was. De
27-jarige man was al driemaal
wegens verkrachting veroor
deeld.
De vrouw zelf: ,,We hadden een
feestje in een flat. Op het
laatst waren alleen hij en ik
nog aanwezig. Hij sloot alle
deuren af en dreigde me te
zullen vermoorden als ik niet
zou doen wat hij. wilde. Daar
bij liet hij me een mes zien dat
hij bij zich had. Toen hij me
eindelijk had verkracht en het
nog een keer wilde proberen,
had ik het mes te pakken ge
kregen en hem daarmee ge
dood"
Ze werd meteen gearresteerd
wegens doodslag of moord.
Dit veroorzaakte een storm
van protest van progressieve
vrouwengroepen uit Zweden
en Denemarken. De officier
van justitie in Uppsala, Bo
Persson, d:e besloot geen
verdere vervolging in te stel
len, zei onder meer: „Ik ben
ervan overtuigd dat ze de
waarheid spreekt en alleen
probeerde zichzelf en haar eer
te verdedigen. Bovendien is
uit het onderzoek door de po
litie gebleken dat ze in nood
weer heeft gehandeld".
Het is de eerste keer in de ge
schiedenis van de Zweedse
rechtspraak dat iemand voor
doodslag vrijuit gaat, maar in
dit geval hebben alle massa
media positief gereageerd.
Dagens Nyheter, het grootste
dagblad van Scandinavië,
schreef in een hoofdartikel
dat het besluit van de officier
van justitie juist was geweest
en dat is de mening die blijk
baar door het grootste gedeel
te van de bevolking in Zwe
den wordt gedeeld.
Na het aankondigen van de plannen voor een regei
Smith met zijn regeringspartners de pers te ivoord.
Links naast Smith staat dominee Sithole, uiterst rechts bisschop Moezt
Rhodesië, stond premier Ian
LISSABON (GPD) - Het CDA-
Tweede-Kamerlid De Boer tikte
gisteren NAVO-opperbevelheb-
ber generaal Alexander Haig op
zijn vingers. „Namens wie
spreekt u eigenlijk?", vroeg De
Boer op de laatste zittingsdag van
het NAVO-parlement in Lissa
bon.
Door
Jan Halkes
Deze brutaliteit - of euvele moed -
werd hem niet in dank afgeno
men door de generaal, maar ook
niet door zijn eigen fractiegeno
ten. De leider van de Nederlandse
delegatie, Eerste-Kamerlid Jac
ques Gooden (CDA), vond het op
treden van De Boer brutaal en
bood generaal Haig zijn excuses
aan. Toen was weer niet duidelijk
namens wie Jacques Gooden dat
gedaan had, want hij had ver
zuimd daar eerst de mening van
zijn delegatie over te vragen.
Haig had als gast van het NAVO-
parlement zijn licht over de
problemen van het Atlantisch
bondgenootschap laten schijnen.
Hij bleek daarbij zijn eigen me
ning niet onder stoelen of banken
te steken. Volgens Haig zou het
wel eens een fout van de Ver
enigde Staten kunnen zijn ge
weest om zich uit Vietnam terug
te trekken. Hij noemde de steun
van Rusland aan Afrikaanse lan
den illegaal en suggereerde dat
het Westen China niet langer
moet „teleurstellen". De generaal
bleek dus duidelijk partij te trek
ken voor de „haviken" in het
bondgenootschap. Joep de Boer
wilde weten of hij daarmee zijn
eigen mening gaf of namens de
NAVO als zodanig meende te
spreken.
„Ik zal u een vaag antwoord geven
op een vage vraag", zei Haig ge
pikeerd. „Wat ik gezegd heb kunt
u terugvinden in talloze NAVO-
documenten". Op een later ge
houden persconferentie zei Haig
echter toch alleen namens zich-
zelf gesproken te hebben.
