Tv-epos over
Wilde Westen
KUNSTSCHILDER
DE CHIRICO
(90) OVERLEDEN
r/i/Bl WögmwmM)
Project van 12 miljoen dollar
Oude boeken
gooi je niet zomaar weg»
Kleintjes kijken ook in
avonduren veel naar tv
(f^vandaag^
tgegejjcht
DINSDAG 21 NOVEMBER 1978
RADIO - TV - KUNST
LOS ANGELES (GPD) - De nieuwe serie "How the West
was won" begint met een adembenemend mooi plaatje
van de natuurlijke pracht van de Arkansas River in de
Amerikaanse staat Colorado. Deze scène is illustratief
voor de kwaliteit waarnaar de makers van deze in totaal 20
uur durende tv-serie hebben gestreefd.
De filmmaatschappij heeft meer
dan 12 miljoen dollar in deze
Amerikaanse sage gestoken. De
serie belicht de vele aspecten van
de Trek naar het westen. De
maatschappij lassode iedere ster
die men maar te pakken kon krij
gen. Alleen al het filmen op loka-
tie kostte zes maanden. Waar
schijnlijk zal de serie ook op de
Nederlandse tv worden vertoond.
"How the West was won", met in de
hoofdrollen James Arness (sher-
riff Matt Dillon in Gunsmoke),
Bruce Boxleitner en Fionnula
Flanagan, bestaat uit drie door
elkaar heen gewerkte verhalen.
De met een dergelijk gigantisch
project verbonden logistieke
problemen waren enorm. "We
werden er knettergek van", aldus
producent John Mantley, die ook
tekende voor Gunsmoke. "Het
script besloeg maar liefst 1200
bladzijden en het filmen op loka-
tie kostte 45.000 dollar per dag"
"Kijk", zegt Mantley, een roman- en
toneelschrijver, "het liefst zou ik
elke aflevering net als voor een
filmscript schrijven, van de eer
ste tot de laatste scène en dan ook
die volgorde aanhouden. Maar
dat ging hier niet, omdat we niet
vrijelijk over de gastspelers kon
den beschikken. Zo'n gast komt
bijvoorbeeld in, zeg vijf afleve
ringen voor. Als ik nou Brian
Keith in vijf afleveringen zou
willen hebben, dan zouden we
daar op de normale manier 12
weken voor nodig hebben. Maar
dat is iets wat het budget niet
toelaat. Om die reden ben ik dan
ook wel verplicht alle scènes met
Brian in twee weken te schieten.
Het monteren is dan van later
zorg".
De nieuwe serie, een tv-bewerking
van een succesvolle film, is een
poging een nieuw, historisch
juist licht te werpen op de Ame
rikaanse expansie naar het wes
ten. Twee jaar geleden begon
men met filmen. De eerste afleve
ringen spelen in de Amerikaanse
burgeroorlog. Drie afleveringen
van twee uur, die verleden jaar
werden opgenomen, zijn geda
teerd in 1866.
'Dit jaar doen we 1876", aldus
Mantley. "We laten zien hoe de
bison - van levensbelang voor de
Indianen - systematisch werd
uitgedund. Ook het drijven van
grote kudden vee van de ene stad
naar de andere wordt hierin ge
toond. Dat is historisch eigenlijk
onjuist, omdat is komen vast te
staan dat dit in 1866, een jaar eer
der dus, voor de eerste maal ge
beurde. Maar ja, dat was nou ty
pisch een van die problemen...
Deze niet ongevaarlijke onder
nemingen brachten een enorme
ommekeer in het jonge Amerika.
De grote spoorlijnen werden
aangelegd. Er ontstond een
markt voor rundvlees. Door het
verbeterde aanbod werden ook
onze eetgewoonten veranderd.
Een ander gevolg waren de tallo
ze grensoorlogen en de opkomst
van de revolverheid" aldus
Mantley.
