'De uitvinding van Wals'
met veel humor gespeeld
Monumentaal
spel in
'Nacht der Tribaden'
MAANDAG 6 NOVEMBER 1978
Uri Geiler is terug van wegge
weest! U weet weldie Israeli
die in staat was uw vork krom
en uw horloge recht te buigen
louter door op een bepaald tijd
stip aan uw vork en horloge te
denken. Ik denk nooit aan mijn
vork en mijn horloge, daarom
werken ze blijkbaar nog, maar
Uri Geiler is, na geruime tijd
gezwegen te hebben wat ver
moedelijk verband hield met
onthullingen van zijn manager
dat het allemaal flauwekul was
wat hij suggereerde te doen, al
ken ik van heel nabij mensen
wier vork na zo'n TV-sèance op
de seconde af weer gelijk liep),
weer aan het verbuigen en re
pareren geslagen. Deze lezers
van de Daily Mirror moesten
vrijdagmiddag om 12.30 exact
hun kapotte elektrische appa
raten en eetgerei dat ze missen
konden op Uri's ogen leggen,
die in de Mirror stonden afge
drukt. Om half èèn precies zou
„The Big Bender" vanaf de top
van de Blackpool Tower zijn
stralen over Engeland uitzen
den, terwijl zijn discipelen op
hetzelfde tijdstip hun vorken en
horloges moesten toespreken
(hardop of in gedachten, dat
donderde niet) met ,Men...
work... bend. Mend... work...
bend. Mend... work... bend", net
zo lang tot het broodrooster her
steld was, het horloge weer
werkte en de vork was kromge
bogen.
Executie
Ach, wat kan het ook eigenlijk
voor kwaad, ik was, toen Uri
Geiler in Nederland was, ook
een van zijn supporters, of ik
het nu geloofde of niet. Hij heeft
me er toen in ieder geval van
bewust gemaakt hoeveel kapot
te horloges en klokjes een mens
om onduidelijke redenen blijft
bewaren, blijkbaar omdat het
horloge nog steeds de reputatie
geniet van iets duurs, en je iets
duurs niet weggooit, ook al is
het kapot en kost het tegen
woordig net zoveel als een pias
pop.
In ieder geval deed het me plezier
in de Daily Mirror te lezen dat
hij weer terug was, en om te we
ten wat Engeland nog meer
voor onschuldige pleziertjes te
bieden had, bladerde ik ook
even de rest van deze Daily
Mirror van vrijdag 3 november
door. Daar was ten eerste de
executie van de 17-jarige Da
vid Evans, die een gevangenis
straf uitzat omdat hij een ze
venjarig meisje getracht had te
verkrachten. Zijn celmaats
(zelf 18,19,16 en 16 jaar, die op
hetzelfde terrein ook hun sporen
hadden verdiend) veroordeel
den de schlemielige Evans, die
een geboren slachtoffer was, ter
dood en hingen hem 's nachts
op. Dat wil zeggen dat ze hem
dwongen op een stoel te gaan
staan, hem een handdoek om de
nek bonden, en hem daaraan
ophingen, maar omdat hij na
dat de stoel onder hem vandaan
was getrapt met zijn voeten op
de vloer kwam te staan, trokken
ze de strop wat hoger op en ging
een van hen (de 16-jarige An
thony Brindley) aan zijn benen
hangen onder het roepen van.
,£terf dan, rotzak!"
