Mankementen in de
strijd tegen kanker
Bonden: lever geen
brood aan Engeland
Kloos: kritieke
fase bii VARA
CDA heeft
veel en
WD weinig
burgemeesters
ml:
BUITENOM
BINNENDOOR
Kamercommissie hoort klachten aan
LEIDEN,
Prijs 360 -
C'est formidable met de FTS Parijs-Expres!
Wij vragen twee
verkopers. Zie de
advertentie elders.
Hond moest flat uit
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1978
"Niet blijven bakkeleien
(Vervolg van pagina 1)
HILVERSUM (GPD, ANP) - "We
moeten de ogen niet sluiten voor
de uiterst kritieke fase van ont
wikkeling waarin de VARA zich
bevindt. We kunnen ons de luxe
van door blijven bakkeleien in
allerlei arena's niet langer ver
oorloven", hield voorzitter André
Kloos de Vara-verenigingsraad
gisteravond aan het einde van
zijn openingsrede voor. Een toe
spraak waarin de nadruk sterk
lag op de bestuurscrisis die de
VARA sinds enige maanden
doormaakt.
"Mederwerkers en leiding van de
televisieafdeling zijn er niet in
geslaagd - en hetzelfde geld voor
de televisiedirectie en het dage
lijks bestuur - om een werksfeer
te herstellen die voor een opti
male prgrammaprestatie onont
beerlijk is. Het tegendeel is het
geval, groepen staat tegenover
elkaar en zijn nauwelijks "on
speaking terms". Een verdeeld
heid die het grote risico inhoudt
zichzelf voort te planten naar an
dere delen van het bedrijf', ver
klaarde Kloos de ongebruikelijke
uitwijdingen over personeels
kwesties.
De VARA-voorzitter ging - moge
lijk veiligheidshalve - niet in op
de eventuele oorzaken van de cri
sis. Hij lichtte de reorganisatie
procedure toe, en deelde mee dat
na een positieve afloop van de
reorganisatiebesprekingen de
ondernemingsraad de uitwer
king van het akkoord met de
bonden samen met het dagelijks
bestuur zou afronden.
Kloos liet wel doorschemeren dat
het voortgaande gesprek met de
bonden niet uitsluit dat het VA-
RA-bestuur ingrijpt in het televi
siebedrijf. "Voor VARA-Visie
kan een moment aanbreken dat
het dagelijks bestuur op grond
van zijn verantwoordelijkheid
voor het functioneren van het
bedrijf en zijn onderdelen, aan
ingrijpen niet kan ontkomen",
aldus Kloos, die daaraan toe
voegde geen behoefte te hebben
In Zuid-Holland
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - Van de 151 gemeen
ten in Zuid-Holland hebben 105
gemeenten een burgemeester,
die aangesloten is bij het CDA.
De PvdA heeft in deze provincie
32 burgemeesters, de WD 12 en
SGP en PPR ieder één.
Dit blijkt uit recente gegevens - per
1 oktober 1978 - die door het mi
nisterie van binnenlandse zaken
aari de Tweede Kamer zijn ver
strekt. Deze gegevens tonen aan
dat het CDA met burgemeester-
posten ook in Zuid-Holland
oververtegenwoordigd is en dat
de WD en D'66 ondervertegen
woordigd zijn. De PvdA - verre
weg de grootste partij in deze
provincie - heeft weliswaar veel
minder burgemeesters dan het
CDA maar is vooral in de grotere
gemeenten wel goed vertegen
woordigd. De oververtegen
woordiging van het CDA blijkt
uit een vergelijking tussen het
procentuele aantal inwoners van
Zuid-Holland dat een CDA-bur-
gemeester heeft en het percenta
ge dat het CDA scoorde bij de
verkiezingen voor provinciale
staten in maart van dit jaar. Van
de Zuidhollandse bevolking valt
47,7 procent "onder" een CDA-
burgemeester; bij de verkiezin
gen haalde het CDA 24,2 procent.
Compleet ziet het vergelijkende
staatje er als volgt uit. Links de
verdeling van de burgemeester
sposten in percentage van het
inwonertal ir
Zuid-Holland en
rechts de verkiezingsuitslag van
maart 1978.