Arness, die Matt Dillon speelde in
Gunsmoke, symboliseert de
voortrekker, de verkenner, een
soort man die zelfs in zijn eigen
tijd al snel een anachonisme
werd. Boxleitner is meerde avon
turier, die als een soort vluchte
ling de serie binnenkomt en een
gunfighter wordt. Fionnula Fla
nagan speelt de karaktervolle,
doordouwende pioniersvrouw,
die zich met haar gezin ergens
vestigt en orde schept in de cha-
Het enige wat Mantley op de serie
tegen heeft, is dat de druk van de
tijdslimiet hem ertoe heeft ge
dwongen een ander door hem ge
schreven filmscript te "kanniba-
liseren". Deze film had "Buffalo"
moeten gaan heten en handelt
over de arrogantie van een tsaris
tisch Russisch jachtgezelschap
dat de contractueel vastgestelde
grenzen van een aan een India
nenstam toebehorend stuk land
overschrijdt en een ware slacht
partij onder de bisons aanricht.
De Indianen pikken dit uiteraard
niet en verdedigen gewapender
hand hun rechtmatig bezit.
Geweld
"Het ging me echt aan m'n hart om
Buffalo te moeten gebruiken. Het
mag dan hooghartig klinken,
maar ik vind en vond het het bes
te script op dat gebied dat ik ooit
onder ogen heb en had gehad"
zegt Mantley. De film heeft zes
miljoen dollar gekost en zes
maanden van voorbereiding.
"Toch heb ik hem in welgeteld 18
dagen kunnen draaien", zegt
Mantley vol trots. De commissie
die in Amerika moet toezien op
het geweld op de tv was niet bij
ster gelukkig met deze film.
"Wat ik met Buffalo duidelijk heb
willen maken, is wat de blanken
de Indianen hebben aangedaan",
zegt Mantley. "De film heeft de
sfeer van één groot bloedbad,
maar er wordt niemand in neer
geschoten. Er vloeit geen druppel
menselijk bloed. De verschrik
kelijke gevolgen voor de India
nen heb ik tot uitdrukking willen
brengen door beelden van een
van honger huilend Indiaans
kind. Ik zie nu in dat als ik dat
idee niet had gekregen, dat hele
bloedbad met die bisons zijn doel
volledig voorbij zou zijn gescho
ten".
Een karakteristieke kop uit het wilde-westen-epos.
"'Ik wilde laten zien hoe door een
moordzuchtig soort prestatie
drang de bison door de blanken
zo goed als uitgeroeid is. Zo ging
Buffalo Bill er prat op dat hij er
eêns op een dag niet minder dan
1100 had neergelegd. In de film
wilden die Russen er 200 mee
nemen als jachttrofee. Wij heb
ben, uiteraard, geen enkele bison
geschoten. Het is zo dat iedere
maatschappij de beschikking
heeft over een uit vroeger gescho
ten scènes bestaand archief, de
zogenaamde "stock footage". Dit
materiaal wordt gebruikt om bij
de uiteindelijke montage de
nieuw gemaakte film aan elkaar
te plakken", aldus Mantley.
Mét Buffalo kwam Mantley in
conflict met de Amerikaanse
censuur. "De historische realiteit
was voor deze mensen een
probleem. Ze vroegen me waar
om er zoveel bloederige scènes in
die film moesten zitten. Mijn
antwoord daarop was simpel
weg: Omdat het er toen zo aan toe
ging".
Cowboys
Boxleitner zei tijdens een van de
zeldzame dagen dat er in de
MGM-studio's werd gewerkt, dat
de helden van zijn jeugd de cow
boys van de vroegere westerns
waren. Bij die gelegenheid zei hij
het jammer te vinden dat hij niet
eerder was geboren, zodat hij dan
naast bijvoorbeeld John Wayne
of Roy Rogers had kunnen spe
len.
Boxleitner "Wel vind ik dat onze
versie er een stuk beter uitziet.
Vooral de mensen van costume-
ring verdienen een pluim. Ook
het snelle trekken van de vuistar
tillerie hebben we achterwege
gelaten. Zo'n revolver met zo'n
lange loop kun je gewoon niet
snel trekken; dat is fysiek onmo
gelijk. Die snelle jongens waren
eigenlijk afkomstig uit de keuken
van Hollywood".
