Uitslag verkiezingen Hessen
weinig
verrassend
Snift: „VS en Engeland staan oplossing Rhodesië in de weg
WANKEL BESTAND LIBANON
Poolse blinden na protest met ontslag bedreigd
Citizen bracelet Quartz.
Westduitse
extremist
overleden
©CITIZEN
QUARTZ
SDPtoch
weer in
de lift
MAANDAG 9 OKTOBER 1978
Michael Knoll.
DORTMUND (DPA) - De van
terroristische activiteit ver
dachte Westduitser Michael
Knoll (27), die op 24 septem
ber bij een schotenwisseling
met de politie ernstig gewond
raakte, is zaterdag in een zie
kenhuis in Dortmund overle
den. Dit heeft de Westduitse
politie bekendgemaakt.
Knoll, die bij de schietpartij
door drie kogels v/erd getrof
fen, en twee andere verdach
ten waren op 24 september
ontdekt tijdens schietoefe
ningen in een bos. Ze open
den onmiddellijk het vuur op
de politie, die hen wilde aan
houden. Een politieman werd
daarbij dodelijk getroffen.
Naast Knoll werd ook de
vermoedelijke terroriste An-
gelika Speitel door verschei
dene schoten gewond. Ze ligt
in een ziekenhuis. De derde
verdachte kon tijdens de
schotenwisseling ontkomen.
WARSCHAU (GPD) - Vier blinde
arbeiders van een Poolse coöpe
ratie in Lublin worden bedreigd
met ontslag nadat 60 van de on
geveer 600 blinde of slechtzien
de arbeiders van de coöperatie
hadden geprotesteerd tegen de
anti-godsdienstige censuur van
hun radioprogramma's en ande
re communicatiemogelijkhe
den.
In
petitie, die is verstuurd
naar alle door de staat beheerde
blindenorganisaties, naar de
Poolse hoofden van radio en te
levisie, en naar de redacties van
rooms-katholieke kranten en
tijdschriften, klagen de blinden
dat zij via de bedrijfsradio niet
hebben mogen luisteren naar
een uitzending gewijd aan de
Poolse patriot en priester Kolbe
ter gelegenheid van de 39e ver
jaardag van de bezetting door de
nazi's.
Zij protesteren tegen de „brutale
inmenging" van de eerste secre
taris van de plaatselijke com
munistische partij Longin Ari-
tosik en de tweede voorzitter
van de blindencoöperatie Ma
rian Ostow je wski, en zij eisen op
basis van de Poolse grondwet
het recht op plaatselijke radio
programma's en religieuze lec
tuur.
Het protest richt zich tegen dub
bele censuur. De blinden verzet
ten zich tegen het feit dat zij via
de bedrijfsradio niet mogen
luisteren naar rooms-katholieke
publikaties die al een keer door
de fcensuur zijn gegaan, en dat zij
tijdens de werkuren ook niet
mogen luisteren naar plaatse
lijke radiouitzendingen met een
religieus karakter.
Het censureren van radiouitzen
dingen zat de arbeiders van de
blindencoöperatie al heel lang
dwars. Toen de leiding verbood
het portret van de priester Kol
be uit te zenden, was voor hen de
maat vol. Voorlezing via de be
drijfsradio is vrijwel de enige
kans voor vele blinden en
slechtzienden bij de coöperatie
om van religieuze lectuur ken-
„Het is niet de eer
ste keer", aldus het protest, „dat
de uiterst kleine atheïstische
minderheid langs administra
tieve weg het recht voor zich op
eist waarden te elimineren die
hen zelf vreemd zijn".
Als gevolg van het protest heeft de
coöperatieleiding vier van de 60
ondertekenaars met ontslag be
dreigd. Als het dreigement
wordt uitgevoerd, krijgt geen
van hen de kans-mede vanwege
hun handicap - ergens anders
werk te vinden. Hoewel het
vaststaat dat de censor publika-
tie van ook maar één woord van
het protest in dag- of weekblad
of via radio of televisie zal voor
komen, hebben rooms-katholie
ke kringen in Warschau en om
geving verklaard het protest te
zullen ondersteunen.