CDA
47,7 - 24,3
PvdA
40,7 - 38,5
WD
11,1 - 24
D'66
0 - ;6,8
SGP
0,3 - 1,3
PPR
0,2 - 1,2
Moord opgelost
NIJMEGEN (ANP) - De politie van
Nijmegen heeft gisteren een 19-
jarige inwoner van die plaats
aangehouden, die heeft bekend
op 29 oktober 's avonds tijdens
een hevige ruzie de 53-jarige we
duwe A. Sip-Goessens in haar
woning zo te hebben mishandeld,
dat zij aan de verwondingen
overleed. De reden van de ruzie is
onduidelijk.
aan inmenging van de vereni
gingsraad in het personeelsbe
leid en de interne organisatie van
de VARA.
De ondernemingsraad van de VA
RA staat in het conflict bij VARA-
Visie achter hoofdredacteur
Hans Jocobs, wiens positie door
het dagelijks ter discussie is ge
steld. Dat zei Jan Nagel, voorzit
ter van de ondernemingsraad,
gisteravond. Naar het oordeel
van de ondernemingsraad is in
dit concrlict binnen VARA-Visie
buiten de schuld van Hans Ja
cobs alles opgeschroefd. De on
dernemingsraad vindt ook, zo zei
Nagel, dat het dagelijks bestuur
bestuur van de VARA bij de vele
conflicten bij deze omroep in de
laatste jaren te weining vakbe
kwaam heeft gestuurd en be
stuurd. Hij zei, dat het bestuur
door zijn houding in die conflic
ten een stuk gezag en vertrou
wen, intern en naar buiten, heeft
verspeeld.
ROTTERDAM (ANP)-Makoea,een
27-jarige gorilla, gaat morgen de
reis van zijn leven maken. Hij
verlaat Blijdorp en vertrekt naar
de dierentuin van Soerabaya in
Indonesië. Makoea legt de reis per
vliegtuig af. De gorilla weegt 250
Naar grote vrouw
kilo, is bijna twee meter hoog en
heeft een armspreiding van on
geveer drie meter. Een volwassen
vrouwelijke gorilla van dit for
maat, die een waardig echtgenote
voor Makoea zou kunnen zijn, is
er niet in Nederland. Vandaar
zijn vertrek. Op de foto geeft ver
zorger Tom Simonis hem nog te
eten.
worden geholpen zoals prof. dr.
D. W. van Bekkum, directeur van
het Radiobiologisch Instituut
TNO, zich dit voorstelt.
DEN HAAG (GPD) - Het mankeert op vele punten in de
aanpak van de kankerbestrijding in ons land. Er is gebrek
aan geld, de overheid doet te weinig op financieel en or-
nblStaA°ariSCh^bied'Centrale r5giStraÜeJZffs meldings- wU da?de ovXid meer stu-
piicnt) van patiënten is gewenst, er is gebrek aan appara- rend gaat optreden, onder andere
tuur voor beter onderzoek, er zijn problemen rondom de
subsidieverlening, er wordt geklaagd over „fatalisme bij
de behandelende medici", er zijn tegenstellingen bij de
betrokken wetenschappers, en er zijn ook tekorten aan
bepaalde specialisten.
De vaste Tweede-Kamercommissie
zag gisteren tijdens een hoorzit
ting, die de gehele dag in beslag
nam (er komt nog een tweede
deel), een veelheid van proble
men voor zich uitgestald. Zij is
daardoor zo bleek, van de grote
tekorten overtuigd geraakt, zodat
waarschijnlijk een speciaal
overleg met staatssecretaris me
vrouw Veder-Smit (volksge
zondheid) noodzakelijk zal zijn
om te bezien welke oplossingen
kunnen worden geboden.
Mede gezien de ombuigingen, die
ook in de gezondheidszorg aan de
orde zijn en het feit dat de begro
ting van volksgezondheid voor
1979 al is vastgesteld, kunnen er
vermoedelijk op korte termijn
geen middelen worden gevon
den. Bovendien vertoont de op
zet van kankeronderzoek en
kankerbestrijding een dermate
verbrokkeld en stroef geheel, dat
er fundamentele veranderingen
nodig zullen zijn, zo is ook geble
ken.
