in 'Lakenhal'
Nederland is een kanarie die
zich volpropt met zang zaad
zonder ooit een deuntje te flui
ten: de meest bewaterde en
best bemeste plant ter wereld
maar de enige bloemen die er
aan komen zijn
stijlbloempjes".
Met deze aardige vergelijking
veegt Rudy Kousbroek in de
NRC van 10-11-78 de vloer
aan met viijn kritiek óp zijn
dankrede na het ontvangen
van de P. C. Hooftprijs, waar
in hij zei: Nederlanders
vooral welgestelden, de zoge
naamde betere kringenheb
ben in vergelijking met hun
equivalenten in de ons omrin
gende landen geen grote cul
turele behoeften. Voor litera
tuur hebben ze weinig belang
stelling. kunst interesseert ze
niet erg".
Ik betoogde dat .ze" (de Neder
landers) juist veel belangstel
ling voor literatuur hebben,
getuige de oplagecijfers van
boeken, het intensieve gebruik
van de bibliothekende in
drukwekkende verkoopcijfers
van vooral Engelse boeken in
Nederland en de hoge boek
handeldichtheid in Neder
land, en gezien de reputatie
van onze schilders en musea
kan ik ook moeilijk geloven
dat ,ze" (de Nederlanders)
niet erg in kunst geïnteres
seerd zijn.
Maar uit dit alles volgt niet (be
toogt Kousbroek nu) dat de
Nederlandse betere kringen
gecultiveerder zijn dan hun
buitenlandse soortgenoten
Nee, maar Rudy Kousbroek
had het in zijn dankrede niet
alleen over de betere kringen,
hij had het over Nederlan
ders", vooral welgestelden, de
zogenaamde betere kringen
en ik had geen steno, redactie,
zetterij, correctie, opmaak en
nog eens redactie nodig om
daaruit te begrijpen dat het
over alle Nederlanders ging,
van wie dan de „welgestelden
de zogenaamde betere krin
gen" het probleem blijkbaar
extra benauwend maakten
En die kanarie die zich vol
propt met zangzaad zonder
ooit een deuntje te fluiten is
toch ook Nederland"en niet
alleen die ene pauw uit de be
tere kringen die alleen maar
onwelluidend gekras uit-
Noe komt het dat. die enorme
boekenconsumptie geen spo
ren achterlaat op het taalge
bruik, op de pers, op toneel en
films,op de televisie?"vraagt
Rudy Kousbroek zich af,
zorgvuldig „de literatuurof
,.de boekenproduktie" wegla
tend, want daarin laat die
enorme boekenconsumptie
blijkens het aantal titels dat
jaarlijks verschijnt wel dege
lijk sporen na, zeker als je het
grote aantal in het Neder
lands vertaalde boeken mee
rekent, en ik neem aan dat
Kousbroek zijn eigen verta
ling van Queneau's „Stijloe
feningen" toch ook wel als een
bijdrage aan de Nederlandse
cultuur wil zien. Met het peil
van de Nederlandse pers zal
het trouwens ook wel meeval
len, als ik zie dat de twee laat
ste P. C. Hoofdprijzen zijn
toegevallen aan Simon Car-
miggelt en Rudy Kousbroek
voor werk dat in dagbladen is
verschenen, wat ook geldt
voor het werk van Karei van
het Reve, die Kousbroeks
grootste concurrent was voor
de P. C. Hooftprijs.
Politici
Maar die „betere kringen" dan,
roept Kousbroek nu vertwij
feld uit, „een politicus die een
boek kan schrijven is bij ons
(toch) een uitzondering". Mis
schien wel: Troelstra, Drees,
Den Uyl, Vondeling, Vliegen,
De Kadt, Schermerhorn, Ger-
brandy, Wilhelmina, Van
ThijnTerlouw, Van der
Louw, Lammers, Vrolijk,
BrautigamStikker, Goed
hart, Van den Doel. Oud...
