Belgische kabinet gevallen
Britse premier informeert naar zeehondenlot
'Bagdad': M.-Oosten uit
greep supermachten halen
Besprekingen over Namibië op komst
Spaarrentetot
Ook Andrew
Young niet
te spreken
voor Smith
Spaanse
vrouwen
legaal
aan pil
DONDERDAG 12 OKTOBER 1978
PRETORIA (REUTER) - Zuid-
afrikaanse leiders zullen aan
staande maandag besprekin
gen voeren met de ministers
van buitenlandse zaken van
de VS, Canada, Engeland en
West-Duitsland om te trach
ten uit de impasse rond de
kwestie Namibië te komen.
Dit is gisteren bekendge
maakt.
Het Zuidafrikaanse ministerie
van buitenlandse zaken heeft
meegedeeld dat de bespre
kingen dinsdag voortgezet
worden.
Verleden maand heeft Zuid-
Afrika een onafhankelijk
heids-plan voor Namibië, op
gesteld door westerse mo
gendheden, van de hand ge
wezen en aangekondigd een
eigen plan te zullen verwe
zenlijken
De Franse minister van bui
tenlandse zaken kan de be
sprekingen niet bijwonen en
zijn plaats wordt ingenomen
door de onderminister van
buitenlandse zaken, Olivier
Stirn.
De vertegenwoordigers van de
vijf staten die het westerse
plan voor de onafhankelijk
heid van Namibië hebben op
gesteld zullen in Pretoria
spreken met de nieuwe pre
mier van Zuid-Afrika, Pieter
Botha en de minister van bui
tenlandse zaken, Roelof Bo
tha.
De westerse mogendheden
hebben met Zuid-Afrika en
de Swapo (de onafhanke-
lijksheidsbeweging van Na
mibië) onderhandeld over
een onafhankelijkheidsplan
voor Namibië, dat internatio
naal aanvaardbaar is. In april
aanvaardde Zuid-Afrika het
westerse plan. Het maakte
echter bezwaar tegen de defi
nitieve vorm, waarin de secre
taris-generaal van de VN,
Kurt Waldheim, het voorleg
de.
LONDEN (AFP) - De Britste
premier, James Callaghan,
heeft gisteren de staatssecre
taris voor Schotland, Bruce
Millan, verzocht bij de ver
eniging voor dierenbescher
ming te informeren naar het
lot van 5.000 grijze zeehonden
die dreigen te worden gedood
op de Orkaden. Dit heeft een
officiële woordvoerder in
Londen bekendgemaakt. Zo
dra de premier de gevraagde
inlichtingen heeft ontvangen,
zal hij een verklaring uitge-
Sinds maandag ligt een Noors
schip, bij de eilandengroep
ten noorden van Schotland.
Aan boord bevindt zich een
groep jager aan wie de Schot
se autoriteiten het afschieten
van de zeehonden heeft uit
besteed. Het gaat om een
kleine 5.000 dieren. Volgens
de Schotse autoriteiten is dat
nodig, doordat in tien jaar het
aantal zeehonden in dat ge
bied is verdubbeld, hetgeen
vorig jaar de visserij een in
komstenderving van onge
veer 50 miljoen gulden zou
hebben gekost.
Een vaartuig van .Greenpeace',
een internationale beweging
voor milieubescherming, is in
de buurt om te proberen de
actie tegen de zeehonden te
belemmeren, zo niet te voor-
De leider van de groep milieu
beschermers, de Canadees
David McTaggart, verklaarde
gisteren dat er door toedoen
van zijn mensen nog geen be
gin is gemaakt met het doden
van de zeehonden. De ver
bouwde treiler „Rainbow
Warrior" met 15 milieube
schermers aan boord, volgt de
Noor. Toen twee kleine boten
van het Noorse schip koers
zetten naar het strand van een
van de Orkaden. kregen zij di
rect een paar opblaasbare bo
ten met mensen van .Green
peace' achter zich aan. Hier
door zouden de robbenjagers
zijn afgeschrikt, meende
McTaggart. Volgens hem zijn
de milieubeschermers bereid
zich voor de geweren van de
jagers te plaatsen. In Kir
kwall, de hoofdplaats van de
Orkaden, bevindt zich een re-
serveploeg van .Greenpeace'
van 50 man.
