Centraal loon akkoord 1979
is van
de baan
Twijfels over haalbaarheid plannen Pais
PvdA: het kabinet zal
uiteindelijk vastlopen
Cognac
I Godet
Vertroowelijk
verslag in
zaak-Aantjes
nu openbaar
Weer twee jaar geëist tegen HelVs Angels
DINSDAG 28 NOVEMBER 1978
Met betrekking tot hoger onderwijs
DEN HAAG (ANP) - Minister Pais
heeft forse kritiek uit de Kamer te
verwerken gekregen over zijn
plannen met betrekking ot het
hoger onderwijs. De minister van
onderwijs presenteerde zijn
voornemens in de nota 'hoger
onderwijs voor velen', welk stuk
gisteren tijdens een openbare
vergadering van de vaste kamer
commissie voor onderwijs werd
bediscussieerd,
j De fracties van PvdA en CDA me
nen dat verwezenlijking van de
plannen binnen twee jaar, zoals
de regering zich dat voorstelt,
onmogelijk is.
PvdA-woordvoerder Klein - oud
staatssecretaris van onderwijs -
zei dat met deze voorstellen een
proces op gang is gebracht waar
van geen enkel heil te verwach
ten is. Een slecht en irreëel voor
stel, waarover de betrokkenen al
een oordeel hebben geveld:
klinkklare onzin, strijdig met alle
begin- en randvoorwaarden. De
minister brengt een nota uit die
weliswaar hoger onderwijs voor
velen heet, maar waarin in feite
uitsluitend een door hem ge
wenst model ter discussie wordt
gesteld (en waarmee het feitelijk
beleid, namelijk de invoering van
de herprogrammering, op de
tocht komt te staan. Dit gaat de
.mogelijkheden van universitei
ten en hogescholen te boven
meent Klein.
CDA-woordvoerder Beinema
merkte op dat velen in de wereld
van het hoger onderwijs de plan
nen van de minister niet alleen als
abrupt zien, maar de verwezen
lijking binnen twee jaar ook on
mogelijk, dan wel uiterst onge
wenst, achten.
Hiaten
Het CDA meent dat de hiaten en
onduidelijkheden in de nota bin
nen het daarvoor onmisbare
overleg niet binnen twee jaar
kunnen worden aangevuld, op
gehelderd en geregeld. Vandaar
zijn mening dat het totaal van
min of meer ingrijpende wetswij
zigingen naar aanleiding van de
nota een periode van langer dan
twee jaar zal moeten vergen. Dit
betekent, in de ogen van de CDA-
fractie, niet dat de nota op dood
spoor terecht hoeft te komen. Het
CDA ziet wel degelijk perspec
tief.
In een motie drong Beinema er op
aan voortvarend verder te wer-
kep aan de in de nota bedoelde
struktuur, met name ook door in
tensief overleg met de betrokke
nen, om tot verdere verduidelij
king en, zo mogelijk, overeen
stemming te komen.
VVD-oordvoerder Dees zei wel wat
in de tweefascn-struktuur te zien.
Er wordt rekening gehouden met
nieuwe visies die zijn ontstaan en
ze kan op positieve wijze bijdra
gen tot een hoger onderwijs voor
velen, el heeft de VVD kritiek op
de onduidelijke en te onvolledige
wijze waarop de positie van het
hoger beroepsonderwijs is uit
gewerkt. Bovendien mist Dees de
zienswijze van Pais op het post
academische onderwijs.
Mertens (D'66) wilde met spoed een
beleidsnota van de minister zien
waarin een visie wordt gegeven
op de knelpunten, op de fianeiële
ruimte en op de weg naar de inte
gratie van het hoger beroepson
derwijs in het wetenschappelijk
onderwijs. Hierover diende hij
een motie in.
