YYD vindt kabinetsbeleid
Z-Afrika
onjuist
Van Agt
krijgt van
meerderheid
Kamer groen
licht voor 1979
BENDE GEWAPENDE OVERVALLERS OPGEROLD
Eis half jaar tegen
Iraanse bezetters
D'66 wil grotere rol voor parlement
VRIJDAG 6 OKTOBER 1978
BINNENLAND
Terlouw (D'66)
- doelstellingen regering onhaal
baar -
Drie jaar en
tbr geeist
voor moord
onder invloed
DEN BOSCH (ANP) - "Ik moet
constateren dat hier iemand ka
pot is getrapt op een beestachtige
wijze." Zo begon officier van jus
titie mr. J. van Mierlo gisteren
zijn requisitoir voor de rechtbank
in Den Bosch, waar de 19-jarige
A.K. uit Oss terecht stond op be
schuldiging van moord op de 63-
jarige H. Draad uit Oss. K. hoorde
drie jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest en onvoor
waardelijke terbeschikkingstel
ling van de regering tegen zich.
In de vroege morgen van 8 februari
fietste K. over een trottoir in Oss,
nadat hij ongeveer veertig glazen
bier had genuttigd. Draad die op
dat moment zijn twee honden
uitliet maakte een aanmerking
over het dronken fietsgedrag van
K. Deze ontstak daarop in woede
stapte van zijn fiets af en diende
het slachtoffer met een steen ver
scheidene slagen op het hoofd
toe.
Toen K. daarop wegliep besprong
Draad hem van achteren. Om
Draad buiten gevecht te stellen
sloeg K. hem en beukte zijn hoofd
tegen het trottoir. Draad overleed
op weg naar het ziekenhuis aan
zijn verwondingen.
Volgens een psychiatrisch rapport
is voor K. het hek van de dam als
hij alcohol gebruik. Zonder
drank zou hij volgens het rapport
niet snel tot misdrijven in staat
zijn. Behandeling is gewenst, al
dus het rapport.
Op 19 oktober doet de rechtbank
uitspraak.
Politieagent
de cel in
BREDA (ANP) - De 23-jarige agent
van de Rotterdamse gemeente
politie R.W. van den E. die in
Dordrecht woont, is gisteren
door de rechtbank in Breda ver
oordeeld tot twee maanden on
voorwaardelijke gevangenis
straf. De officier had zes maan
den, waarvan twee voorwaarde
lijk geëist.
De agent schoot op 5 maart op een
afslag van rijksweg 29 bij het
Westbrabantse Fijnaart de 33-ja-
rige Rene Vasken uit Strijen met
zijn dienstpistool van korte af
stand in de buik. Het gevolg was,
dat het slachtoffer een nier moet
Beide mannen hadden onderweg
van Fijnaart naar Roosendaal ru
zie over hun wijze van autorijden
gekregen. De agent die een vrije
dag bij zijn ouders had doorge
bracht, trok zijn pistool toen de
beide mannen uitstapten. Hij los
te een schot op drie meter afstand
van Vasken, omdat hij zich naar
zijn zeggen bedreigd voelde.
Volgens het onderzoek van de
rijksrecherche had de agent ech
ter volslagen nodeloos het
conflict gezocht. Zowel het
slachtoffer als enkele getuigen
ontkenden dat er van een drei
gende houding van de kant van
Vasken sprake was geweest.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet heeft gisteren van tal
van kanten kritiek te horen gekregen op het beleid zoals
dat in de diverse begrotingen voor 1979 is uitgestippeld.
Vooral het buitenlands en defensiebeleid moest het
daarbij nogal eens ontgelden. PvdA en CDA, maar ook
kleinere linkse partijen, maakten zich grote zorgen over
het kernwapenbeleid van de regering.
PvdA-leider Den Uyl en CDA-leï-
der Aantjes lieten gistermorgen
al duidelijk blijken de regerings
opvattingen daarover niet te de
len. Een zelfde kritische opstel
ling bleek ten aanzien van moge
lijke sancties tegen Zuid-Afrika.
CDA en PvdA willen dat de rege
ring daar nu eens haast mee
maakt.
Bij de hervatting van de debatten
later gistermiddag bleek dat de
VVD die opvattingen niet deelt.