Wel hoopt Boxleitner dat de serie
waaraan hij nu meewerkt een
aansporing zal betekenen voor
het maken van een nieuw soort
western. "Wij van anno 1978 heb
ben de western eigenlijk nodig.
Het vormt eigenlijk ons laatste
contact met een periode in de
Amerikaanse geschiedenis
waarin een man zijn eigen lot nog
kon bestemmen. Dat is iets wat
vandaag de dag niet meer kan. We
lopen allemaal in een tredmolen,
we hebben een nummer gekre
gen en hebben maar te doen wat
ons wordt opgedragen".
Scott Newman
dood
gevonden
in hotelkamer
LOS ANGELES - De 28-jarige
Scott Newman, een zoon van de
Amerikaanse acteur Paul New
man, is dood aangetroffen in een
hotelkamer in Los Angeles. Vol
gens de politie is hij omgekomen
als gevolg van een combinatie
van kalmerende middelen en al
coholgebruik.
Newman jr. heeft ook gewerkt als
toneelspeler. Later trad hij op in
nachtclubs. Hij was een van de
drie kinderen uit het eerste hu
welijk van Paul Newman en Jac
kie Witte.
Archieffoto van Giorgio de Chirico
ROME - De Italiaanse kunstschil
der Giorgio de Chirico is aan de
gevolgen van een hartaanval op
90-jarige leeftijd in een Romeins
J| ziekenhuis overleden.
De schilder lanceerde in de Eerste
Wereldoorlog samen met Carlo
Carra' de 'met afysische schil
derkunst'. Hij begon zich er ech
ter omstreeks 1924 van te distan-
tieren. Na 1930 wilde de Chirico
van dit werk van zijn hand niets
meer weten. Hij ging weer zuiver
academisch schilderen en verzet
te zich hevig tegen elke waarde
ring voor zijn vroegere werkwij-
ADVERTENTIE
U wilt de bibliotheek van uw grootvader opruimen, of wat
ruimte creëren in uw eigen boekenkast.
Of't nu gaat om Statenbijbels of reisverhalen, boeken over
dieren of occultisme, als een boek nog in goede staat verkeert,
is het de moeite waard om even bij de Slegte
langs te gaan (bellen kan natuurlijk ook). /j
Misschien krijgt u er nog meer geld voor
danudenkt. j
De Slegte is een goeie voor uw oude boeken.
Boekhandel J. de Slegte b.v.,
Breestraat 73,2311 CJ Leiden,Tel071-12 20 07
TELEAC vraagt
radiozendtijd
HILVERSUM - De stichting TE-
LEAC heeft de NOS gevraagd om
zeven uur radio-zendtijd per
week, nu volgens de stichting de
totale radio-zendtijd waarschijn
lijk in het tweede kwartaal van
1979 aanmerkelijk zal worden
uitgebreid.
De voorzitter van de stichting, dr.
G. H. Veringa, wijst er daarbij op
dat tot nu toe in de ontwikkeling
naar een volwaardige multi-me-
diale programmering door TE
LEAC het medium radio node
heeft ontbroken. Enkele uitzon
deringen vormden: incidentele
samenwerking met de radio-
volksuniversiteit en cursussen
die verzorgd werden ten behoeve
van de Open School. De NOS
wordt verzocht de aanvraag van
TELEAC te ondersteunen en
haar aan de minister van CRM
voor te leggen.
De raad van beheer van NOS is ech
ter nog niet bereid om zich achter
dit verzoek te scharen. Dat blijkt
uit een concept-brief, die vrijdag
24 november ter goedkeuring aan
het gehele NOS-bestuur zal wor
den voorgelegd.
