China streeft
naar contacten
met de NAVO
Ohira volgt
Foekoeda op
Verklaringen van Newton in proces Thorpe
Burgemeester
en wethouder
van San
Francisco
vermoord
Hulp aan
Sahel
verloopt
moeizaam
.."jir. li
Japanse
premier
lijdt
nederlaag
Lomé-landen willen
geen controle EG
graag kip
mvjn
ideaal.
DINSDAG 28 NOVEMBER 1978
PEKING (AFP) - Vice-premier
Teng Hsiao-ping van China heeft
gisteren in een vraaggesprek met
een verslaggever van de 'Was
hington Post' met nadruk ont-
kend dat hij binnenkort tot pre
mier zal worden benoemd.
De huidige Chines premier is Hoea
Koeo-feng die ook voorzitter van
de Chinese communistische par
tij is.
Teng verdedigde in het interview
wijlen Mao Tse-toeng. Zonder
hem, zo zei hij, zou het nieuwe
China niet bestaan hebben. Teng
gaf voorts te kennen dat maar
schalk Peng Teh-hoeai, cfe voor
malige minister van defensie die
in 1959 door Mao de laan werd
uitgestuurd omdat hij zich verzet
had tegen diens economische
politiek, gerehabiliteerd zal wor
den. Peng Teh-hoeai, aldus
Teng,is voor 60 percent en voor 40
percent fout.' De afgezette minis
ter van defensie werd destijds
opgevolgd door Lin Piao, de 'ver
rader' die bij een vliegtuigonge
luk omgekomen zou zijn.
Toen de Amerikaanse journalist
Teng wees op de loftuitingen aan
zijn adres op de muurkranten in
Peking, reageerde deze met de
ópmerking dat hij hiermee niel
akkoord kon gaan. Ook ik, zo zei
hij glimlachend, ben voor 60 per
cent goed en voor 40 percent fout.
Teng wilde niet ingaan op de mo
gelijkheid tot rehabilitatie van de
voormalige president van China,
Lioe Sjao-tsjie die op muurkran
ten werd geëist in verband met
zijn ervaring en verdiensten en
het mogelijke voordeel dat China
van deze ervaring kan hebben.
Teng keurde de jonge muurkran-
tenactie overigens wel goed. Wat
het volk doet dat is welgedaan, zo
zei hij. Maar hij wees er wel op dat
sommige in die kranten weerge
geven meningen onjuist zijn, ir
het bijzonder die over de beteke
nis van Mao.
Vice-premier Teng zei dat hij van-
wege zijn leeftijd niet was inge
gaan op het aanbod premier te
worden. In het vraaggesprek met
de Amerikaanse verslaggever
had hij gezegd dat hij omdat hij in
de zeventig is, te oud voor het
premierschap is en dat hij zijn
energie wil wijden aan het mo-
d ern iseringsplan.
Teng zei dat er geen verschillen van
mening tussen hem en voorzitter
Hoea bestonden.
Gisteravond was er een mars door
Peking waaraan ongeveer 3.000
mensen deelnamen die zongen
"Chinese democratie, lang leve
de democratie". Daarop volgde
een bizarre massabijeenkomst
voor de belangrijkste plaats waar
muurkranten opgehangen wor
den.
De Ethiopische leider Mengistoe
Haile Mariam heeft gisteren tij
dens een diner in Oost-Berlijn
China beschuldigd van samen
werking met Zuid-Afrika om de
Afrikaanse bevrijdingsbewegin
gen te ondermijnen. Volgens
hem stelt Peking zich op als een
vijand van de bevrijdingsbewe
gingen in Azië. Zuid-Amerika en
Afrika.
Minderheid vóór terughoudendheid
Carstens
getipt
als
nieuwe
LISSABON (ANP) - Het Chinese streven naar militaire
samenwerking met het Westen komt ook tot uiting in
contacten met de NAVO.
De militaire attaché van de Chinese ambassade in Brus
sel heeft de secretaris-generaal van het NAVO-parle-
ment, Deshormes, benaderd voor het uitwisselen van V
informatie.
president
Duitsland
BONN (GPD) - De voorzitter van
de Bondsdag, Karl Carstens, is
gisteren door zijn partij (CDU)
kandidaat gesteld voor het
Bondspresideritschap. Vórige
week had de zusterpartij 'CSU'dit
al gedaan.
