£13036
Vrouwen zijn nog steeds tweederangs burgers
d3!
Dierendag
LUn. da
IN SAOEDI-ARABIE
DESPOOK-KERK
DE
tUEPPEKDOOJ
DlT S NEEUJaiv
ZATERDAG 14 OKTOBER 1978
PAGINA 29
SAOEDI-ARABIE - Met de Saoedische
heren der schepping kun je, met
inachtneming van de lokale fatsoens
regels, direct contact hebben. Bij het
vragen van de weg is de behandeling
hoffelijk, en het komt niet zelden voor
dat de bezitter van een auto je zelfs naar
het gezochte adres rijdt. Je zou het ech
ter niet in je hoofd moeten halen om
een Saoedische mevrouw op straat aan
te spreken, met welke vraag dan ook.
Dat ligt ongeveer in dezelfde orde als
het doen van een oneerbaar voorstel
aan een vrouwelijke passant in een
westers land.
Op straat zijn de Saoedische dames
waarneembaar als zich schichtig
voortbewegende wezens in zwarte
sluiers. Op ingenieuze wijze zitten die
lappen zo, dat geen deel van gezicht of
lichaam voor de buitenwereld zicht
baar is. Binnenshuis zouden de dames
dan weer alles afgooien, een wijsheid
die ik niet uit eigen waarneming heb.
Maar als dat zo is, wie zal het ze kwalijk
nemen. Het dragen van al die sluiers
moet moordend zijn in de onvoorstel
bare hitte.
De beperkingen die vrouwen en meisjes
zijn opgelegd, zijn naar westerse be
grippen onmenselijk. Een vrouw of
huwbaar meisje mag nooit of te nim
mer in hetzelfde vertrek vertoeven met
iemand van het mannelijke geslacht,
waar ze geen huwelijksband mee heeft.
In de hogere kringen, dat wil zeggen
onder ontwikkelde Saoedi's, schijnt
het er allemaal wat liberaler aan toe te
gaan. Maar bij het gros van de mensen
kunnen mannen en vrouwen die niet
met elkaar zijn getrouwd, niet op nor
male wijze met elkaar omgaan.
In deze door de Koran geinspireerde sa
menleving kunnen personen van ver
schillend geslacht maar èèn soort han
deling met elkaar plegen, en dat is sek
suele omgang. Buiten het huwelijk is
dat ontucht.
Studeren
Hoe streng de hand wordt gehouden aan
de regels van „fatsoen", blijkt uit de
omstandigheden aan een universiteit.
Daar komen ook steeds meer meisjes
studenten, een ontwikkeling waar de
Saoedische heersers het nog niet alle
maal over eens zijn. De vrouwelijke
studenten mogen ten gevolge van de
fatsoensregels nooit met een manne
lijke professor in èèn en dezelfde colle
gezaal zitten. Zodra een man doceert,
volgen de meisjes de colleges via
videoapparatuur. De examens worden
per telefoon afgenomen
Het feit dat er meisjesstudenten zijn, mag
overigens als zeer vooruitstrevend
aangemerkt worden. Pas sinds 1960 is
het toegestaan om meisjes naar school
te sturen. Dat is het resultaat van de
inspanningen van wijlen koning Fei-
sal, de zeer kundige vorst die door zijn
neef prins Feisal Bin Musaed is ver
moord. De koning moest de bouw van
scholen voor meisjes doordrukken te
gen een taaie oppositie van ultra-con
servatieve mederegeerders in. Feisal
heeft toen zijn besluit kunnen
rechtvaardigen door te bepalen dat er
voor meisjes geen leerplicht zal wor
den ingesteld, maar dat ouders die hun
dochters naar school willen sturen,
niet tegengehouden mochten wor
den.
>indsdien is het aantal schoolgaande
meisjes met sprongen gestegen, maar
vooral bij het voortgezet onderwijs is
het aantal jongens nog beduidend ho
ger.
leel geleidelijk komt er een kentering in
de ondergeschikte rol die vrouwen in
de samenleving spelen. Dat is vooral
het gevolg van de andere inzichten die
de Saoedi's hebben die uit het buiten
land terugkeren. Soms verblijven ze ja
renlang voor studie in het Westen. Veel
mannen en vrouwen die hun opleiding
hebben gevolgd in een westers land
kunnen niet meer wennen aan de nog
steeds normale regel dat huwelijks
partners door de wederzijdse ouders
worden uitgezocht.
Traditie
Dat gebeurt volgens traditie al bij de ge
boorte van de kinderen. Ook in de be
tere kringen wordt daar niet van afge
weken. Ik ken een Saoedi's stel, beiden
academici en in het buitenland opge
leid, dat ook op deze manier is ge
trouwd. Ze zijn zeer gelukkig met el
kaar, maar geven wel toe dat de goede
keuze van hun ouders zuiver op toeval
berustte.
vrouwen mogen nog steeds eigenlijk
niet werken. Er lopen in dit land doc
tors in verschillende wetenschappen
en ingenieurs rond, van wie wordt
verwacht dat ze ondanks hun kennis
uitsluitend het huishouden doen en
kinderen krijgen. Ook dit lijkt te ver
anderen, alJfi de oppositie in rege
ringskringen erg sterk. Op de televisie
wordt regelmatig tegen de onvoorstel
bare „zondigheid" van onder meer de
vrouwen tekeergegaan. Desondanks
komen vrouwen mondjesmaat het le
ger der werkers versterken. Maar
nooit, ondanks hun soms hoge graad
van kundigheid, krijgen ze belangrijke
posities. De vrouwelijke ingenieur die
eenvoudig laboratoriumwerk doet, is
al blij dat haar wordt toegestaan om te
werken. Van nabij ken ik het geval van
het Saoedische meisje dat wordt geto
lereerd als verpleegster in een zieken
huis, maar dan wel erg op moet passen
voor haar waakzame landgenoten. Zë
moet zich fatsoenlijk blijven gedragen
en dit fatsoen verliest zij al door in een
vertrek met een man te verkeren.