Wel bestaan er zorgen bij de libe
ralen over de ontwikkelingen in
Zuid-Afrika, maar WD-leider
Rietkerk liet weten duidelijk
problemen te hebben met het
standpunt van het kabinet dat
Nederland in principe voorstan
der is van economische maatre-
gelen tegen dit land. "Waarom
moet dit wel overwogen worden
ten aanzien van Zuid-Afrika en
niet bijvoorbeeld tegen Rus
land?" zo vroeg Rietkerk zich af.
WD-fractievoorzitter Rietkerk
had voorts weinig kritiek op het
regeringsbeleid. Het kabinet
heeft volgens hem een keuze
moeten maken tussen persoon
lijke vrijheid en een door de
overheid gedomineerd produk-
tieproces. De uiteindelijke voor
stellen sluiten aan bij de gedachte
van de WD hierover. Rietkerk
noemde de "vrijheid" het cen
trale thema van de politiekè dis-
D'66
Fractieleider Jan Terlouw van D'66
constateerde dat het beleid van
het kabinet erop gericht blijkt
een economisch stelsel nieuw le
ven in te blazen dat geen aan
dacht heeft voor de vele immate
riële problemen. De regering is
volgens Terlouw zo geobsedeerd
door rendementsherstel van het
bedrijfsleven, dat de nieuwe
problemen die een nieuw type
samenleving karakteriseren niet
meer aan bod komen. Hij sprak
van een beleid zonder toekomst
perspectief, waarvan de doelstel
lingen onhaalbaar zijn.
Volgens Terlouw zijn er heel wat
mensen die erkennen dat zij het
beter hebben dan ooit en best be
reid zijn om als er iets extra's valt
te verdelen, dit te geven aan hen
die op de laagste tree van de lad
der staan. Hij verweet de Tweede
Kamer en regering dat zij te wei
nig zelf, vanuit een eigen overtui
ging, beslissingen willen nemen,
maar zich te veel laten overrom
pelen door allerlei belangenor
ganisaties, waar men eerst ang
stig naar kijkt, alvorens zelf een
oordeel uit te spreken.
PPR
Volgens Ria Beckers (PPR) ligt de
oorzaak van alle problemen in het
streven om de economie met drie
procent per jaar te laten groeien.
"Alle oplossingen, of nu 4, 5, 6, 7
of 10 miljard wordt bezuinigd,
blijven mikken op die groei van
drie procent. Dat kan niet en dat
mag niet. En daarom zullen zij
falen".
"Zo'n groei betekent een verdere
versterking van de uitbuiting van
de Derde Wereld en vernietiging
van de aarde en uitputting van de
grondstoffen. Tegen dat beleid
moet", zo zei mevrouw Beckers,
"een grote linkse beweging op
gang komen."
SGP
Ds. Abma van de SGP kan zich over
het algemeen wil vinden in de
beleidsvoornemens van het ka
binet. Hij sprak tegen, dat het ka
binet zou willen plukken van de
sociaal zwakkeren. Het beleid
moet zich, volgens Abma, wel
meer richten op het herstel van
de rendementen van het be
drijfsleven. "Dat is de bron waar
uit de kosten moeten komen voor
alle andere sectoren", zo zei hij.
GPV
De heer Verbrugh (GPV) stelde in
de Miljoenennota en Bestek'81
geen nieuw beleid te hebben
kunnen ontdekken. "Het vorige
kabinet wilde in de overdrive rij
den naar een maatschappij waar
een mijns inziens verkeerde geest
zou heersen. Dit kabinet doet dat
in een lage versnelling" Ver
brugh wil dat de regering voor
taan de ambtenarensalarissen
omvormt van trendvolgers tot
trendsetters. Deze inkomens
moeten door de overheid worden
gebruikt om aan te geven hoe de
lonen zich elders dienen te ont
wikkelen.