Het protest van de blinden komt
kort na de brief van het Poolse
episcopaat, die vorige maand in
alle kerken is voorgelezen en
waarin de bisschoppen fel te
keer gingen tegen de manier
waarop het totalitaire systeem
het middel van de censuur han
teert. Deze brief is overigens in
zijn geheel doodgezwegen in de
officiële pers, terwijl de zinloze
pogingen van de rooms-katho
lieke bladen om door de censuur
te komen, uiteraard zijn mis
lukt.
De Poolse regering zit in haar
maag met de groeiende weer
stand tegen de censuur. Zij heeft
kortgeleden geprobeerd via
huiszoeking, onder andere bij de
woordvoerder van het Poolse
Arbeiders Zelfverdedigings
Comité, Jacek Kuron, de zich
uitbreidende ondergrondse pers
in te dammen. In het weekeinde
van 21 september werd deze
huiszoekingsactie uitgevoerd.
Twintig dissidenten en sympa
thisanten werden voor 24 uur in
hechtenis genomen, waarna vei
ligheidsagenten de woningen
van onder tot boven doorzoch
ten. Doel van de actie was, uit te
zoeken waar de ondergrondse li
teratuur wordt gedrukt. Vol
gens dissidentenkringen vond
de politie wel enig materiaal,
maar lang niet alles.
BONN (GPD) - De verkiezingen in de Westduitse deelstaat
Hessen hebben niet tot opzienbarende politieke ver
schuivingen geleid. De SPD won èèn zetel, de FDP ver
loor er èèn en de CDU bleef gelijk. Dat betekent dat Hes
sen ook de komende vier jaar zal worden geregeerd door
een regeringscoalitie van SPD en FDP onder minister
president Holger Börner Deze coalitie beschikt over 57
zetels (50 voor de SPD en 7 voor de FDP), de CDU-opposi-
tie over 53.
Na gesprek Sarkis met Assad
BEIROET (GPD) - Voor het eerst sinds op 28 september de
gevechten in Beiroet in ongekende hevigheid oplaaiden
ging de geteisterde Libanese hoofdstad gisteravond een
rustige nacht tegemoet. Zaterdagavond was na een op
roep die de Syrische president Assad en zijn Libanese
collega Sarkis tot de strijdende partijen hadden gericht,
geleidelijk een einde gekomen aan de beschietingen, die
hebben geleid tot de dood van meer dan 1300 Libanezen.
Volgens de politie zijn bovendien zeker 2000 gewonden
geteld.
In de loop van de dag kwamen gis
teren een stroom vluchtelingen
op gang. Honderden
van de christelijke wijken van
Beiroet, die de afgelopen dagen
permanent onder Syrisch artille-
MONACO - Omringd door kinderen lopen prinses Caroline van Monaco
en haar echtgenoot Philippe Junot langs de haven van Monaco om geld op
te halen voor Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties.
Prinses Caroline is voorzitster van het Mo7iegaskisch Comité van het Jaar
van het Kind, dat volgend jaar wordt gehouden.
hebben gelegen, tracht
ten te vluchten naar de bergdor
pen ten noordoosten van Beiroet.
Een aantal van hen kwam terecht
in het schootsveld van christelij
ke sluipschutters en Syrische
militairen, op de Qarantina-brug.
Onder dekking van een Rode-
Kruisauto trachtte een lange rij
vluchtelingen de brug over te
steken. Na het vuurgevecht slo
ten de Syriërs echter alle door
laatposten tussen de christelijke
en de Islamitische wijken af.
De oproep tot een staakt-het-vuren
werd vanuit Damascus gedaan
door de Syrische en de Libanese
president, die daar sinds zater
dagmorgen intensief overleg
voeren over de toekomst van het
verscheurde Libanon. Enkele
uren eerder, vrijdagavond laat,
had de Veiligheidsraad in New
York unaniem een resolutie aan
genomen waarin op een staakt-
hetvuren werd aangedron
gen.
Intussen hebben leiders van de
christelijke milities in Beiroet al
te kennen gegeven weinig ver
trouwen te hebben in de toe
komst van het bestand. Camille
Chamoun, de rechtse christelijke
leider die aan het hoofd staat van
de tegenstanders van de Syriërs,
verklaarde zaterdag al dat de vol
gende stap, na het ingaan van de
wapenstilstand, alleen het ver
trek van de Syriërs zou kunnen
zijn. „De Syriërs kunnen hier
onmogelijk blijven, nu zij bijna
onze hele stad hebben verwoest"
aldus Chamoun. Anderen in Bei
roet, linkse zowel als rechtse Is
lamieten, alsmede de christelijke
aanhangers van oud-president
Franjieh, geven er juist de voor
keur aan dat de Syriërs blijven,
om te voorkomen dat de totale
burgeroorlog waaraan zij in 1976
een einde maakten, opnieuw be
gint.
