Minister
Mulder van
Z.-Afrika
treedt af
Open brief Charta
beweging aan de YN
/Verzoening bracht Begin geen
na
stemmen
Mobilisatie van
troepen Angola
NAAST HET NIEUWS
L50
Gandhi
weer
terug
Tanzania bereidt
een offensief voor
VOENSDAG 8 NOVEMBER 1978
Winst voor Israëlische Arbeiderspartij
JERUZALEM (GPD) - De gisteren gehou-
den gemeenteraadsverkiezingen in Is-
raël geven een krachtig herstel van de Ar
beiderspartij te zien ten opzichte van de
Knesset-verkiezingen van het vorig jaar,
aldus een voorspelling van de Israëlische
televisie op grond van opiniepeilingen
onder de kiezers. Indien nu parlements
verkiezingen plaats gevonden zouden
hebben, zouden Likoed en de Arbeiders-
partij bijna gelijkwaardig uit de strijd naar
voren zijn gekomen, met 46 zetels voor de
Likoed (45 vorig jaar) en 44 voorde Arbei
derspartij (33 vorig jaar).
Daarentegen
heeft het intussen in twee partijen uiteen
gevallen Dash vrijwel al zijn aanhang
verloren
De verkiezingen zelf hebben weinig verras
singen opgeleverd, als gevolg van het feit
dat veelal plaatselijke belangen en perso
nen een doorslaggevende rol speelden, en
vrijwel alle bekende en zittende burge
meesters herkozen zijn. Teddy Koliek,
burgemeester van Jeruzalem, werd vol
gens de eerste televisievoorspellingen -
die bij de Knesset-verkiezingen vorig jaar
zeer betrouwbaar bleken te zyn - met gro
te meerderheid herkozen, evenals zijn
collega Lahat in Tel Aviv. Van belang is
verder dat in Nazareth de zittende com
munistische burgemeester Tewfik Zayad
wederom met grote meerderheid is her
kozen, zij het dat hij iets achteruit is ge
gaan ten opzichte van de verkiezingen die
in 1975 in Nazareth plaats hadden.
De verkiezingen brachten slechts 50 pro
cent van het kiezersvolk naar de stem&us.
een voor Israël ongekend laag aantal
stemmers. Alleen in de Arabische steden
en dorpen lag het percentage veel hoger,
ongeveer 75 procent. In Arabisch-Jeru
zalem nam 11 procent aan de stemming
deel, ongeveer het dubbele van vier jaar
geleden. De verkiezingen van gisteren
geven weinig houvast als graadmeter voor
de populariteit van Nobelprijswinner en
vredestichter Menachem Begin. De Li
koed is stabiel gebleken en de terugkomst
van de Arbeiderspartij is vooral het gevolg
van de ineenstorting van Dash.
Alles bijeen mag een voorzichtige conclusie
zijn, dat het vredesproces nauwelijks van
invloed is op de Israëlische kiezer. Begin
als de man die vrede brengt, zou een grote
vooruitgang van de Likoed teweeg heb
ben moeten brengen in de opiniepeiling,
hetgeen niet het geval is. Daarvoor is een
aantal oorzaken mogelijk: de moeilijke
economische situatie - die de Likoed-re
gering niet verbeterd heeft - en de grote
mate van scepsis die in het land heerst ten
aanzien van vrede met Egypte.
De opiniepeiling van de Israëlische televisie
werd uitgevoerd door in een groot aantal
stemlokalen de kiezers te vragen nog eens
hun stem uit te brengen voor het opinie
onderzoek, waardoor een zeer groot en be
trouwbaar beeld van de publieke opinie
werd gevonden. De definitieve verkie
zingsuitslagen zullen in de loop van de
dag grotendeels bekend worden.
JOHANNESBURG (GPD) - De Zuidafrikaanse
minister van plurale betrekkingen, dr. Connie
Mulder, die op zeer ernstige wijze is betrokken
bij het corruptieschandaal in het door hem
vroeger beheerde departement van informatie,
is gisteren afgetreden. In een verklaring, die pas
na middernacht in Zuid-Afrika mocht worden
gepubliceerd, zegt de minister dat hij weggaat
om premier Pieter Wilhelm Botha de kans te
geven de aanslag tegen de Nationale Partij, te
gen de regering en tegen Zuid-Afrika ongehin
derd af te weren.
Hoewel de druk om af te treden op
Mulder feitelijk met het uur toe
nam, komt deze stap toch vrij on
verwacht. Tot op het laatste
ogenblik had hij verklaard dat hij
i geen spijt had over hetgeen er in
zijn departement in Pretoria ge
beurde en dat hij alles had gedaan
in het belang van Zuid-Afri
ka.
