'Kabinet nu aan uitspraken
Albeda
houden'
'CDA gaat kapot als er
geen bezinning komt'
BINNENDOOR
\m
CNV-voorzitter Harm van der Meulen:
KAMER VRAGEN OVER
RADIOACTIEF AFVAL
Staat de postcode
rin een advertentie of brief?'
Gebruikmdan alsu
reageert en...vergeet
ook uw eigen
postcode niet.
Ontslag dreigt voor
geschorste agenten
BUITENOM
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1978
Het probleem voor het CDA wordt
niet het sussen van de losbar
stende ruzies in de Tweede-Ka
merfractie sinds het vertrek van
oud-minister Boersma. Achteraf
zal blijken dat deze incidentele
conflicten vlug zullen wegebben,
als een storm in een glas water.
Dit zegt professor dr. B. Goud
zwaard, de geestelijke vader van
het CD A-program „Niet bij brood
alleen". Een stuk, wat tot nu toe
centraal heeft gestaan in het
CDA-conflict en mede bepalend
is voor de inhoudelijke discussie
over de koers van het CDA. Wel
ke gevaarlijke klippen liggen het
CDA dan wel te wachten? Wat is
de verklaring voor hoogoplopen
de ruzies en emoties bij de
„bloedgroepen van KVP, ARP
en CHU in het Christen Demo
cratisch Appél?
Professor Goudzwaard is een
vriendelijk, maar omzichtig man.
Hij wil liever de discussie in de
kamerfractie niet beinvloeden.
Toch wint de behoefte om zijn
mening prijs te geven het van de
omzichtigheid.
Volgens Goudzwaard kunnen de
huidige conflicten in de fractie
worden uitgepraat, omdat het
hier om mensen gaat die elkaar
heel na staan. „Verder is de kwes
tie impulsief gegroeid rondom
het vertrek van Boersma".
Toch blijven er nog genoeg hete
hangijzers over; die tot ernstige
moeilijkheden en fundamentele
conflicten kunnen leiden. Over
het bestaan van de drie bloed
groepen in het CDA bijvoor
beeld, zegt Goudzwaard: „Het
CDA is tot nog toe geen eenheid
geworden. Op tal van manieren
merk je nog het bestaan van de
oude elementen (AR, KVP en
Professor Goudzwaard:
CHU). Er valt hierover nog heel
wat uit te praten. De bezinning,
waarvoor Boersma pleit, is dan
ook bittere noodzaak voor de
toekomst van het CDA".
Uiteenspatten
De hoogleraar aan de Vrije Univer
siteit in Amsterdam verwacht dat
een inhoudelijke discussie over
de eigen gerichtheid en het evan
gelische elan van het CDA de
CD A-leden juist naar elkaar toe
zal dringen. De verwijzing naar
die bloedgroepen zal dan ook
minder gehoord worden. „Het is
een uitermate gevaarlijke ont
wikkeling voor het CDA, als deze
bezinning er niet komt. Want dan
nemen de middelpuntvliedende
krachten de overhand", aldus
Goudzwaard. Met andere woor
den: het gevaar dat het CDA dan
uiteenspat (terug naar zijn oude
elementen) is niet denkbeel
dig.
U vindt dus de door Boersma
voorgestane bezinning een le
vensvoorwaarde voor het voort
bestaan en de toekomst van het
CDA. Als deze bezinning niet
moet worden gevoerd over de
„incidentele ruzietjes", waar
moet het dan wél om gaan?
Goudzwaard: „Twee hoofdzaken
zijn bepalend voor het klimaat in
1979, op weg naar de eenwording
van het CDA in 1980. Dat zijn: De
discussie over (evangelische)
grondslag en politiek handelen;
in de tweede plaats de verhou
ding tussen CDA-fractie en het
kabinet.
„Bezinning over de grondslag-dis
cussie zal er zeker komen", aldu§
Goudzwaard. De „grondslag-dis
cussie" is vooral een controver
sieel punt tussen de ARP (Aan-
tjes) en de KVP (Andriessen) bij
de totstandkoming van het CDA.
