urige werkdag: vooral een mentaliteitskwestie
PvdA wil straf
op ontduiken
van minimumloon
Korter werken inzet
van Duitse staking
Markt
berichten
19" MAANDAG 27 NOVEMBER 1978
Julia Plugge van de werkgroep
Man Vrouw Maatschappijvijf
urige werkdag is een kwestie van
mentaliteit.
AMSTERDAM (GPD) - "Het kan,
heus. Maar 't is even wennen"
Dit zei Julia Plugge, organisatie
adviseur en lid van de actiegroep
Man Vrouw Maatschappij (MVM)
op de tiende verjaardag van de
actiegroep over een werktijdver
korting tot vijf uur per dag.
MVM is hartgrondig voorstander
van herverdeling van arbeid bin
nenshuis en buitenshuis door
middel van een kortere werkdag.
De actiegroep ziet als ideaal een
maatschappij waarin iedereen
zoveel mogelijk verantwoorde
lijk is voor eigen leven en eigen
inkomen. "Het is een vreemde
zaak", vindt Julia Plugge,"dat
een vrouw de keuze voor afhan
kelijkheid moet maken als ze een
relatie met iemand wil aangaan"
De ideeën van MVM worden bij
veertig-urige werkwekers meest
al niet met open armen onvan-
gen."Het kan tóch niet", luidt
meestal de reatie. "Neem nou mij,
ik kan toch geen vijtien uur per
week gemist worden?" Aan or
ganisatie-adviseur Julia Plugge
vroeg MVM deze mythe te door
breken. "Het kan wel", was Ju
lia's conclusie. "Maar niet van
daag of morgen. Het model dat ik
uitgedacht heb, moetje ver in de
toekomst zien, we hebben een
flinke overgangsfase nodig
i ik niet precies kan voor
stellen hoe die er uit moet zien, en
hoe lang die moet duren"
Dagploegen
"In de vrije beroepen", zegt Julia
Plugge, "ligt de organisatie heel
simpel. Mensen als artsen, advo
caten enzovoort, kunnen een
voudig minder klanten nemen en
meer samenwerken. Ook voor
mensen die nu al in ploegendien
sten werken, zoals in sommige
fabrieken en in het openbaar ver
voer voorzie ik geen organisatori
sche problemen: je hoeft alleen
maar een ander rooster te maken.
Dan de dienstensector, zoals
winkels en ziekenhuizen. Die zou
in mijn ogen met twee ploegen
moeten gaan werken, zodat ze
vrij lange dagen geopend kunnen
zijn, en je de spitsuren 's morgens
voor negenen, tussen de middag
en 's middags na vijven een stuk
terugbrengt. Een soortgelijk
tweeploegensysteem zie ik func
tioneren in kantoren en fabrie
ken, zodat iedereen naast een
volledige werkdag van vijf uur,
ook nog eens een paar uur de tijd
heeft om boodschappen te doen
en naar de dokter te gaan: als je 's
morgens werkt doe je 's middags
je boodschappen en omgekeerd
Ik vermoed dat de koopavond zal
kunnen worden afgeschaft, en
dat misschien zelfs op zaterdag
de winkels dicht kunnen".
Manager
''Neem nu het voorbeeld van een
manager. Dat is bij uitstek ie
mand die meent dat hij niet ge
mist kan worden, en bij wie je dus
op heftige weerstand stuit als je
mijn ideeën lanceert. Managers
hebben meestal veel werk, en
daarom ook veel verantwoorde
lijkheid. En die verantwoorde
lijkheid voeren ze dan aan als ar
gument tegen een kortere werk
dag. Dat is natuurlijk onzin, want
als je de taken verdeelt, deel je
tegelijkertijd de verantwoorde
lijkheid. Een manager zou voor
taan dan ook niet een assistent
moeten hebben, maar in plaats
daarvan een mede-manager"
'Dat heeft meteen het voordeel dat
de boel niet in elkaar stort als hij
met vakantie gaat, of ziek wordt.