Tegenover de officiële lezing
dat de naar schatting 60.000
grijze zeehonden de vissers
jaarlijks een verlies van 50
min aan gederfde visvangsten
bezorgen, stelt de voorzitter
van de Britse vereniging voor
dierenbescherming, dat het
visvangstprobleem ontstaan
is door overbevissing, voor
namelijk door buitenlandse
treilers.
BRUSSEL (GPD) - België zit zonder regering. Premier
Leo Tindemans besloot gistermiddag op te stappen, na
dat in het parlement een frontale botsing was ontstaan
tussen de regeringsleider en de leiders van de belang
rijkste coalitiepartijen. Aanleiding voor dit incident
vormden de bezwaren van de Vlaamse christen-demo
craten (de CVP, waartoe ook Tindemans behoort) tegen
de voorgenomen hervorming van de Belgische
staat.
De politieke crisissfeer hing al en
kele dagen in de lucht. De ont
knoping had gisteren een enigs
zins dramatisch karakter. Na
door de coalitiepartners te zijn
uitgedaagd, beende een boze
premier Tindemans uit de Kamer
van afgevaardigden. Koning
Boudewijn accepteerde direct de
ontslagaanvrage van de premier.'
Op 15 juni had Tindemans ook al
eens om ontslag verzocht, maar
toen was de crisis al na enkele da
gen weer bezworen.
Volgens de meeste Brusselse
waarnemers is het de CVP, de
grootste partij in de coalitie met
socialisten, het Brusselse FDFen
de Vlaamse Volksunie, die wel
bewust een crisis forceerden. Dat
gebeurde onder druk van de
Vlaamse kritiek op de voorge
stelde opsplitsing van België in
twee gemeenschappen en drie
gewesten (Vlaanderen, Brussel
en Wallonië) met een zeer beperk
te mate van zelfbestuur.
Breekpunt vormden de grondwet
telijke bezwaren tegen het wets
ontwerp waarin de staatsher
vorming is vastgelegd. De CVP
vond dat aan deze bezwaren
moest worden tegemoetgeko
men. De andere coalitiepartners -
Waalse christen-democraten.
Vlaamse en Waalse socialisten,
alsmede FDF en de reeds lang
voor Vlaams zelfbestuur ijveren
de Volksunie - tilden hier niet zo
NEW YORK (DPA) - Een. oor
spronkelijke voor morgen afge
sproken ontmoeting tussen de
Rhodesische premier Ian Smith
en de Amerikaanse ambassadeur
bij de Verenigde Naties, Andrew
Young, in Nevy York gaat niet
door, omdat "er verder niets te
bespreken valt", zoals een Ame
rikaanse woordvoerder het giste
ren uitdrukte.
Young heeft maandag wel deelge
nomen aan een gesprek dat
Smith in Washington had met
minister van buitenlandse zaken
Cyrus Vance en andere Ameri
kaanse functionarissen. Bij die
gelegenheid was afgesproken dat
Smith en Young elkaar morgen
weer zouden ontmoeten. Volgens
de Amerikaanse opvatting be
staat er tussen de opvattingen
van de VS en Rhodesië een "ern
stige kloof'. Dinsdag nam de
Veiligheidsraad een resolutie
aan, waarin het werd betreurd dat
Washington Smith
gunning heeft gegeven.
Maat vol
Als regeringsleider weigerde Tin
demans zich steeds uit te spreken
over de grondwettelijke bezwa
ren, die door de Raad van State
waren aangevoerd, gistermiddag
werd hij plotseling in het parle
ment gevraagd toch een stand
punt in te nemen, hoewel hij al
herhaaldelijk had gezegd dat de
regering geen wetsontwerpen
kan indienen die strijdig zijn met
de grondwet. Toen hij onver
wacht werd uitgedaagd, was voor
de premier, zoals hij zelf zei, de
maat vol.
