DEINING
RONDOM
ZEND-
PIRAA T
„kabouter"
'-O1
Leiden: in één klap
12 illegale zenders
TROTYL.MDBiL
"We doen
meer goed
dan kwaad"
ZATERDAG 25'NOVEMBER 1978
In het wereldje van de "etherfanaten", dat wordt gevormd
door zendamateurs (in het bezit van een machtiging) en
zendpiraten (zonder machtiging), is de laatste tijd de no
dige deining ontstaan. Aanleiding voor die deining is de
felle strijd van de duizenden zendpiraten in ons land voor
vrije communicatie op de 27 Mc-band, ook wel de elf-me
terband, Burgerband of Citizenband genoemd en de ver
slechterde verhouding tussen de Vereniging voor Expe
rimentele Radio Onderzoek en de Radio Controle Dienst
(RCD) van de PTT.
Om met het eerste te beginnen. Zoals uit bijgaand verhaal overduidelijk
blijkt vindt elke rechtgeaarde zendpiraat het illegaal in de ether ver
schijnen alles behalve fout. Politie en justitie denken daar evenwel heel
anders over. Gewapend met artikel 3 van de Telegraaf en Telefoonwet,
die zegt dat het verboden is om zonder machtiging zend- en ontvangap-
paratuur in bezit te hebben, wordt een ieder die op overtreding van dit
wetsartikel wordt betrapt behandeld als een echte misdadiger. Althans
in sommige gedeelten van ons land. Neem bijvoorbeeld de Brabantse
politierechter mr. A. Nouwen die onlangs een voor de eerste keer opge-
pakte zendpiraat tot drie weken onvoorwaardelijke gevangenisstraf
veroordeelde. Een straf die veel hoger was dan wat de officier van
justitie had geëist (namelijk de gebruikelijke geldboete van 300 gulden).
Onder de piraten bracht deze rechterlijke uitspraak natuurlijk grote op-
schudding teweeg. In het blad "CB informatie" (orgaan van de in Breda
gevestigde Communicatie Band Informatie Club) verscheen de volgen-
i de reactie: "De heer Neuteboom, hoofd Opsporingsdienst Clandestiene
Zenders (OCZ) heeft eens in een interview gezegd dat 27 Mc-ers die
j werken met fabrieksapparatuur niet storen op andere frequenties.
Hooguit kan een televisie-ontvangst gestoord worden. Nu, moet men
dan behandeld worden als een misdadiger7"
Onverminderd
Terwijl de jacht op de zendpiraten onverminderd voortduurt onderzoekt
staatssecretaris Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat de mogelijkhe
den tot het vrijgeven van de burgerband, hetgeen in de meeste Europese
i landen al lang is gebeurd. Zij heeft aangekondigd nog dit jaar met een
rapport te zullen komen waarin onder meer deze materie aan de orde zal
komen. Het is dus zeer goed mogelijk dat wat op dit moment als illegaal
en soms zelfs als misdadig wordt beschouwd volgend jaar geoorloofd is.
Het nijvere speurwerk van de PTT en de huisvlijt van verschillende
politiefunctionarissen zal dan opeens gigantisch in omvang teruglopen
Voor de piraten zijn in ieder geval spannende tijden aangebroken.
Ook de gemachtigde zendamateurs wachten gespannen op wat komen
gaat. De ruim achtduizend zend- en luisteramateurs die zijn verenigd in
de Vereniging voor Experimenteel Radio Ondezoek (Veron) hebben er
via hun voorzitter Ir. Ph. J. Huis in elk geval al bij de PTT op aangedron
gen om de Burgerband niet te dicht bij één van de amateurbanden te
leggen. Zoals gezegd verkeert de verhouding tussen de Veron en de PTT
op dit moment in en beroerde staat. Oorzaak hiervan is het felle verwijt
van de Veron dat de Radio Controle Dienst van de PTT nauwelijks
overleg pleegt met de amateurverenigingen over de manier waarop vol
gend jaar de nieuwe machtigingsvoorwaarden voor zendamateurs met
een vergunning moeten worden ingevoerd. Ook vindt de Veron dat de
PTT niet streng genoeg optreedt tegen de verkoop van verboden zend
apparatuur. "Oficiéle zendamaturs krijgen vaak de schuld van wat pira
ten met in de winkel gekochte apparatuur (terwijl aan niet-machtiging-
houders niet eens mag worden verkocht) aanrichten", aldus Ir. Huis,
hoofd van Veron.