Misschien zijn de boeken die
zij schrijven inderdaad van
minder kwaliteit dan die van
de Franse politici Giscard
d'Estaing, Mendes-France,
Servan-Schreiber.De Gaulles,
Pompidou, Malraux. Mollet,
Jaurês, Thorez, Marchais,
Garaudy, Krivine, Peyrefitte
(Alain), Giroud, Druon en Jo-
bert, maar dat. wil niet zeggen
dat de Nederlandse politicus
die een boek schrijft een grote
re uitzondering is dan (bij
voorbeeld) de Belgische, Duit
se of Deense politicus die een
boek schrijft, of de Nederland
se advocaat of leraar Neder
lands die een boek schrijft. Ik
vermijd met opzet de Franse
politicus te noemen, omdat
algemeen bekend is dat Fran
se schrijvers zoveel mogelijk
in de politiek (of de diploma
tie) gedumpt worden, waar ze
danzonder al te veel kwaad
te stichten het salaris beuren
dat bij ons rechtstreeks als
„reisbeurs" of „werkbeurs" of
stipendiumaan de schrij
vers werd en ivordt uitge
keerd.
Niet dat. ik echt weet dat het zo
in Frankrijk toegaat,maar ik
gun Rudy Kousbroek graag
wat ammunitie om mee terug
te vuren. Dp partizanen van
Tito betrokken hun wapens en
munitie ook voor een groot
deel van de wegvluchtende
Italianen, een vergelijking
die ik beter niet had kunnen
maken. Op een ander argu
ment in Kousbroeks artikel
(Nederlanders die geen
vreemde talen spreken en het
toch doen, en Nederlandse in
tellectuelen die geen behoor
lijk betoog kunnen opzetten)
kom ik trouwens nog terug.
Misschien, maar ik kan niets
beloven, krijgt Rudy Kous
broek dan toch nog van mij
gelijk. Tot op zekere hoogte,
natuurlijk.
LEIDEN - Het Prentenkabinet van
de Leidse Universiteit heeft een
afdeling Geschiedenis van de fo
tografie. Deze afdeling bestaat
een kwart eeuw, reden waarom
er in het Stedelijk Museum 'De
Lakenhal' van 24 november tot
14 januari een aan de fotografie
gewijde tentoonstelling zal
worden gehouden.
Het is prof. dr. H. van de Waal ge
weest, die in 1953 het initiatief
nam een collectie fotografica aan
de collecties prenten en tekenin
gen van het Prentenkabinet toe te
voegen. De particuliere verza
meling van August Grégoir uit
Voorburg vormde daartoe de ba
sis. Deze verzameling bestond uit
foto's, camera's, foto-albums,
boeken. Talloze schenkingen
hebben de verzameling geduren
de de afgelopen vijfentwintigjaar
verrijkt, waardoor een zeer waar
devol bezit aan fotografica is ont
staan. Een klein deel van dit bezit
zal op de tentoonstelling 'Belicht
Verleden' in 'De Lakenhal' te zien
zijn. De expositie zal daarna ge
durende twee jaar onder verant
woordelijkheid van de Dienst
Verspreide Rijkscollecties door
Nederland reizen.De tentoon
stelling met bijbehorend boek
'Fotografie in Nederland,
1839-1920', proberen een inzicht
te geven in een paar belangrijke
aspecten van de geschiedenis en
de Ontwikkeling van de fotogra
fie in Nederland.
Willem Witsen
Gelijktijdig met de tentoonstelling
'Belicht Verleden' wordt in 'De
Lakenhal' een expositie gehou
den van foto's door de Amster
damse schilder, tekenaar en etser
Willem Witsen (1860-1923). Wit
sen heeft veel gefotografeerd, al
is de relatie tussen zijn foto's en
zijn geschilderd of geëtst werk
zelden rechtstreeks zoals bij zijn
tijdgenoot Breitner het geval is.
De kern van deze expositie is al
eerder te zien geweest in een door
de afdeling tentoonstellingen van
de Dienst Verspreide Rijkscol
lecties georganiseerde tentoon
stelling. Er is nu voor een aanvul
ling gezorgd uit het bezit van het
Witsenhuis in Amsterdam, dat
niet alleen uit foto's maar ook uit
schilderijen van Witsen bestaat.
Gesprekscentrum, Vrouwenkerkkoor-
straat 17. Tentoonstelling Henk Holle
beek - fotomades en tekeningen. Ge
opend t/m 23 nov.
Galerie de Poort, Herensteeg 11. Ten
toonstelling Jan Grupstra - schilderijen
en tekeningen. Geopend do. van 19-21
uur, vr. t/m zo. van 14-17 uur, tot 2 dec.