Assad en Sarkis onderhandelen in
Damascus onder meer over de
mogelijkheid dat het Libanese
leger de stellingen van de Syriërs
overneemt. Dat was destijds ook
voorzien voordat de Syriërs, als
hoofdmacht van een pan-Ara-
bisch vredesleger, hun buurland""
binnenvielen om de burgeroor
log te beëindigen. Het probleem
is echter dat het Libanese leger
eigenlijk niet meer bestaat, dat de
verschillende eenheden ervan
meer gebonden zijn aan hun
commandanten dan aan het cen
trale gezag, en dat die comman
danten politieke bindingen heb
ben met de verschillende
christelijke en Islamitische groe
peringen.
Ook een gedeeltelijke terugtrek
king van de Syriërs uit hun stel
lingen in Beiroet, waar onder
meer Sarkis op schijnt aan te stu
ren, lijkt zonder andere maatre
gelen dan ook onwaarschijnlijk
Een suggestie in die richting van
de Franse president Giscara'
d'Estaing, die eind vorige week
voorspelde de Syrische stellin
gen te doen overnemen voor
loyale Libanese troepen, islamie
ten zowel als christenen, is dan
ook niet enthousiast ontvangen
Een van de islamitische militie
leiders, Ibrahim Koleilat, waar
schuwde via de radio zijn aan
hangers dat zij niet aan dergelijke
vredestaken zouden moeten
deelnemen. „Anders zult u de
verantwoordelijkheid moeten
dragen voor de negatieve maat
regelen die wij tegen u en uw ge
zinnen zullen treffen", zo zei Ko
leilat, kort voordat hij met een
aantal andere islamitische leiders
vertrok naar Damascus.
De verkiezingsuitslag, die met
spanning tegemoet werd gezien,
houdt in dat de politieke verhou
dingen in de Bondsraad (een
soort Eerste Kamer, waarin ver
tegenwoordigers van de deelsta
ten zitten) niet zijn veranderd.
Voor de bondsregering is dat een
opluchting, want als de CDU in
Hessen de absolute meerderheid
had behaald, zou de Bondsraad
een tweederde-meerderheid van
CDU-CSU hebben gekregen.
Dan was het in principe mogelijk
geweest wetsontwerpen van de
regering volledig te blokke-
De lijstaanvoerder van de CDU in
Hessen, Alfred Dregger, gaf toe
dat zijn partij het gestelde doel
niet heeft bereikt. Oppositielei
der Helmut Kohl toonde zich
eveneens zeer teleurgesteld. So
ciaal-democraten en liberalen
waren daarentegen uiterst tevre
den. Minister-president Börner
van Hessen zei de uitslag te be
schouwen als een „persoonlijk
succes". Volgens hem hebben de
kiezers een „overtuigend ver
trouwen" uitgesproken in de po
litiek van de huidige regering in
Hessen.
Herstel
De FDP-voorzitter in Hessen, Ek-
kehard Gries, meende, evenals
FDP-voorzitter Hans-Dietrich
Genscher, dat de liberalen zich,
na de zware nederlagen in Ham
burg en Nedersaksen (daar be
reikten zij de kiesdrempel niet en
verdwenen uit de deelstaatpar
lementen) duidelijk hersteld
hebben.
De zogenaamde Groene Lijsten
(milieupartijen) behaalden circa
2 procent van alle stemmen. Na
de opmars van deze groeperingen
in de deelstaten Hamburg en Ne
dersaksen was dit veel minder
dan verwacht.
In hoeverre dit voor de CDU teleur
stellende verkiezingsresultaat
consequenties heeft voor de sa
menwerking tussen CDU en
CSU, is nog niet helemaal duide
lijk. CD U-voorzitter Helmut
Kohl zei dat de strategiecommis
sie van beide zusterpartijen pas
na de deelstaatverkiezingen van
Sleeswijk-Holstein, volgend jaar
april, bijeenkomt om zich over
'het thema „vierde partij" te bera
den.