Tindemans riep dramatisch: „Voor
mij is de grondwet geen vodje
papier". En: „Ik wil geen voor
beeld leveren voor avonturiers
van rechts of links". De voorzit
ters van de andere regeringspar
tijen reageerden verbaasd en
argwanend nadat de premier was
vertrokken. De Waalse socialist
Cools bepleitte direct voortzet
ting van de huidige coalitie, maar
dan zonder de persoon van Tin
demans. Ook de andere Fransta
lige partijleiders willen met de
huidige partijen voortgaan.
Over de staatshervorming is gedu
rende ruim anderhalfjaar onder
handeld. De buitengewoon in
gewikkelde en veel omvattende
regelingen voor de federalisering
van het huidige België in twee
gemeenschappen en drie gewes
ten, met beperkte autonomie ten
opzichte van de centrale over
heid, werden neergelegd in de
zogenaamde Egmont en Stuy-
venberg-akkoorden. Alle voorzit
ters van de coalitiepartijen had
den hun politieke lot aan deze
akkoorden verbonden.
De laatste weken werd duidelijk
dat de CVP zich van het Egmont-
akkoord wilde losmaken. In
Vlaanderen werd de kritiek op tal
van onderdelen van het in een
zeer omvangrijk wetsontwerp
gegoten akkoord steeds sterker,
evenals op het gezamenlijk op
trekken van de partijvoorzitters,
die hun partijgenoten in het par
lement stricte discipline opleg
den. De grondwettelijke bezwa
ren, die uitvoerig werden be
sproken in de speciale kamer
commissie die de Egmont-wet
behandelde, werden voor de CVP
het keerpunt.
Premier Tindemans, die zich nooit
enthousiast heeft getoond over
de staatshervorming, had giste
ren scherpe kritiek op de partij
leiders, „die ons met de karwats
voortjoegen". Men kan van een
eerste minister in een rechtstaat
niet verlangen dat hij een parle
ment om vertrouwen vraagt voor
een wetsontwerp dat strijdig is
met de grondwet, zei hij verbol
gen. De regering-Tindemans
kwam op 3 juni 1977 in func
tie.
In Brussel, waar het FDF de eerste
viool speelt, en in Wallonië, waar
de socialisten de grootste partij
vormen, willen de politici una
niem het moeizaam bereikte ak
koord over de staatshervorming
redden. Maar er zal nu wel op
nieuw met de CVP onderhandeld
moeten worden, en daarbij zal
aan bepaalde Vlaamse bezwaren
tegemoet moeten worden geko
men. Dat zullen de meeste partij
en wel verkiezen boveri
verkiezingen, zo meende
gisteravond in Brussel.
Met de woorden Van hieruit ga ik rechtstreeks naar de koning om mijn ontslag aan te bieden" verliet de
Belgische premier Tindemans gisteren de kamer van volksvertegenwoordigers. Op een persconferentie lichtte hij
nog eens toe hoe de perikelen rond het "Egmond-pact" hem tot aftreden deden besluiten.
WASHINGTON (Reuter/UPI) - In
het Blair House aan de afgesloten
Pennsylvania Avenue in Was
hington zijn vandaag de onder
handelingen tussen Egypte en Is
raël over een vredesverdrag be
gonnen. Dertig jaar en vijf maan
den na de stichting van Israël en
vijfjaar en zes dagen na de laatste
oorlog in het Midden-Oosten en
komen ministers uit de twee lan
den bijeen om te proberen voor
goed een einde te maken aan de
zinloze bloedbaden.
Dinsdagavond had de Amerikaan
se president Jimmy Carter de Is
raëlische delegatie verwelkomd.
Gisteravond was de beurt aan de
Egypte naren. Hun vertelde hij
„graag te willen beginnen" en
„altijd ter beschikking te zijn
mocht het nodig zijn". Het is voor
een groot deel aan Carters vast
houdendheid te danken dat de
onderhandelingen er zijn geko
men. Hij organiseerde met een
groot politiek risico een topcon
ferentie in Camp David tussen
president Sadat van Egypte en
BEIROET (GPD) - Terwijl vandaag; onder Amerikaanse
auspiciën de directe onderhandelingen tussen Egypte
en Israël over het afsluiten van een vredesverdrag in
Washington beginnen, probeert de rest van de Arabi
sche wereld de rangen te sluiten en een gepast politiek
weerwoord te vinden op de Camp David-akkoorden.
