Niet uit kerk voor
alles is
geregeld
Jeugd lokt forse
actie politie uit
'Invloed confessionelen onevenredig groot'
Carter krijgt
standpunt
N-bom te horen
Initiatieven voor
boycot Z-Afrika
Marokkanen na uitspraak Raad van State:
Eenvoudiger procedure
vergunning woonschepen
VRIJDAG 13 OKTOBER 1978
Proefschrift over partijpolitieke verhoudingen in gemeenten
LEIDEN - "De confessionele poli
tieke partijen zijn er in de periode
tussen 1962 en 1974 in geslaagd
een qua kiezers-aanhang ver
zwakkende positie om te zetten
in een invloedrijke en beleidsma
tige positie die niet aan sterkte
heeft ingeboet".
Deze conclusie valt te trekken uit
het proefschrift "Partijpolitieke
verhoudingen in de Nederlandse
gemeenten. Een analyse van de
gemeenteraadsverkiezingen
1962-1974", waarop drs. K.L.L.M.
Dittrich deze week aan de Leidse
universiteit is gepromoveerd.
Hoewel de linkse partijen en de
VVD in genoemde periode steeds
meer zijn doorgedrongen in ge
bieden die voorheen vrijwel uit
sluitend door de confessionelen
werden beheerst (namelijk in het
zuiden en oosten van het land)
zijn de confessionele partijen nog
altijd in het voordeel omdat zij
duidelijk de meeste vertegen
woordigingen op gemeente-
raads-niveau hebben.
Dittrich: "Die situatie wordt uitge
buit. In de onderzochte periode
hebben de confessionelen bij de
collegevorming vaak wethou
ders-zetels bezet waar zij puur
getalsmatig geen recht op zouden
hebben. Dat is met name ten kos
te gegaan van de PvdA".
Het verwijt van confessionele zyde
(vooral sinds 1974) aan het adres
-van de linkse partijen ten aanzien
van het loslaten van de idee van
"afspiegelingscolleges" en het in
sommige gemeenten vormen van
een college op smallere basis
komt hierdoor in een ander
daglicht te staan. Dittrich: "De
confessionelen hebben altijd al
gedaan wat ze anderen verwij
ten".
De sterke beleidspositie van de
confessionelen in de afgelopen
jaren heeft volgens Dittrich ook
een ander, onmiskenbaar voor
deel opgeleverd: "Er is een brede
laag van bestuurders gevormd
die op veel invloedrijke posities
in het maatschappelijk leven zijn
terecht gekQmen. Den Uyl had
gelijk toen hij enige tijd geleden
wees op de onevenredig grote in
vloed van de confessionelen op
de samenleving".
Ondanks de nog altijd bestaande
dominantie van de religieuze par
tijen in de gemeentepolitiek zijn
er in de loop der jaren wel steeds
meer groeperingen gaan mee
doen aan de strijd om de gemeen
tezetels. Dittrich spreekt van een
proces van nationalisering en van
lokalisering. In steeds meer ge
meenten verschijnen lijsten van
nationale partijen (nationalise
ring) maar daarnaast doen ook
steeds vaker, en met toenemend
succes, lokale lijsten een gooi
naar de gemeenteraadszetels,
(lokalisering). Het gelijktijdig
voorkomen van beide processen
wordt verklaard door de effecten
van ontzuiling en deconfessiona
lisering.
In één van zijn stellingen bij het
proefschrift betoogt Dittrich dat
indien bij burgemeestersbenoe
mingen altijd een voorkeur ten
aanzien van de politieke kleur
van deze ambtsdrager tot uiting
zou worden gebracht, het over
nemen daarvan tot gevolg kan
hebben dat het aantal burge
meesters van PvdA, WD en van
de kleinere politieke partijen
nogal drastisch terugloopt.
Dittrich baseert dit niet alleen op de
overheersende positie van de
confessionelen in de gemeente
politiek maar ook op de tegen
stellingen tussen PvdA en WD
die gemakkelijk kunnen uit
monden in een 'midden-kandi
daat', afkomstig uit het confes
sionele kamp. Dittriqh: "Van be
lang is de vraag welk uitgangs
punt je bij burgemeestersbe
noemingen kiest. Moeten de na
tionale politieke verhoudingen
op gemeentelijk niveau worden
geprojecteerd of moeten burge
meesters aansluiten bij de lokale
cultuur van een gemeente?"