Op 23 mei 1979 loopt de vijfjarige
ambtstermijn van het huidige
Westduitse staatshoofd Walter
Scheel (FDP) af. De SPD-FDP-
coalitie is vóór herverkiezing van
Scheel. Omdat de CDU-CSU in
de Bondsverzameling (Bondsdag
en Bondsraad samen), die de pre
sident kiest, echter de meerder
heid heeft, is het waarschijnlijk
dat Carstens de volgende presi
dent van de Bondsrepubliek zal
zijn.
Karl Carstens is evenals Scheel lid
van de NS DAP geweest. Er loopt
tegen Carstens bovendien nog
i rechtszaak omdat het
In het NAVO-parlement, dat tot
vrijdag in Lissabon vergadert zijn
de opvattingen over China dui
delijk verdeeld. Een deel der af
gevaardigden vreest dat nauwere
samenwerking tussen China en
de westerse landen zal leiden tot
een ongewenste verslechtering
van de betrekkingen met de
Sowjet-Unie.
Een ander deel, met een verwijzing
naar de toch al weinig vriendelij
ke Oost-West betrekkingen en de
steeds verdergaande bewape
ning van het Sowjetblok, acht de
ze vrees irrelevant. Dat zij daarbij
denken aan de mogelijkheid van
grote orders voor hun wapenin
dustrie spreekt vanzelf.
Een meerderheid leek de mening te
zijn toegedaan dat indien de
aanwezigheid van een Chinese
militair in de militaire commissie
van het NAVO-parlement be
kend zou worden, met name de
onderhandelingen over weder
zijdse en evenwichtige troepen-
vermindering in centraal Europa
(MBFR) ongunstig zouden kun
nen worden beïnvloed.
SS2SÏÏS Terughoudendheid
ger heeft beweerd dat hij
officiële commissie, die de zaak
van de spion Guillaume onder
zocht, niet de waarheid heeft ge
sproken.
BRUSSEL (Reuter) Meer dan twee
miljard gulden van het geld dat
internationaal aan de Sahel-lan-
den is toegezegd, kan nog niet
gebruikt worden ^doordat de
plannen voor diverse projecten
nog niet klaar zijn. Dit is gisteren
in Brussel aan de pers meege
deeld door de president van
Gambia, Dawda Jawara.
Sir Dawda zei dat een verzoek om
meer technische hulp een wel
willend gehoor heeft gevonden
bij de EG-landen.
Het NAVO-parlement, bestaande
uit parlementariërs uit de vijftien
landen van het bondgenoot
schap, heeft gisteren in Lissabon
het rapport van het tweede ka
merlid Klaas de Vries (PvdA) niet
goed- of afgekeurd, maar voor
kennisgeving aangenomen.
Tot grote teleurstelling van De
Vries bleek een meerderheid van
de militaire commissie van oor
deel dat de neutronenbom wel
degelijk het afschrikwekkend
vermogen van het bondgenoot
schap kan vergroten. Zij was het
evenmin met hem eens dat met
de verkoop van militair materieel
aan China de grootste terughou
dendheid moet worden betracht.
Teneinde te voorkomen dat zijn
rapport, evenals dat van zijn frac
tiegenoot Piet Dankert vorig jaar,
zou worden verworpen, stemde
De Vries in met toevoegingen aan
zijn conclusies waaruit blijkt dat
een meerderheid van de commis
sie een andere opvatting is toege
daan.
Volgens De Vries is China, met zijn
politieke en sociale systeem dat
volkomen afwijkt van de Wester
se democratie, niet een natuurlijk
bondgenoot van het Westen. Een
meerderheid van de commissie
was echter niet bereid met zó veel
woorden te zeggen dat de Sowjet-
Unie als laatste het woord moet
hebben over het soort wapens dat
landen als Engeland en Frankrijk
aan China kunnen leveren. Zij
verwierp een door het kamerlid
voorgesteld verzoek aan de rege
ringen van de NAVO-landen,
China geen wapens te leveren die
door de Sowjet-Unie als een di
recte bedreiging van haar veilig
heid worden beschouwd.