Een stelsel
In de nota van minister Pais wordt
voorgesteld wetenschappelijk
onderwijs en hoger beroepson
derwijs in één stelsel voor hoger
onderwijs onder te brengen en
daarnaast de verschillende pro
grammatische ontwikkelingen in
wetenschappelijk onderwijs af
zonderlijk te bevorderen. Pais
denkt aan twee fasen: een eerste
van wetenschappelijk onderwijs.
Een doctoraalopleiding met een
cursusduur van ver jaar kan het
predikaat wetenschappelijk on
derwijs dragen, vindt Pais. Daar
na volgt de tweede fase, die alleen
op basis van een doctoraaloplei
ding en selectie kan worden ge
volgd. De minister zou de be
voegdheid moeten hebben jaar
lijks, na overleg met het weten
schappelijk onderwijs het aantal
plaatsen in de tweede fase vast te
stellen.
Wat de eerste fase betreft zal nog
voor lange tijd een toelatingsbe
perking nodig zijn voor met name
de medische studierichting en de
studierichting farmacie. Zonder
meer doorgaan met de herpro
grammering biedt onvoldoende
perspectief.
Minister Pais zei gistermiddag dat
de invalshoek tot de problema
tiek van het wetenschappelijk
onderwijs in het verleden wel wat
al te nationaal - Pais noemde het
'provinciaal' - is gekozen.
Wat de lengte van de studieduur be
treft slaat Nederland, in vergelij
king met het buitenland, niet het
meest gunstige figuur. De kosten
per student zijn in ons land aan de
hoge kant, ook al vanwege de niet
schriele honorering van de do
centen, terwijl het aantal disser
taties waartoe het doctoraal exa
men in Nederland leidt ronduit
gering genoemd kan worden.
Tot de barrières die op de weg naar
een. geïntegreerd wetenschap
pelijk onderwijs genomen moe
ten worden rekent de minister
- een nieuw op te zette wettelijk
stelsel voor het hoger beroeps
onderwijs
- het ingediende wetsontwerp ten
aanzien van de wederzijdse door
stroming,
- het bevorderen van samenwer
kingsprojecten,
- voorbereiding open universiteit,
- het wegnemen van moeilijkheden
bij het uitwisselen van docenten
en studenten,
- stappen naar harmonisatie van de
regelingen van bekostiging en
rechtspositie.
"Laat jonge
Surinamers
in eigen land
proefdraaien"
DEN HAAG (GPD) - Jonge Su
rinamers in ons land zouden
de mogelijkheid moeten heb
ben in hun vaderland ont
wikkelingswerk te doen in
plaats van hier in militaire
dienst te gaan. Dit is een van
de suggesties die te vinden is
in het beleidsplan voor vol
gend jaar van de stichting Te-
nasu (Terug naar Surina
me).
De vijf jaar oude stichting Te-
nasu in Den Haag is een wel
zijnsorganisatie die de terug
keer van Surinamers naar
hun land voorbereidt. Het
komende jaar is voor Tenasu
erg belangrijk, omdat de
stichting dan van subsidiege
ver verandert.
Tot en met dit jaar was dat het
ministerie van cultuur, re
creatie en maatschappelijk
werk. Volgend jaar wordt dat
het ministerie van sociale za
ken. Samen met vertegen
woordigers van dit ministerie
en andere partijen zal Tenasu
in een nieuw op te richten
Remigratiecommissie zitting
hebben.
Een van de gevolgen van de
wisseling van subsidiegever
is, dat Tenasu een officiële
vergunning krijgt om als ar
beidsbemiddelaar te mogen
optreden, voor Surinamers in
ons land, die in Suriname
willen werken.
Dat brengt met zich mee, dat
gemakkelijker gebruik kan
worden gemaakt van moge
lijkheden tot publicatie in
Nederland van vacatures in
Suriname, zo concludeert
Tenasu. Daarbij >vordt onder
meer gedacht aan de vacatu
rebank via de radio.