Ik denk hierbij niet aan het soort
tweelingbanen, waarbij de pro
motie van de een afhangt van het
mee-promoveren van de ander,
maar van twee zelfstandige, vol
waardige functies met een eigen
taakomschrijving. Ik heb een
flink aantal agenda's van mana
gers bestudeerd, en ik ben tot de
conclusie gekomen dat het orga
nisatorisch zonder meer mogelijk
moet zijn. Het is gewoon een
kwestie van mentaliteit"
Effecten
Julia Plugge voorzeit een groot
aantal effecten van zo'n aanpak:
om te beginnen zal er een behoef
te aan meer beroepsuitoefenaren
zijn, waar niet van de ene dag op
de andere in zal worden voorzien.
Bedrijven zullen roosters in moe
ten voeren, zullen meer admini
stratie krijgen, meer met onder
linge afspraken en overlegstruc
turen moeten werken, er zal meer
beweging in het personeelsbe
stand zijn, en de kosten zullen
stijgen. Daar staat tegenover dat
er een evenwichtiger arbeidsver
deling zal ontstaan, dat er minder
stress zal zijn, dat gebouwen en
machines op een rendabeler ma
nier gebruikt kunnen worden,
dat de mensen waarschijnlijk be
tere prestaties zullen leveren (je
hebt minder koffie- en theepau
zes, en je raakt minder vermoeid)
en dat er waarschijnlijk minder
ziekteverzuim zal zijn. Dat het
daarom nog maar de vraag is in
hoeverre de kosten zullen stijgen.
De ideeën van Julia Plugge kunnen
niet aan de werkelijkheid ge
toetst worden: nog nergens
wordt een vijf-urige werkdag ge
hanteerd. Zij kent zelfs geen en
kele collega die met dezelfde uit
gangspunten bezig is. "Mijn
ideeën zijn nog onrijp", zegt ze
dan ook zelf. "ik kan bijvoorbeeld
beslist niet overzien welke fase
we in de overgangssituatie door
zullen moeten maken. Maar ik
denk dat we er gewoon aan moe
ten beginnen, dat bedrijven en
overheidsinstellingen moeten
gaan uitzoeken hoe ze de vijfen-
twintig-uurders kunnen gaan
opvangen.
Misschien hebben de Emancipa
tiecommissie en de staatssecreta
ris van emancipatiezaken, me
vrouw Kraaijeveld, ook instru
menten om deze ideeën meer uit
te spitten. Ik denk in elk geval dat
de hele benadering maatschap
pelijk, ook bij mannen, meer
aanvaardbaar raakt. Je moet nu
zóveel in zó korte tijd, dat de be
hoefte aan arbeidsverkorting
toeneemt"
Salaris
Julia Plugge vermoedt dat we onze
extra vrije tijd niet gratis zullen
krijgen. Dit aspect heeft zij echter
niet zelf onder de loep genomen.
Ze liet het over aan econome
Marga Bruyn-Hundt, zij stelt, dat
werktijdverkorting met behoud
van volledig inkomen niet rede
lijk zou zijn. Zij ziet echter in dat
je moeilijk kunt beknibbelen op
het inkomen van een kostwinner,
tenzij de man of vrouw van die
kostwinner ook een baan zou
hebben: en dat nou juist was het
uitgangspunt van het toekomst
beeld. Het protest op die visie
bleef tijdens de MVM manifesta
tie over dit onderwerp niet uit
"Hoe moet net dan met alleen
staanden? Die gaan er echt op
achteruit".
Mevrouw Bruyn-Hundt meende
echter dat alleenstaanden tot nog
toe in feite ten onrechte een ge
zinsinkomen hadden verdiend,
en dus best een stapje terug kon
den doen. Overigens dacht zij
niet dat we al onze extra vrije
uren zelf zouden moeten betalen:
onder meer een produktiviteits-
verbetering en een daling van so
ciale premies (vanwege de lagere
ziektekosten en dergelijke) zou
den ons een steuntje in de - finan
ciële - rug kunnen geven. Haar
conclusie luidde dat de Neder
landse economie een vijf-urige
werkdag zeker zou kunnen lij
den, en dat alleen van inkomen,
macht en vrije tijd zou opleveren.