Zelf geeft Dittrich geen onomwon
den antwoord op die vraag. Wel is
hij in elk geval voorstander van
een beleid dat de betrokkenheid
van de burgers bij de (gemeente
lijke) politiek zo groot mogelijk
doet zijn. Dittrich: "Bij plannen
tot samenvoegen van gemeenten
zie je vaak dat er te weinig reke
ning wordt gehouden met het be
staan van lokale culturen. Dat is
erg jammer. Gemeenschappelij
ke banden moeten worden
bevorderd. Daarom zou het ook
wenselijk zijn om bij de provin
ciale herindeling van Nederland
dié provincies waarin nog sprake
is van een provinciaal saamho
righeidsgevoel zoveel mogelijk in
hun huidige vorm te handha-
BERT PAAUW
Onder het spandoek "Geen Ma
rokkaanse hongerstaker het land
uit" gaven de advocaten van de 182
kerk-Marokkanen gisteren in De
Duif commentaar op de uitspraak
van de Raad van State inzake een
beroep van één van de Marokkanen
tegen het niet verlenen van een ver
blijfsvergunning.
AMSTERDAM (ANP/GPD) - De regering kan haar poli
tieke verantwoordelijkheid nu niet langer ontwijken en
zal een juiste en humane beslissing over ons moeten
nemen. Dit staat in een gisteren door "de groep van 182
Marokkanen" verstrekte verklaring als reactie op de
uitspraak van de afdeling rechtspraak van de Raad van
State over één van de zogenaamde kerk-Marokkanen.
Opgemerkt wordt, dat de uitspraak
opnieuw bevestigt dat een beslis
sing over de zaak van de Marok
kanen een politieke verantwoor
delijkheid van de regering is en
geen zaak van de Raad van State
De voor een verblijfsvergunning
actievoerende Marokkanen zeg
gen thans lang genoeg te hebben
gewacht. "Wij hebben genoeg
van deze psychologische martel
gang die - en daar hebben we
voortdurend op gewezen - over
bodig was. Wij verzetten ons met
kracht tegen verder uitstel en ei
sen dat de regering nu een posi
tieve beslissing over ons neemt",
aldus de verklaring.
De Federatie Nederlandse Vakbe
weging (FNV) verwijt zowel de
regering als de rechterlijke macht
een onbehoorlijke manier van
handelen inzake de 182 kerk-Ma
rokkanen. Dit heeft Lino Calle
gisteravond namens de FNV ge-
Commissaris
Toorenaar
verrast door'
onderzoek
rijksrecherche
AMSTERDAM (GPD) - Commis
saris Toorenaar, hoofd van de
Amsterdamse narcoticabrigade,
zegt zich bepaald niet nerveus te
maken over het onderzoek dat de
rijksrecherche instelt naar even
tuele onoorbare praktijken zij
nerzijds ten opzichte van de Am
sterdamse onderwereld. Toore
naar hoorde van het onderzoek
toen hij deze week van vakantie
terugkam. Hij verklaarde dat de
geruchten voor hem volledig
nieuw waren, ondanks het feit
dat het hier zou gaan om zaken
die drie jaar geleden hebben
plaatsgehad.
Verbaasd was hij overigens niet uit
hoofde van zijn functie, zo zei hij,
staat hij geregeld bloot aan be
schuldigingen. Hij weet dat de
onderwereld - en speciaal de
groep die zich met de narcotica-
handel bezighoudt - nog nooit
iets heeft nagelaten om hem
beentje te lichten.
Hij kan zich ook niet voorstellen
dat anderen uit zijn narcotica-
groep zich op een laakbare ma
nier met de onderwereld hebben
ingelaten. Daarom ziet hij, zowel
voor zichzelf als voor zijn mede
werkers, het onderzoek vol ver
trouwen tegemoet.