Galerie De Oude Rijn, Oude Rijn 40.
Tentoonstelling Clemens Zijlmans - ge
mengde technieken en Wijnand Zijls
man - sculpturen. Geopend woe. t/m za.
van 12-17 uur, tot 10 dec.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Ice Poel-
stra-Ignacio - diverse technieken. Ge
opend woe. t/m za. 10-16 uur, di. van
14-20 uur, t/m 18 nov.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Jaap Egmond - sys
tematische plastieken van Rob van He-
mert - schilderijen. Geopend vr., za. en
Academiegebouw, Rapenburg 73. Ten
toonstelling werk van Jan van Wel. Ge
opend ma. t/m vr. van 9-17 uur, t/m 30
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoon
stelling Fedde Spoel - "Leuke kunst"
Geopend t/m 30 nov.
Galerie-Bibliotheek, Luifelbaan 1, Was
senaar. Tentoonstelling Piet Bekker -
schilderijen en aquarellen en May te
Kronnie - keramiek. Openingstijden van
de bibliotheek, tot 30 nov.
De Ruif, Jan Vossensteeg 59. Tentoon
stelling Ans v.d. Heide-Kort -glasmo
zaïeken, Liesbeth Ydo - poppen, Rina la
Grouw - antieke poppen, Amke Kwa-
kernaak - olieverfschilderijen. Geopend
naf 4 r
i. t/m
Galerie Pulchri Studio, Passage 10,
Oegstgeest. Tentoonstelling Ton Pape -
olieverf, aquarellen en tekeningen. Ge
opend dag. van 10-16 uur (zo. gesloten),
t/m 23 nov.
Galerie Kenosis, Oude Vest 53. Tentoon
stelling Vine Snoek - schilderijen, goua
ches, pentekeningen en keramiek. Ge
opend tot 15 december.
(KLEINE VAART)
Altair 14 vn Kemi nr Hamburg,
Andrea Smits 14 180 nw djeddah nr Ja-
Tees,
Corrie Broere pass 15 Toulon nr Lavera,
Dioky 14 40 o Sicilië nr Piraeus,
Dutch Engineer 14 te Dordrecht,
Dutch Faith 15 vn Rotterdam nr Tees,
Dutch Glory 14 te Dordrecht,
Dutch Mate 15 50 z Brest nr Le Havre,
Electron pass 15 Beachyhead nr Ply
mouth,
Fairload 15200 ozo Massawah nr Sharp-
Lauriergracht 14 70 zw Abidjan nr Setu-
bal,
Lijnbaansgracht 14 540 nw Azoren nr
Rotterdam,
Margit pass 14 Kp. Finisterre nr Lissa
bon,
Marijke Smits 15 300 w Casablanca nr
Santander,
Prinsenborg pass 14 Lissabon nr Leer,
Progress pass 14 Kp. Finisterre nr Gar-
Reguliersgracht pass 14 Kp. Villano,
(GROTE VAART)
r Curacao,
Amersfoort 15 te San Juan,
Amsteldreef 18 te Tokio verw,
Begonia 15 vn Miami nr Aruba,
Bilderdijk 15 te Rotterdam,
Breda 14 vn Hamburg nr Antwerpen,
Capulonix 16 te Port Dickson verw.,
Chevron Eindhoven 15 te Savannah
Chevron Madrid 14 te Freeport,
Chevron Nagasaki 14 vn Ras Tanura nr
St, John,
Cinulia 14 600 ozo Bermuda nr Stanlow,
Coral Isis 15 50 z Florida nr Rotterdam,
Coral Obelia 15 vn Alexandria nr Priolo,
Dallia 14 vn Fort de France nr Puerto
Miranda,
Daphne 14 vn Miri Sriracha,
Eemsborg 14 dw West Terschelling nr
Zaandam,
Esso Bonaire 14 180 nw Socotra nr Adn-
sukhna,
Felania 15 te Colombo,
Fulgur 14 vn Curacao nr Dakar,
Ganymedes 14 te Rotterda
Nedlloyd Adelaide 16 vn Whangrei nr
Djakarta,
Nedlloyd Bovenkerk 14 vn Rotterdam
nr Hamburg,
Nedlloyd Clement 15 te Durban.