UTRECHT (ANP) - De Partij van de Arbeid wil straffen
voor werkgevers die de wet op het minimumloon ontdui
ken, dit zei het PvdA-Tweede-Kamerlid Jaap van der
Doef gistermiddag op de KWJ-manifestatie tegen onder
betaling in Utrecht. We moeten niet te veel van zo'n wet
telijke regeling verwachten, aldus Van der Doef, maar het
is goed dat wordt vastgelegd dat werknemers hun recht
kunnen halen.
WEERRAPPORTEN
van hedenmorgen 7 uur
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Mallorca
München
Oslo
Parijs
Split
sneeuwbui
licht bew
hagelbui
onbew.
onbew
licht bew
regenbui
onbew
half bew.
licht bew. 6
half bew 14
geh. bew. 5 -
Önbew 5
licht bew 10
onbew. 10
onbew. 11
onbew. 6 -6
Zurich
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
New York
Tel-Aviv
Tunis
zwaar bew. 2
zwaar bew. 19
licht bew. 14
zwaar bew. 22
Dit geldt volgens hem vooral voor
jongeren, vrouwen en buiten
landse werknemers, die het toch
al moeilijk hebben, omdat zij
vaak werken in zwakke bedrijfs
takken.
Het CDA is er voor, dat er boetes
kómen voor onderbetalende ba
zen, zo zei het CDA-Tweede-
Kamerlid Ben Bakker. Hij pleitte
LEIDEN, Veemarkt 27 nov. Totale aan
voer 2034 w.o. 1379 slachtrunderen en
655 schapen/lammeren. Prijsnoteringen
slachtvee: stieren 1ste kwal. 7,60-ƒ 8.15
per kg. gesl. gew. stieren 2de kwal.
7.20-/ 7.40, vaarzen 1ste kwal. f 7.10-ƒ
7,70, vaarzen 2de kwal. 5.756.4Ö
koeien 1st kwal. 6.80-/ 7.70, koeien 2de
kwal. f 6.80-/ 7.70, koeien 3de kwal.
5.70-/6.. worstkoeien 5.40-/ 5.60, extra
kwal. en dikbillen 9.- 14.50. Ge-
bruiksvee: schapen 170-/ 230,- per st
Lammeren 190-/ 240,-. Toelichtingen
(aanvoer, handel, prijzen): slachtrunde
ren: groot, matig, moeilijk te handhaven
schapen en lammeren: redelijk, matig,
stabiel, oude schapen hoger.
Leiden groenteveiling: andijvie 70-135
Boerenkool 46-72, prei 35-71, spruiten A
50-54, spruiten B 54-57, spruiten C
40-44, Uien 9-27, witlof 3.00, knolselderij
25-52, sla zwaar 27-58 licht, bleekselderij
14-25, selderie 8-42, paprika kg. 130-2.20
er voor dat er snel een adviesaan
vraag aan de SER wordt gedaan,
zodat de regering dan een goede
wettelijke regeling kan opstellen
Vice-voorzitter Wim Spit van de
FNV liet zich niet uit over het
strafbaar stellen van loonontdui-
king. Hij zei wel dat de FNV ach
ter de KWJ-eis staat dat duidelij
ke loonstrookjes verplicht moe
ten worden gesteld om zo werk
nemers in staat te stellen hun
loon goed te kunnen controleren
Deze eis gaat de FNV ook in het
komende arbeidsvoorwaarden
overleg stellen, aldus Spit.
Professor De Galan
.Zweeds systeem
Bij passende
arbeid50.000
meer arbeids
plaatsen
HILVERSUM (ANP) - Als de
begrippen passende arbeid en
passende werkgever ruimer
worden opgevat, kunnen
40.000 tot 50.000 vacatures
worden ingevuld. We kunnen
daarbij kijken naar het
Zweedse systeem, waarbij
werklozen verplicht worden
zich te laten omscholen of
werk te accepteren in een an
dere regio In dat land be
draagt de werkloosheid twee
procent.
Dit zei de Groningse hoogleraar
prof. C. de Galan zaterdag
middag in een radio-uitzen
ding van Tros Aktua.
Prof. De Galan zei dat hij er
geen enkel bezwaar tegen zou
hebben als werkgevers zouden
worden verplicht meer min
der geschikte werknemers in
dienst te nemen. Dat percen
tage, nu twee, zou naar vijf
procent kunnen worden ver
hoogd.
