Striptekenaar
i
onderscheiding
Martin
i np--I
ism&: i-JmmJ
Lodewijk:
Wt lilllf
WÊÈÊÊÈÊÈéê^
JÊBBÊ - -
mm;*
/y
V
r pL. ii
müt oon
1 1IUI UcM I
DE HALVE
MAANVIS
Was ik
maar groot
s
- Uiy •-
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1978
ROTTERDAM (GPD) - „Wat
me bezielt om stripverhalen
te tekenen? Ik weet het niet.
Heilig moeten is een te groot
woord, maar als je het niet
leuk vindt, begin je er niet
Uitspraak van Martin Lode-
wijk, strip-vader van Agent
327, scenarist, illustrator,
ontwerper en amateur zan
ger-gitarist. Op de tiende
„Dag van het Beeldverhaal"
(een jaarlijks terugkerend
evenement, ingesteld door
het maandblad Stripschrift,
gewijd aan alles wat met
strips te maken heeft. Dit jaar
vond die dag plaats in Rotter
dam onder het thema „Strips
en Politiek") werd Martin
Lodewijk onderscheiden met
de jaarlijkse Stripschaps-
prijs.
Een bronzen plastiek, hem toe
gekend voor zijn creatieve ar
beid als tekenaar-scenarist
van zijn strip Agent 327; als
schrijver van de beeldverha
len Johnny Goodbye en Ber
nard Voorzichtig, en voor het
vele werk dat Lodewijk ver
richtte voor het inmiddels
overleden stripblad Pep en
nu verricht voor Eppo.
Het bronzen beeldje heeft een
in het oog springende plaats
gevonden op de monumen
tale schouw van Lodewijks
woning in Dordrecht. Een
fraai onderkomen. De grote
glaspartij in de woonkamer
geeft een fantastisch uitzicht
over het punt waar Dordtse
Kil en Merwede samenko-
„Van jongs af aan heb ik altijd
zitten tekenen. Ik maakte al
strips voor ik kon lezen of
schrijven. Tijdens mijn lagere
schooltijd werd ik vooral
geïnspireerd door stripbla
den als Kuifje en Robbe
does".
Ondanks die teken-passie wilde
Martin, als rechtgeaard Rot
terdammer toch naar zee. Of
eerst eigenlek zendeling
worden, maar dat door het
christelijk onderwijs inge
prente plan veranderde al snel
voor een toekomstdroom als
stuurman op de wilde vaart.
Maar uiteindelijk werd het
toch striptekenaar.
„In 1957, ik was toen zestien,
verkocht ik mijn eerste strip
aan uitgeverij ATH. Die ga
ven van die goedkope boekjes
uit van de Onbekende Stille
Dat eerste verhaal van Martin
Lodewijk werd weliswaar
niet uitgegeven, maar Martin
nam wel een lopende strip
over, Babel en Knetter-
ton.
Autodidact
„Op tekengebied ben ik een au
todidact. Ik heb ooit wel eens
twee maanden op een kunst
academie gezeten. Eèn
maand op de dag- en èèn
maand op de avondopleiding,
maar ik kon de discipline niet
opbrengen om daar een hele
dag of avond door te brengen.
En ik verdiende toen ook al
aardig met mijn tekenwerk,
dus wat wil je"
In 1958 neemt Martin de strip in
het Parool, - Frank de Vlie
gende Hollander - over, solli
citeerde bij Toonder. Robbe
does, Sjors, Algemeen
Dagblad en de Wereldkroniek
en ging, na overal te zijn af
gewezen, het reclamevak in.
De strips worden voor wat
jaartjes afgezworen.
Als rond 1966 het fenomeen
James Bond „tot leven
komt", is dat de kans voor
Martin om zich weer op het
stripwezen te kunnen storten.
Tekenaar Jan Kruis (de man
van Jan, Jans en de kinderen)
was door het stripblad Pep
gevraagd een parodie op een
geheim agent te tekenen.
Kruis voelde daar niets voor
en speelde de opdracht door
aan Martin Lodewijk, die zijn
Agent 327 het levenslicht liet
Succes'
„De figuur van mijn Agent 327
is geënt op James Bond, maar
ik heb alles zelf wel geschre
ven en getekend, 'in zoverre
was het dus wel origi
neel"
De strip bleek een groot succes
in het toenmalige Pep en ging
later met zijn schepper over
naar het nieuwe stripblad
Eppo. (Sjors en Pep waren
twee Nederlandse stripbla
den die noodgedwongen een
fusie aangingen, het daaruit
ontstane blad Pep sloeg niet
aan bij het publiek en stierf
een zachte dood. In 1975 werd
Pep opgevolgd door Eppo).
Naast de wekelijkse Agent
327-strip zijn er tot nu toe vier
albums verschenen rond deze
geheim agent, het vijfde deel
komt tegen het einde van dit
jaar van de pers.