DS'70
Het DS'70-kamerlid Ruud Nijhoff
zei gisteravond het onaanvaard
baar te vinden dat in de kabinets
plannen mensen met een inko
men van viermaal het modale
(120.000 gulden dus) er in ver
houding meer op vooruit gaan
dan de mensen die de helft daar
van verdienen. Bovendien moet
de koopkracht van het modale
inkomen gehandhaafd blijven,
aldus Nijhoff. Evenals Verbrugh
miste ook hij een nieuw beleid
PSP
Volgens de PSP-er Van der Spek
worden de sociale minima in het
kabinetsbeleid wel degelijk aan-
WD'er Rietkerk
- weinig kritiek op regeringsbeleid -
getast. Invoering van een eigen
risico in het ziekenfonds noemde
hij asociaal. Onaanvaardbaar
achtte hij ook dat de ambtenaren
meer zouden moeten inleveren
dan de andere r
CPN
De communist Bakker zei dat om
gebogen wordt ten gunste van de
grote ondernemingen en rijke
banken, ten nadele van de koop
kracht en de voorzieningen. Hij
hekelde het feit dat bezuinigd
moet worden, "terwijl de olie
maatschappijen miljarden ver
dienen aan ons aardgas, miljar
den worden uitgegeven aan be
wapening, miljarden worden ge
stoken in de EG en miljarden-
verslindende overplaatsingen
van rijksdiensten worden door
gevoerd"
Boerenpartij
Ten slotte sprak Boerenpartij-
woordvoerder Koekoek zijn zorg
over het regeringsbeleid uit. Hij
zei het jammer te vinden dat hij
begin dit jaar de totstandkoming
van dit kabinet heeft gesteund.
"Het kabinet dient mijn waar
schuwing ter harte te nemen dat
het helemaal in de verkeerde
richting gaat, zoals het kabinet
het wil", was zijn conclusie.
DEN HAAG (GPD) - De Haagse of
ficier van justitie, mr. C. van
Steenderen, heeft gisteren tegen
de negen Iraanse studenten die
op 23 augustus de Iraanse ambas
sade in Wassenaar bezetten, zes
maanden gevangenisstraf met af
trek geëist.
Eèn van de advocaten van de Irane-
zen, mr. W. van Bennekom, zei in
zijn pleidooi dat deze eis wel in
schril contrast stond met de straf
die de bezetters van de Iraanse
ambassade vier en een half jaar
geleden kregen opgelegd. Toen
werden zij veroordeeld tot drie
weken gevangenisstraf. Het re
sultaat daarvan was dat Iran ge
durende enige tijd de import van
N ederlandse produkten verbood.
„Nu heeft de Iraanse minister van
buitenlandse zaken zijn tevre
denheid uitgesproken over de
maatregelen die Nederland tegen
de Iraanse studenten heeft ge
nomen", aldus mr. Van Benne
kom.
„De Nederlandse overheden ge
dragen zich ten aanzien van Iran
even bangelijk als cynisch", zo
zei de raadsman van de Iraanse
studenten.
Toen tijdens de zitting verklarin
gen van drie ambassadefunctio
narissen werden voorgelezen,
verlieten de studenten de zaal.
Mr. Van Goethem, die met name
tijdens de ochtendzitting merk
waardig tegen de verdachten en
hun advocaten optrad (zo werd
een student een Franse tolk ge
weigerd, hoewel die wel in de zaal
was; de student moet het maar
doen met een Engelse tolk, hoe
wel hij deze taal minder beheer
ste), voegde de studenten bij hun
weglopen „goed, afmars dan"
toe. Eerder, tijdens het verhoor
van de Wassenaarse hoofdin
specteur Rijken, beantwoordde
mr. Van Goethem regelmatig
vragen van de advocaten, die hij
overdreven of niet ter zake vond,
in plaats van Rijken zelf.
Eèn van de punten die tijdens het
verhoor van Rijken aan de orde
kwamen, was het feit dat er geen
proces-verbaal was opgemaakt
van de gebeurtenissen die zich in
en om de Iraanse ambassade
hadden afgespeeld voor de aan
houding van de studenten om
half zes 's middags. Duidelijk uit
sluitsel over het waarom van het
ontbreken van dit proces-verbaal
werd niet gegeven. Officier van
justitie Van Steenderen gaf als
verklaring dat „een proces-ver
baal over de gebeurtenissen in de
middag en over de contacten tus
sen politie en studenten in die tijd
niet nodig was voor de vorming
van een oordeel door de recht
bank".
In zijn requisitoir zei de officier dat
de actie van de studenten te ver
was gegaan. „Aan de vrijheid die
iemand in Nederland geniet, is
een grens. En die grens is op 23
augustus ver overschreden", al
dus Van Steenderen. De officier
zei verder dat het verlenen van
onschendbaarheid en de be
scherming van ambassades en
consulaten een volkenrechtelijke
plicht is. „Het is onzin te zeggen
dat als -Nederland zich aan zijn
volkenrechtelijke plicht houdt,
dat betekent dat Nederland ook
partij kiest"
De advocaten van de studenten,
mr. Hamer en mr. Van Benne
kom, bestreden dat de studenten,
zoals de officier had gesteld, het
personeel van de ambassade van
haar vrijheid had beroofd. „Het
personeel was vrij om te gaan als
zij dat wilden. Dat is ook gebeurd
in het geval van secretaresse Hurr
en de aan een maagzweer lijden
de ambassadefunctionaris Ha-
teb".