Onthoofding
Goed, David Evans van het leven
verlost en de twee oudsten tot
levenslang veroordeeld, wat
had Engeland die dag nog meer
te bieden? O ja, de punk rock
groep Anti Social uit Birming
ham is van plan een „1978 zelf
moord concert" te geven, en
heeft via aanplakbiljetten en
stencils vrijwilligers gevraagd
om tijdens dat concert zelf
moord te plegen. Het slachtoffer
in spè moet er in toestemmen
dat hij zich op het toneel laat
onthoofden door een automati
sche guillotine, zijn nabe
staanden krijgen dan een be
drag van 15.000 pond, wat toch
nog altijd zo'n zestigduizend
gulden is. Niks voor niks, zeg ik
altijd maar. De groep bestaat
uit twee jongens en een meisje
die de toneelnamen John Revol-
ter, Ricky Guano en Lucy Na
tion hebben aangenomen. Een
van de managers van de groep
heeft verklaard dat Anti Social
de ambitie heeft 's werelds ge
welddadigste rockgroep te
worden, en dat het idee van de
openbare executie bij hen was
opgekomen nadat een van hun
vrienden zelfmoord gepleegd
had door voor een auto te
springen. Zo kom je nog eens op
een idee. Dat herinnert me
trouwens aan die zeer exclusie
ve pornofilmdie in Argentinië
gemaakt heette te zijn en die
alleen in zeer besloten kringen
tegen zeer hoge toegangsprijzen
kon worden bekeken, omdat
aan het slot van de porno-act
een van de meisjes tot haar ver
bijstering domweg werd dood
gestoken. Ik heb nooit gelezen
dat de makers van de film (of
spreek je in zo'n geval van de
daders van de film) gegrepen
zijn.
Goudvis
Nog meer nieuws uit Engeland in
diezelfde Daily Mirror? Jaze
ker. Goed nieuws, dit keer. In
het Chapter Theatre in Cardiff
sprong Roy Gee van de dieren
bescherming het toneel op om
een goudvis het leven te redden
nadat de kom waarin hij rond
zwom volgens het script kapot
was gesmeten. Een dierenken-
ner oordeelde tijdens de recht
zitting dat de vis aan stress"
leed, maar de verdediger be
toogde dat de vis tot de geharde
types behoorde met een hoge
overlevingsdrempel. De rech
ter, die toen er uitvoerig over
het centrale zenuwstelsel van de
vis werd uitgewijd al had uit
geroepen: .Kalm aan een
beetje, ik heb net forel gege
ten!", sprak de beide gedaagde
acteurs na een zitting van vier
uur vrij.
Produktie van LAK-toneelgroep
v/E A-IW tfE-r
TfPE I/AAJ DE ZCHODKI- 1
OOAJ^EAJ
MOEf-tE.rJ
/AANEL A7AAP DfrA)
OP EErJ IAJAUJÊ -
V t7A
i
-bOdl-
V
jS 0
20U HET MISSCHIEN voseux
UN CAT K IN MJN
STOEL PLAATSNEEM?
LEIDEN - Laat u de aflevering
"Mord im TEE 91' vanavond op
Nederland I nu even voor wat zjj
is en brengt u een bezoek aan het
LAK-theater boven de Consu
mentenmarkt. Daar wordt u na
melijk voor de laatste maal in de
gelegenheid gesteld om kennis te
maken met de eNVe-Drama-pro-
duktie 'De Uitvinding van Wals',
het enige toneelstuk dat Nabo
kov heeft geschreven. eNVe
Drama brengt het stuk in een ver
taling van Cees Nooteboom en
liet het regisseren door de jour
nalist Pieter Vrijman. Gelooft u
mij, de spanning die hoofdin
specteur Derrick oproept kan be
slist niet opwegen tegen de hu
mor, welke de toneelgroep eN Ve-
Drama in dit, in 1938 in Cap d'An
tibes door Nabokov heschreven
stuk, heeft gelegd. 'Wals' is een
vrij onbekend stuk, dat hier naar
mijn weten nog nimmer door een
professioneel toneelgezelsachap
op het repertoire werd genomen.
Tóch is het al sinds de eerste
publicatie in 1938 in het Russi
sche emigrantentijdschrift 'Rus-
kie Zapiski bekend. De humor
wordt natuurlijk in de eerste
plaats veroorzaakt door het door
Nabokov aangedragen verbaal
gegeven, waarop Vrijman profes
sioneel heeft ingespeeld. Maar
veel meer nadruk zou ik willen
leggen oy de interpretatie van dit
gegeven cloor de spelers en speel
sters van eNVe-Drama. Op de
eerste plaats dient dan natuurlijk
vermeld te worden het zeer goede
spel van Wim Hagen als de minis
ter van Oorlog. Hij 'draagt' niet
zozeer het stuk, maar wel de 'hu
mor binnen het stuk'. Jos van
Wollingen ziet er schitterend uit
Een fragment uit "De uitvinding van Wals" (Foto Willem van Bork)
als de wat verstrooide, excentrie
ke uitvinder Salvator Wals, die
bijzonder gevoelig blijkt voor de
charmes van geheim agente Viola
Trans (Joke Leget). Joke speelt
met een overtuigende verleide
lijkheid en in haar spel viel vooral
de grote rolvastheid op. Patsy
Haccou en Sandra Minee leggen
in hun journalistenrollen meer
overtuigingskracht dan in de
rollen van generaal, waarin ze
toch minder tot hun recht komen.