Daarin zegt de raad van beheer dat
de NOS tot dusver aan de minis
ter alleen een uitbreiding van de
radio-zendtijd met 10,5 uur per
week heeft voorgesteld als com
pensatie voor de tijd, die de orga
nisaties moeten afstaan aan Ver-
HILVERSUM - Uit een enquête
door de afdeling kijk- en luister
onderzoek van de NOS onder
kinderen van 3 tot en met 11 jaar
is gebleken, dat in het tweede
kwartaal van dit jaar gemiddeld
200.000 van de kleinste kijkertjes
ook van acht tot tien uur aan de
beeldbuis gekluisterd zijn ge
weest. De grootste kijkdichtheid
met ongeveer 350.000 kinderen
was weggelegd voor de pro
gramma's op vrijdag- en zater
dagavond. Het minst gekeken
door de kleinsten werd op de
woensdagavond Maar ook dan
zaten er altijd nog 100.000 kinde
ren voor het scherm.
Over het algemeen wordt in gezin
nen met een kleurentelevisie
meer door de kinderen gekeken
dan in gezinnen met alleen een
zwartwit-toestel. Ook de oplei
ding van de moeder speelt vol
gens het onderzoek een rol. Kin
deren, wier moeder een lagere
opleiding heeft genoten, kijken
meer dan kinderen met een hoger
geschoolde moeder.
Gemiddeld keken kinderen in dat
kwartaal 43 minuten per dag naar
de televisie, te weten negen mi
nuten tussen twee en kwart voor
zeven, twintig minuten van kwart
voor zeven tot acht, twaalf minu
ten van acht toe tien en twee mi
nuten ook nog daarna.
Favoriet in alle leeftijdsklassen
bleken toch de jeugduitzendin
gen te zijn. Daarna volgden op
ruime afstand buitenlandse
avonturenseries, Nederlands en
buitenlands amusement, de
sportrubrieken en Nederlands
cabaret. Totaal geen belangstel
ling toonden de jeugdige kijker
tjes voor godsdienst en actualitei
ten.
De Chirico was in 1906 naar Mün-
chen gegaan, onder meer omdat
hij zich tot de Duitse filosofie
voelde aangetrokken. Drie jaar
later keerde hij naar zijn vader
land terug.
Schilderijen van de hand van De
Chirico zijn op uitgebreide schaal
vervalst en voor echt verkocht.
Claude Dauphin
(75) overleden
PARIJS - De Franse toneel- en
filmacteur Claude Dauphin is in
een ziekenauto op weg naar een
ziekenhuis, op 75-jarige leeftijd
overleden.
Dauphin, die eigenlijk Claude Le
grand heette, leed aan een darm-
stoornis. Hij werd ziek toen hij
zich voorbereidde op deelneming
aan een televisie-optreden.
Dauphin zou binnenkort een rol
spelen in een film van Victor
Lannoux. Hij was net klaar met
het spelen van een hoofdrol in
een toneelstuk in het Petit
Odeon.
Dauphin heeft ruim 80 films -
waaronder de recente "La vie de-
vant soi" met Simone Signoret -
en evenveel toneelrollen op zijn
naam staan. Speelde hij vroeger
veelal in luchthartige stukken, la
ter ging hij op serieuzer rollen
over.
I Patrick Modiano heeft de Prix
Goncourt 1978 ontvangen voor
zijn roman "Rue des boutiques
i Modiano spelen
veelal tegen de achtergrond van
de Duitse bezetting van Frank
rijk in de Tweede Wereldoorlog.
Het bekroonde boek volgt ook de
hoofdthema's van Modiano en is
als het ware een verslag van het
minutieuze zelfonderzoek van
iemand die aan geheugenverlies
lijdt en zijn ware gezicht wil te
rugvinden.