In het Beleidsplan voor volgend
jaar wordt een aantal aanbe
velingen gedaan om remigra
tie te vergemakkelijken. Een
daarvan is dat serieuze remi
granten de kans zouden moe
ten hebben voor een periode
van een half jaar bij een Suri
naamse werkgever „proef te
draaien".
Bevalt dat beide partijen, dan
blijft de remigrant. Gaat het
niet goed, dan zou hij naar ons
land moeten kunnen terugke
ren. Problemen daarbij zijn
dan wel de reiskosten, en de
vraag of de kandidaat-remi
grant bij zijn Nederlandse
werkgever zou kunnen te
rugkeren, als het hem in Su
riname niet bevalt.
Speciale aandacht vraagt Tena
su voor integratie van de re
migranten met de plaatselijke
bevolking. De terugkeerders
worden bepaald niet altijd
met open armen ontvangen,
zo is de ervaring.
Gemiddeld 5000 Surinamers
keren jaarlijks naar hun va
derland terug.
ADVERTENTIE
De allernieuwste koffiezetter HK
41 uit de INVENTUM kompact-se
rie. met snelfilter, dat niet nadrup-
pelt. Transparante waterbak Aan
trekkelijke kleuren. Een geschenk
van Koninklijke Fabriek Inventum.
Bilthoven.
t. b. v. Nat. Puzzelactie
„Het Gehandicapte Kind"
DEN HAAG (GPD) - Er komt geen centraal loonakkoord
voor 1979. Gisteravond heeft met name de FNV de die
avond door de regering gedane voorstellen „gewogen en
te licht bevonden", aldus voorzitter Wim Kok. Minister
Albeda (sociale zaken) zei hierover dat de argumenten die
de FNV heeft gehanteerd om de voorstellen af te wijzen
erg licht zijn, gezien de financieel-economische proble
matiek waarvoor ons land de komende jaren staat.
Volgens de kabinetsdelegatie, be
staande uit de ministers Albeda,
Andriessen (financiën). Van Aar-
denne (economische zaken) en de
staatssecretarissen De Graaf en
Hazekamp, staat het beleid van
het kabinet, neergelegd in Bestek
'81, nu weer volop overeind. Het
kabinet had de vakbeweging en
de werkgevers in de loop van de
avond toegezegd, dat het eigen ri
sico voor ziekenfondspatiënten
van f 100 bij niet-klinische hulp
en van f 10 per dag bij opname in
het ziekenhuis volledig van de
baan zou zijn, als men tot een ak
koord zou komen. Nu dit ak
koord is mislukt, wacht het kabi
net op alternatieven voor deze ei-
gen-risicobedragen van de Zie
kenfondsraad. ..Die zullen we be
studeren en kijken wat we ervan
kunnen gebruiken", zei minister
Andriessen.
Minister Albeda zei na afloop van
het gesprek in de Stichting van
de Arbeid, dat de regering de so
ciale partners een pakket had
voorgelegd, dat volgens het ka
binet de mogelijkheid voor 1979
bood een goed loonbeleid te voe
ren. In dit pakket, dat de sociale
partners direct na het begin van
het gesprek kregen uitgedeeld,
werd niet gesproken over de
doorwerking van de toeslagen in
de schaalsalarissen van de bouw-
Deze toeslagen kosten de schatkist
1,5 miljard meer aan verhogingen
van het minimumloon, sociale
uitkeringen en ambtenarensala
rissen. Met name de FNV hield
zonder meer vast aan de eis dat
die doorwerking moest plaats
hebben. Bovendien eisten FNV
en CNV, dat de „korting" van een
half procent op de sociale uitke
ringen en het minimumloon niet
moesten doorgaan per 1 januari.
Hiervoor had het kabinet vorige
week bij de Tweede Kamer een
wetsvoorstel ingediend.
In het pakket deed het kabinet gis
teravond nu voorstellen tot nade
re studie In afwachting daarvan
zou geen half procent behoeven
te worden ingeleverd, maar een
lager percentage bij de laagste
uitkeringen, groeiend naarmate
de uitkering zou stijgen. Ook dit
werd door de vakbeweging on
aanvaardbaar genoemd.