Wellicht wordt dat veroorzaakt
door het feit, dat Annemieke
Jongen (Stomme Homp), Marsha
Kramer (Grote Lomp), Mart Dijk
(Generaal Gons) en Hanneke Otte
(Dom) zoveel overtuigingskracht
leggen in hun collectieve presen
tatie als 'Generale Staf, dat het
voor Haccou/Minee zeer moeilijk
werd om in beide toneelprestaties
volledig tot hun recht te komen.
Bewust wordt in dit rijtje Marnix
van Eek niet genoemd, omdat hij
in de rol van 'Bijziende Bons'
(generaal en chauffeur) groeide
naar het humoristische niveau
van Hagen. Een tafeltennissende
minister van Oorlog is in wezen
even ridicuul als een bijziende
Bons, die een flauwgevallen mi
nister een slok sterke drank aan
biedt en vervolgens zelf de fles
leegdrinkt. Jammer blijft het in
middels dat er maar drie opvoe
ringen van dit stuk worden gege
ven,
BERT KOEKEBAKKER
LEIDEN - "De nacht der Triba
den" werd zaterdagavond door
de Belgisch-Nederlandse thea
tergroep Bent in de Leidse
Schouwburg opgevoerd. On
danks de uitstekende kritieken
die de groep met dit stuk van Per
Olov Enquist oogstte hadden
slechts twintig liefhebbers de
weg door de nevel naar de Leidse
Schouwburg kunnen vinden.
Een fikse misrekening van de el
ders vertoevenden, want alle in
grediënten voor een geslaagde
voorstelling waren aanwezig: een
magistraal geschreven stuk. ac
teurs van klasse en een sterke re
gie.
"De nacht der Tribaden" speelt
zich af in het Kopenhagen van
1980. Nadat zij haar debuut in
"Freule Julie" door censuur niet
heeft kunnen maken, wil de ac
trice Siri van Essen haar "come
back" bewerkstelligen in "De
Sterkste", het laatste stuk van
August Strindberg, met wie zij in
scheiding ligt. Dit stuk schreef
Strindberg nadat Siri een ver
houding was aangegaan met de
alcoholiste c.q. feministe Marie
Caroline David. Als regisseur
heeft zij de ijdele, maar onzekere
acteur Viggo Schiwe aangetrok
ken. Op het toneel maken we, ge
noemd twintigtal dus, de toneel-
repetitie mee. Dat stuk "De
Sterkste", gaat over twee vrou
wen die strijden om een onbe
kende man. Op een diep psycho
logische wijze beschrijft Strind
berg de situatie zoals deze zich
heeft afgespeeld ten tijde van de
nacht der tribaden (oud romeins
voor lesbische vrouwen). Op de
avond van de repetitie verschijnt
Strindberg zelf. Hij blijkt een gef
rustreerde, nietsontziende man
te zijn en blijft er van een diep
psychologisch gevoel weinig
over. De repetitie gaat "gewoon"
door, maar de betrokkenheid van
de spelers, zij spelen immers voor
het grootste gedeelte zichzelf,
voert hen iedere keer buiten hun
rol. Er ontstaan -daardoor
ogenblikken waarop de speler
het door Strindberg zo geziene,
zo gewilde naar eigen inzicht in
terpreteert, wat dan het commen
taar oplevert van Strindberg en
de andere. Zo krijgen wij, als
publiek, een beeld van wat er die
nacht heeft plaatsgevonden. Siri
blijkt wanhopig onder de invloed
van Strindberg weg te willen
vluchten en zelfstandig te willen
zijn. Zij kan dat niet alleen en ziet
in de lesbienne Marie, tot wie zij
zich ook lichamelijk voelt aange
trokken, haar kans om zich los te
maken. Marie lijkt zelfstandig
maar kan zich slechts staande
houden met het drinken van
enorme hoeveelheden bier.