Lichte paniek
Het verkrijgen van reacties op deze aantijgingen bij de PTT blijkt een
onmogelijke zaak te zijn. Wanneer we ons in verbinding stellen met de
PTT in Den Haag en later met de heer Neuteboom van de Opsporings
dienst krijgen we de stellige indruk dat er aan de andere kant van de
I telefoonlijn een lichte paniek uitbreekt. We krijgen in ieder geval niets
anders te horen dan dat we ons maar in verbinding moeten stellen met
PTT-publiciteitsman Voogd. Voogd's reactie is de volgende: "Ik snap
niet wat jullie in hemelsnaam in deze materie zien. Van alle kanten wordt
ik opgebeld over dat gedoe rond die zendamateurs en zendpiraten. Te
gen iedereen zeg ik dat ze maar rustig het rapport van de staatssecretaris
moeten afwachten. Ik kan wel wat gaan zeggen maar dan ga ik of op
bepaalde zaken vooruitlopen of moet ik een heleboel zaken achterhou
den. Na het nodige overleg hebben we dan ook besloten om voorlopig
maar helemaal niet met de pers over deze zaken te praten"
Geheimzinnigheid troef dus bij de PTT. Of laadt men zich gewoon op voor
een vloedgolf van vragen en reacties die het rapport van de Staatssecre
taris Smit Kroes mogelijk teweeg zal brengen, is het soms een soort van
stilte voor de storm?
Q.S.L. from Dutch amateur station
mobiel,
Thanks for Q 50.
ft v \N\
i
The Netherlands
Een deel van de zendapparatuur die de Leidse politie zondag 25 juni in beslag heeft genomen. Deze
vangst, waarbij de apparatuur van de illegale stations "Colditz", "Internationaal""Badge" en
"Whisky", betekende de grootste van dit jaar in Leiden.
LEIDEN - Dit jaar zijn er in de gemeente Leiden al meer dan
dertig zend- en ontvangapparaten in beslag genomen. In alle
gevallen is er tegen de eigenaar proces-verbaal opgemaakt.
Deze score is hoger dan in voorgaande jaren en ook hoger dan
wat in andere gemeenten van gelijke grootte wordt behaald.
Volgens politie-woordvoerder Oudman komt dat niet doordat er
in Leiden intensiever wordt gespeurd naar zendpiraten dan
elders het geval is maar simpelweg omdat er in Leiden nu
eenmaal meer illegaal wordt gezonden. "Wanneer er een zend
piraat wordt opgepakt is dat bijna altijd het gevolg van een
onderzoek dat is uitgevoerd nadat er bij ons klachten zijn bin
nen gekomen over storingen op de beeldbuis", aldus de heer
Oudman.
De grootste vangst die in Leiden is gedaan leverde enkele jaren
geleden in één klap twaalf illegale zenders op. Dit jaar heeft de
politie haar grootste vangst op zondag 25 juni gedaan, er wer
den toen een zestal illegale zenders in beslag genomen als re
sultaat van enig speurwerk van de Opsporingsdienst van de
PTT. Ondanks dat men bij de Leidse politie anders wil doen
geloven staat Leiden bij de zendpiraten bekend als één van de
plaatsen waar het felst wordt geloerd op "ethervervuilers".
Volgens Tinus Bieshaar, een 27 Mc-er in hart en nieren, wordt
Leiden door de piraten uit veiligheidsoverwegingen dan ook
gemeden als de pest....
LEIDEN - "Als ik zend ben ik niel
fout... Staatssecretaris Van Hui
ten zei in juli '74 toen die wet ei
kwam: als jullie dan iets tegen el
kaar willen zeggen dan pakje de
telefoon maar. Maar dat is toch
zeker te gek om los te lopen".