Egypte staat vandaag vrijwel al
leen: slechts het sultanaat Oman
heeft openlijk de Camp David-
formule toegejuicht, terwijl Sa-
dats weifelachtige vrienden Soe
dan en Marokko zijn teruggeko
men op hun aanvankelijke steun
aan de Egyptische president. Sa-
dat zelf toont zich hogelijk geïrri
teerd over zijn Arabische critici:
„Ik heb genoeg van hun beledi
gingen en ondankbaarheid. Ik zal
niet wachten op de andere Arabi
sche landen en vrede sluiten met
Israël", aldus Sadat.
Deze woorden zijn bepaald geen
aanmoediging voor Jordanië en
Saoedi-Arabië, landen die een
sleutelpositie innemen omdat
Jordaanse deelname onmisbaar
is voor het welslagen van de
Camp David-formule en de Sa-
oedische instemming evenzeer
vanwege de dominante Saoedi-
sche financiële morele en diplo
matieke positie in de Arabische
wereld. Koning Chaled van Sa
oedi-Arabië en koning Hoessein
van Jordanië hebben de Camp
David-akkoorden weliswaar
verworpen, maar eveneens dui
delijk gemaakt dat amendering
van de akkoorden op hun voor
waarden de weg zal openen voor
onderhandelingen met Is
raël.
Koning Hoessein herhaalde eerder
deze week in een televisietoe
spraak dat Camp David twee gro
te onoverkomelijke tekortko
mingen vertoont, namelijk geen
politiek verband tussen het af te
sluiten Egyptisch-Israëlische
vredesverdrag en de „kaderrege
ling" voor de westelijke Jordaan-
ADVERTENTIE
JiL De rente die wij vergoeden op spaargelden ioopt
van 4% voor dagelijks opvraagbare tegoeden, tot 8'/?% voor
Vaste Termijnspaarrekeningen met een vaste looptijd van
6 jaar. Vraag bij onze kantoren ook eens naar spaarpapier
aan toonder dat, afhankelijk van de gekozen looptijd, een
rente geeft van 7}/*% tot en met 8'Ai%.
m
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
oever en Gaza en geen omschre
ven politieke eindstatus voor de
ze gebieden en Arabisch Oost-Je-
ruzalem. De Jordaanse analyse is
juist: de Amerikaanse president
Carter bevestigt dat er geen juri
dische band bestaat tussen het
Egyptisch-Israëlische akkoord
en de onderhandelingen over de
Westoever en Gaza en dat gebrek
aan overeenstemming over de
-kaderregeling niet een belemme
ring mag vormen voor een Egyp
tisch-Israëlische vrede.
Tot nu toe hebben de Amerikanen
en Egyptenaren verdacht weinig
Palestijnse notabelen in de
westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook gevonden om deel te
gaan nemen aan de Palestijnse
autonomie a la Camp David. Di
plomaten van bijna alle Arabi
sche landen in Beiroet geaccredi
teerd, zijn dan ook eenstemmig in
hun verwachting dat Egypte en
Israël binnen twee of drie weken
tot het tekenen van een vredes
verdrag zullen komen, zonder dat
er enige vooruitgang is geboekt
ten aanzien van de westelijke
Jordaanoever en Gaza.