Intussen werd door Botha bekend
gemaakt dat zijn regering presi
dent Vorster heeft aanbevolen de
opdracht aan rechter Antoon
Mostert, een onderzoek in te
stellen naar de valutaovertredin
gen in het departement van in
formatie, in te trekken. Het werk
van zijn commissie zal daarmee
feitelijk worden beëindigd.
Rechter Mostert, die door zijn
onverschrokken houding en zijn
optreden in het openbaar het
schandaal rond het ministerie
openbaarde, had gisteren nog
verklaard dat zijn onderzoek
openbaar zou zijn. Dit in tegen
stelling tot de nieuwe parle
mentscommissie, bestaande uit
twaalf leden, onder leiding van
rechter Erasmus, die zijn werk in
het geheim zal verrichten.
In politieke kringen wordt deze
stap beschouwd als een poging
alsnog te verhinderen dat verdere
resultaten van het onderzoek
openbaar worden gemaakt. Mi
nister-president Botha zei dat
door de „royale vertolking", die
rechter Mostert aan zijn opdracht
gaf, problemen zouden kunnen
ontstaan met het onderzoeks
werk van de nieuwe commis-
Sleutelfiguur
Rechter Erasmus zei dat deze
commissie eerst de vroegere
staatssecretaris Rhoodie wil ho
ren. Rhoodie verblijft momenteel
in Israël en wordt als een sleutel
figuur in het gehele schandaal
beschouwd. Er wordt thans be
weerd dat hij naar het buitenland
vertrok om geheime documen
ten, die als getuigenis zouden
kunnen worden gebruikt, te ver
nietigen. Minister Mulder zelf
heeft inmiddels verklaard dat hij
vrijwillig voor de commissie zal
verschijnen om opheldering over
de gang van zaken te geven.
En nog steeds gonst het in Zuid-
Afrika van nieuwe geruchten. Er
wordt gesuggereerd dht ook het
weekblad To the Point gesteund
werd door geheime fondsen uit
het departement van informatie.
De uitgevers van het met onge
veer 24 miljoen aan belastinggel
den betaalde dagblad The Citi
zen, de vroegere directeur van El
sevier Hubert G. Jussen en de
Zuidafrikaan Jan van Zijl Al
berts, zijn zowel uitgevers van het
dagblad als ook van het
weekblad.
In Namibië werd onlangs de Duitse
uitgeverij John Meinhardt en Co,
die de dagbladen de Suidwester
en de Allgemeine Zeitung uit
geeft, door een vrij onbekende
Duitser, dr. Dieter Lauenstein,
gekocht. De leider van de demo
cratische Swapo in Windhoek,
Andreas Shipanga, vroeg zich af
of hier ook niet Zuidafrikaans
belastinggeld werd gebruikt om
bladen op de markt te brengen
die de politiek van de rechtse
Turnhalle-alliantie steunen.
Intussen zijn er ook nieuwe specu
laties over de moord op de finan
ciële expert dr. Robert Smit en
diens vrouw. Zij werden elf
maanden geleden in hun huis in
Springs vermoord. Deze tragi
sche gebeurtenis wordt nu even
eens in verband gebracht met de
corruptie in het departement van
informatie. Dr. Smit, die kandi
daat voor de Nationale Partij bij
de verkiezingen was, zou toen
reeds achter de enorme valuta
overtredingen zijn gekomen en
zou daarom door een onbekende
moordenaar uit Duitsland uit de
weg zijn geruimd.
Geruchten dat minister-president
Botha van plan is nieuwe verkie
zingen te houden na het corrup
tieschandaal, werden gisteren
ontkend. De minister van bui
tenlandse zaken, Pik Botha, die
tijdens een bliksembezoek aan
Zwitserland alle persattachès
van de Zuidafrikaanse ambassa
des in Europa over de gang van
zaken informeerde, gaf echter toe
dat de kwestie Zuid-Afrika
enorme schade heeft berok
kend.
NEW DELHI (AFP) - Oud
premier Indira Gandhi is
weer zeker van een zetel in het
Indiase parlement.
Gisteren is zij officieel tot win
nares van de tussentijdse
verkiezing uitgeroepen. Ze
bleek uiteindelijk haar tegen
stander te hebben verslagen
met 77.333 stemmen.
Mevrouw Gandhi keert na ne
gentien maanden als ambte
loos burgeres in de Indiase
Kamer van Afgevaardigden
terug, waar zij weer de leiding
zal nemen in de oppositie te
gen de regering van premier
Morarji Desai.