Woorden van Betsy, "skipname"
(schuilnaam) van een Leidse ille
gale zendamateur, die al sinds juli
niet meerzendt omdat het hem te
link is geworden. Net als vele an
deren. Vóór de wet van Van Hui
ten had half Leiden een "bak" -
27 Mc zendapparatuur-toen je er
tenminste nog één mocht heb
ben, al mocht je er dan niet mee
zenden. Nu, als je 's avonds na
t.v.-tijd de band afluistert, hoor je
niemand meer, vertelt Betsy. Ze
zijn bang voor de opsporings
dienst van de PTT en voor de po
litie. Ze kunnen wel een bak van
een paar honderd gulden kopen,
maar ze zijn hem zo weer kwijt.
''Als ik zend ben ik niet fout"Zo
denkt iedere Zendamateur-in-
hart-en-nieren erover/'Dat van
dat storen is een kletspraatje, we
storen niet, zenden om te begin
nen niet onder t.v.-tijd, vallen
niemand lastig, helpen juist vaak
politie en burger en het enige wat
we willen is een vrije, legale bur
gerband. Als die er is, kunnen we
onze apparatuur tenminste door
de PTT laten keuren, zodat we er
helemaal zeker van kunnen zijn
dat we niet storen. Maar de PTT
ligt dwars. Ze zijn zeker bang dat
er dan helemaal niemand meer
zal zijn die de telefoon pakt."
Ondanks alles zijn er nog genoeg 27
Mc-ers die doorgaan, zich niet la
ten ontmoedigen als ze keer op
keer worden opgepakt en de
vreemdste capriolen uithalen om
uit handen van mensen met op
sporingsbevoegdheid te blijven.
Zenders, in bromfietsen inge
bouwd, met een zender verbor
gen in een kinderwagen over
straat lopen, of het meest gangba
re alternatief: mobiel zenden,
vanuit de auto. Want hun adres
sen zijn bekend: zouden ze thuis
gaan zitten zenden, dan stond er
binnen de kortste keren een po
litieagent op de stoep.
David van der Meer. hij zendt onder
de naam Kabouter, kan erover
meepraten. Hij is in drie maan
den tijd "nog maar" vier keer ge
pakt. Heeft al tien dagen huis van
bewaring en een boete van 300
gulden te pakken en moet voor de
andere drie keer nog voorkomen.
De eerste keer had hij nog een
reservebak, zodat hij een een
voudig handsetje aan de politie
kon afgeven, en de meer profes
sionele apparatuur zelf kon hou
den. Nu is )iet niet meer te doen
Door Marga Wuis
en Jaap Visser
ebak
chter de
hand te houden, het is zo hard ge
gaan.
Waarom, vraag je je af, gaat hij nog
door, het kost hem handen vol
geld.
Sport
"Aan de ene kant is het een sport
om door te gaan, maar aan de an
dere kant; we willen het vrij krij
gen. Ik blijf doorgaan tot het vrij
is, dan hebben we ons doel be
reikt, dan stop ik. Niet letterlijk
natuurlijk, maar ik zal dan zeker
niet meer zo fanatiek zijn. Het is
ook een lichte verslaving, dat is
zeker".
Zijn vriend en collega-piraat Tinus
Bieshaar, "Trotyl-Mobil" uit Den
Haag vult aan: "De sport om uit
handen van de politie te blijven is
nu groter geworden dan ooit". En
hij noemt éen Leidse politieagent
met name, een hobbyist in het
loeren op illegale zendamateurs,
noemen ze hem.
Trotyl-Mobil: "Ik kan het ook niet
laten hem goeiedag te zeggen via
de band. Hij is wel correct, maar
kan geen geintje hebben. Het
enige wat hij zegt is: jongens ga
maar een diploma halen voor een
D-machtiging. Dan kun je op de 2
meter band gaan zitten. Maar als
je twee jaar met een D-machti
ging zendt, ben je verplicht om
een C-machtiging te halen. En dat
is een heel zwaar examen, bo
vendien is de bak die je dan nodig
hebt niet te betalen en mag je al
leen maar technische gegevens
doorgeven. Als je dan een geintje
maakt kun je wel dag zeggen te
gen je bak".