Ook commissaris Toorenaar was
overigens niet op de hoogte van
het feit dat de rijksrecherche al
sinds een halfjaar met het onder
zoek bezig is.
zegd tijdens een persconferentie
in De Duif in Amsterdam. "De
FNV betreurt het ten zeerste dat
de Nederlandse regering de Ma
rokkanen langer heeft laten
wachten door haar besluit uit te
stellen tot na de uitspraak van de
Raad van State. De FNV vindt het
ook onbehoorlijk dat de Raad van
State de Marokkanen het onge
vraagde advies 'heeft gegeven
opnieuw een verblijfsvergunning
aan te vragen"
Vingerwijzing
De advocaten van de 182 Marok
kaanse ex-hongerstakers ver
schillen op dit laatste punt van
mening met de FNV. "Er is geen
enkele aanleiding te veronder
stellen dat de Raad van State de
staatssecretaris heeft willen hel
pen", aldus mr. W. van Benne-
kom. Volgens hem is het een van
de uitgangspunten van het admi
nistratief recht zoals dat door de
Raad van State wordt getoetst om
omstandigheden die niet bij de
beoordèling van een zaak bekend
waren in principe buiten be
schouwing te laten. "Wij zien in
het advies van de Raad van State
eerder een soort vingerwijzing
om een mogelijke oplossing on
der de ogen van de Marokkanen
en advocaten te brengen".
Amnesty International heeft giste
ren verklaard dat in de feiten die
door haar aan de Raad van State
zijn voorgelegd is aangetoond dat
er gegronde redenen bestaan om
te vrezen dat deze Marokkanen
bij terugkeer aan politieke ver
volging zullen worden blootge
steld. "Er zijn Amnesty intussen
geen nieuwe feiten bekend ge-'
worden die deze vrees bij haar
heeft weggenomen", aldus Am
nesty International, die de Ne
derlandse regering met klem ver
zoekt het materiaal van Amnesty
grondig te bestuderen en om
humanitaire redenen zo spoedig
mogelijk een beslissing te nemen
over de 182 kerk-Marokkanen.
De advocaten van de 182 stellen dat
door deze verklaring van Amnes
ty International de Marokkanen
de facto vluchtelingen zijn. "We
hebben er na lang overleg met de
Marokkanen bewust van afge
zien de status van politiek vluch
teling voor hen op te eisen. We
moeten niet op die toer gaan. De
prijs die deze mensen, die nog
familie in Marokko hebben, dan
zouden betalen is veel te hoog",
aldus de advocaten. Het raadge
vend actiecomité in De Duif,
waarin een groot aantal politieke
partijen en kerkelijke groeperin
gen zitten, wijst erop dat het be
gin van de actie ligt bij de tegen
werking van de koppelbazen, die
in 1975 geen werkgeversverkla
ring hebben, afgegeven voor de
Marokkanen.
Abdul Menebi, voorzitter van het
Komité Marokkaanse Arbeiders
in Nederland zegt: "We worden
niet gemanipuleerd door allerlei
organisaties, zoals meneer Aan-
tjes zegt. Wij accepteren geen an
dere manoeuvre meer en geen
verder uitstel. Wij verlaten de
kerk niet voor alles geregeld is"
SCHIEDAM (GPD) - De
ongeveer 300 jongelui, die
sinds dinsdagavond be
trokken zijn bij ongere
geldheden op de grens van
Vlaardingen en Schiedam,
hebben gisteren gemeen
schappelijk stelling ge-
Mail dodelijk
verwond bij
schietpartij
AMSTERDAM (ANP) - De 26-
jarige E.E.I. uit Amsterdam is
gistermorgen in een woning
aan de Oudezijds Achter
burgwal in de hoofdstad zo
danig verwond bij een schiet
partij dat hij later op weg naar
het ziekenhuis overleed. De
bewoner van het huis, de 30-
jarige B.J.P., werd in zijn wo
ning aangehouden op ver
denking het fatale revolver
schot te hebben gelost.
Over de achtergrond van het
drama is nog niets bekend
omdat P. weigert iets te zeg
gen tegen de politie.
nomen tegen de daar aan
wezige politie
Volgens commissaris C. van der
Haagen heeft de Schiedamse po
litie, die wordt bijgestaan door
manschappen van de mobiele
eenheid uit Rotterdam en Den
Haag, zich in zoverre bij de situa
tie aangepast, dat men is overge
gaan op het lokaliseren en aan
houden van de aanstichters. Er
zouden minstens 10 jongeman
nen zijn gearresteerd. Zij worden
zo snel mogelijk aan de officier
van justitie voorgeleid.