..Naast mijn tekenwerk schrijf
ik ook nog de verhalen voor
Johnny Goodbye en Bernard
Voorzichtig, strips die door
andere tekenaars worden
gemaakt. Dat vind ik erg leuk,
ik ben niet zo'n tekenaar die
dagen er. nachten zit te zwoe
gen achter zijn tekentafel. Ei
genlijk lever ik veel liever
ideeën en laat ze door anderen
uitwerken. Ik ben wat lui en
heb nooit zo veel zin om het
allemaal nog eens op te teke
nen. Scenario's schrijven is
veel rustiger. Ik vind het
heerlijk iets goeds te beden
ken, maar om het allemaal
zelf te moeten tekenen, daar
laat ik liever andere tekenaars
grijze haren van krijgen"
Zijsprongetjes
„In principe is het zo dat ik per
week twee pagina's moet co
veren voor Eppo. Maar ik zit
altijd tegen of over de dead
line, daardoor moet ik altijd
razendsnel en uiterst gecon
centreerd werken. Meestal
weet ik wel waar het verhaal
naar toe gaat. Ik werk zelden
met een uitgeschreven story-
board. Maar zo nu en dan loop
ik helemaal vast. In een ver
haal van Agent 327 heb ik een
pauze moeten inlassen omdat
ik er niet meer uitkwam"
.,Als ik bezig ben kom ik steeds
weer op zijsprongetjes uit.
Dat is leuk, zo werk ik veel
lekkerder en beter. Ik heb ook
wel eens van een heel uitge
werkt story-board gewerkt,
maar dat verhaal vond ik toen
het af was toch wel erg star
Meestal komen de beste in
vallen als ik bezig ben. Alleen
zit ik altijd maar weer tegen
de tijd aan te hikken. Ik ben
vrijwel altijd te laat en dat is
natuurlijk ook vervelend voor
de redactie. Je hebt tekenaars
die met een enorme zelfdisci
pline kunnen werken, die al
tijd op tijd zijn, maar dat lukt
mij nooit"
Eppo
Naast zijn normale teken- en
schrijfwerk is Martin Lode
wijk ook als redacteur ver
bonden aan het enige Neder
landse stripweekblad Ep
po.
.,Eppo doet het erg goed. in
plaats van Sjors en Pep, twee
bladen met een te kleine op
lage, is er nu èèn dat wel goed
loopt. Maar het belangrijkste
is dat we nu meer Nederland
se striptekenaars aan het
werk hebben kunnen zetten.
In Sjors en Pep stonden voor
al buitenlandse produkties.
Bij Eppo gaan we ervan uit
zoveel mogelijk Nederlands
werk in te zetten. Natuurlijk
kom je niet onder Asterix en
Lucky Luke uit, maar voor de
rest staat Eppo vol met origi
neel werk van Nederlandse
schrijvers en tekenaars. En
dat loopt zo goed dat een aan
tal tekenaars kan leven van
hun werk"
-,Rijk worden doe je er niet van,
af en toe vraag je je ook wel
eens af waar je mee bezig
bent, maar er kunnen dank zij
de Eppo-formule een aantal
tekenaars en scenaristen be
hoorlijk bestaan, het is nu in
ieder geval beter dan het ooit
geweest is".
Achterstand
Nederland heeft altijd een ach
terstand gehad op stripte-
kengebied. Bijna alles wat
hier werd uitgegeven kwam
uit het buitenland, vooral uit
Amerika en België. Daar kon
voor een schijntje de beste
strips worden aangekocht.
Op een bepaald moment zak
te die boel in elkaar en toen
bleek ons land nauwelijks een
fatsoenlijke tekenaar te bezit
ten.
Martin Lodewijk: „Je hebt ja
ren nodig om zo'n achter
stand in te lopen. Maar nu kij
ken die buitenlanders erg op
van onze strips. Vooral de
Amerikanen zijn stinkend
jaloers, vooral op onze al
bums: veel kleur, fraaie om
slag en zo. Het nadeel is wel
dat de albums die van Agent
327 zijn uitgebracht, verhalen
zijn die al in stripbladen heb
ben gestaan. Maar het is on
mogelijk om de tijd uit te
trekken om alleen maar aan
een album te werken. Daar
gaat al gauw een half jaar in
zitten en misschien verdien je
er zo'n 5000 of 6000 gulden
aan, dat gaat dus niet. In feite
is door het verhaal eerst in een
blad af te drukken de finan
ciering voor het album al bij
na rond, de tekeningen en de
films zijn er dan toch al.
..Albums maken is leuk als je er
al zo'n stuk of twintig hebt,
dan kun je wel van de royal
ties leven en gewoon zorgen
dat de serie wordt uitgebreid.