Indira Gandhi is voorzitster van
de politieke partij, Congres
I", die zij op 1 januari heeft
opgericht en die is afgeschei
den van de oude Congrespar
tij. Congres-I is het belang
rijkste oppositieblok tegen de
legering van Desai in de
Tweede Kamer, waar zij op
een totaal van 543 beschikt
over 72 zetels. Van de 543
steunen er 299 de regerings
partij Janata.
Mevrouw Gandhi wordt nog
steeds door de justitie ver
volgd vanwege excèssen die
haar partij en zij zouden heb
ben begaan in de twee jaar
van de elf waarin zij aan de
macht waren en gedurende
welke zij regeerden bij vol
macht.
BRUSSEL (Reuter) - Angola heeft
200.000 man militietroepen en
zijn geregeld leger gemobiliseerd
om de dreiging het hoofd te kun
nen bieden van een Zuidafri
kaanse aanval.
Dit heeft de Angolese ambassadeur
in Brussel, Luis de Almeida, gis
teren op een persconferentie
meegedeeld.
Angola, aldus de ambassadeur, zal,
indien nodig, de hulp inroepen
van Cuba, dat volgens Ameri
kaanse schattingen 25.000 man in
Angola heeft, en andere bevrien
de landen. Volgens De Almeida
heeft Angola getoond dat het
vrede wil door Zuidafrikaanse
krijgsgevangenen vrij te laten en
zijn banden met het buurland
Zaïre te versterken. Maar Zuid-
Afrika had zijn verken
ningsvluchten over Angola op
gevoerd en militair materieel be
steld voor gebruik in de Kalaha-
riwoestijn bij de grens met An
gola. In het noorden van Nami
bië, aldus de ambassadeur, zijn
tussen de 25.000 en 50.000 man
Zuidafrikaanse troepen gelegerd.
Een woordvoerder van het Zuid
afrikaanse ministerie van defen
sie had eerder laten weten dat
Zuid-Afrika geen agressieve
UZIGE WRAAK
Een leerling-banketbakker is maandag in Wenen veroordeeld tot
vijftien maanden gevangenisstrafomdat hij een ijsverkoper
chanteerde uit wraak over het feit dat zijn dokter hem het eten
van ijs had verboden. De arts had dit gedaan nadat de jongen, de
negentienjarige Stefan Gröger, een maagoperatie had onder
gaan.
De jongen eiste meermalen geld van de ijsverkoper, die een van de
bekendste is in de Oostenrijkse hoofdstad, maar haalde dit nooit
op. Op een gegeven moment dreigde hij zelfs met het neerschieten
van een winkelmeisje. Maar toen greep de politic in.
BUEN
Doordat een vrachtwagen van de weg raakte zijn in de nacht van
maandag op dinsdag op een snelweg in de Amerikaanse staat
Georgia 28 miljoen honingbijen ontsnapt.
De chauffeur kwam er heelhuids af maar enkele politiemannen en
omstanders werden door bijen gestoken. Door de nachtelijke kou
werden de diertjes minder agressief, maar wel werden snel zoveel
mogelijk imkers opgeroepen om de diertjes te vangen.
SCHAATSPLANK
Volgens dokters in het Neckerziekenhuis van Parijs is de schaats-
plank niet gevaarlijker dan enige andere sport.
Professor Pierre Rigault zei over de schaatsplank naar aanleiding
van een kindertentoonstelling in Parijs, dat ongelukken met
schaatsplanken slecht bij uitzondering ernstig zijn. Het is volgens
hem geen gevaarlijker sport dan rugby of wielrennen.
Er dienen wel voorzorgsmaatregelen te worden genomen, aldus
Rigault, zoals het dragen van een helm, beenstukken en hand
schoenen. Eén op de drie ongelukken met schaatsplanken resulte
ren volgens de dokter in gebroken ledematen of schedelletsel.
MUMMIES
Bij opruimingswerkzaamheden in het natuurhistorisch museum
van Grenoble zijn vijf mummies van mensen en eenentwintig
mummies van dieren gevonden. Het museum heeft nooit geweten
dat het zulke schatten in huis had. De conservator zei gisteren dat
de mummies waarschijnlijk stammen uit de derde eeuw voor
Christus en afkomstig zijn uit de oud-Egyptische stad Antinopo-
lis.
Onder de mensenmummies zijn die van twee kinderen van drie en
vijfjaar, waarschijnlijk prinsen.
ADVERTENTIE
voornemens tegen Angola heeft.
Maar van goedingelichte zijde in
Johannesburg is gisteravond
vernomen dat Zuid-Afrika zijn
troepen in het noorden van Na
mibië versterkt in verband met
de troepenconcentratie in Angola
aan de grens met Namibië.