Op enige termijn zullen wellicht
andere speciale maatregelen
worden voorgesteld om in de be
hoefte aan geld te voorzien.
Daarbij maakt een suggestie voor
een extra „opslag" - van bijvoor
beeld 5 cent - op pakjes sigaret
ten kans om de vele miljoenen
bijeen te brengen die nodig zijn.
Een dergelijke bestemmingshef
fing is een idee van het CDA-ka-
merlid Weijers, waarmee hij on
langs tijdens de begrotingsbe
handeling kwam.
Consortium
Met deze gedachte, zo viel af te tas
ten, is een meerderheid van de
Tweede Kamer het in beginsel
wel eens. Maar de uitvoering zal
wettelijke maatregelen vereisen,
die dan weer tijd vergen. Het is
nog niet duidelijk hoe de zaak zal
worden aangepakt. Wel is aan te
nemen dat met dergelijke finan
cieringsbronnen een nationaal
programma van de grond kan
door middel van een financie
ringsconsortium. Daarmee zou
een programma moeten worden
bekostigd waarvoor naar schat
ting in vijf tot tien jaar ongeveer
70 miljoen gulden nodig is.
Daarmee zou ook een, van vele
kanten vurig bepleitte, centrale
registratie van kankerpatiënten
(met alle gegevens) kunnen wor
den opgezet. De kosten van be
handeling moeten uit de algeme
ne middelen worden opge
bracht.
Als een rode draad liep ook door
deze hoorzitting de wens van vele
betrokkenen dat de oprichting en
werking van de zogenaamde in
tegrale kankercentra (IKC) mo
gelijk wordt gemaakt. In deze
centra coördineert men de mo
gelijkheden van ziekenhuizen en
andere instituten in een regio ten
voordele van de behandeling. In
Rotterdam is het eerste IKC, in
Amsterdam, Leiden-Den Haag
en Groningen zijn ze in ontwik
keling. Maar de overheidssteun
die werd toegezegd, wordt niet in
de praktijk gebracht.
Startgeld
Binnenkort wordt over dit speciale
probleem overleg, onder andere
met de overheid, geopend. Er zal,
zo betoogden velen, meer start
geld moeten komen, anders lo
pen deze nuttige initiatieven tot
spreiding, met tegelijkertijd het
bijeenbrengen van onderzoek en
behandeling, over het gehele
land (uiteindelijk zijn acht van
deze centra mogelijk) geheel
dood. Een stem namens de pa-
tiénten zelf werd op de hoorzit
ting niet gemist. Die werd ver
tolkt door de journalist Louis
Sinner, die beroepshalve al ja
renlang de kankerbestrijding
volgt, daarover ook een boek
schreef en nu sedert kort zelf
kankerpatiënt is. Hij sprak van
een „algehele machteloosheid
tegenover dit vraagstuk" en van
„medische onmacht', ondanks
alle goedwillende inspanningen
die velen zich getroosten.
Schrijnend is volgens hem de te
genstelling in behandeling, die
maar afhangt van waar men
woont en hoe de outillage en de
kennis ter plaatse is. Sinner wees
erop dat vele patiënten trachten
te vluchten in alternatieve ge
neeswijzen als acupunctuur en
homeopathische behandeling, en
dat het ontbreekt aan goede voe
dingsadviezen. Ook hij pleitte
voor centrale registratie en voor
een werkelijke bestrijding van
kanker in plaats van, zoals nu,
alleen maar behandeling. „Laat
die 80 a 90 mensen per dag niet
voor niets sterven"
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Nog verkrijgbaar:
binnen en buiten
de stadsvesten
van Dr. Ir. H. A. van OERLE
De geschiedenis van de stede-
bouwkundige ontwikkeling tot aan
het einde van cJe gouden eeuw.
Het werk bestaat uit 2 delen
Beschrijving atlas
Een zeer interessant boek voor
allen die zich in algemene zin voor
Leiden en zijn verleden interes
seren.
Er komt aeen herdruk. Het boek is
uniek. Het krijgt t.z.t. ongetwijfeld
antiquarische waarde.
Een uitgave van E. J. Brill, Leiden.