CSU-chef Franz Josef Strauss ver
klaarde daarentegen dat dit the
ma voortdurend aan de orde
moet zijn. In Bonn wordt ver
wacht dat Strauss binnenkort zal
aankondigen dat zijn partij ook
buiten de grenzen van Beieren zal
gaan opereren. Volgens de CSU-
voorzitter, die uit Bonn weggaat
om minister-president in Beieren
te worden, is dit namelijk de eni
ge kans om CDU en CSU bij de
Bondsdagverkiezingen van 1980
de absolute meerderheid te laten
behalen.
ADVERTENTIE
Dit elegante dames
horloge kunt u winnen
door mee te doen aan de
puzzelaktie in dit blad
De Citizen bracelet Quartz
f geeft dag in dag uit, jaar in
jaar uit de exacte tijd aan
zonder dat u er iets aan
hoeft te doen. Tijd, van een
absolute precisie, waar u geen
Dmkijken naar heeft.
Importeur: J. Hart B.V., Ouderkerk aan de Amstel.
t.b.v. Nat. Puzzelactie Het Gehandicapte Kind''
WASHINGTON (Reuter/DPA/
UPI) - De Rhodesische premier
Smith heeft gisteren de Verenig
de Staten en Groot-Brittannië er
van beschuldigd een oplossing in
Rhodesië in de weg te staan. "De
Amerikaanse en Britse regering
willen ons af houden van een
meerderheidsbewind op demo
cratische basis". Hij zei dat de-
huidige regeling in Rhodesië
overeenkomt met de plannen van
de voormalige Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Henry Kissinger.
"De belangrijkste reden voor een
falen van een staakt-het-vuren is
dat de Amerikanen en Britten het
Patriottisch Front, de marxisti
sche terroristen, steunen in
plaats van de interne regeling van
vreedzame mensen", zo zei de
Rhodesische blanke premier
voor de Amerikaanse televisie.
Smith was zaterdagavond in Was
hington aangekomen voor zijn
controversieel bezoek van een
week aan de Verenige Statep. Bij
aankomst verklaarde Smith: "Ik
ben hier gekomen om onze zaak
aan het Amerikaanse volk duide
lijk te maken". In gesprek met
verslaggevers op een afgezon
derd buitenverblijf in Virginia
vervolgde de Rhodesische pre
mier: "Ik wil niet de degens krui
sen met de Amerikaanse rege
ring. Daarvoor ben ik niet geko
men. Ik wil slechts onze zaak uit
eenzetten".
De Rhodesische leider, die vandaag
een ontmoeting zou hebben met
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Cyrus Vance,
zei te hopen dat hij de regering
Carter kan overhalen achter zijn
overgangsregering te gaan staan
in haar pogingen een zwart
meerderheidsbewind in Rhode
sië in te stellen. Dit zou dan het
alternatief moeten zijn voor een
conferentie van alle partijen,
waaraan ook de nationalistische
leider Joshua Nkomo en Robert
Moegabe van het Patriottisch
Front zouden deelnemen. Een
dergelijke conferentie wordt
voorgestaan door Amerika en
Engeland. Dominee Ndabaningi
Sithole, die samen met Smith
naar Amerika is gereisd, zei dat
de multiraciale overgangsrege
ring van Rhodesië, waarin ook
zijn groepering is vertegenwoor
digd, nog openstaat voor de
kwestie van een conferentie van
alle partijen, als het een construc
tieve bijeenkomst zou zijn.
Sithole verdedigde de interne re
geling, die hemzelf en andere
gematigde zwarte leiders als bis
schop Abel Moezorewa en stam
hoofd Jeremiah Chirau in de
overgangsregering bracht, en zei:
"In het verleden heeft het Ameri
kaanse volk slechts één kant van
de zaak te horen gekregen. Wij
waren geïsoleerd. Daarom bren
gen we nu de andere kant van het
verhaal".
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties kon het zaterdag
niet eens worden over een voor
stel de Verenigde Staten te beris
pen wegens het toelaten van de
Rhodesische premier, immers de
leider van een illegaal bewind. De
raad besloot nog op de kwestie
terug te komen.