Zo'n plaatjesboek kost maar
net vijf gulden en daar blijft
niet veel van over voor de te-
kenaaren eigenlijk vind ik die
prijs nog aan de hoge kant. Je
bent vaak snel uitgelezen,
maar aan de andere kant kost
een onnozel singeltje ook al
meer dan zes piek en dat is na
drie minuten al afgelopen.
Strips als Asterix, de Smur
fen, Lucky Luke en Buck
Dannv, daar zijn de tekenaars
wel rijk van geworden. Maar
vooral ook - kijk maar eens
naar de Smurfen - door de
merchandering rond die fi
guurtjes. Van strips alleen
kun je wel aardig rondkomen,
maar het is keihard werken,
dat tekenen, dat is zuur ver
diend"
Belang
Voor Martin Lodewijk, die tot
nu toe vier van zijn albums in
zo'n 15.000 exemplaren per
PAGINA 33
deel zag verschijnen, gaat het
allemaal wat aardig lopen.
Probleem vormt Eppo-uitge-
verij VNU, een pure „bladen
maatschappij", waar het uit
geven van albums als winst
object nog niet helemaal is
doorgedrongen. Daar staat
tegenover dat uit het buiten
land de interesse voor Agent
327 duidelijk toeneemt.
,Eppo als blad staat centraal in
het werk wat we doen, het is
waarschijnlijk het enige
stripblad dat winst maakt.
Belgische bladen als Kuifje
en Robbedoes worden alleen
maar gebruikt om albums te
pousseren. De grote winsten
worden daar gemaakt door
die albums. Bij Eppo is dat
nog omgekeerd. Wij gaan
primair uit van het belang van
het blad".
,Voor wie ik mijn strips teken?
Niet specifiek voor volwasse
nen en ook niet precies voor
de jeugd. Ik maak mijn ver
halen zoals ik ze leuk vind.
Natuurlijk weet ik wel dat wat
ik maak ook voor kinderen
bestemd is. Een blad als Eppo
mikt speciaal op een jong
publiek. Pep was bestemd
voor 17-, 18- of 19-jarigen en
misschien daarom was Agent
327 populairder in Pep dan hij
nu in Eppo is. Krantestrips,
dat is eigenlijk ideaal. Iedere
dag een stukkie, lezen, weg
gooien en de volgende dag
weer verder. In Amerika lukt
dat nog steeds, daar worden
die dagstrips soms in wel
meer dan 300 kranten afge
drukt".
.Het grote voordeel van een
strip die aanslaat is datje kunt
blijven tekenen. Maar juist
dat tekenen is en blijft erg
moeilijk. Natuurlijk komt er
na verloop van tijd wel wat
ervaring binnensluipen, maar
routine wordt het nooit. Daar
is tekenen weer net iets te
moeilijk voor. Zodra je de er
varing aardig onder de knie
hebt, komt er altijd weer een
of ander probleem om de
hoek kijken waar je dan weer
op zit te turen. Je probeert het
altijd beter te doen dan je
kunt".
,Die muziek, dat is puur hobby,
lekker afreageren. Ik speel gi
taar en zing in de groep Chic-
kenfeet. We hebben zelfs al
een elpee opgenomen, maar
voor mij blijft het vooral even
iets anders doen. Ik heb ooit
wel èèn moment gedacht om
van die muziek mijn beroep te
maken, maar daar was ik snel
overheen en ik ging maar
weer gauw terug naar mijn
tekenbord om aan een nieuwe
strip te beginnen"
De halve maanvis
heeft toch zo'n verdriet
omdat niemand
hem ooit eens voor vol aan ziet
hij houdt zich stilletjes
schuil tussen het wier
en denkt was het maar
vast mijn laatste kwartier
soms rolt er een traan
langs z'n neus naar benee
maar wat wil één zo'n traan
in die eindeloze zee?
Birgit Kamieth
6e klas Mgr. Bekkersschool
Mui 39
Katwijk aan Zee
Was ik maar groot
dan kocht ik een hond
dan werd ik jufvrouw
dan wenste ik een hond
dan speelde ik dokkertje
dan kon ik weg.
Nicolette van de Zwet
2e klas Mgr. Bekkersschool
Mui 39
Katwijk aan Zee.
Htrtsi
o Mttr*
i/iL
i
K A r*f t
!£t(xr 1
Chantal van Ark (6 jaar)
Corellistraat 58, Leiden
Redactie:
Astrid Guns,
en
Henk de Kat
Voor kinderen van 4-12 jaar,
elke zaterdag in deze krant.
Inzendingen (met vermelding
van naam. adres, leeftijd) naar.
Kinderrubriek
"De Klepperdoos"
Witte Singel 1
Lelden
Anneke
Imthoorn
jaar)
Hoorneslaan 597
Katwijk
I'OJQ Or.