Verkrijgbaar bij alle boekhan-
BOEKHANDEL DE KLER
Comfortabele rijtuigen van de Franse Spoorwegen (CORAIL-rijtuigcn) Deskundige
reisleiding - ervaren Nederlandse hostesses Vertrek daeeliiks: 3-4-5-6-7- en 8-daagse
reizen vanaf f 149.- Inlichtingen bij de NS-stations,uw reisbureau
of FTS,Rokin 128 Amsterdam (tel.: 020-236800).
Bon voyage naar de lichtstad!
MENEBA ONTKENT PLANNEN
T.T?S'TTWAT?nE'N_TTTRFr"UT
DEN HAAG - De Leidse hoogle
raar prof. drs. V. Halberstadt is
voor de periode van een jaar be
noemd tot voorzitter van de
Commissie Economisch Des
kundigen van de Sociaal-Eco
nomische Raad. Het afgelopen
jaar trad prof. dr. C. Goedhart als
voorzitter op.
ADVERTENTIE
WK Koekbakkerij Sint Johannesga
I
LEEUWARDEN-UTRECHT
(GPD) - De voedingsbonden
FNV hebben hun leden in brood
fabrieken en bakkerijen drin
gend gevraagd niet mee te wer
ken aan eventuele acties om Ne
derlands brood te leveren aan
Engelse afnemers. In Engeland is
een staking onder bakkersperso-
neel gaande met als inzet een
loonsverhoging.
Naar aanleiding van geruchten dat
enkele bedrijven van de Meneba
van plan zouden zijn om voor En
geland te gaan bakken, hebben
de voedingsbonden hun advies
aan de kaderleden in het land ge
geven. Er zijn overigens, zo werd
door een woordvoerder in
Utrecht meegedeeld, op dit mo
ment geen concrete aanwijzigin-
gen dat tot de Meneba behorende
bakkerijen voor Engelse afne
mers gaan werken. Een woord
voerder van Meneba zei desge
vraagd dat er geen enkei voor
nemen bestaat om aan Engeland
te gaan leveren.
De voedingsbonden FNV vinden
dat het loonconflict in Engeland
een zaak is die tussen de Engelse
werkgevers- en werkne
ganisaties moet worden uitge
vochten. ..Wij wensen het niet te
accepteren dat die staking wordt
gebroken of beïnvloed door Ne
derlandse bedrijven. Wij hebben
daarom onze kaderleden ge
vraagd attent te zijn op ontwik
kelingen in die richting waarbij
ze zich niet mogen laten inpak
ken met verhaaltjes over levering
aan ziekenhuizen, bejaardencen
tra en dergelijke. Daar hebben de
Britse stakers zelf in
aldus de woordvoerder
ROTTERDAM (GPD) - De Rotterdammer L. Vlietland mag in zijn flat
blijven wonen, omdat hij besloten heeft zijn zevenjarige bastaardherder
de deur uit te doen. Een maand geleden bepaalde de kantonrechter dat
Vlietland zijn hond niet langer in huis mocht houden omdat de buren er
last van hadden. Deed hij het toch, dan moest hij er binnen dertig dagen
uit. Vlietland heeft nu eieren voor zijn geld gekozen en een nieuw adres
voor zijn hond gevonden.
ADVERTENTIE
BRINK Luchtverwarming
HBHi'irBiBM# Uw installateur:
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Postbus 337. Kalkovenweg 58.Telefoon (01720) 2 0 3 00
Aantjes (1)
De tweede golf aan emotie rolt
nu over onze blanke kusten.
De golf van verontwaardiging
over de meedogenloze wijze,
waarop iemand is veroor
deeld en gekruisigd. Ik geloof
dat die emotie terecht is. De
zorgvuldigheid, waarmee we
in het algemeen al veronder
steld worden om over mensen
te oordelen, mocht in het ge-
val-Aantjes nog eens extra
worden verwacht. Er is in de
ze dagen niet veel van geble
ken.