Kernpunten
Met het tekenen van een vrede met
Israël heeft Egypte, nog steeds
volgens dezelfde diplomatieke
bronnen, twee kernpunten van
het Arabische politieke credo van
de laatste 30 jaar verraden: Arabi
sche solidariteit ten opzichte van
Israël - zowel in oorlog als nu ook
bij het bereiken van vrede met de
joodse staat -, en ondersteuning
van het Palestijnse recht op Pale
stina of een deel daarvan. Israël
behaalt een diplomatieke over
winning, die honderd maal groter
is dan welke gewonnen veldslag
tegen de Arabieren dan ook: in
ruil voor het opgeven van een
twintigtal joodse vestigingen die
so wie so illegaal zyn (dat vinden
de Amerikanen zelf), ziet Israël
haar oude wensdroom in vervul
ling gaan: het definitief losweken
van Egypte van de Arabische we
reld, aldus Arabische diploma
tieke kringen.
Deze stand van zaken heeft natuur
lijk grote diplomatieke activitei
ten teweeggebracht in de Arabi
sche hoofdstad. Het „Front van
Standvastigheid", bestaande uit
Syrië, de Palestijnse bevrijdings
organisatie PLO, Algerije. Libië
en Zuid-Jemen kwam niet verder
dan machteloze veroordelingen
van Sadat en Camp David en
smeekbeden aan de Sowjet-Unie
om diplomatieke en militaire
steun. Bijzonder belangwekkend
is dat het in Midden-Oostenzaken
zeer extreme Irak nu het initiatief
heeft genomen tot een Arabische
topconferentie om de Camp Da
vid-formule en de dreigende Pax
Americana in het Midden-Oosten
te bespreken en te bestrijden.
Niet minder dan 18 Arabische
staatshoofden en regeringslei
ders (van de 22 leden van de Ara
bische Liga) hebben toegezegd
op 1 november in Bagdad bijeen
te zullen komen.
Het Iraakse initiatief is daarom zo
populair omdat het het zuiver
Arabische karakter - dat wil zeg
gen zonder invloed van de
grootmachten, net name de
Sowjet-Unie - van de topconfe
rentie onderstreept. Ondanks het
Russisch-Iraaksc vriendschaps
verdrag van 1972 is de relatie tus
sen Moskou en Bagdad het laat
ste jaar duidelijk bekoeld, ten ge
volge van executies van Iraakse
communisten, de Koerdenkwes
tie en de Russische politiek in de
„Hoorn van Afrika" (waar Irak
Somalië en de Eritreërs steunt
tegen Ethiopië, de nieuwe bond
genoot van Moskou).
Het sterk op de Sowjet-Unie ge
richte Front van Standvastigheid
heeft intussen vruchteloze po
gingen ondernomen om Irak in
zijn gelederen op te nemen. Om
dat Moskou, Syrië en de Palestij-
nen niets anders in het vooruit
zicht kan stellen dan wapens en
de Russische Midden-Oosten-
politiek met Jimmy Carters
triomfantelijke Camp David-
coup op het dieptepunt is aange
komen, zit er voor Syrië en de
PLO kennelijk niets anders op
om op Iraks plannen in te
gaan.
Gezien de scherpe ideologische te
genstellingen tussen Damascus
en Bagdad - waar rivaliserende
vleugels van de Baath-partij aan
de macht zijn - leek een Iraaks-
Syrische toenadering enkele we
ken geleden nog onmogelijk.
Maar de Irakezen hebben duide
lijk water bij de wijn gedaan om
de Syrische president Assad te
lokken. Om te beginnen bood
Bagdad aan om Iraakse troepen
te stationeren aan het Israëlisch-
Syrische Gplan-front.
Nu is dit aanbod eerder gedaan en
menig Syrische functionaris
vreest dat Iraakse troepep in zo'n
geval niet naar de Golan, maar
naar de hoofdstad Damascus
zouden oprukken om het regime
van president Assad met geweld
ten val te brengen. Ditmaal ech
ter verbond de Iraakse president
Al Baar geen politieke voorwaar
den aan de militaire steun aan Sy
rië. Tot nu toe eisten de Irakezen
dat Syrië haar acceptatie van VN-
resolutie 242 en 338, en daarmee
een vreedzame oplossing van het
conflict met Israël, zou intrek
ken.
Het feit dat Irak deze eis ditmaal
niet heeft gesteld is van groot po
litiek belang en moet als een ver
zachting van de Iraakse Midden-
Oostenpolitiek worden gezien.