Aan werknemerskant vindt de
Groningse hoogleraar dat
werk in een andere omgeving
of in een aanverwant beroep
moet worden geaccepteerd als
blijkt dat een werkloze in ei
gen regio of in eigen beroep
binnen een halfjaar niet aan
de slag kan komen
10.50 Ned. 74
9.75 id 74
9.50 id 76-1
9.50 id 76-2
9.00 !d 75
8.75 ld 75
8.75 id 75-2
8.75 id 76-96
8.50 id 75
8.50 id 75-2
8.25 id 76-96
8.25 id 77-92
8.25 id 77-93
8.00 id 69
8.00 ld 70-95
8 00 id 71-96
8 00 id 701
8.00 ld 7011
8.00 ld 70111
8 00 id 76-91
8.00 id 77-97
8.00 id 77-87
7.75 id 71-96
7.75 id 73-98
7.75 id 77-97
7 75 id 77-92
7.50 id 69-95
7.50 id 71-96
7.50 id 72-97
7 50 id 71-81
7 50 id 78-93
7.50 id 78-88
7.20 id 72-97
7.CO id 661-91
7.00 id 6611
TOO id 69-94
108,70
107,80
105,10
106,00
104,30
103,70
103,70
103,70
102,40
102,50
102,10
101,60
101,40
101,10
99,60
99,60
99,60
102.50
101,70
101,60
100,00
99,50
101,40
98,30
98,10
98,60
98,90
97,10
96,80
96,40
97,40
97,40
99,50
6.50 id 681-93
6.50 id 6811
6.50 id 68111
6.50 id 68IV
6.25 id 66-91
6.25 id 67-92
6.00 id 67-92
5.75 id 651-90
5.75 id 6511
5.25 id 641-89
5.25 id 6411
5.00 id 64-94
4 50 id 58-83
4 50 id 59-89
4.50 id 601-85
4.50 id 6011
4.50 id 63-93
4.25 id 59-84
4 25 id 60-90
4.25 id 61-91
4.25 id 631
4.25 id 6311
4.00 id 61-86
4.00 id 62-92
3.75 id 53-93
3.50 id st. 47
3.50 id 53-83
3.50 id 56-86
3.25 id 48-98
3.25 id 50-90
3.25 id 54-94
3.25 id 55-95
3.25 id 55-85
3.00 id Grb
91,70
90,20
90,40
90,20
89,30
89,00
84,70
93,50
87,90
91,70
86,20
83,40
91,60
83,80
84,30
82,60
80,80
75,80
92,80
89,50
7 5,'70
82,50
79,10
79,10
89,50
46,20
89,20
75,00
82,00
78,30
78,50
88,20
46,20
3.00 id 37-81
3 00 id Grb46
11.00 BNG74-81
11.00 id 74-84
10.50 id 1974
9.50 id 75-82
9.50 id 74-99
9.50 id 75-85
9.50 id 76-01
9.00 id 75-00
8.75 id 70-90
8 75 id 70-95
8.75 id 75-00
8.75 id 77-02
8.50 id 70-85
8.50 id 70-95
8.50 id 73-98
8.25 id 70-85
8.25 id 70-96
8.25 id 76-01
8.00 id 69-94
8.00 id 71-96
8.00 id 72-97
8.00 id 73-79
8.00 id 75-00
7.75 id 70- 79
7.75 id 72-81
7.60 id 73-98
7.50 id 72-97
7.25 id 71-79
7.25 id 73-98
7.00 id 661-91
7.00 id 6611
95,00
93,50
104,50
112,00
104,60
102,60
106,30
105,60
109,10
104,30
104,00
103,80
103,60
104,50
102,40
102,10
102,10
101,60
10L90
99,60
99,50
99,20
100,20
100,20
97,00
96,50
99,80
94,20
95,80
95,50
95,40
104,20e
111,50
104,30
101,90
106,00
104,90
108,60
103,50
103,60
103,10
102,40
102,50
101,30
101,00
100,70
100,20
99,70
100,20
98,60
98,10
98,40
100,10
97,30
100,10
100,20
94,90
94,20
99.60
92,30
94,60
94,40
BONN (GPD) - De Westduitse ij
zer- en staalarbeiders in Noord-
rijn Westfalen, Bremen en Osna-
bruck zijn de eersten in Europa
die voor een kortere werkweek
gaan staken. De werkgevers had
den zaterdag een laatste aanbod
gedaan om de staking te voorko
men. Zij boden drie dagen meer
vakantie (tot zes weken) en een
loonsverhoging van 5 procent.