Andriessen deelt het standpunt
dat het CDA een open partij be
hoort te zijn, ook voor niet-chris-
tenen. Deze moeten echter wel
het politieke uitgangspunt van
het CDA ten volle steunen. Aan-
tjes daarentegen vindt dat CDA-
vertegenwoordigers (zoals in het
parlement en in gemeenteraden)
persoonlijk de evangelische
grondslag dienen te aanvaarden,
en daarop ook aangesproken
kunnen worden.
Intussen is een speciale „grond
slag-commissie" - ingesteld om
uit de controverse te komen - de
ze week met de conclusie geko
men, dat het evangelie niet als eis
(richtsnoer) mag worden gesteld
aan vertegenwoordigers van het
CDA. Voldoende is dat men het
politieke uitgangspunt van het
CDA onderschrijft. Bij de ko
mende bezinning over dit stand
punt verwacht Goudzwaard nog
wel moeilijkheden.
- Je krijgt dan. dat hetzelfde
probleem van de "bloedgroepen"
waarmee Boersma worstelde,
weer zullen spelen?
Goudzwaard: "Juist, ja
Goudzwaard signaleert dat het ka
binet Van Agt-Wiegel te weinig
moed en durf heeft getoond voor
een maatschappelijk aanvaard
baar beleid. In feite verwijt
Goudzwaard de loyalisten, even
als Boersma en Van Houwelin-
gen, het kabinet dat ze geen „an
tenne" heeft voor signalen uit de
bevolking die duiden op een be
reidheid tot matiging.
„Een aantal CDA-leden heeft voor
al moeite met het feit dat het de
fractie was die het kabinet over
de streep moest trekken om toch
Prof. Goudzwaard.
vooral te appelleren op de be
reidheid om niet bij brood alleen
te leven. Kijk, de matigingsbe
reidheid bij de vakbeweging -
eerder dit jaar - zoiets moet een
kabinet herkennen. Waar een
aantal van het CDA nou zoveel
moeite mee heeft, is dat men het
kabinet daar naar toe heeft moe
ten trekken. Dit had - ondanks de
VVD - uit zichzelf al moeten ge
beuren door het kabinet".
Dat op dit punt „zijn" CDA-pro-
gram „Niet bij brood alleen" zo
centraal heeft gestaan bij een
aantal fractieleden, vindt Goud
zwaard niet verwonderlijk. „Deze
CDA-leden bedoelen ermee dat
het kabinet zelf politiek had moe
ten inspelen op die matigingsbe
reidheid. De regering had daar
door ruimte kunnen scheppen
om een goed sociaal beleid te
voeren. Matiging van diegenen
die het willen, maakt het moge
lijk om de collectieve bestedin
gen (overheidsuitgaven) en de
sociale kortingen minder te be
perken dan anders nodig zou zijn.
Ik ben ook zo teleurgesteld in de
opvatting van Van Agt, dat het
een te zware is om te rekenen op
de bereidheid van matiging."
LUNTEREN (GPD) - CNV-voorzitter Harm van der Meu
len hoopt vurig dat de laatste uitspraken van minister
Albeda (sociale zaken) een einde hebben gemaakt aan de
verwarring over de visie van het kabinet inzake het ar
beidsvoorwaardenoverleg.
„Nu deze bewindsman heeft ge
zegd dat er meer ruimte is voor
werkelijk overleg dan uit de brief
aan de sociale partners kon wor
den opgemaakt, menen wij het
kabinet aan Albeda's uitspraken
te mogen houden".
Dit zei Van der Meulen gistermid
dag in Lunteren tijdens de alge
mene vergadering van de Grafi
sche Bond CNV. Dat Albeda in
het vooruitzicht stelde dat de re
gering bepaalde maatregelen uit
„Bestek '81" zal intrekken wan
neer als resultaat van het overleg
andere, meer aanvaardbare
maatregelen daarvoor in de
plaats kunnen komen, was vol
gens CNV-voorzitter een drin
gend nodige verklaring.
De brief van de minister aan de
Stichting van de Arbeid werd op
verschillende manieren uitge
legd. Er bleek in ieder geval niet
duidelijk.uit dat het kabinet be
reid was de ernstig bekritiseerde
korting van een half procent op
de sociale uitkeringen per 1 ja
nuari 1979 te laten vallen. Boven
dien werd de indruk gewekt dat
alleen overleg kon worden ge
pleegd met de datum van 1 janua
ri als stok achter de deur, zei Van
der Meulen.