Nedlloyd Colombo 15 vn Whangrei nr
Soerabaya,
Nedlloyd Florida 14 vn Bangui nr
Douala,
Nedlloyd Futami 13 vn Hamburg nr Sin
gapore,
Nedlloyd Honshu 14 vn Hamburg nr
Keelung,
Nedlloyd Linge 15 te Dubai,
Nedlloyd Madison 14 320 nw Freetown
nr Waslvisbaai,
Nedlloyd Simonskerk 15 te Durban
Nedlloyd Tauranga 14 vn Antwerpen nr
Rouen,
Nedlloyd Diemen 15 te Durban verw,
Nedlloyd Waalekerk 15 te Amsterdam,
Nedlloyd Wissekerk 16 te Bombay verw,
Niso pass 15 Texel nr Liverpool,
Patro 14 vn Curacao nr Corpus Christi,
Pericles 15 te Buena Ventura verw,
Prinsendam 15 te Delawan verw,
Rijnborg 15 vn Zaandam nr Delfzijl,
Seatrain Amsterdam 14 te Sharjah,
Sliedrecht 14 vn Fos nr Cadiz,
Straat Holland 15 te Paranagua verw,
Visten 15 te Norkopping verw.
Leidse bioscopci
CAMERA: "For a few dollars mo
7.00 en 9.30 uur, 12 jr. Kindern
"Winnetou, groot opperhoofd",
LIDO 1: "Moord op de Nijl", da. 2.30 en
LIDO 3: "Loflied der zonde", da. 7.00 en
9.15 uur, do., vr., ma. en di. 2.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: Donald Duck, za. en
woe. 2.30 uur, zo. ook 4.45 uur.
STUDIO: "The Medusa Touch", da. 7.00
en 9.15 uur, do., vr., ma. en di. 2.30 uur, 16
jr. Kindermatinee: "Peter en de draak
EUiol",
uu:ma., di., do. en vr. en zo. ook om 2
uur, 16 jr. Kindermatinee: "Alice
Wonderland", za. en woe. 2.30"" u
Nachtvoorstelling: "Een bed voor c
Bioscopen in Alphen
EURO 1: "Moord op de Nijl'', da. 1.30 en
8.00 uur, al. Nachtvoorstelling: "Ontuch-
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt).
Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) van 15.00-16.00
uur en van 18.30-19.30 uur. Babyshow
laatste kwartier van middag- en avond
bezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
Maandag tlm v:
1830-18.45 i
Zaterdag en zot
14.45-15.00 i
ijdag
zoek wordt toegestaan kan de hoofdve
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (020-175000).
EURO 2: "Mot
de Nijl", da. 8.00
uur, do., vr., ma. en di. ook 1.30 uur, al.
Kindermatinee- "Q&Q>', za., zo. en woe.
2.00 uur. Nachtvoorstellingen: "The pro
fessionals", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Het debuut", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur, zo. ook 4.15 uur, 16 jr. Nacht-
voorstelling: "Aai poesje", za. 12.15 uur,
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "The Gauntlet
c(ÜudClLieuias
16 NOVEMBER 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krq.n t:
- De vergulde haan der toren
spits van de Notre-Dame te
Parijs is duur den wind afge
rukt. Is hij niet in de Seine ge
vallen, dan heeft de vinder
een mooi voordeel: de vogel is
namelijk gevuld met munt
stukken, Als herinnering aan
onzen tijd had men in het li
chaam munten neergelegd in
goud, zilver en koper, van de
centime tot het honderd-
frarlkstuk, en daarbij waren
gevoegd goudstukken met den
beeldenaar van alle souverei-
nen in Europa. Al dat geld,
onbedekt in de holte van den
haan neergelegd, klonk tel
kenmale als de wind hem deed
draaien. Die gedachtenis-
voorwerpen nu. bestemd voor
de nakomelingschap, zijn
misschien reeds gekaapt door
een tijdgenoot
- Volgens de "Weser-Zeitung"
heeft de politie vijf Russen in
verzekerde bewaring geno
men. Een onderzoek in hunne
woningen heeft het vermoe
den bevestigd, dat zij met de
leiders der nihilisten in druk
verkeer stonden en tevens met
de leiders der socialisten in
Duiïschland betrekkingen
hadden aangeknoopt. Drie
hunner behoorden tot de me
dische, een tot de theologische
studenten der Berlijnsche
hoogesehool en de vijfde tot de
polytechnische school.