Wapenverkoop
Met name Franse en Engelse af
gevaardigden hebben te kennen
gegeven dat zij niet zullen in
stemmen met een uitspraak die
de Sowjet-Unie het laatste woord
geeft over wat aan China mag
worden geleverd, China heeft
Engeland benaderd over vlieg
tuigen en vliegtuigmotoren, en
Frankrijk over raketten.
Ten tijde van het bezoek van
staatsecretaris Beyen aan China
werd in gezaghebbende kringen
in Peking informeel te verstaan
gegeven dat China eventueel be
reid is ook defensiematerieel in
Nederland te kopen. Het ligt voor
de hand, dat men hierbij in de
eerste plaats denkt aan hoog
waardige optische, radar- en tele-
communicatie-apparatuur van
bijv. De Oude Delft en Holland
Signaal. De Westduitsers leveren
in beginsel slechts militair mate
rieel aan andere NAVO-landen.
Volgens het door De Vries opge
stelde rapport bestaat er geen
overeenstemming over een ge
meenschappelijk westers China-
beleid. De Chinees-Russische
spanning is van ongunstige in
vloed op de Oost-West betrek
kingen en vormt een bedreiging
van de wereldvrede. Daarom
moet het westerse antwoord op
de recente Chinese initiatieven
voorzichtig en verantwoordelijk
zijn, vooral waar het de mogelijke
verkoop van wapens betreft.
Een boeket bloemen en een middagkrant werden achtergelaten op de
trappen van het stadhuis in San Francisco, waar de burgemeester van die
stad en een wethouder door een voormalige wethouder werden vermoord
ADVERTENTIE
De Guiringaud
gaat aftreden
BONN (Reuter/DPA) - De Franse
minister van buitenlandse zaken
Louis de Guiringaud heeft gis
teravond zijn vertrek aangekon
digd. Tijdens een diner in Bonn
dat zijn Duitse ambtgenoot Gen-
scher hem aanbood, zei De Gui
ringaud: "Dit is mijn laatste be
zoek als minister van buitenland
se zaken aan de Bondshoofdstad
aan het eind van mijn ambtster
mijn waarvan ik zelf heb gewenst
dat hij begrensd zou zijn".
De Quiringaud zei niet wanneer hij
precies vertrekt.
In Franse diplomatieke kringen in
Bonn verwacht men dat Jean
Francois Poncet de Guiringaud
zal opvolgen.
WASHINGTON (GPD) - Burgemeester George Moscone van San Fran
cisco, die tot voor kort nauwe betrekkingen onderhield met James Jo
nes, leider van de sekte Tempel des Volks, is gisteren in zijn kantoor
doodgeschoten door een ontevreden wethouder. De moordenaar. Dan
White, die zichzelf bij de politie meldde, bracht ook een collega-wethou
der, Harvey Milk, om het leven.
White nam onlangs ontslag omdat hij het honorarium van zo'n 20.000
gulden ontoereikend vond, maar wilde zijn baan terug nadat vrienden
en familieleden financiële bijstand hadden beloofd. Moscone echter had
voor gisteren een persconferentie belegd teneinde bekend te maken dat
White niet zou worden herbenoemd.
Nadat White op tijd was verschenen voor een afspraak met Moscone
schoot hij deze in zijn kantoor ten stadhuize een kogel door hethoofd,
verliet het vertrek door een zijdeur en legde in het bureaucomplex van
het college van toezichthouders ook zijn collega Milk neer. Milk is er
openlijk voor uit uitgekomen te zijn.
Onmiddellijk na de aanslag dromden ontzette gemeentenaren samen bij
het stadhuis, veronderstellend dat het neerschieten van Moscone een
wraakactie was van de wraaknemende moordenaars, die volgens gedes
erteerde leden van de Tempel des Volks hoge functionarissen die zich
tegen hun leider Jones hadden gekeerd, om het leven moeten bren-
gen.
White blijkt evenwel geen banden met de Tempel te onderhouden, vol
gens de politie van San Francisco. Moscone heeft Jim Jones destijds, in
ruil voor politieke steun tijdens zijn verkiezingen, benoemd tot lid van
de huisvestingscommissie.
De ingangen van het stadhuis an San Francisco zijn beveiligd met metaal
detectors en bewakingspersoneel, dat iedere bezoeker visiteert. Leden
van het college van wethouders behoefden zich niet aan dit onderzoek te
onderwerpen.