Als er iets duidelijk en concreet de ver
houding tussen mannen en vrouwen
weergeeft dan is het de hoogte van en
kele verkeersboetes. Tot mijn met ge
ringe verbazing blijkt de politie in dit
land ook ernstige verkeersvergrijpen
door middel van geld af te doen. Alles
is met geld te koop, en geld dat stom is
maakt ook hier recht wat krom is. Bij
een dodelijke aanrijding is het tarief
40.000 riyals (1 riyal is f0,25) als het
slachtoffer een man is. Als een vrouw
wordt doodgereden moet 10.000 riyals
worden neergeteld. Die tarieven kan
iedereen me zonder blikken of blozen
oplepelen en het is een volledig geac
cepteerde zaak.
Een vrouw maakt nog steeds geen deel
uit van het gezin. Je merkt het aan al
lerlei kleine facetten om je heen. Toch
mag de rol van vrouw binnen het bol
werk dat het huis betekent niet altijd
worden onderschat. Ook hier kunnen
mannen het onderspit delven als zij
een heerszuchtige echtgenote hebben,
maar uiteraard moet zij die houding
beperken tot het thuisfront. Buiten zijn
het altijd de mannen die de lakens uit
delen.
In een reportage in een paar tijdschriften
over belangrijke Saoedi's zie je foto's
van mannen of van vrouwen met hun
kinderen. In het bijschrift staat stee
vast dat die en die met zijn gezin po
seert. Mevrouw is nergens te beken
nen. Vrouwen mogen ook niet autorij
den. Vooral voor buitenlandse vrou
wen die part noch deel hebben aan de
Saoedische regels is dat een kwelling.
Als ze toch achter het stuur kruipen
overtreden ze de wet en de politie is
niet gemakkelijk. Trouwens, de bewo
ners van het land vinden die regels zo
gewoon, dat een vrouwelijke chauffeur
een oploop zou veroorzaken.
Ze mogen dit niet en ze mogen dat niet,
maar vrouwen kunnen zich wel be
trekkelijk veilig voelen. Aanrandingen
worden dermate zwaar bestraft (ont
hoofding) dat de mannen het wel uit
hun hoofd laten. Een Nederlandse die
ettelijke jaren in dit land woont is niet
bang op straat, ook al is het midden in
de nacht. In Nederland zou ze zich die
vrijheid niet durven permitteren, ver
telt ze.
De kunstmatige scheiding van de seksen
leidt, zo te zien, tot vormen van homo
seksualiteit. Mannen lopen hand in
hand op straat of knuffelen elkaar. Van
een buitenlandse vrouw, die hier
woont, hoor ik dat ze in winkels wel
eens onzedelijk wordt betast: door
Nee, het vrouwencafé is er nog lang niet
te vinden. Maar, hoe minimaal ook. in
Djeddah, een van de grootste steden, is
een soort vrouwenbeweging ontstaan,
die onder meer bijeenkomsten organi
seert voor Saoedische kinderen en
kinderen van buitenlanders, teneinde
de integratie te bevorderen. Maar het
gebeurt allemaal nog erg onopge
merkt. Er wordt beslist geen rucht
baarheid aan gegeven.
Marjan Vervaet (10 jaar) Oudshoornseweg 174c, Alphen aan den Kijn.
Dirk van Beelcn (11 jaar)
Hoorneslaan 259, Katwijk aan Zee.
Heel lang geleden in een dorp woonde een oude man.
Die man was erg wijs.
Daar kwam een ridder in 't dorp. Hij vroeg aan iedereen
waar de kerk was en iedereen zei: daar, maar ga a.u.b.
niet naar de kerk, men zegt dat 't er spookt.
Toen hij de oude man tegenkwam, vroeg hij waar de
kerk was en de man zei: in het oosten, maar ga niet,
men zegt dat 't er spookt.
De man vond de kerk en toen wist ik niet meer hoe het
verder moest
DOEK
Jimmie Terwiel
(8 jaar)
klas 3, Lorentzschool, Leiden.
Astrid Guns
en
Henk de Kat
Hoe komt het dat er dierendag is?
Heel lang geleden was er eens een man die heel erg van
dieren hield. Die man was een kluizenaar.
Wie nog niet weet wat een klui
zenaar is, nou dat is een man die
in het bos woont of bij de ber
gen woont. Zo'n man woont in
een hut. Hij woont meestal bij
een beek. Voor deze man was
dat wel hard nodig want die
man had allerlei dieren. Ik zal er
eens een paar opnoemen. Zoals
honden, vogels, poezen enz.
Maar nou weten we nog niet hoe
er dierendag is gekomen. Die
man is op 4 oktober doodge
gaan. Daarom was het vorige
week op 4 oktober dierendag.
De meeste mensen zeggen dan
dat de dieren jarig zijn, maar dat
is niet zo hoor! Want 4 oktober is
gewoon een fijne dag voor die
dieren omdat op 4 oktober die
man is doodgegaan.
Nicol Ilolswilder
(10 jaar)
klas 5, Karei Doormanschool
Leiden.
Robert Koet (5 jaar) Gardeniadal 5, Leiden.
Sonja Kok (6 jaar)
Mirtebesstraat 3, Leiden.
p^qjc OyiMDigT^