Van geintjes zijn de jongens zelf
niet vies. De politie zit hen dwars,
dus pesten zij de politie. Zo riep
David van der Meer, in de weten
schap dat de politie meeluisterde,
al zijn bondgenoten eens over de
band toe dat hij naar Duitsland
zou gaan om een groot aantal
goedkope bakken op te halen.
Wie er één wilde hebben, moest
op een bepaald tijdstip maar voor
zijn deur staan.
Baksteen
Op het bewuste ogenblik zag de
hele straat zwart van de zendama
teurs, terwijl de politie, zoals Da
vid verwacht had, op de loer lag.
Hij deelde een stuk of veertig
bakken uit, en ieder ging zijns
weegs. Zodra ze de straat uit
kwamen werden ze één voor één
in politieauto's geduwd en zagen
elkaar weer op het bureau. De
politie dacht een goeie vangst te
hebben, maar toen de "bakken"
werden uitgepakt bleek in elk
van de dozen slechts een bak
steen te zitten. Wie het laatst lacht
lacht het best klonk het toen van
de kant van de 27 Mc-ers.
Of die keer dat David gepakt werd
en de politie zijn handsetje afgaf.
Op het bureau werden zijn per
sonalia en andere gegevens in
drievoud uitgetikt, waarna hij
doodkalm opmerkte dat hij toch
zijn zender wel graag terug wilde
hebben. "Nee jongen, dat gaat
niet. Je weet dat het verboden is
Het is een leuk spelletje, maar nu
is het uit", zei de politie hem.
"Maar als ik nu straks een kopje
koffie wil zetten, wil ik er wel
graag suiker in", ging David ver
der. Suiker? Jazeker, suiker. Het
handsetje was ontdaan van zijn
oorspronkelijke inhoud en ge
vuld met zuivere kristalsuiker.
Maar ook David van der Meer
wordt het wel eens te veel. Nadat
hij drie keer was verraden door
mensen uit de buurt, dat is ten
minste zijn stellige overtuiging,
en zich bij thuiskomst voor de
vierde keer zag opgewacht door
de politie, smeet hij in blinde
woede zijn bak op straat kapot.
Waarop hij meteen tien dagen in
hechtenis werd genomen.
Schuld
"Wij krijgen altijd de schuld, er
staat hier in de buurt een scanne
rantenne. die stoort ook. Maar de
mensen bellen de politie en ze
komen naar mij. Het bestaat niet
dat ik stoor, ik kom altijd midden
in de nacht uit, en ik heb de buren
gewaarschuwd dat ze het zeggen
als ik toch stoor. Maar wie zit er
nu diep in de nacht nog naar de
radio te luisteren? Je hoort ook
nooit eens over de goeie dingen
die 27 Mc-ers doen, je hoort het
alleen maar als er weer een paar
zijn opgepakt. Er zijn legio voor
beelden van 27 Mc-ers die de poli
tie hielpen, die brand op die
Spaanse camping is door een 27
Mc-er gemeld, en ook toen radio
Delmare van anker was geslagen
Vier piraten, een bak en plakboeken vol QSL-kaarten"Het is gezellig, je kunt een heleboel vrienden maken"
zegt David van der Meer, alias Kabouter (derde van links). Rechts van hem Trotyl-Mobil Tinus Bieshaar, links
'Robbedoes' en 'Betsy'
Q.S.L FROM STATION
RO.BOX. 61A85 DEN-HAAG
HOLLAND
Maar dat lees je niet in de kran
ten. Ook niet over onze strijd voor
de vrije burgerband, dat moeten
we allemaal zelf doen in onze ver
enigingen en onze blaadjes. We
hebben nog naar de troonrede zit
ten luisteren: zouden ze iets over
de vrije band zeggen? Maar nee
hoor"
Kreet
We doen meer goed dan kwaad.
Ook zo'n kreet die menige zend
amateur sympathiek in de oren
zal Klinken. Davici van der Meer
en Tinus Bieshaar hebben het
zelf een paar keer ondervonden.
David begon met zenden toen hij
op een vrachtwagen reed.