Albeda heeft nu echter verzekerd
dat het kabinet bereid is tot open
overleg over andere oplossingen
als dit maar niet tot eindeloos uit
stel leidt, dat er te praten valt over
het intrekken van de half procent
korting, dat het totaal van 10
miljard uit Bestek '81 niet beslist
alleen door beperking van over
heidsuitgaven hoeft te worden
bezuinigd, maar dat ook kan
worden gesproken over oplos-
.singen waarbij dit bedrag als re
sultaat van de beperkingen in de
collectieve sector kan worden be
reikt en dat er in dit verband zo
wel over de ideeën van de vak
beweging als over het plan-Den
Uyl (meer loonmatiging, minder
bezuiniging) kan worden ge
sproken.
De rede van premier Van Agt deze
week in Eindhoven had de ver
warring nog vergroot, zei Van der
Meulen. Want daaruit viel op te
maken dat er over andere en be
tere oplossingen, die onder meer
door het CNV werden bepleit in
feite niet te praten viel. En erger
nog: Dat de vakbeweging in een
kwaad daglicht werd gesteld
omdat zij andere oplossingen
wenst dan waarvoor de regering
al heeft gekozen. Het CNV legt de
sombere voorspellingen van Van
Agt en anderen niet naast zich
neer. Maar Van der Meulen waar
schuwde ervoor dat de stand van
zaken ook niet zwarter moet
worden voorgesteld dan hij
Wij proberen niet onder bezuini
gingen uit te komen, want we zijn
ervan overtuigd dat zij onvermij
delijk zijn. Wij menen alleen dat
een andere verdeling van lasten
eerlijker en rechtvaardiger is.
Ook wil het CNV meewerken om
de lasten van het bedrijfsleven
terwille van de werkgelegenheid
te verlagen. Maar het wil nadruk
kelijk meepraten over de manie
ren waarop de lastenverlichting
wordt gebruikt om meer werk te
scheppen en bestaande werkge
legenheid in stand te houden, al
dus de CNV-voorzitter.
Van der Meulen zei minder zeker te
zijn van de bereidheid van de
werkgevers om samen naar bete
re oplossi' gen te zoeken. Maar al
te vaak worden voorstellen van
de vakbeweging om samen de
werkloosheidsbestrijding krach
tig ter hand te nemen met een
stortvloed van bezwaren afge
wimpeld. De conflictverhouding
tussen werkgevers en werkne
mers komt voor een groot deel
doordat ondernemers tegen alles
in blijven proberen de werkne
mers in de bedrijven zo onmon
dig mogelijk te houden en de
bonden buiten de deur te laten
staan.
ROERMOND - Koningin Julia
na heeft gistermiddag in het ge
meentelijk museum in Roermond de
prijzen uitgereikt aan door een ko
ninklijke jury voor de vrije schil
derkunst bekroonde jonge kunste
naars. Na de prijsuitreiking po
seerde de koningin met de prijs
winnaars. VX.n.r. W. v. Veldhuizen,
E. d. Vaal, C. Bouw, R. Sohier, N.
Blansjr en T. Teeken.
ADVERTENTIE
(BRINK Luchtverwarming
InmiiaiHiiiminnmirrminirrts Uw installateur:
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Postbus 337, Kalkovenweg 58.Telefoon (01720) 2 03 00
ADVERTENTIE
pttpost
Gebruik 'm goed.
AMSTERDAM (GPD) - „Ergens in het politieapparaat moeten
mensen zitten die uit zijn op de val van deze rechercheurs". Dat
zegt mr. J. Kohnstamm, verdediger van de twee als Chinezen-ex
perts bekend staande rechercheurs A. Damsteegt en R. Waterloo.
Anderhalfjaar geleden zijn zij geschorst op beschuldiging van
het aannemen van steekpenningen. Zes collega's van hen zijn
inmiddels voor de rechter verschenen, maar tegen Damsteegt en
Waterloo is geen strafvervolging ingesteld. De leiding van de
Amsterdamse politie wil hen echter voor ontslag voordragen.