Een van de belangrijkste punten
waarop het overleg kapot liep
was de door de FNV geeiste ar
beidstijdverkorting. In het stuk
dat het kabinet had aangeboden,
stond dat in een periode van drie
jaren geleidelijk korter gewerkt
zou kunnen gaan worden, maar
dat dit geen kosten met zich mee
zou mogen brengen. Dit bete
kende, dat arbeidstijdverkorting
per dag mogelijk zou zijn, als de
vakbeweging daarvoor de kosten
voor haar rekening zou ne-
„De FNV heeft problemen met de
arbeidstijdverkorting, maar de
argumenten die men hanteert,
zijn zo lek als een mandje", zei
een geërgerde minister na afloop.
Wim Kok daarentegen beschul
digde de minister, dat er weer
formuleringen in het stuk ston
den die voor meerdere uitleg vat
baar waren. „Het kabinet heeft
met het stuk wezenlijk niets
nieuws op tafel gelegd", zei
hij.
Ook zei Kok, dat een structurele op
trekking van het minimumloon,
zoals werd bepleit door de FNV,
door het kabinet naast zich neer
werd gelegd. „In plaats daarvan
wordt in het stuk voorgesteld
geen extra verhoging van het mi
nimumloon te doen plaatsheb
ben", aldus Kok. Over het stand
punt van het kabinet dat arbeids
tijdverkorting niet tot kosten
verhoging mag leiden, zei Kok
dat dit onaanvaardbaar is voor de
sterke bedrijfstakken en bedrij-
Minister Albeda vond het onbe
grijpelijk dat de vakbeweging
bleef vasthouden aan de door
werking van de bouw-cao. „Voor
de bouwvakkers zelf heeft dit
geen wezenlijke betekenis gehad
De vakbeweging houdt vast aan
een formele zaak", aldus de mi
nister, die zei dat in de huidige
financieel-economische situatie
het kabinet zich door die affaire
met de bouw-cao geen strop van
anderhalf miljard kan veroorlo
ven. Sprekend over de korting
van een half procent op de sociale
uitkeringen, zei de minister nog,
dat het ingediende wetsvoorstel
door het kabinet in het parlement
verdedigd zal worden.
Werkgeversvoorzitter Van Veen zei
het te betreuren, dat het niet mo
gelijk was gebleken tot overeen
stemming te komen. Pcrquin, de
voorzitter van het middenstand,
zei dat nu er in de bedrijfstakken
onderhandeld gaat worden over
het te voeren arbeidsvoorwaar
denbeleid de middenstand daar
van de dupe zal worden, omdat er
volgens hem toch wel kostenver
hogende maatregelen zullen uit
rollen.
De werkgevers zagen als enig posi
tief punt, dat men wel had beslo
ten om te proberen in twee jaar
tijds gezamenlijk de openstaande
100.000 vacatures terug te bren
gen tot 50.000. „We gaan in de
Stichting van de Arbeid bekijken
of we daarvoor instrumenten
kunnen vinden", zo zei Van Veen.
Hij zei dat hij liever geen centraal
akkoord had dan èèn met lekken.
„De vakbeweging heeft een ak
koord zonder die lekken niet
willen accepteren", zei Van
Veen.
De regering stelde gisteren voor,
dat in het voorjaar van 1979 de
sociale partners al overleg zou
den gaan voeren over het in 1980
te voeren arbeidsvoorwaarden
beleid. Door Het mislukken van
het overleg gisteravond is dit - al
thans voorlopig - ook van de
baan. De vakbonden zullen nu
hun eisenpakketten gaan samen
stellen. waarna per bedrijfstak en
per bedrijf het cao-overleg gaat
beginnen.