■k De nieuwe Japanse premier Ma-
sajoshi Ohira.
TOKIO (UPI)- De Japanse premier
Takeo Foekoeda heeft gisteren
een nederlaag geleden bij de
voorverkiezing voor het voorzit
terschap van regerende liberale
democratische partij, een functie,
die automatisch het premier
schap met zich meebrengt.
Foekoeda is daarop afgetreden. Bij
de telling van de uitgebrachte
stemmen blijkt Foekoeda er
472.523 gekregen te hebben. Maar
Masajoshi Ohira, een oud-minis
ter van buitenlandse zaken en
leider van een machtige groep
binnen de partij, heeft 550.891
stemmen behaald. Ohira zal Foe-
doeka nu opvolgen.
Dit resultaat is als een verrassing
gekomen. Functionarissen van
de verkiezingscampagnes had
den voorspeld, dat Foedoeka, die
in december 1976 aan de macht
kwam, de meeste stemmen zou
krijgen en Ohira een goede twee
de zou worden.
Volgens de partijreglementen moet
Foedoeka, ondanks zijn voorge
nomen aftreden, meedoen aan de
verkiezingen van vrijdag, die dan
uitsluitend gaat tussen Ohira en
Foedoeka.
Waarnemers zien Ohira's overwin
ning voor een groot deel als ge
volgvan de steun van de zijde van
de grote groep, die indirect geleid
wordt door de voormalige Japan
se premier Kakoeei Tanaka, die
thans terecht staat op beschuldi
ging van aanneming van steek
penningen van de Amerikaanse
vliegtuigfabriek Lockheed. Van
Ohira, die volgende maand de
nieuwe premier van Japan zal
worden, worden geen ingrijpen
de koerswijzigingen verwacht in
de binnenlandse en buitenlandse
politiek van Japan. Ohira ver
schilt wat stijl en temperament
betreft van zijn voorganger maar
niet in politieke richting. De af
lossing van de wacht aan de top
zal geen gevolgen hebben voor de
Japanse politiek.
Wat de accentverschillen betreft:
Ohira is, anders dan Foedoeka,
gekant tegen een versterking van
het Japanse leger. Maar evenals
zijn voorganger ziet hij het ver
drag voor wederzijdse bijstand
tussen Japan en de Verenigde
Staten als basis voor de Japanse
veiligheid. Ohira staat bekend als
voorstander van toenadering tot
China. Als minister van buiten
landse zaken in de regering-Ta-
naka bezocht hij in 1972 de Chi
nese Volksrepubliek, waarmee
Japan toen diplomatieke betrek
kingen aanknoopte.
Op economisch gebied wil Ohira
Japan meer openstellen voor
produkten uit het buitenland, om
zo tegeoet te komen aan kritiek
uit de Verenigde Staten, Europa
en de Aziatische landen.
Op mensenrechten
DEN HAAG (GPD) - De 56 ontwik
kelingslanden die in het kader
van de zogenaamde Conventie
van Lomé samenwerken met de
Europese Gemeenschap, voelen
niets voor een verwijzing naar de
mensenrechten in Lomé II, een
nieuw verdrag waarover op het
ogenblik in Brussel wordt on
derhandeld. Vooral Nederland en
Groot-Brittannië hebben zich
binnen de EG sterk gemaakt voor
een dergelijke verwijzing.
De ambassadeurs bij de EG van de
Lomè-landen waren gisteren in
Den Haag voor gesprekken met
minister van ontwikkelingssa
menwerking J. de Koning, diens
ambtgenoot van buitenlandse
zaken C. A. van der Klaauw en de
staatssecretarissen D. F. van der
Mei (buitenlandse zaken) en K. H
Beijen (economische zaken).
.,Er gaan stemmen op die zeggen
dat als wij niet akkoord gaan met
een clausule over de mensen
rechten, er geen nieuw verdrag
moet komen. In dat geval moet er
maar geen nieuw verdrag ko
men", aldus ambassadeur K. B
Asante van Ghana.