Strindberg blijkt het grootste
slachtoffer van de situatie. Zijn
vrouwenhaat komt voort uit
angst om alleen te zijn en als man
niet meer te functioneren. Hij
heeft het stuk geschreven omdat
hij graag wilde dat er in de reali
teit zou gebeuren wat hij fictio
neel in zijn stuk had gebracht: de
terugkeer van de vrouw naar de
man, en wel als onderworpene.
Hij heeft nog het meest verloren,
namelijk zijn vrouw, zijn zelfres
pect, en bovendien zijn schrijf-
macht om de zaken zo te dicteren
als hij wil. Rosemarie Bergmans
als Siri en Annelies Vaes als Ma
rie speelden de beide vrouwen
met veel gevoel en emotioneel
erg geladen. Leslie de Gruvter als
de regisseur Viggo maakte van
zijn rol in het stuk meer dan er
inzat op het eerste gezicht. Dat
Jaak Vissenaken de Thalia-prijs
volledig verdient lijdt na zater
dagavond geen enkele twijfel. Hij
speelde de rol van Strindberg
monumentaal. Een staande ova
tie was dan ook de beloning.
LOUIS CORNELISSE
De avonturen van Jommeke
EDAMMER KAAS
MET
BANANEN SALADE
(2 personen)
Een krop sla 200 gr. in
blokjes gesneden
Edammerkaas. 1 appel,
in blokjes gesn, 2 toma
ten, in partjes gesn., 2
grute bananen, in
schijfjes gesn, 1 stronk
selderij, uit blik of vers
gekookt, in stukjes ge
sneden, toefje peterse
lie, wat citroensap.
Bereiding:
Besprenkel de schijfjes
banaan en appel met het
citroensap om verkleu
ring tegen te gaan. Meng
dat voorzichtig met de
kaas en selderij, waar-
gevoegd. Leg de salade
op een bed van blaadjes
sla, de partjes tomaat op
de rand, en het toefje pe
terselie in het midden.
Serveren met slasaus
Ziezo. Jommeke,dat was het!
Mag ik op u rekenen j~
Bobbejaanland is te qrootjk kan niet
oi/eral zijnen dag en nacht op de loer liggen:
Natuurlijk L
Luister, öobbejaanwe
zullen ons best doen.
Slaap op uw
twee oren'.
Als ze hun plan willen uit: -
voeren zullen ze zeker geen
argwaan hebben... jj
cZ ...en zeker niet
op kinderen letten
't Zijn misschien
dreigementen
maar qe kunt
nooit wetenl
Leidse bioscopen
LUXOR: "Grease", da. 2.30, 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, a.l.
CAMERA "Violette Nozière", da. 7.00
en 9.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Laurel en Hardy bij de
luchtbescherming", za. en woe. 2.30 uur,
zo. 2.00 en 4.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Duizend en een
nacht", vr. en za. 12.00 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Dood aan de Nijl", da. 2.30 en
8.00 uur, 16 jr.
LIDO 2: "Aasgieren vallen aan", da. 2.30,
7.00 en 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, 12 jr.
LIDO 3: "La vie devant soi", da. 7.00 en
9.,15 uur, do., vr., ma. en di. ook 2.30 uur,
16 jr.
Kinderfilm: "Donald Duck", za. en woe.
2.30, zo. 2.30 en 4.45 uur.
STUDIO: "The boys from Brasil", da.
7.00 en 9.15 uur, do., vr., ma. en di. ook
2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Peter en de draak
Elliot", za. en woe. 2.30, zo. ook 4.45 uur.
TRIANON: "Hooper", da. 2.30, 7.00 en
9.15 uur, zo. ook 4.45 uur, a.l.
REX: "Meisjes die van toeten noch bla
zen weten", da. 7.00 en 9.15 uur. ma., di.,
vr. en zo. ook om 2.30 uur, 16 jr.
Kinderfilm: "Alice in Wonderland", za.
en woe. 2.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Verpleegsters op
pad", vr. en za. 11.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
EURO 1: "The boys from Brasil", da.