De zogeheten grote onderhande
lingscommissie van de vakbond
IG-metaal is hier niet mee ak
koord gegaan. Verkorting van de
arbeidstijd tot uiteindelijk een
35-urige werkweek overblijft,
blijft voor de vakbond de belang
rijkste eis. Dat is volgens de bond
namelijk de enige weg om de
werkloosheid goed te bestrijden
De ondernemers wijzen de arbeids
tijdverkorting fel van de hand.
Dat kost veel te veel geld (de
werknemers willen geen genoe
gen nemen met minder loon) en
de werkgevers geloven ook niet
dat eén kortere werkweek helpt
de werkloosheid te bestrijden.
De strijd wordt, daar is iedereen het
hier over eens, zeer hard. Bij de
acht speerpuntbedrijven in het
Ruhrgebied waar vanaf morgen
wordt gestaakt, werken 37.000
Wao -ers moeten
zich gaan
organiseren
AMSTERDAM (ANP) - Wao-ers
moeten eerlijk gezamenlijk met
hun positie naar buiten komen,
zich organiseren en zo de aanzet
vormen voor een nieuwe eman
cipatiebeweging. Dat is de opvat
ting van de Dienst Industriële
Samenleving van de kerken die
afgelopen zaterdag in Amster
dam bijeenkwamen.
Een kleine honderd vijftig mensen,
werkenden, niet werkenden en
wao-ers spraken op de bijeen
komst over de feiten en achter
gronden van mensen in de wao.
Zij hebben vastgesteld dat het
recht op gelijke kansen en het
recht op zelfontplooing dat aan
de wet ten grondslag ligt, niet ge
realiseerd is. In deze doelstelling
is, volgens hen, de wao mislukt.
van de in totaal 220.000 betrok
ken werknemers. Die bedrijven
zijn toeleveranciers voor de au
toindustrie. Daar wordt dan ook
nu al op arbeidstijdverkorting
gerekend. Ook de Duitse mijn
bouw zal ernstige schade lijden,
omdat de ijzer en staalindustrie
een belangrijke afnemer van ko
len is.
De ondernemers beslissen van
avond of zij het middel van de
uitsluiting zullen toepassen. Dat
houdt in dat werkgevers het recht
hebben om als antwoord op
speerpuntstakingen ook bedrij
ven te sluiten maar niet wordt ge
staakt. Zij hoeven dan geen lonen
door te betalen. Dat zal in zo'n
geval dan de vakbond moeten
doen, omdat de betrokken men
sen toch ergens van moeten le-
Beursoverzicht
Vriendelijker
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs heeft de
nieuwe beursweek rustig ingezet
Lichte vraag deed de meeste
koersen, met uitzondering van
die van de scheepvaartaandelen
stijgen.
Al met al ontstond zo een rustige en
vriendelijke stemming. Bij de in
ternationals blijft Unilever erg
goed in de markt liggen. Bij ope
ning werd f0,80 toegevoegd op
f 122. Het aandeel Kon. Olie werd
f 1 duurder op f 125,60 als gevolg
van enige vraag. Philips kon
f0,20 aantrekken tot f24,70 en
Akzo een dubbeltje tot f29,80
Voor Hoogovens blijven de uit
spraken over het vierde kwartal
nog steeds hun invloed uitoefe
nen. Nu moest het staaltfonds
f 0,30 terug tot f34,90.
De banksector was goed prijshou
dend. Er bestond amper belang
stelling voor de scheepvaartsec
tor, waar de handel vrijwel tot
stilstand kwam met als gevolg la
gere koersen.
Op de obligatiemarkt overheerste
bij uiterst kalme handel het aan
bod, waardoor de meeste koersen
naar beneden moesten. Voor de
leningen in de middellange sec
tor werd al spoedig weerstand
ondervonden, zodat volgens de
beurs deze zwakkere stemming
niet van lange duur zal zijn.