In tegenstelling tot bijvoor
beeld de Verenigde Staten
worden in Nederland pers
conferenties niet rechtstreeks
uitgezonden. De premier
houdt vrijdagavond na de
ministerraad eerst zijn pers
conferentie en pas daarna
komen in een interview-con
structie de radio en de televi
sie aan bod. Daar is veel voor
te zeggen. Degene achter de
tafel kan sommige zaken "off
the record", dus als achter
grond-informatie, wat extra
aanscherpen. Ietwat scherper
zwart-wit schetsen met het
zeer dienstige oogmerk om
daarmee te verduidelijken. Er
zit natuurlijk een gevaar in
dat de journalist wordt inge
pakt in gewichtigheid en als-
hetware medeplichtig wordt
van de politieke informant
(want dat is een premier toch)
achter het groene laken. De
Nederlandse geschiedenis
kent een paar navrante voor
beelden van recente tot ta
melijk recente datum. Denk
maar aan de hoofdredacteu
ren en de Greet Hoffman-af
faire uit de jaren vijftig.
In het geval met Aantjes ging
het om een ambtenaar, een
niet-politieke figuur dus, die
op een persconferentie in fei
te requisitoir ën vonnis in één
scherpe tirade aan de open
baarheid prijsgaf. De leider
van de grootste regeringspar
tij, maar politiek in eigen
kring van vele vijanden voor
zien, tuimelde al van het voet
stuk, voordat dr. De Jong tijd
had gevonden om nadere
vragen van de journalisten te
beantwoorden. Een pijnlijke
en onfrisse zaak. Waar waren
de politiek verantwoordelij
ken. die het werk van de amb
tenaren moeten dekken en
presenteren? Zij waren er
niet.
Aantjes (2)
Er is veel gesproken over reha
bilitatie. Een mens kan in de
loop van de jaren zoveel
nieuwe waarden ontwikkelen
dat men hem zijn miskleunen,
van heel vroeger vergeeft.
Zeker als er zo n raar beeld
van gehoorzaamheid aan ge
zag wordt ontwikkeld als in
de mistige klamme polders,
waar leven en bloed naar
zwarte aarde smaken.
Laat ik eens een stukje citeren,
een tijd terug verschenen,
compleet in de plechtige
spelling van toen:
"De geografische positie van
ons land brengt mee, dat het
valt in het gebied, waarin aan
Duitschland krachtens zijn
ligging en zijn grootte onbe
twistbaareen leidende positie
toekwam en toekomt. Om de
ze positie te verwerven heeft
Duitschland zijn lot gewor
pen in de waagschaal van de
geschiedenis. Wij begrijpen
zeer goed, dat het aan het Ne-
derlandsche volk door de
herinnering aan de oorlogs
dagen en door vele kleine da-
gelijksche omstandigheden
op het oogenblik moeilijk valt
om voor dit alles het juiste
begrip te toonen. Het is echter
NOODZAKELIJK om deze
dingen te leeren zien in rui
mer verband."
Dit bevlogen proza viel op 16
november 1940 te lezen in
nummer 13 van "De Unie",
orgaan van de Nederlandsche
Unie, een enghartige club. die
geneigd was reeds de bakens
te verzetten, voordat het tij
zijn wensen kenbaar maakte
Marchanderen met de vijand
onder de droesige titels van
"verwezenlijking van de
volkseenheid" en "Nederland
zijn eigen plaats geven in een
nieuwe Europeesche orde."
Mede-oprichter van de Ne
derlandsche Unie was Jan
Eduard de Quay, toen 39 jaar.
Dat is bijna het dubbel van de
leeftijd van Willem Aantjes in
diens meest verdoolde jaren.
Jan Eduard de Quay werd in
1959 minister-president van
het Koninkrijk der Nederlan
den.
Aantjes (3)
/oor het volgende citeer ik uit
De Grote Winkler Prins, ze
vende geheel nieuwe druk.
deel 5: "op de 15de mei 1940
keurde hij in een besloten
vergadering van politieke
kopstukken de 'vlucht' van
de regering, met name die van
de koningin, in krasse termen
af en in gelijke geest schreef
hij in De Standaard. Hij
bracht een bezoek aan de
Duitse rijkscommissaris
Seyss-Inquart en publiceer
de eind juni 1940 een brochu
re, getiteld Op de grens van
twee werelden, waarin hij de
democratie doodziek, de val
van Engeland onvermijdelijk
noemde en een nederlaag van
Duitsland buiten de grens der
mogelijkheden stelde; op de
ze grond noemde hij het ver
standig met Hitler in vrede te
pacteren, mits na de oorlog
het Huis van Oranje in de ou
de waardigheid hersteld zou
worden. Deze brochure wek
te verbijstering en veront
waardiging in Engeland, o.a.