De Nederlandse regering heeft vo
rig jaar mei officieel bij de NAVO
geprotesteerd tegen de politieke
uitspraken waar de NAVO-topfi-
guren zich nogal eens aan te bui
ten gaan. Het blijkt niet veel te
helpen, want zelfs NAVO-secre-
tans Joseph Luns zat deze week
op het scherp van de snede. Hij
suggereerde dat de Nederlandse
pers zijn woorden nogal eens zou
verdraaien. Intussen blijken de
Nederlandse standpunten over
ontwapening en met name over
de neutronenbom maar nauwe
lijks door te klinken.
„Ik vond dat ik daar meteen op
moest reageren", zei De Boer
achteraf. Overigens meent het
CDA-Tweede-Kamerlid dat Haig
best zijn persoonlijke opvattin
gen zou mogen geven, „maar dan
moet dat wel duidelijk zijn".
De opvattingen van de Nederland
se delegatie bleven al met al de
stem van een roepende in de
woestijn van de koude oorlog.
Vooral de Amerikaanse presi
dentskandidaat senator Jackson
probeerde de NAVO-assemblee
voor het karretje van zijn op de
koude oorlog geënte verkie
zingscampagne te spannen. Met
veel drukte over de „verschrik
kelijke Russische dreiging" wil
de Jackson het parlement doen
geloven dat ondertekening van
het tweede SALT-ontwape-
ningsakkoord een verzwakking
van het Westen zou beteke-
De belangrijkste tegenstander van
de senator was de Nederlander
Klaas G. de Vries (PvdA). Tegen
over de emotionele aanpak van
Jackson stelde De Vries de nuch
tere feiten. Zijn conclusie was dat
juist het niet-ondertekenen van
het tweede SALT-verdrag een
gevaar voor de vrede zou zij n.
De overgrote meerderheid stemde
ten slotte voor de resolutie voor
een „evenwichtig en controleer
baar" SALT-akkoord.
Sowjet-Unie
roept op tot
versterking
MOSKOU (UPI) - De Sowjet-Unie
heeft de landen van het Pact van
Warschau gisteren opgeroepen te
streven naar een versterking, van
het defensiepotentieel. Dit is
noodzakelijk in verband met de
toenemende bewapening van de
NAVO-lidstaten.
Waarnemers zagen de verklaring
als een reactie op het standpunt
van de Roemeense president Ni-
colae Ceausescu die afgelopen
zaterdag kritiek leverde op de
plannen van zowel de NAVO als
het Warschau-Pact om de militai
re uitgaven te verhogen.
Volgens de nieuwe plannen krijgt
elke politieke partij die bij de
verkiezingen vijf of meer zetels in
het parlement behaalt, het recht
op een vertegenwoordiger in het
kabinet. In totaal zal het nieuwe
Rhodesische parlement volgend
jaar 100 zetels tellen. Daarvan zijn
er 28 al bijvoorbaat gereserveerd
voor blanken.
Smith zei gisteren dat een regering
van nationale eenheid verplicht
zal zijn voor minstens een parle
mentaire zittingsperiode of voor
vijfjaar, afhankelijk van wat het
langste duurt.
Gisteren werd voorts besloten dat
het land zal worden verdeeld in
acht kiesdistricten. Het aantal
inwoners van een district bepaalt
het aantal afgevaardigden naar
het parlement. Het westelijke
deel van Rhodesië, dat voorna
melijk wordt bewoond door le
den van de Ndebele-stam, krijgt
in totaal 10 zetels. De Rhodesi
sche leiders komen daarmee
deels tegemoet aan de eis van de
hoofden van de Ndebele-stam,
die de helft van de 72 zwarte ze
tels in het parlement hebben op
geëist.
Ten derde werd besloten dat er "re
gionale autoriteiten" zullen ko
men na de verkiezingen die het
dagelijks bestuur over hun "ge
meenschappen" op zich zullen
nemen. Daarmee is vooreen dee
tegemoet gekomen aan rechtse
blanken die een federaal systeem
hadden geëist dat hun in staat zou
stellen hun etnische belangen te
beschermen.
De Rhodesische regering herhaal
de gisteren haar bedoeling alle
discriminatie van zwarten af te
schaffen. De zwarte meerderheid
heeft dit diverse malen geëist.