NEDERLAND 1
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Joegoslaven en Italianen (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Fred Basset (EO)
19.10 - Kinderkrant (EO)
19.35 - Kits' vijftig jaar, geloof het maar (EO)
20.10 - Van u wil ik zingen (EO)
20.40 - Eerlijk zullen we alles delen (EO-Metterdaad) (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - De Christenen (8) (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.25 - Microprocessors 1 (6) (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Barbapapa (VARA)
19.05 - Pinokkio (VARA)
19.27 - Koning Klant (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Ieder zijn deel (VARA)
21.00 - Het Rhinemann spel, tv-serie (VARA)
22.20 - VARA Visie (VARA)
23.15 - Journaal (NOS)
TV-WOENSDAG
NEDERLAND 1
15.00 - Kleding (2) (TELEAC)
15.30 - Bolke de Beer (NCRV)
15.40 - Lappenkat (NCRV)
15.55 - Laurel en Hardy (NCRV)
16.15 - De Grote klok (NCRV)
17.00 - Kinderen uit de Bijbel (NCRV)
17.10 - Black Beauty (NCRV)
DUITSE TV
DINSDAG 21 NOV.
DUITSLAND I WDR: 18.00
Progr.inform. Aansl. Reich und
Arm, tv-serie. 18.30 Filmportret.
18.40 Reich und Arm, tv-serie. 19.15
Aktual. 19.45 Culinaire serie). 20.00
Journ. 20.15 Spelprogr. 21.00 Actu
eel magazine. 21.45 Owen Marshall,
Strafverteidiger, misdaadfilm.
22.30 Aktual. 23.00 Gesprek. 23.45
DUITSLAND II
18.20 Tekenfilm. 18.35 Tekenfilm
serie. 19.00 Journ. 19.30 Die Korde]
war zu korz, tv-film. 21.00 Aktual.
21.20 Reportage. 22.00 Jorg, tv-spel.
.22.40 Gesprek. 23.25 Journ.
DUITSLAND III WDR
Journal 3. 20.00 Joum. 20.15 Film-
reportage. 21.00 Aktueel magazine.
21.15 Kennismakingsprogr. 22.00
Inform, progr. 22.30 Inform, serie.
BELGISCHE TV
DINSDAG 21 NOV.
BELGIË VLAAMS
NED. 1
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Kleu-
terprogr. 18.30 Open School. 19.00
Jeugdprogr. 19.40 Morgen. 19.45
Joum. 20.15 Showprogr. 21.05 In
form. progr. 21.55 Kwis. 22.20
NED. 2
14.00-20.10 Zie net 1.20.10 De Colle-
"Eerlijk zullen we alles delen" is niet alleen een regel uit een
bekend Sinterklaasliedjemaar ook de titel van een tv-programma
dat de samenstellers van EO-Metterdaad vananvond op het scherm
brengen (Ned. 120.40 uur). De centrale vraag in dit programma is:
"Wat krijgen onze kinderen op het heerlijk avondje en ivat blijft er
over?!" Blijft er dit jaar genoeg over om een aantal weeskinderen in
de zogenaamde Derde Wereld eens echt te verrassen? Met een wip en
een schommel bijvoorbeeld, of een heel sportveldje?Kinderen die
niet in een weeshuis opgevangen behoeven te worden, kunnen dan
van zo'n speelveld óók gebruik maken. De makers van het "Metter
daad"-programma stellen nog een andere vraag: "Wist u dat voor
de prijs van een behoorlijk stuk speelgoed een weeskind een maand
lang kost, inivoning en scholing kan krijgen in één van de vele
weeshuizen in de Derde Wereld?" In het programma is een inter
view opgenomen met mevrouw AM. Rookmaker-Huitker, secreta
resse van de stichting "Redt een kind". Zij vertelt over weeskinderen
in India en Kenia, eh voor hen én hun lotgenootjes in Suriname,
Ecuador .BoliviaKorea en Bali isdezetv-actie bedoeld. Via postgi
ro 300200 van EO-metterdaad in Hilversum kan men meehelpen om
alles eerlijk te verdelen.
In de televisie-actualiteitenrubriek VARA-Visie wordt van
avond aandacht besteed aan de herdenking van de sterfdag van
Franco. Een televisieploeg van de VARA vertoeft daartoe in Spanje.
Men besteedt voorts aandacht aan de honger in de Sahel-landen en
aan de nieuwe abortuswetgeving in ons land. (Nederland 2-22.10
uur).