Staatssecretaris De Graaf (links) en de ministers Van Aardenne (tweede van links) en Albeda (tweede van
rechts) in druk overleg gewikkeld voor aanvang van de islukte besprekingen met vakbeweging en werkgevers
Algemene beschouwingen in Senaat
DEN HAAG (GPD) - Alleen een
herverdeling van werk kan een zo
groot mogelijke werkgelegen
heid verzekeren. Daarbij moet de
nadruk vallen op maatregelen als
vervroegde uittreding, de invoe
ring van deel-arbeid, een sterke
herverdeling van inkomens en
het gebruiken van de daardoor
vrijkomende gelden voor het
scheppen van werk in onderwijs,
gezondheidssector en het sociaal
werk.
Dat stelde de voorzitter van de
PvdA-fractie in de Eerste Kamer,
drs. A. Vermeer, vanochtend in
de Eerste Kamer aan het begin
van de algemene beschouwingen
over de Miljoenennota 1979 en
Bestek '81, het ombuigingsplan
van het kabinet-Van Agt.
De middelen die het kabinet heeft
gekozen, zullen het doel van de
grotere werkgelegenheid volgens
Vermeer niet dichterbij brengen.
Ze sluiten niet aan bij de ontwik
kelingen in de samenleving en
zullen daarop uiteindelijk vast
lopen. Volgens de PvdA-fractie-
leider kiest het kabinet in Bestek
'81 voor korte-termijnmaatrege-
len ter bestrijding van een blij
vend probleem.
CDA
CDA-fractievoorzitter dr. J. Van
Hulst zei dat zijn fractie het kabi
net „kritische steun" zal geven.
Hij verweet de oppositie de zware
wapens niet te schuwen en sprak
zelfs van een „kreten-kritiek"
wanneer gezegd wordt dat door
dit kabinet de zwakken in de sa
menleving kapot gemaakt wor
den.
Van Hulst noemde het beleid zoals
aangegeven in Bestek '81 ver
antwoord. Maar anderzijds achtte
hij de maatregelen uit Bestek '81
wel teveel in algemene termen
gesteld en nogal optimistisch,
wanneer gezegd wordt dat zij een
onmisbare bijdrage leveren aan
de bestrijding van de werkloos
heid. Van Hulst zei de verbete
ring van de positie van het be
drijfsleven in eerste instantie te
willen zien als een middel om
geen arbeidsplaatsen verloren te
laten gaan.
VVD
WD-fractievoorzitter Haya van
Someren-Downer zei vol lof te
zijn over het kabinet, dat zich te
genover de polariserende opposi
tie zo beheerst opstelt en steeds
weer tot gesprek bereid is. De
WD-fractieleidster hield op
nieuw een pleidooi voor een „na
tionaal kabinet", een kabinet op
een zo breed mogelijke basis.
Juist nu de overheid zoveel goe
deren en diensten te verdelen
heeft, is 'een zo groot mogelijke
overeenstemming vereist. De
WD-leidster ging vooral in op
een groot aantal niet-materiele
aspecten uit het regeringsbeleid.
Zo zette zij zich af tegen degenen
die te graag het gezin tot hoek
steen van de samenleving willen
maken. Maar op ethische gron-
ADVERTENTIE
Rijk, warm, geurig.
den mag men niet bij voorbaat
dat gezin hoger stellen dan ande
re samenlevingsvormen. Als
voorbeeld noemde zij de voor de
WD verwerpelijke NS-gezins-
kaart, die niet vc
nenden geldt.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) - Ir. Leo
Troost uit Aerdenhout heeft
gisteren in een mededeling
aan Kamervoorzitter Vonde
ling de vertrouwelijkheid op
geheven van het verslag van
zijn gesprek met dr. De Jong
en zijn medewerker Van der
Leeuw van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie.
Troost's naam komt enkele
malen voor in het verslag van
het RIOD over "enkele ge
dragingen van mr. Willem
Aantjes gedurende de perio
de van de Duitse bezetting,
1940-1945".