bij koningin Wilhelmina en in
Nederland, waar de schrijver
verweten werd dat hij aldus
de geestelijke weerstand van
de natie tegen een duivels
systeem ondermijnde."Au-
teur van de genoemde bro
chure was Hendrikus Colijn,
vele malen minister-presi
dent, voor zijn anti-revolu
tionaire mannen broeders het
levende monument van wijs
heid en rechtschapenheid.
Hendrikus Colijn was bij het
verschijnen van de brochure
71 jaar. drieënhalf keer de
leeftijd van de jonge Aantjes.
Aantjes (4)
Wie mij demagogie verwijt
heeft deels gelij k. Het verhaal
van Colijn is immers incom
pleet. Een paar weken na
publicatie van "Op de grens
van twee werelden" zag Co
lijn zijn dwaling in en herriep
de brochure. Van De Quay en
de andere heren van de Ne
derlandsche Unie (het zoge
naamde Driemanschap) kan
dat minder worden gezegd.
Zij gaven aan hun opportu
nisme in latere tijd een soort
rechtvaardiging - eigen iden
titeit bewaren temidden van
een zee van dreiging en onze
kerheid. Men staat versteld
zeker na lezing van de ellen
lange verhalen vol compro
mis in dat weekblad "De
Unie".
Terug naar Aantjes. Hij zat naar
alle kanten fout. Dat staat bui
ten discussie. De mogelijk
heid om op den duur aan een
dramatische ontmaskering te
ontkomen werd steeds klei
ner. Het jokken en verzwijgen
werd een kluwen van bijna
ondoordringbaarheid, waarin
Aantjes zelf tenslotte ook de
weg niet meer wist. Het moest
hem kwetsbaar maken en
eventueel onbeschermd te
gen chantage. De complot
theorie is er, maar waar zijn de
geheime protocollen van een
samenzwering? De toevallig
heden en de timing zijn bijna
te mooi, zeggen sceptici, een
echt doortrapt stel samen-
spanners zou het iets minder
mooi hebben gedaan. Maar
zeggen weer andere sceptici:
juist omdat iedereen dat
denkt, moet je juist weer heel
mooi gaan timen. Dus Aantjes
over de rand, juist als hij bezig
is echt lastig te worden in het
parlement.
Zullen we het ooit weten? Ik
ben bang van niet. We zien de
scherprechter zijn executie
volvoeren op een persconfe
rentie voor het oog van de
t.v.-camera. De jury zit in de
huiskamer voor de buis. te
verbijsterd om het schuldig of
niet-schuldig uit te spreken.
En, nogmaals, wie het vonnis
tekenden, laten zich niet zien.
Bron
Goed, zij het onvolledig hulp
middel op zoek naar de bron
nen. is het bekijken van kran
tepagina's van toen. Daarom
tot slot vandaag aandacht
voor "Nieuws, 150 jaar kran-
tenkijk op de wereld", een
uitgave van Omni-boek/Den
Haag, samengesteld door
Dick Houwaart. Veel voorpa
gina's, een enkele adverlen-
tierubriek.
Houwaart begint met een pagi
na van de Opregte Haarlemse
Courant uit het rampjaar 1795
en eindigt met het Vrije Volk,
ook al in een rampjaar, 1953.
Daartussen in ligt een papier-
hoop van vervlogen illusies,
hoop en nog meer wanhoop.
Toen pantalons vanaf 39 cent
verkrijgbaar waren, neerge
storte KLM-vlicgtuigen met
vogelnamen bijna even be
kende persoonlijkheden wa
ren als de piloten in de cock
pit en ingezonden-brieven
schrijvers van het NSB-blad
"Volk en Vaderland" er
schande van spraken dat jo-
«i< n werden bevoorrecht, "ie
dere Jood kan tusschen drie
en vijf uur in alle zaken, dus
ook in alle niet joodsche za
ken koopen. Hier klopt iets
niet".
HAN MULDER