113,00
22,00
87,00
14,50
Ind. Maatsch.
IBB Kondor
Interlas
Intematio M
Inventum
Kempen Beg.
Kiene S.
Kluwer
Kon. A Volker
KBB
Land re G
Leids Wol
Macintosh
Maxw Pelr
Meneba
Metaverpa
MHV A dam
Moeara En
ld 1-10
ld 1-4
Mijnb W.
Naarden
Naeff
Nat Grondb
NBM-Bouw
Nedap
Ned Bontw
Ned Crediet
NDU
NMB
Ned Scheepshy
Nierstra.s/.
Norit
257,00
85,00
75,30
44,30
635,00
118,00
333,00
95,40
170,50
91,30
187,00
238,00
61,80
165,00
282,00
3500,00
740,00
675,00
22,30
70,00e
55,00d
31,00
421,00
103,30
57,60e
281,00
212,00e
205,00
1110,00e
107,20
43,60
65,00e
255,00
85,00
75,30
44,30
635,00
120,00
333,50
94,50
168,50
88,80
88,50
187,00
238,00
61,60
165,00
60,20
2150,00
34,00
280,00
740,00
675.00
22,90
69,50
55,60
30,50
421,00
103,30
57,80
279,00
212,00
215,50
1100,00e
109,70
43,10
65,00
Oce. v.d. Gr
OGEM Hold.
Orenstein
Otra
id eert
Palembang
Palthe
Pont Hout
Portel Fles
Proost Br.
Rademakers
Reeuw ijk
Reiss eri Co
KI VA
id. cert
Fchte Jisk
Rommelholl
Rijn-Schelde
Sarakreek
Schev Expi
Schlumberger
Schokbeton
Schuitema
Schuppen
Schuttersv
Slavenb Bank
Smit Internat
Stevin Gr
171,00
28,60
227,00
130,60
41,00
69,50
43,50
220,00
123,00
145,00
191,00
92,00
100,00a
389,00
385,00
63,50
273,00
60,30
162,70
59,00
28,60
224,00
130,50
v.d. Vliet-W
Ver Glansf.
99,00
VMF Stork
Ver. Uitg mij.
91,50
Verto eert.
Vezelverw.
Vihamij Butt
68,10
VRG Gem Be
50,50
Wegener
81,50
Wessanen c
68,00
W U Hyp.
415,00
Wolsp. Ede
89,20
Wyers
54,30
Wijk en Her
138,00
115,60
99,20
45,50
92,50
12,70
73,00
67,50
50,50
81,00
68,00
414,00
88,00
54,30
139,00e
Wereldhaven
Concentra
Europafonds
Unifonds
Chemical F
Col Growth
Dreyfus F
Fedelty E
Investors M
Japan Fund.
Lehman Corp
Madison F
Manhattan
Massachus
Oppenheimer
Technology
30,00
16,00
22,70
19,00
1,52
98,20
239,50
59,60
100,30
119,00
87,00
192,00
360,00
253,00
168,00
121,00
948,00
1180,00e
128,00
98,20
239,80
58,20
119,50
86,30
192.00
360.00
253,00
170,10e
129,50
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Alg Fondsenb
America Fnd
Asd Belegdd D
Binn Belf VG
BOG
Breevast
Converto
BUITENLANDS
GELD
•sur Pr Inv.
Holland F
!KA Belegg
179,50
181,80
512,00
132,90
136,50
118,00
509,00
90.00
68,00
53,50
95,00
129,00
102,60
95,00
111,00
131,00
176,80
178,00
181,90
512,00
132,90
395,00
132,OOd
118,00
511,00
90,00
68,10
53,50
95,00
127,50
103,00
c (100)
Amerikaanse dolli
Engelse pond
Belgische fr (100)
Duitse mark (100)
Hal lire (10 000)
Portugese esc (1
Canadese dollar
Franse fr (100)
Zwitserse fr (100)
Zweedse kroon (100)
roon (100)
:roon (100)
Oostenr sch (100)
Spaanse pes (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Jo' gosl dinar (100)
6^57 6,87
Deen.'
4*40 5,65