,Er is inderdaad verschil van me
ning hierover met Nederland. Ik
geef toe dat het om een belangrij
ke zaak gaat, maar die hoort niet
thuis bij de Conventie van Lomé
Er moet voor een ander forum
over worden gesproken. Lomé
gaat over economische samen
werking. We leven in een afhan
kelijke wereld, waarin we als
volwaardige partners moeten
onderhandelen. Een verplichte
clausule over de mensenrechten
in dit verdrag zou niets minder
zijn dan paternalisme", aldus
Asante, die eraan toevoegde dat
de Lomè-landen het onderling
wel degelijk eens zijn over be
scherming van de mensenrech
ten.
Overigens willen Nederland en En
geland slechts een zeer algemene
verwijzing, die het mogelijk
maakt ontwikkelingshulp stop te
zetten als er sprake is van een fla
grante schending van de men
senrechten.
m&rpW
ADVERTENTIE
LONDEN (GPD) - Andrew Newton,
voormalige piloot, verklaarde gisteren in
het vóór-proces tegen de ex-leider van
de Liberalen, Jeremy Thorpe, dat hij na
een paar mislukte pogingen om het fo
tomodel Norman Scott naar afgespro
ken ontmoetingsplaatsen te lokken, er
genoeg van had gekregen en besloot een
poging tot moord voor te wenden. Bij die
poging schoot hij de Deense dog van
Scott dood en deed toen alsof zijn pistool
ketste.
Newton, die voor deze zaak al een gevan
genisstraf van twee jaar heeft uitgezeten
vertelde de rechtbank in het plaatsje Mi-
nehead in Somerset, waar het vóór-pro
ces wordt gehouden, dat hij in eerste in
stantie benaderd was door George Dea-
kin (met Thorpe een van de vier be
klaagden), eigenaar van een gokautoma-
tenpaleis. Toen Newton belangstelling
toonde om iemand uit de weg te ruimen
tegen betaling van 50.000 gulden, vond
de eerste „zakelijke" ontmoeting plaats
op de voorbank van Deakin's auto bij
een benzinestation langs een snelver-
keersweg.
Deakin gaf Newton een mode-catalogus
waarin Scott stond afgebeeld met gege
vens over diens „lichaamsstatistieken',
twee telefoonnummers, en de naam van
het plaatsje Dunstable waar Scott zou
wonen. Newton bracht een vruchteloze
dag door in Dunstable, zocht in tele
foonboeken en zelfs het kiesregister,
maar van Scott was geen spoor te vin
den.
Ten slotte verwees Deakin de aspirant
moordenaar Newton naar de man die
opdracht had gegeven tot de liquidatie.
Dat was David Holmes (ook een van de
beklaagden), een jonge bankier in Man
chester, beschermeling van Thorpe, en
voormalig onderpenningmeester van de
Liberale Partij. Ze ontmoetten elkaar in
een Londens hotel en Newton kreeg
daar toen bij een kop koffie te horen dat
het plaatsje niet Dunstable maar Barn
stable was.
Toen Newton ten langen leste in contact
kwam met Scott, wendde hij voor de ver
tegenwoordiger te zijn van een Italiaan-
se maatschappij die hem als fotomodel
tegen een betaling van 2500 gulden wilde
engageren. Scott had er wel oren naar en
werd uitgenodigd naar het dure Royal
Garden Hotel in Londen te komen om
daarover te praten. Voor die gelegenheid
schafte Newton zich een 30 centimeter
lange beitel en een bos bloemen aan om
de beitel in te verbergen.
Scott liet het, als zo vaak, afweten en ver
scheen niet. Gevraagd hoe Newton zich
had voorgesteld Scott met die beitel te
vermoorden, zei de voormalige piloot
dat hij daar eigenlijk niet goed over had
nagedacht, maar dat hij zich vagelijk had
voorgesteld om de beitel op Schott's
schedel „krom te slaan".
Uiteindelijk kwam het daar niet van. Na
verschillende persoonlijke gesprekken
met Scott (waaruit diens verhalen voort
sproten dat Newton en hij een homosek
suele relatie zouden hebben) lokte New
ton zijn potentiële slachtoffer op een
avond naar de sombere heide van Ex-
moor. Daar zou hij het stuur van zijn auto
aan Scott hebben overgegeven. Toen
Scott uitstapte schoot Newton de Deen
se Dog neer, richtte daarna zijn pistool
op Scott en, aldus Newton, wendde voor
dat het vuurwapen ketste. Hij liet Scott
midden op de heide achter en verdween
in zijn auto in de nacht.