Officieel wordt ïn Zuid-Afrika
nooit iets meegedeeld over troe
penbewegingen. Eerder was in
Johannesburg meegedeeld dat
de Zuidafrikaanse inlichtingen
dienst melding had gemaakt van
de legering van honderden Oost-
duitse militairen in het zuiden
van Angola op nog geen 80 kilo
meter van de grens met Zuid-
west-Afrika )Namibië). Van dit
Oostduitse contingent zouden
ook parachutisten deel uitma
ken. Zij zouden guerrillastrijders
opleiden van de Swapo, de
volksorganisatie van Zuidwest-
Afrika, die niets moet weten van
de Zuidafrikaanse regering die
Namibië bestuurt en strijdt voor
de onafhankelijkheid van het
land.
In mei van dit jaar voerden Zuid
afrikaanse luchtlandingstroepen
bliksemaanvallen uit op twee ba
ses van de Swapo in het zuiden
van Angola. Daarbij zullen hon
derden guerrilleros en hun aan
hangers om het leven zijn geko
men. De invallen van de Swapo in
Namibië werden toen stopgezet.
De activiteit van de Swapo in dit
gebied zou nu echter zeker weer
zo groot zijh als voor de aanvallen
in mei.
Sombrero
100 gram
de succesvolle special van
de Keurslager.
Vers gemalen rundvlees
gevuld met pikante
pusztacreme.
Opwindend lekker.
Eenvoudige bereiding:
2x4 minuten in koekepan.
K uw Keurslager
wjjrum zou u't mei minder doen
Sadat wil een
Marshall-plan
voor Egypte
CAIRO (AFP) - President Sadat
van Egypte heeft gisteren ver
klaard een "plan Carter" te noe
men soort Marshallplan voor
Egypte te willen.
Daartoe zal hij president Carter
"hulp van tien vijftien miljard
dollar over een periode van vijf
jaar" vragen, zo zei hij in een in
terview, dat werd weergegeven
door het officiële Egyptische
persbureau.
Het Marshall-plan werd na de oor
log door de VS op touw gezet om
Europa weer economisch op de
been te helpen en volgens de
Egyptische president "zou zo een
project in zijn land ook wonderen
bewerkstelligen als in West-
Duitsland en Japan is gebeurd".
DAR ES SALAAM (UPI/DPA) -
Tanzania heeft de helft van zijn
strijdkrachten naar het front in
het grensgebied met Oeganda ge
stuurd. Daar staan nu ongeveer
7.000 man Tanzaniaanse troepen
tegenover een Oegandese strijd
macht van 2.000 tot 3.000 man.
De Tanzanianen staan voor de ge
weldige opgave de Oegendezen
te verdrijven uit hun stellingen
langs de door de regen gezwollen
rivier de Kagera en het gebied dat
zij de vorige week veroverden. De
Oegandezen bliezen de enige
brug over de Kagera op en de
Tanzanianen hebben noch de
amfibievoertuigen noch het ma
teriaal voor de bouw van een brug
om met succes een aanval over de
rivier te doen. Waarschijnlijk
zullen zij, als er tenminste niet
eerst een politieke oplossing
wordt gevonden, pogen troepen
over het Victoriameer te zetten.
Deze troepen moeten dan pogen
achter de Oegandese linies te
komen om de Oegandese eenhe
den te kunnen omsingelen.
WENEN (GPD) - Voor de eerste
keer heeft de Tsjechoslowaakse
dissidentenbeweging Charta-77
ter verdediging van de mensen
rechter rechtstreeks de hulp in
geroepen van de ondertekenaars
van het Verdrag van Helsinki. In
een open brief aan VN-secretaris-
generaal Kurt Waldheim en de
regeringsleiders die het Helsinki-
verdrag hebben ondertekend,
vraagt Charta-77 aandacht voor
de „steeds slechter wordende
toestand op het gebied van de
mensenrechten in ons land en de
toenemende vervolging van al
degenen die zich voor de men
senrechten inzetten of die probe
ren erkenning van deze rechten
te verkrijgen".
In de brief zegt Charta-77 de hulp
van het buitenland te hebben in
geroepen omdat op geen van de
door haar aan de Tsjechoslo
waakse overheidsinstanties ge
stuurde 21 documenten ant
woord is gekomen, evenmin als
op de honderden brieven, petities
en voorstellen van leden en sym
pathisanten van Charta-77.