De presidenten Samora Machel van
Mozambique en Julius Nyerere
van Tanzania zijn zaterdagavond
in Loesaka aangekomen voor
dringende besprekingen met hun
Zambiaanse collega Kenneth
Kaoenda. Tezamen met Angola
en Botswana vormen deze landen
de zogenaamde frontlijnstaten in
Afrika, die zich verzetten tegen
de regering Smith. Uit bronnen
in de naaste omgeving van Ma
chel en Nyerere werd vernomen
dat de twee leiders naar Zambia
zijn gegaan om Kaoenda te ver
tellen dat zijn besluit de spoor
wegroute via Rhodesië te hero
penen niet noodzakelijk was.
Maar Zambiaanse functionaris
sen lieten weten dat hun door an
dere staten ingesloten land, dat
voor zijn landbouw zit te sprin
gen om kunstmest, er niet aan
denkt van het besluit terug te
komen.
BONN - Het meest verrassende
van de verkiezingsuitslag in
Hessen is de kleine winst van
de sociaal-democratische
partij vergeleken met de deel
staatverkiezingen van 1974.
Deze partij was namelijk twee
jaar geleden zo versplinterd
en zo ver weg gezakt in een
corrupt moeras, dat de toen
malige minister-president
Os>vald moest aftreden.
Hij was niet meer te handhaven
omdat hij als president-com
missaris van de Bank van
Hessen de zaak fors had op
gelicht. Oswald was het sym
bool van een partijkader dat
na een 33-jarige heerschappij
in Hessen, volledig verstrikt
was geraakt in Financiële
schandalen.
De kiezers presenteerden bij de
gemeenteraadsverkiezingen
de rekening. De SPD verloor
schrikbarend en eens „rode
burchten" als Frankfurt
kwamen in handen van de
CDU. Het mag dan ook een
klein wonder worden ge
noemd dat èèn man erin is ge
slaagd de SPD in Hessen
weer op te krikken. Die man
is de huidige en toekomstige
minister-president Holger
Börner Deze vroegere beton
werker, die er prat op gaat dat
alle huizen die hij ooit heeft
gebouwd nu nog staan, heeft
door voorzichtig manoeuvre
ren weer een solide partij ge
maakt van de SPD en dat is de
kiezers niet ontgaan.
Voor de federale partij betekent
deze verkiezingsuitslag een
psychologische opkikker.
SPD-voorzitter Willy Brandt
bracht dit onder woorden
toen hij zei „echt blij" te
zijn.
Het succes van Holger Börner is
er de oorzaak van dat Alfred
Dregger en zijn CDU niet aan
de regeringsmacht zijn ge
komen. Het staat wel vast dat
CSU-voorzitter Franz Josef
Strauss hier consequenties
uit zal trekken.
Het politieke heil van de toe
komst ligt volgens de CSU-
chef waarschijnlijk in een
scheiding van CDU en CSU.
Als Dregger zijn doel had be
reikt, was die scheiding vol
gens Strauss niet nodig ge
weest. Hijzelf zou dan als mi
nister-president van Beieren
(wat hij na de verkiezingen
daar zonder twijfel wordt) aan
het hoofd van een tweederde
CDU-CSU-meerderheid in de
Bondsdag het einde van de
regering-Schmidt kunnen
inluiden.
Nu dat concept niet meer op
gaat, moet er volgens Strauss
dus wat anders gebeuren om
in 1980 de CDU-CSU de
bondsdagverkiezingen te la
ten
Hij heeft al langer met deze ge
dachte gespeeld en ook al
eens daadwerkelijk aange
kondigd dat zijn partij onaf
hankelijk van de CDU zou
gaan optreden. Dat was na de
bondsdagverkiezingen van
1976. De zaak kon toen na veel
moeite weer worden gelijmd,
maar sindsdien is het thema
„vierde partij" een rol blijven-
spelen.
Zoals het er nu uitziet, bestaat
er maar èèn mogelijkheid om
de eenheid van CDU en CSU
te bewaren. CDU-voorzitter
Helmut Kohl zou dan zelf
dienen te verdwijnen (in elk
geval uit de eerste rijen) en
Strauss moeten aanbieden
kandidaat-kanselier van de
CDU en CSU in 1980 te wor
den.
Doet Kohl dat niet, dan ontstaat
er een genadeloze broeder
oorlog tussen CDU en CSU.
En dat heeft voor het politie
ke landschap in de Bondsre
publiek Duitsland verreiken
de consequenties.
Een groepje Westduitse
Hessen.
klederdracht begeeft zich naar de stembus voor de deelstaatverkiezingen