"Alle vrachtwagens hebben het. Je
geeft elkaar files door, en we
hebben er ongelukken mee kun
nen voorkomen. Later toen ik een
keer in mijn gewone auto op de
snelweg reed hoor ik ineens pa
niek op kanaal 14. dat is het om-
roepkanaal. Het was de Pionier
uit Roelofarendsveen. Hij zat met
zijn bootje op het Braassemer-
meer. Zijn vrouw was niet goed
geworden en hij wist niet meer
hoe hij aan de kant moest komen,
want het was nacht. Ik heb hem
gebroken (van zich laten horen
via de band, red.) en ben naar de
jachthaven van Woubrugge ge
reden, ik wist de weg. Daar heb ik
het bootje door met mijn kop
lampen te seinen aan wal ge
loodst. Ondertussen had ik een
ander opgeroepen om de ambu
lance te bellen. Toen heb ik ook
de ambulance nog naar de jacht
haven geloodst, want die kon het
ook niet vinden. Die vrouw is met
spoed naar het ziekenhuis ge
bracht en twee dagen later toch
nog overleden, maar ja".
Een paar dagen later stond de poli
tie David thuis op te wachten om
zijn bak in ontvangst te
Dochtertje
Dat de politie niet overal zo "cor
rect" is, bewijst het verhaal van
Tinus Bieshaar. Het speelt in Den
Haag. Het dochtertje van een pi
raat werd vermist. Met de hele pi-
ratenclub zijn ze toen de stad
gaan uitkammen. Het had geen
resultaat, het meisje werd twee
dagen later in Brabant gevonden.
Tinus: "Maar we hadden wel heel
Den Haag uitgekamd. Dan neem
je de politie toch heel wat werk
uit handen zou je zeggen". Dat de
politie dat waardeerde bleek toen
ze een van de piraten oppakten
maar hem na een onderhoud met
bak weer lieten gaan.
Ook voor de politie in de buurt van
Leiden hoeven ze niet bang te
zijn. Na de wekelijkse vossejacht
op vrijdagavond in de Haarlem
mermeer, komen doorgaans een
stuk of 50 zendamateurs samen in
het bekende piratencafé van P. S.
in Nieuw Vennep. Ze praten na
over de vossejacht. of ze de vos
(een piraat) wel of niet gevonden
hebben. En ze praten over niets
anders als zenden, de bak, de nog
betere bak, en over hun pech of
hun succes in de strijd tegen de
politie. Dit alles is de gemeente
politie van Haarlemmermeer be
kend. maar ze kijken wel uit het
cafe binnen te vallen.
Langzaam verdwijnen de piraten
weer met hun auto's, om tot in de
vroege ochtend over 's lands we
gen te toeren, en te zenden... "At
tentie kanaal 14, iemand stand by
voor de Kabouter uit Leiden? O
Kappy, luisterrijk, we nemen je
honderd procent...".
Ze praten honderduit, vangen de
ene zender na de andere. Hebben
een eigen taal, een eigen code,
een eigen alfabet. Maar wat ze
zeggen is inhoudsloos. Het gaat
om het contact, om het wonder
lijke van die stem van iemand die
tientallen kilometers verder zit
en zomaar bij je binnenkomt
Niet om wat er gezegd wordt
maar omdat er gehoord wordt.
Gezellig
"Het is gezellig", zegt David. "Je
kunt op deze maniereen heleboel
vrienden maken". Thuis heeft hij
stapels plakboeken vol met QSL-
kaarten (bevestigingen van ont
vangst) van alle stations waarmee
hij ooit gesproken heeft. Maar
ook ansichten, stickers, geboor
tekaartjes. noem maar op.
Het is half vijf zaterdagochtend. Ze
komen weer in de buurt van Lei
den. Nadat de politie is gegroet:
"We zijn er weer, u kunt de jacht
weer openen. Maar u weet het.
Kabouter en Trotyl blijven in de
lucht, dus doe het rustig an"
wordt de bak vlak voor de ge
meentegrens afgekoppeld. Hij
verdwijnt ergens op een verbor
gen plekje in de auto. de antenne
wordt van het dak gehaald. Ze
gaan nu slapen, maar morgen na
t.v.-tijd is het weer raak.