In toenemende mate worden vol
gens de brief zonder wettelijke
grond ondertekenaars van Char
ta-77 een paar dagen gevangen
gezet, zoals bij het bezoek van
Brezjnjev en vlak voor de bijeen
komst met leden van het Poolse
Comité voor Arbeiderszelfver
dediging (KOR). Velen worden
voortdurend door de veilig
heidsdienst geschaduwd, ande
ren werden of worden aan een
wederrechtelijk en langdurig
toezicht onderworpen en worden
in hun bewegingen beperkt! In de
laatste twee jaar zijn duizenden
ondervraagd, bedreigd en van
tijd tot tijd onder psychische
druk gezet. Telkens weer worden
mensen gefouilleerd en huizen
doorzocht. Regelmatig ook ver
hindert de politie ontmoetingen
van vrienden onder elkaar of
maakt het onmogelijk huis of
woonplaats te verlaten. Van tien
tallen Charta-ondertekenaars is
de telefoon buiten bedrijf ge
steld, hun woningen worden af
geluisterd, hün bewegingen gefo
tografeerd en gefilmd of hun post
niet bezorgd»
Bijzonder absurd, aldus de brief,
zijn de politiemaatregelen tegen
particuliere voordrachten, dis
cussies en culturele manifesta
ties. Onlangs heeft bijvoorbeeld
een sterke politiemacht bij her
haling de opvoering van Shakes-
peares Macbeth door bekende
Tsjechoslowaakse kunstenaars,
onder wie Pavel Kohout en Pavel
Landovscy, onmogelijk gemaakt.
Charta-aanhangers verliezen vaak
door toedoen van de geheime
dienst hun baan, mogen geen
werk accepteren, krijgen geen
pensioen of moeten hun huizen
uit. De jeugd wordt het recht op
studeren ontzegd en kinderen
worden niet in de peuterklasjes
toegelaten. Er zijn gevallen be
kend waarin medische hulp werd
geweigerd of waarin mensen ge
dwongen werden zich in een psy
chiatrische of andere kliniek te
laten behandelen. Twee vrouwen
werden zonder reden met geweld
opgenomen in een kliniek voor
venerische ziekten. „In ons
land", zo wordt gezegd, „heerst
de atmosfeer van de angst, die
mensen niet alleen vrezen van
wege het uitspreken van hun op
vatting, maar ook onder degenen
met wie zij omgaan en die het
doen voorkomen dat te doen. Het
jaar 1984 is niet ver meer maar een vliegtuig binnen om de Duitseloeristen die een bezoek aan
weg Amerika brachten te verwelkomen.
CHANTILLY - De Amerikaanse president Carter stapte gisteren zo-
President Idi Amin van Oeganda
heeft gisteren tegen een speciale
afgezant gezegd dat hij bereid is
met president Julius Nyerere van
Tanzania over de toestand van
gedachten te wisselen, maar dat
de Tanzaniaanse president dit
niet wil. Amin zei voorts dat zijn
troepen niet verder zullen op
rukken in Tanzania en dat het
bewind in Tanzania al sinds 1971
toen hij aan de macht kwam, pro
beert hem ten val te brengen. De
Tanzanianen hebben daarbij vol
gens hem de steun van de V.S.,
Engeland en Israël.
De "Daily News", het rege
ringsblad van Tanzania, meldde
gisteren dat "19 Tanzanianen die
in Oeganda een opleiding tot pi
loot volgden, waarschijnlijk
vermoord zijn na het uitbreken
van de vijandelijkheden tussen
beide landen. Radio-Oeganda
had eerder bericht dat deze 19
Tanzanianen "verdwenen" zijn.
Volgens de "Daily News" is dit
een eufemistische uitdrukking
voor de foltering van en de moord
op onschuldige mensen. Amin,
aldus het blad, is al schuldig aan
massamoord. President Kenneth
Kaoenda van Zambia heeft in
middels zijn solidariteit betuigd
met Tanzania en Amin als aan
valler bestempeld. De Oegandese
president heeft de Organisatie
voor Afrikaanse Eenheid (OAE)
ingeschakeld. Libië en Kenia
willen in het conflict bemiddelen.
ARRESTATIES
IN TEHERAN
TEHERAN (Reuter/DPA) - Uit in
gelichte kringen in de Iraanse
hoofdstad Teheran is gisteren
vernomen dat de nieuwe militai
re regering verscheidene voor
malige ministers en politici heeft
laten aanhouden. Namen waren
nog niet direct bekend maar
tenminste twee ministers uit de
kabinetten van Jamsjid Amou-
zegar en Jaafa R Sjarif-Emami
zouden tot de gearresteerden be
horen.
De arrestaties zouden verband
houden met de officiële koers van
het uitroeien van bronnen van
onrust.
Ook zouden activisten en dissiden
ten zijn aangehouden.