Op 6 juni heeft advocaat Kohnstamm aan burgemeester Polak
geschreven dat hij slechts in bez* is van volstrekt onvolledig
materiaal. MR. Kohnstamm zegt: „Het afgelopen jaar is een aan
tal geruchten op papier gezet en die beschuldigingen hebben
mijn cliënten voor een groot deel kunnen ontzenuwen. De be
schuldigingen die door anderen zijn weersproken, zijn echter
niet aan de burgemeester doorgegeven".
Als burgemeester Polak op grond van het onvolledig materiaal zou
besluiten om de twee geschorste rechercheurs officieel te beris
pen, zal hun advocaat hiertegen krachtdadig in beroep gaan bij
het Ambtenarengerecht. Damsteegt en Waterloo hebben don
derdag van 's morgens negen uur tot 's avonds half acht op het
hoofdbureau van politie in Amsterdam verantwoording afgelegd
over hun activiteiten. Met name hebben zij zich volgens mr.
Kohnstamm verweerd tegen aantijgingen dat ze ernstig hun
plicht hebben verzuimd. Ze zouden informatie hebben achterge
houden en een te nauwe band hebben onderhouden met tipge
vers.
Mr. Kohnstamm zegt: „Als je iets van de Chinezenwereld weet, kun
je dat zonder meer ontzenuwen. Een van beiden zou bijvoorbeeld
een bloedbroederschap hebben met een Chinese tipgever. Wie de
achtergronden van de Chinese triaden. de geheime genoot
schappen. nagaat, begrijpt dat er nooit sprake kan zijn van
bloedbroederschap tussen Chinezen en blanken. Het gaat bo
vendien om geheime ceremonieën die minstens vier uur moeten
duren. Dat gebeurt niet zo maar op straat".
DEN HAAG (GPD) PPR-Tweede-
Kamerlid Leo Jansen gaat minis
ter Ginjaar van volksgezondheid
en milieuhygiëne vragen stellen
over de opslagplaats van radioac
tief afval op het KEMA-terrein in
Arnhem. Hij hoopt dat de minis
ter zijn vragen volgende week
donderdag in het gebruikelijke
vragenuurtje mondeling zal
beantwoorden. Jansen wil o.a.
weten of de KEMA overtreding
van wettelijke bepalingen en-of
nalatigheid kan worden verwe
ten op grond waarvan een straf
rechtelijk onderzoek zou kunnen
worden ingesteld.
Het Arnhemse PvdA-kamerlid A.
de Graaf zei gistermorgen in een
eerste reactie „geschokt" te zijn
door het feit dat het KEMA-afval
in verband is gebracht met ern
stige ziektes van kinderen van
voormalige KEMA-medewerkers
die niet ver van de opslagplaats
hebben gewoond. Volgens De
Graaf is het niet onwaarschijnlijk
dat de KEMA in strijd heeft ge
handeld met wetten en bepalin
gen op het gebied van milieuhy
giëne.
Dat laatste hoopt PPR-kamerlid
Jansen door middel van de vra
gen aan de minister boven water
te krijgen. Hij wil ook weten
sinds wanneer het ministerie of
ficieel bekend is met het bestaan
van deze opslagplaats. Ook is hij
benieuwd naar een antwoord op
de vraag of het radioactieve afval,
en zo ja in welke mate in contact
is gekomen met bodem en
grondwater. De Arnhemse fam.
Bax, die verband vermoedt tus
sen de ziekte van hun 21-jarige
zoon - een nog onbekende soort
longkanker-en het radioactieve
afval, is niet van plan actie te on
dernemen tegen de KEMA. „Wij
hupen alleen van harte dat de
KEMA kan aantonen dat de ziek
te van onze zoon niets te maken
heeft met dit radioactieve afval.
Excuus
Deze rubriek heeft geruime tijd
in de krant ontbroken. Het
heeft niet tot het vertrek van
grote groepen lezers geleid.
Dat dient gezegd. Maar het
omgekeerde is evenmin het
geval. De abonnementen-af
deling heeft het met de be
staande bezetting aardig
kunnen bijbenen. Ik houd het
er dus maar op dat het ver
keerslicht vrij lang op oranje
staat. En als iedere andere au
tomobilist geef ik dan liever
gas dan dat ik op de rem ga
staan.
Waarom stop je met zo'n ru
briek?
Excuses om er het zwijgen toe
te doen, al is het maar tijde
lijk, zijn er altijd in overvloed.