Waarnemers zeiden gisteren dat de
nieuwe regeling de mogelijkheid
in zich bergt dat de blanke Rho-
desiërs ook na de verkiezingen de
grootste partij in het parlement
zullen vormen. Zij wezen er
daarbij op dat de blanken gega
randeerd 28 zetels hebben, terwijl
de overige 72 moeten worden ge
deeld door de drie zwarte partijen
die deelnemen aan de verkiezin
gen.
n een eerder plan werd met geen
woord gerept over het opnemen
van leden van oppositiepartijen
SALISBURY (Reuter/UPI)-Na de algemene verkiezingen
van 20 april volgend jaar, zal er in Rhodesië een regering
van nationale eenheid worden gevormd. Dit heeft de
gemengde overgangsregering van premier Ian Smith in
Salisbury bekendgemaakt. Een dergelijke coalitie is
noodzakelijk, aldus Smith, "om de politieke stabiliteit
te verzekeren".
uit het parlement in de nieuwe
regering. Krachtens dat plan zou
de partij die de verkiezingen won,
zelf een kabinet hebben mogen
Carter blijft
vechten tegen
de inflatie
WASHINGTON (UPI) - "Als ik
moest kiezen tussen het opgeven
van de strijd tegen de inflatie of
het niet herkozen worden, zou ik
tegen de inflatie blijven strijden"
Dit zei president Carter gisteren
op een door de radio uitgezonden
persconferentie.
Hij verwacht dat de inflatie in toom
kan worden gehouden en vervol
gens kan worden verminderd. In
de eerste tien maanden van dit
jaar zijn de prijzen op jaarbasis
giet 9,5 procent gestegen. Het
doel van de regering is, het infla-
t iepercentage in 1979 terug te
brengen tot tussen de 6 en 6,5
procent, een cijfer dat door de
meeste economen vrijwel on
haalbaar wordt geacht.
De Amerikaanse president zei dat
hij het militaire budget voor het
komende fiscale jaar wil verho
gen. Hij wil de kernbewapening
op zodanig peil houden, dat een
aanvaller voldoende afgeschrikt
wordt. "Het is bij het Amerikaan
se volk en in de rest van de wereld
bekend, dat een aanval op ons tot
gevolg zal hebben, dat het aan
vallende land door grote vernie
ling zal worden getroffen", aldus
Carter.
Carter zei ietwat teleurgesteld te
zijn over de langzame voortgang
van de Egyptisch-Israëlische on
derhandelingen. maar dat hij ge
looft in uiteindelijk succes, om
dat de twee landen en volken
vrede willen.
CAIRO (Reuter) - President
Sadat van Egypte zal niet naar
Oslo reizen om daar op 10 de
cember zijn deel van de No-
bel-prijs voor de vrede in
ontvangst te nemen die hem
en premier Begin van Israël is
verleend.
Naar het persbureau van het
Midden-Oosten gisteravond
meldde, zendt Sadat zijn as
sistent Sajed Marei. Het pers
bureau noemde geen reden,
maar men meent aan dat het
besluit gebaseerd is op de
overtuiging dat eén Israëli-
sche-Egyptische vredesver
drag dan nog niet zal zijn ge
tekend.
Vorige week zaterdag zei Sadat
nog niet te hebben besloten of
hij naar Oslo zou gaan. Op een
vraag of dat zou afhangen van
de vredesonderhandelingen
zei hij: "Misschien, maar in
zeer geringe mate"
Premier Begin van Israël heeft
gisteren een brief ontvangen
van president Sadat. Hij
kreeg deze uit handen van de
gezant van president Carter,
Robert Byrd, de Democrati
sche senaatsleider, die de
hoofdsteden in het Midden-
Oosten afreist in een poging
het vredesoverleg tussen
Egypte en Israël dat vlak voor
het sluiten van een akkoord
stokte weer op gang te bren
gen.
Over de inhoud van de brief
werd niets meegedeeld. Israël
blijft bij zijn eis dat een toe
komstig vredesverdrag met
Egypte voorrang moet heb
ben op verplichtingen die
Egypte eerder ten opzichte
van andere Arabische landen
is aangegaan, zo hebben Is
raëlische functionarissen gis
teren gezegd.