1.30, 6.30 en 9.00 uur, zo. 4.00. 6.30, 9.00
uur, za. en woe. 6.30 en 9.00 uur. 16 jr.
Kindervoorstelling: "Bello en de jacht
op de diamant", za., zo. en woe. 1.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Pat Garrett and
Billy the Kid", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 2: "The Betsy", da. 1.45, 6.45 en
9.15 uur, zo. ook 4 15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Play it again Sam",
za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Ben Hur", da. 1.30 en 8.00 uur,
a.l.
Nachtvoorstelling: "Meisjes achter tra
lies". za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Hooper", da. 2.00. 7.00 en 9.30
uur, zo. ook 4.30 uur, za. ook 12.15 uur, a.l.
Bioscopen Voorschoten
GREENWAY: "Saturday night fever",
do. 8.00 uur, vr. 7.00 en 9.15 uur. za. 4.00 en
9.00 uur, zo. 4.00 en 8.30, woe. 7.00 uur. 12
jr-
"The Birds", za. 9.15, zo. 6.15, ma. en di.
8.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Tarzan in New
York", za. en zo. 2.00 uur, woe. 2.30 uur.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacone-
senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisaheth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van
14.00 - 19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoe
kers per patient).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dag. van 14-14.45 en van
18.30-19.30 uur.
(@.udCVlieuius
6 November 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Vijf uit Parijs voortvluchtige
makelaars in diamanten en ju-
weelen hebben vooreen som van
niet minder dan een millioen
francs aan dergelijke kostbaar
heden gestolen. Bij het onder
zoek. door de justitie ingesteld,
is men bovendien op het spoor
gekomen van nog andere dief
stallen, door dezelfde personen
gepleegd, eveneens ten bedrage
van een millioen fr. Een groot
gedeelte dier kostbaarheden is
in verschillende banken van
leening verpand gevonden. On
geveer een vierde gedeelte heb
ben de dieven op hun vlucht
naar het buitenland meegeno-
Klasse afd., van 14-14.45, 18.30-19.30 en
11.15-12 uur.
Kraamafd., dag. van 11.15-12 uur (alleer
echtgenoot). 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volg':
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou-
18.30-18.45 uur-
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur".
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
men. Naar Belgie, Duitschland
en Engeland zijn dan ook on-
middelijk geheime agenten der
politie uitgezonden om' de die
ven op te sporen
-In het dorp Sompolno, in Rus
sische Polen, uoont eene Israe-
lietische weduwe, die nu, op
honderdjarigen leeftijd, nog
maals in het huwelijk zal treden
en wel met een koopman van 88
jaar. Tot dusver woonde zij bij
hare 80-jarige dochter, die be
tovergrootmoeder is van een
meisje van 13 jaar. De honderd
jarige bruid heeft nog goede oo-
gen, een zeer scherp gehoor en
een helder hoofd. Dikwijls gaat
zij nog alleen wandelen
Vijftig jaar geleden
-Uil Rome wordt gemeld,dat de
activiteiten van de Etna steeds
groter wordt. Dikke rookko
lommen stijgen uit den krater
op en de rossige gloed is in ver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken
Bezoektijden Kinderklimek
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19 00 uur
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14 15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
A'lphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30-
14 15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uui Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld bij het
Schiphol 1020 175000).
ren omtrek zichtbaar. De lava
stroom .diezich met een snelheid
van 1000 meter per uur voort
beweegt, heeft reeds zeventig
huizen verwoest. Menschenle-
vens zijn met te betreuren, om
dat er tijdig voorzorgsmaatre
gelen waren genomen.
- Een vreemdeling, die in Ham
burg aan boord van een over-
zeesch stoomschip was geslopen
en zich in het kolen ruim had
verborgen, raakte, toen er
nieuwe kolen in het ruim wer
den gestort, in een zeer benarde
positie. Tijdens de vaart naar
Cuxhafen trachtte de versteke
ling door klopsignalen de aan
dacht te trekken. De bemanning
boorde gaten in den wand,
waardoor met een zuurstofap
paraat doorgebrand en werd de
i ngeslotcne bevrijd.Deman.een
Let, werd ut handen van de poli
tie gesteld.