Het nu openbaar gemaakte ver
slag toevat ook een brief van
Troost aan Aantjes, waarin
gevraagd wordt om een ge
sprek over diens oorlogsver
leden en ook om een verslag
van dat gesprek na afloop.
In het verslag zegt Troost Aan
tjes gevraagd te hebben
waarom hij - tijdens zijn poli
tieopleiding - niet was on
dergedoken en waarom hij zo
Duits en pro-Hitler was over
gekomen.
Mr. Aantjes vertelde mij toen -
aldus het verslag van ir.
Troost - dat hij eerlijk moest
bekennen in de periode in
Duitsland, waar hij volkomen
geïsoleerd van Nederland en
Nederlanders had geleefd,
geen illegale bladen had gele
zen en geen Engelse zender
hoorde, tenslotte behoorlijk
onder invloed van het natio-
naal-socialisme was gekomen
en daarom bij zijn opleiding
m Nederland nog niet aan on
derduiken toe was.
In het verslag van Troost wordt
ook verder ingegaan op de ge
sprekken van deze met dr. De
Jong van het RIOD. Uiteen
gezet wordt onder meer het
"waarom" van het onderzoek.
Troost concludeert dat de
RIOD-directeur hem over
tuigde "dat het voor de ge
loofwaardigheid van een de
mocratie noodzakelijk is dat
de mensen niet kopschuw
voor de politiek worden ge
maakt door het feit dat voor
aanstaande politici de hand
boven het hoofd wordt ge
houden betreffende hun ver
leden.".
"Tevens hadden jonge mensen,
die in de oorlog hun leven
voor het vaderland hadden
gegeven, niet verdiend dat
hun vaderland na de oorlog
mede zou worden geleid door
een man die in die oorlog mo
gelijk een politiek delinquent
was geweest."Over de vraag
(aan dr. De Jong) hoe de zaak
eventueel zou worden opge
lost werd hierop (op dinsdag
31 oktober, toen het "ontstel
lende nieuws" van Aantjes
lidmaatschap van de SS nog
niet bekend was) door dr. De
Jong geantwoord, dat hij "de
zaak in de persoonlijke sfeer
met mr. Aantjes zou uitpra
ten". Hierbij zou - aldus het
verslag - Aantjes, indien hij
de bezwaren niet zou kunnen
ontzenuwen, de gelegenheid
krijgen in betrekkelijk korte
tijd terug te treden uit de poli
tiek.
AMSTERDAM (ANP) - De procu
reur-generaal bij het gerechtshof
in Amsterdam, mr. H. W. P.
Remmerts de Vries, heeft giste
ren met bevestiging van een eer
der rechtbankvonnis twee jaar
gevangenisstraf geëist tegen
twee van de acht Heli's Angels
die op 1 mei jl. een 19-jarig meisje
hebben verkracht en mishandeld
in hun clubhuis aan de Amster
damse Wenckebachweg. Het
tweetal, de 25-jarige Belg Alfons
M. en de 20-jarige Tony F. uit Den
Haag is resp. verkrachting en
aanranding ten laste gelegd.
De overige zes Angels, die indertijd
eveneens tot twee jaar werden
veroordeeld zijn allen Denen.
Hun zaak wordt donderdag a.s. in
hoger beroep behandeld.
Het slachtoffer van de verkrach
ting, de 19-jarige Mercelle P. uit
Amsterdam, was gisteren niet op
de zitting aanwezig omdat zulks
niet bevorderlijk werd geacht
voor haar psychisch welzijn. Vol
gens haar zeggen is zij op 1 mei jl.
door ruwgeschat dertig Angels
sexueel misbruikt, nadat ze zich
aan het slot van een punkfeest op
de Nieuwmarkt had laten mee
nemen naar het clubhuis. Bo
vendien werd ze geschopt, gesla
gen, aan een schandpaal geklon
ken en bedolven onder urine,
braaksel en de inhoud van as
bakken.
Uitspraak 11 december