AVRO: 18.00 Per Saldo. PP: 18.19
Uitz. van de PPR. AVRO: 18.30
Nws. 18.41 Toppers van toen. 19.00
Zevende dags adventisten De stem
der hoop. NOS: 19.15 (S) Accoord.
AVRO: 20.00 (S) Operette fragmen
ten. 20.45 (S) Cabaretprogr. 21.05 (S)
Lichte gramm.muziek. 21.20 (S)
AVRO's swing-time. 22.10 Koop
avond (8), stripverhaal. 22.30 Nws.
22.40 AVRO's Radiojourn. 22.50 Eu-
rojourn. 23.00 (S) Easy listening.
23.55 Nws.
HILVERSUM II
NOS: 18.00 Nws. KRO: 18.11 Echo.
18.30 (S) Op vleugels, pianomuziek.
18.50 Verkenning. 19.00 (S) Oefenen'
om te vieren, inform, progr. 19.30 (S)
Zin in muziek. 20.00 Nws. 20.05
Overweging. 20.15 (S) Klass. gi
taarmuziek. 21.30 (S) Spektakel,
cult, progr. NOS: 23.00 (S) Met het
oog op morgen. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. 19.02 (S) Top Tien
Toen. 19.30 (S) Popdonder. ca. 21.30
(S)and all that jazz. 22.30 (S) El
pee tuin. 0 30 (S) Nacht-drie-draai
2.30 (S) Groot licht 5.02 (S)
Truck.
WOENSDAG 22 NOVEMBER
HILVERSUM I
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Rustig bij
komen. (7.30 Nws. 7.41-8.00 Aktua).
8.30 Nws. 8.36 Gym. v.d. huisvrouw.
8.45 (S) Kom er maar eens bij, ge
sprek en muz. 10.00 (S) Lichte or
kest muz. 10.30 Nws. 10.33 (S)
Toeija-tocrnee, region, progr. 11.45
kinderprogr. 14.00 (S) De Ella Fitz
gerald story. 15.00 (S) Gerard de
Vries draait op verzoek. (15.30 Nws.)
16.30 (S) Kernpunt, gesprekken.
OVERHEIDSVOORL.. 17.20 Ex-
portiviteiten. TROS: 17.30 Nws.
1U.32 Aktua-magaz.
HILVERSUM II
VARA 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym.
7.20 In de Roode Cirkel (8.00 Nws.)
8.50 Ombudsman. 9.00 Even mu
ziek. NOS: 9.20 Boerenbont 9.35
Waterst. VARA 9.40 Schoolradio.
10.00 Radioweekblad. (11.00 Nws.)
11.30 Zing zomaar simpel een me
lodie. 12.00 leper (Belgie - Centraal,
gesprekken. 13.00 Nws. 13.11 Din
gen van de dag. 13.30 Stoomradio.
16.00 Nws. 16.03 De zaak Calas,
hoorspelserie. 16.40 Lichte gram-
mofoonmuz. 17.00 (S) Amus.muz.
R.V.U.: 17.35 Wereld op handen.
VARA 17.55 Meded.
HILVERSUM III
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham.
9.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie
draait op verzoek. 12.03 (S) Drie tus
sen de middag. 14.03 (S) Theo Stok
kink Show. 16.03 (S) Hitmees-
HILVERSUM IV
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.10 (S) Preludium. 9.00
Nws. 9.02 (S) Onder schooltijd. 10.00
(S) Orkestpalet. 11.30 (S) Platen-
nieuws. 12.00 (S) Pianowerken uit
de Romantiek. 12.30 (S) Tafelmuz.
14.00 Nws. 14.02 (S) Blokfluit en
basso continuo: klass. muz. 14.30 (S)
Kerkorgelconcert. 15.00 (S) Klas
sieke kamermuz. 15.45 (S) Vioolre-
eitaL klass. muz. 16.00-17.00 (S) Po
pulaire klassieken.