Iedere columnist is in thera
pie bij zijn eigen stukjes. Die
stukjes moeten het één of an
der uithalen, teweeg brengen.
Gebeurt dat niet, dan is de
columnist geneigd om de oor
zaak te zoeken in de traagheid
van geest bij zijn publiek.
Dat is natuurlijk een vals ex
cuus. Daarmee bedoel ik niet
te zeggen dat dat van die trage
geest maar onzin is. Integen
deel, ik geloof dat de geest
van de modale krantelezer
vervuld is van een grote af
keer van nadenken. Liever
niet lastig gevallen worden.
Wie door dat pantser van af
weer wil heen dringen, moet
wel zo ongeveer een gedachte
als een explosie aandragen en
zoveel dynamiet hebben de
meeste columnisten helaas
niet in huis.
Dus kun je je kwaad maken om
dingen en er boos over schrij
ven. Maar veranderen doet er
niet zoveel. Dus maakt die
boosheid weldra plaats voor
een zekere treurigheid. Dat is
dan precies het enige geldige
excuus om de schrijfmachine
een tijdje in te pakken. Maar
niet voor lang natuurlijk. De
boosheid komt terug en dat is
een nog betere therapie tegen
vele kwalen dan de stukjes
zelf.
Derhalve meld ik mij hierbij te
rug van weggeweest. Als u
mijn afwezigheid nog niet
was opgevallen, moet u die
alinea over de traagheid van
geest nog maar eens overle-
Digitaal
Ik heb het in geen enkele krant
gelezen. Zelfs heb ik de
weekbladen afgewacht, te
vergeefs. Toch moeten vele
miljoenen televisiekijkers het
gezien hebben: de nieuwe
paus Johannes Paulus II be
dient zich van een digitaal
horloge. Bovendien is het
klokje dan ook nog bevestigd
aan zo'n metalen band met
rek erin. Zondagmorgen in
kleur onder een strakke
blauwe Romeinse hemel. Je
kunt om te beginnen je ogen
nauwelijks geloven. Geluk
kig bestaan er over de hon
derd kardinalen. Die gaan
voor het merendeel met steun
van de Heilige Geest en de fy
siotherapeut door de knieën.
Dat kost tijd, maar wat wordt
de „running gag", de grap om
de tijd te doden? Inderdaad,
het digitaalhorloge van de
heilige vader.
Ik weet dat iedere zich respec
terende autoverkoper tegen
woordig zich wat de nijdige
tijd betreft in cijfers laat uit
betalen inplaats van in bezige
wijzers. Ook weet ik dat voor
menige voetballer uit de ere
divisie het leven weinig zin
meer heeft, als hij geen met
quartz gestuurd kleinood aan
de pols heeft, waarmee hij tot
op de dag nauwkeurig de
schijngestalten van de maan
in het jaar 2023 kan oproepen.
Maar bij zo'n paus is het toch
wel e'
Dr
roog
In Noorwegen wonen net als in
Zweden vrij sombere Scan-
dinaviërs. Hun vreugde in de
lange winternacht is de flacon
aquavit en daarom wordt er
van Noren vaak beweerd dat
zij een innemend karakter
hebben. Hoe meer dan som-
Je verwacht eigenlijk dat er al
tijd wel een diaken bij de
hand zal zijn om even op de
pendule te kijken. Bovendien
vermoed je. maar dat is dan
waarschijnlijk ten onrechte,
dat een instituut als de kerk
zo toegesneden is op de eeu
wigheid dat het op de secon
den en de minuten niet aan
komt. En op de uren eigenlijk
ook niet. Als er dan toch een
oog aan de vluchtigheid van
het moment moet worden
gewaagdomdat ook voor een
paus tijd soms raad moet
brengen, dan zou je denken
aan een kloek zakhorloge met
ketting onder het hagelwitte
habijt.
Paus Johannes verraadt met
zijn blitse horloge een klein
aards trekje. Niet onwelkom,
lijkt me zo.
ber is het dan nu ook gesteld
in Noorwegen. Sinds half sep
tember staakt het personeel
van het staatsdrankbedrijf.