Maar Israël is misschein bereid
tot een compromis over de
tweede kwestie de de vredes
onderhandelingen laat stok
ken, de Egyptische eis dat het
voorgestelde verdrag gekop
peld moet worden aan een
toekomstige regeling voor
zelfbeschikking van de Ara
bieren op de westoever van de
Jordaan en de strook van Ga
za, zeiden zij.
Een van de functionarissen zei
dat premier Chalil van Egypte
aan Carter wil uitleggen
waarom Egypte opeens arti
kel zes van de overeenkomst
van Camp David over de
kwestie wil veranderen.
ADVERTENTIE
Ron de Man, autojournalist,
draagt een bril van
Nieuwe Rijn 62, Leiden. Tel.071-124108
WEETALLES
VAN BRILLEN ÉN
SPECIALIST VOOR
KONTAKTLENZEN.
De roep om drastische maatregelen Als gevolg
te nemen om de aanwassende de goed
stroom vluchtelingen uit Viet
nam te stoppen wordt steeds lui
der in Maleisië. In het parlement
is voorgesteld om in de Maleisi
sche kustwateren mijnen te leg
gen als er geen oplossing wordt
gevonden voor het escalerende
vluchtelingenprobleem. Maar
niemand gelooft dat de regering
dit nogal rigoureuze voorstel se
rieus zal nemen, hoewel zij zich
ernstige zorgen maakt over de
toenemende vijandigheid van de
bevolking jegens de Vietnamese
vluchtelingen. Steeds vaker ge
beurt het dat de vluchtelingen
met stenen worden bekogeld en
mishandeld door woedende dor
pelingen die op deze manier ui
ting geven aan hun boosheid over
de prijsverhogingen.
n de koopwoede van
hun centen zittende
Vietnamezen zijn de prijzen van
levensmiddelen fors gestegen.
Voor een pak beschuit dat ge
woonlijk 60 cent kost moeten de
Maleisiërs nu 6 gulden betalen.
En de verhalen dat in de inge
wanden van vissen resten van
verdronken Vietnamese vluch
telingen zijn aangetroffen, het
geen tot gevolg heeft dat nie
mand meer vis eet, maakt de vij
andigheid jegens de Vietname
zen alleen maar groter.
Politie en leger, die langs de hele
oostkust zijn gestationeerd, heb
ben handen vol werk om de Viet
namezen tegen de dorpelingen te
beschermen. En terwijl de rege
ring al het mogelijke doet om de
stroom bootmensen, zoals deze
Vietnamezen ook worden ge
noemd, in te dammen, is vandaag
in Koeala Loempoer bekendge
maakt dat vanuit Hong Kong
opererende syndicaten al enige
tijd een regelmatige pendeldienst
onderhouden tussen de Vietna
mese en Maleisische kust.
Vrachtschepen varen langs de
Vietnamese kust om de goed be
talende vluchtelingen op te pik
ken, die naar een bepaald punt in
de Zuidchinese Zee worden ge
bracht, waar zij op kleinere boten
overstappen.
In de afgelopen dagen zijn op deze
manier zo'n twintig tot dertig bo
ten met vluchtelingen naar de
oostkust van Maleisië gediri
geerd. Deze boten, zo is gebleken,
zijn splinternieuw en gebouwd in
Hongkong.
Maleisië heeft nu in totaal over de
40.000 vluchtelingen uit Vietnam,
en men vreest dat als er niets té
gen gedaan wordt Maleisië tegen
de kerstdagen opgescheept zal
zitten met 50.000 Vietnamezen.
Deze invasie van vluchtelingen
heeft ver strekkende gevolgen
voor Maleisië's sociale en eco
nomische ontwikkeling, zo ver
klaarde de minister van onder
wijs, Datuk Musa. Ook de veilig
heid van het land komt erdoor in
gevaar, zo zei hij, doelend op de
vondst van wapens onder de
vluchtelingen, onder wie zich
communistische infiltranten
zouden bevinden. Musa vertrekt
binnenkort naar de Verenigde
Staten om met de Amerikaanse
regering over het vluchtelingen
probleem te spreken.