Vijftig jaar geleden
- Aangezien de Ford-fabrieken
binnen niet al te langen tijd
het grootste automobielbe
drijf in Europa zal vormen.
Deze vestiging beteekent een
erke
lijk
Detr
het
productie in Europa met uit
zicht op prijsvermindering
wegens de lagere kosten voor
productie en transport. De fa
briek in Dagenham zal be
stemd zijn voor de fabricatie
van alle modellen van Ford
behalve de tractor. De voor de
constructie der Europeesche
Fords benuodigde materialen
zullen in Europa worden
aangekocht.
- Ofschoon de Etna nog steeds
lava spuwtis de uitgeworpen
massa toch minder geworden.
Er zijn zelfs teekenen, dat de
bevolkingvoorzoover moae-
i erk
oge-
lijk.
gaat Ford
een groote fabriek in Enge
land bouwen en wel te Dagen-
ham aan de Theems, Ver
wacht wordt, dal die fabriek
bed r«
npla
Thans echter begint de Vesu
vius krachtiger te werken,
waardoor de spanning in die
ÉÉN 6ÉHÉIM WAPÉN IK
MOÉT ONMlDPÉLLÜk NAAR
hét hooppkwartiér om pif
AAN MAXIMUS TÉ MÉf-DÉN.
f ÖÉHÉIM RAPPORT i
VAN VÉIUOHÉIP5CHÉP PAT
O'NOZÉLÜ PANDA HÉÉPT ÉÉN
ÖÉHÉIM WAPÉN TÉGÉN ONS
v ÉÉN ÖÉUDMACHIN^! S
WD BRÉNGÉN PÉ GÉLDANACHlNÉ
ÉN PÉ GÉLDSÉRG NAAR HOBBÉLPONK
PAT WORDT ONS GÉHÉIMÉ WAPÉN
TÉGÉN MAXIMUS B.V.
ÉÉN
G'GÉHÉlM
WAPÉN
GÉUP-
MACHINÉ.
GÉHÉIM
WAPÉN
UKjdat HAsou VB nip. I/AAJ
pet vakante IN daT pakket?
^iJA, VLAK l/0<5£
Her M/pakac^AJ
HEB IK wel ÉÉAJ
ykCSJE <^BCjBUEAi
yJA MEN&BfZ.
HBT IS
EEAJ KHCK&iP.
ETEN IS KLAAR FZEPl
FRED BASSET
"ETEN, FBED" Dak heet
^lunch arebresks hst a
middoquur "JE LUNCH STAAT
SÉSERVFERD, FPBD"
I is heef wotr netter!
SOEP
UIT DE KRIM
Zet 200 gr soepvlees of
een stuk osseschenkel
op met 1,5 liter koud wa
ter, zout, takje peterselie
en selderij, schijfje ui en
citroen, klein stukje
foelie. snufje tijm,
blaadje laurier en
schuim af als het water
aan de kook is gekomen.
Temper het vuur en laat
trekken. Zeef de bouil-
Jommeke JOMMEKE IN BÖBBEJAAMB
De avonturen van
We lezen het
verslag morgen
wel in de krant
Goed werk,
jonqensI Bill
Cactus zal
tevreden zijn'.
Hemel, Jommekedat spul
qeeft nogal Hcht,ik kan
r er niet in kijken l r
Voor de brandweer en
de politie aankomen! Ze
mogen ons hier zeker
ar niet zien l ne
goudgeel en voeg
de bouillon toe, e\
?en ziertje knofloi
vol rijst, 6 pruimen, die
u vooraf een half uur
hebt laten weken en een
eetlepel tomatenpuree.
Laat de soep nu nog een
half uurtje zachtjes
trekken. Verwijder de
pruimen vóór het op
dienen en voeg versge-
versgemalen peper toe.
Als u geen knofiook-
persje hebt, kunt u ook
een heel teentje toevoe
gen efi dit dan vóór het
opdienen verwijderen.
WIN A BORN
Maar 'tis heel
onschuldigKoude
namaakviammen.Over j
een uurtje is het I
i uitgewerkt: mk
Kjt,( Formidabelzeg
Meteen hebben
we die sloebers
flink bij de neus
genomen. Die
zullen noqa.I
vloeken als ze
dat lezen i i