Alkohol is daar een over-
heidsmonopolie, zoals bij ons
elektra. Maar als bij ons het
licht uitvalt en de televisie
pakken we een kaars en de
Noorse trilogie van de boe
kenclub die al een jaar of wat
in zijn gebonden weelde op de
plank staat. Als daarentegen
in Noorwegen de drank uit
valt stort de wereld in en die
past niet in die nauwe fjorden.
Vluchten kan niet meer en die
trilogieën heeft iedereen al
een keer of tien gelezen.
Het drankmonopolie in Noor
wegen exploiteert 350 slijte
rijen en die zijn nu allemaal
leeg en dicht. Het conflict
gaat om hogere lonen, dat
vermoedde u al. Meer kronen
en daar kun je dan in de
"Vinmonopolet" weer een ex
tra maatje aquavit kopen. Dat
brengt weer extra accijnzen
in het laadje. Een gaaf voor
beeld van recycling, dus waar
doet die Noorse regering ei
genlijk zo moeilijk over.
Nu staat Noorwegen gortdroog.
De staat derft honderd mil
joen gulden aan accijnzen per
maand. De wegen zijn waar
schijnlijk een tikje veiliger, er
worden in de ochtenduren
minder houten koppen geteld
en ook de deegrol blijft wat
honkvaster op het keuken-
rek. En vervelend! Het wordt
wat mij betreft dit jaar op
nieuw geen Oslo met kerst-
Broeders (1)
De vetes tussen broers en half
broers in het CDA duren
voort. Het CDA als de com
mune van de achterdocht en
het verwijt. Een normale
commune gaat daaraan
meestal vrij snel ten gronde.
Maar het CDA is natuurlijk
geen normale commune.
Toom en bliksem razen door
de rijen van de antirevolutio
naire zonen, altijd al lastig, al
tijd al op zoek naar de waar
heid.
Daar heb je bij katholieken
minder last van en daarom is
het maar goed dat het CDA
een KVP in handige feestver-
pakking is, want anders was
het voortbestaan tot 1980, het
grote "jubeljaar, een uiterst
omstreden zaak geweest. De
"backbenchers" van de KVP
weten hun plaats, ergens hal
verwege en mondje dicht.
Eens per jaar met een
spiekblaadje op het spreek
gestoelte en de naam de vol
gende dag verkeerd gespeld
in de krant. Als ze aan "Wie
van de drie" zouden mee
doen, zou het panel het echte
kamerlid niet raden.
De CH is ook geen probleem.
Daar kon zelfs Wim Kan des
tijds nauwelijks grappen op
verzinnen ("De CH, da's een
partij. Ken je op stemmen, 't
Is niet aan te bevelen, maar je
ken d'r op stemmen").
Blijft over de AR, de moeilijke
jongens. De revolutie eet zijn
eigen kinderen, de revolutio
nairen dus. Maar vlak de anti
revolutionairen ook niet uit.
Broeders (2)
Intussen schijnt er wat water bij
de ouwe klare te zijn gedaan.
Aantjes heeft gezegd dat hij
het beter wat anders had
kunnen formuleren en Schol
ten en Faber op' hun beurt
vonden dat ze beter op een
ander tijdstip hun kritiek
hadden kunnen spuien.
Kortom zowel de Dikke van
Dale als het digitaalhorloge
werden node gemist. Maar -
en daarom blijft de AR toch
een levendige club die graag
op de kussens zit, maar er niet
gans en al in wegzakt - de in
terne problemen zijn nog niet
de wereld uit. Scholten, Faber
en nog een enkeling blijven
zeggen dat het CDA in de re
gering het redelijk progres
sieve verkiezingsprogramma
vergeten is. U weet echter wat
Steenkamp onlangs zei: de
honden blaffen, maar de ka
ravaan trekt verder. Je mag
best als politicus je collega's
met honden of wolven verge
lijken. Dus waarom Steen
kamp niet? Maar o wee, als er
anti-revolutionaire kamelen
zouden bestaan!
Vr
rouwen
Vrouwen als vlieger op de bok
bij de KLM, op de staalwalse-
rij bij Hoogovens, op de offi
ciersopleiding op de KMA, als
Zwarte Piet bij de Goedhei
ligman. Maar niet als priester
in het ambt. Kom, Sinterklaas
doet er eens wat aan.
HAN MULDER