De voorgaande twee dagen heeft
men in hoofdzaak getracht te
voorkomen dat er tussen de beide
partijen ernstige vechtpartijen
zouden komen. Dit is volgens de
commissaris redelijk gelukt. Hij
weerspreekt dan ook de „india
nenverhalen" dat er tientallen
gewonden zouden zijn gevallen.
Volgens de commissaris staat de
telefoon roodgloeiend van men
sen die zich bezorgd afvragen
wanneer er eindelijk eens een
eind aan de rellen komt. De poli
tie heeft gisteren aanvankelijk
geprobeerd zich zo rustig moge
lijk op te stellen. De mobiele een
heden zijn nog ruime tijd buiten
spel gezet, om de jongeren geen
aanleiding te geven.
Om kwart voor vijf sneuvelden ech
ter de eerste ruiten al van een
stadsbus vol passagiers. Vervol
gens werden straten opgebroken
en richtten de jongelui barrica
den op. Het optreden werd om
streeks negen uur dermate pro
vocerend (de politie werd onder
andere met stenen bekogeld) dat
men besloot in te grijpen. Ook de
pers liep hierbij klappen op. Een
fotograaf van het ANP moest met
een hersenschudding naar het
ziekenhuis worden afgevoerd. De
man is inmiddels uit het zieken-
huis ontslagen.
Opnieuw geval
van polio
UTRECHT (ANP) - Een 29-jarige
vrouw uit Waardenburg (ge
meente Neerijnen) is gisteren in
het academisch ziekenhuis in
Utrecht opgenomen omdat ze
vermoedelijk polio heeft. Ze ver
toont geen verlammingsver
schijnselen. De vrouw was niet
tegen kinderverlamming in
geënt.
Het totaal aantal poliogevallen be
draagt nu 109.
DEN HAAG (GPD) - De procedure
voor het verkrijgen van een ver
gunning om een woonschip te
bewonen zal worden vereenvou
digd. Daarbij zullen de aanvra
gers niet meer, zoals tot nu toe
gebruikelijk is, uitvoerige gege
vens over hun persoon behoeven
over te leggen. Dat blijkt uit het
antwoord van staatssecretaris
Brokx van volkshuisvesting op
vragen van het Tweede-Kamerlid
Van der Spek (PSP).
De vragen waren gesteld omdat het
kamerlid het een inbreuk op de
persoonlijke levenssfeer vindt,
dat de aanvragers beoordeeld
zouden worden op hun persoon
lijke achtergronden. De be
windsman laat blijken het met
dat argument eens te zijn.
Hij schrijft dat woonschepen in het
verleden (de wet woonwagens en
woonschepen dateert uit 1918)
bewoond werden door een „so
ciaal zwakkere, meestal maat
schappelijk onaangepaste en
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet zal de Amerikaanse regering
nogmaals laten weten dat NEderland vindt dat de introductie van
de neutronenbom moet worden voorkomen door dit wapen in te
brengén in de besprekingen over wapenbeheersing. Ook de
bondgenoten zullen opnieuw van dit al eerder ingenomen Ne
derlandse standpunt op de hoogte worden gebracht.
Die toezegging deed premier Van Agt gisteren aan CD A-leider
Aantjes tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Ka
mer. Van Agt liet echter duidelijk weten zo'n optreden overbodig
te achten. „President Carter en ook de andere NA VO-bondgeno-
ten zijn heel goed op de hoogte van het Nederlandse standpunt
over de neutronenbom", zo zei hy. „Dat standpunt is herhaalde
lijk medegedeeld"
Van Agt zei Aantjes' verontrusting te delen over de aandrang die
van sommige kanten wordt uitgeoefend om het wapen toch in te
voeren. Aantjes had daarbij onder meer gewezen op NAVO-chef
Luns en ex-premier Biesheuvel (voorzitter van de Atlantische
Commissie), die voor invoering van de bom hebben gepleit.
Gisteren heeft de Amerikaanse onderminister voor defensie, Wil
liam Perry, die voor een kort bezoek in ons land was, tegenover
de Tweede-Kamercommissie van defensie uitdrukkelijk ver
klaard dat over de invoering van de neutronenbom nog geen
enkele beslissing is genomen. Ook is er geen sprake van dat via
het produceren van speciale losse neutronenelementen de aan
maak van de neutronenbom toch op slinkse wijze wordt uitge
voerd, zoals door sommige kringen is gesuggereerd. Volgens
Perry is de produktie van de bom uitdrukkelijk onderworpen aan
de persoonlijk toestemming van president Carter.