Volgens het Jordaanse dagblad
Al Raj heeft Syrië het Iraakse
troepenaanbod al geaccepteerd
en zou de Syrische leider Assad
op 1 november in Bagdad van de
partij zijn. Iraakse troepen aan de
Golan betekenen een aanmerke
lijke versterking van de militaire
geloofwaardigheid van het
„Noordelijke Front" met Israël
en algehele verbetering van de
strategische positie van Syrië en
Irak.
De meer gematigde Arabische lan
den, zoals Jordanië en Saoedi-
Arabië, gevolgd door de kleine
Golf-staten doen aan de geplande
Bagdad-top mee uit solidariteits-
overwegingen; het gaat niet om
een bijeenkomst van een door
Moskou gesponsord „front",
maar om een Arabische confe
rentie. Verwacht wordt dat met
name Jordanië en Saoedi-Arabië
een verzachtende invloed zullen
uitoefenen. Niet uitspraken te
gen Sadat kunnen de huidige
stand van zaken in het Midden-
Oosten veranderen: alleen een
nieuwe constructieve gemeen
schappelijke Arabische politiek -
geformuleerd in Bagdad - zou het
antwoord kunnen zijn op een di
plomatieke en militair zeer ver
zwakte Arabische wereld, na het
„verraad" van Sadat.
premier Begin van Israël. Na af
loop bleek het eerste deel van
Carters gok winst te hebben op
geleverd.
Het tweede deel, de onderhande
lingen, begon vanmiddag. Ge
mikt zal worden op een apart
vredesverdrag tussen Egypte en
Israël. Dit zal onder meer een
tijdspanne bevatten waarbinnen
de Israëlische troepen in de Si-
naï-woestijn zich zullen terug
trekken tot voor de grenzen van
1967. Ook zullen afspraken wor
den gemaakt over bufferzones,
die in de gaten moeten worden
gehouden door troepen van de
Verenigde Naties. Zowel van
Eprptische als van Israëlische
zijde is gezegd dat de onderhan
delingen waarschijnlijk niet lan
ger zullen duren dan drie weken,
mede doordat de hoofdlijnen al in
Camp David zijn vastgelegd. Het
eindresultaat zal tenslotte in het
bijzijn van Carter in Egypte wor
den ondertekend.
De onderhandelingen werden van
daag formeel geopend door de
Amerikaanse president tijdens
een plechtigheid in het Witte
Huis. Aan de besprekingen zal
ook een Amerikaanse delegatie
deelnemen. De eerste paar zittin
gen zal deze vertegenwoordiging
worden geleid door minister van
buitenlandse zaken Cyrus Vance
Daarna nemen functionarissen
van het ministerie de zaak over.
Tijdens de besprekingen zal van
het Blair House de blauw met
witte vlag van de Verenigde Na
ties wapperen. Een Amerikaanse
woordvoerder zei dat dit een
„symbool is van de basis van de
onderhandelingen en de bedoe
lingen van alle partijen".
MADRID (UPI) - Met de publi-
katie ervan in de staatscou
rant, is gisteren in Spanje een
wet van kracht geworden die
het pilgebruik en andere me
thoden voor het voorkomen
van zwangerschap legali
seert. Tot dusver was het
voorschrijven, verkopen of
aanprijzen van dergelijke
middelen verboden.
Spanje heeft daarmee opnieuw
een stukje van de Franco-er
fenis opgeruimd. Behalve het
gebruik van voorbehoeds
middelen toestaan, bepaald
de wet ook dat de overheid in
stellingen moet oprichten
waar men zich kan laten
voorlichten over gezinsplan
ningen dergelijke. De nieuwe
maatregel is een van de vele
die zijn voorgesteld om het
Spaanse wetboek van straf
recht meer in overeenstem
ming te brengen met de hui
dige maatstaven. Zo is al het
plegen van overspel uit de
criminele sfeer gehaald.
Koning Chaled van Saoedi-Arabie,
hart-operatie heeft ondergaan, kreeg
tenlandse zaken op ziekenbezoek.