In het debat werden gisteren moties van Ria Beckers (PPR) en Van
der Spek (PSP) afgewezen. In de PPR-motie werd gevraagd om
verwijdering uit Nederland van alle kernwapens. De PSP'er wil
de dat Nederland afziet van verhoging van de defensie-uitgaven
met drie procent per jaar. Dat laatste is volgens Van Agt onmoge
lijk. „We hebben ons hiertoe met de bondgenoten verbonden. ER
is geen denken aan dat we daarop terugkomen"
rondtrekkende bevolkings
groep".. De betrokken wet diende
ter bescherming van de in gewo
ne huizen wonende mensen, zo
zegt hij. Maar dat is in deze tijd
niet langer aan de orde.
,Het nog steeds aanwezige tekort
aan goede en betaalbare wonin
gen heeft er in de praktijk toe ge
leid dat het woonschip een alge
meen aanvaard middel voor
huisvesting is geworden. De hui
dige woonschipbewoners zijn
een geheel andere categorie van
personen dan die waarvoor de
wet in het leven is geroepen", al
dus Brokx.
De staatssecretaris zegt toe de pro
cedures (zo moeten de aanvra
gers vragenlijsten invullen en
moeten uittreksels uit bijvoor
beeld een huwelijksakte worden
overgelegd) te zullen modernise
ren en daarop vooruitlopend al
vast contact te zullen opnemen
met de colleges van Gedeputeer
de Staten.
DEN HAAG (GPD) - De regering moet thans in het kader van de
Verenigde Naties of de Europese Gemeenschap initiatieven ne
men die ertoe moeten leiden dat economische boycotmaatrege
len genomen worden tegen Zuid-Afrika. De Tweede Kamer deed
deze uitspraak vannacht in het debat over de algemene be
schouwingen. Een' motie in die richting werd ingediend door
CDA en PvdA.
PvdA-leider Den Uyl had in een eerdere motie geëist dat Nederland
nu zonder uitstel tot economische boycotmaatregelen zou over
gaan. Maar minister-president Van Agt wees dat echter van de
hand. Zo'n stap is volgens hem niet doeltreffend. De regering
blijft voorstander van economische sancties in VN-verband.
„Het moment ligt zeer dichtbij dat de Veiligheidsraad dergelijke
maatregelen zal nemen". Mocht dat mislukken dan kan Neder
land altijd nog proberen via de partners in de EG tot actie over te
gaan. In een uitsluitend Nederlandse actie zag de regering niets.
„Wij kunnen alleen geen vuist maken", aldus Van Agt.
Den Uyl wijzigde daarop zijn voorstel in die zin dat hij vroeg om via
Verenigde Naties en EG initiatieven te nemen om te komen tot
sancties. Vervolgens kwam CDA-leider Aantjes met een soortge
lijke motie,
Die motie kon uiteindelijk de goedkeuring van het kabinet wel
wegdragen. De regering ziet daarin een ondersteuning van het tot
nog toe gevoerde beleid. De wens van de Tweede Kamer sluit
bovendien aan bij de uitspraken die minister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken onlangs voor de Verenigde Naties heeft ge
daan.
De regering hanteert in haar tactiek twee toetsingen, zo zei Van Agt.
De eerste betreft de houding van Zuid-Afrika ten opzichte van de
onafhankelijkheid van Namibië (Zuidwest-Afrika). de tweede
betreft het apartheidsbeleid in Zuid-Afrika zelf. „Wij hopen dat
de kwestie Namibië zonder sancties kan worden opgelost. Maar
lukt dat niet dan is Namibië de eerste gelegenheid om te zien of
sancties succesvol kunnen zijn", aldus Van Agt.
Nederland zal, zo zei de premier, alle eventuele VN-maatregelen
steunen maar de regering wil daar niet op vooruitlopen. Boven
dien wil Van Agt de nieuwe Zuidafrikaanse premier Peter Botha
een kans geven. „Hij zit nog te kort Ik heb geen hoge verwach
tingen, dat geef ik toe, maar we moeten een ander beleid in deze
nieuwe situatie niet uitsluiten. Ik zeg daarbij dat het ook mij zou
meevallen".