Mr. Van Bennekom vroeg zich af
waarom Nederland geen einde
maakt aan de praktijken die ge
heime diensten van andere lan
den op ons grondgebied uitoefe
nen, activiteiten die vaak plaats
vinden vanuit ambassades. Mr.
Van Goethem: „Hoogst waar
schijnlijk omdat dan de meeste
ambassades zouden moeten
worden gesloten".
Het verweer van studenten en ad
vocaten was voornamelijk geba
seerd op hun uiteenzetting over
de politieke onderdrukking zoals
die in Iran plaatsvindt en in het
bijzonder over de activiteiten van
de Savak. Zo stelde mr. Van Ben
nekom dat „als onderdrukking in
Iran er niet was, deze strafzaak er
ook niet zou zijn geweest".
De reéhtbank doet op 17 oktober
uitspraak.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet-Van Agt zal van de Tweede Ka
mer het groene licht krijgen om zijn bezuinigingsplannen in 1979
uit te voeren. Vaststaat echter dat het voorgestelde programma op
enkele punten drastisch door de Kamer gewijzigd wordt.
Ook bleek gisteren op de eerste dag van het debat over Bestek '81 dat
de kamerfracties voor de periode na 1979 duidelijk een andere
aanpak wensen.
Deze conclusies laten zich trekken t
punten. Pas duisdag zullen vijf n
van de regering gerichte kritiek beantwoorden.
Een forse meerderheid van de Kamer maakte duidelijk dat het een
aantal veranderingen wil in hel ombuigingsprogramma. Vooral
de voorstellen op het gebied van de gezondheidszorg en het inko
mensbeleid zijn verkeerd gevallen. Het lijkt zeker dat de eigen
bijdrage van 100 per jaar in de ziektekosten n iet de steun va n de
Kamer zal krijgen. Het tientje als bijdrage in de "hotelkosten bij
verpleging in een ziekenhuis krijgt ook niet zonder meer de in
stemming van de Kamer: de regering zal met voorstellen moeten
komen om langdurig zieken en andere kwetsbare groepen te ont-
Voorts wileen kamermeerderheid dat de hogere inkomenseen extra
bijdrage leveren. De oppositie sprak zich vierkant hiervoor uit.
maar ook het CDA deed enkele voorstellenHet ziet ernaar uit dat
de Kamer de regering zal dwingen de prijscompensatie boven een
bepaald inkomen af te toppen", hetgeen wil zeggen dat voor
mensen boven die grens een vast bedrag aan prijscompensatie
wordt uitgekeerd. Onder deze grens gebeurt dit in percentages.
Hoewel de fracties het over dit principe eens zijn. verschilt men nog
van mening over de uitwerking van het plan CD A-woordvoerder
Lubbers sprak van een aftoppingdie begint bij de inkomens
tussen de 45.000 en 55.000 guldenDe PvdA wileen veel ingrijpen
der maatregel: de socialisten hebben zich uitgesproken voor een
compensatie per 1 juli 1979 van 20 gulden voor iedereen.
Uit het debat van gisteren bleek dat een beperking van de uitkering
van de inflatiecorrectie in het parlement niet haalbaar is. Van de
grote partijen sprak de PvdA zich uit voor 80 en voor sommige
inkomensgroepen zelfs 50 proceiit uitkering van de inflatiecorrec
tie; de regeringsfracties delen echter dit standpunt niet. Lubbers
noemde de 100-procent-uitkering inflatiecorrectie een op zich
juiste zaak. Voorwaarde is voor het CDA echter wel dat op andere
posten de hogere inkomens een extra bijdrage moeten leveren.
De financiële onderbouwing van Bestek'81 is door de kritiek van
CDA en PvdA voor een belangrijk deel in gevaar gekomen. CDA-
woordvoerders Aantjes en Lubbers lieten duidelijk doorscheme
ren dat het kabinet dat voor een groot deel aan zichzelf te wijten
heeft. De kritiek was vooral voor rekening van minister Wiegel
(Binnenlandse Zaken), die door zijn toegezegd overleg met de
ambtenarenbonden over de bezuinigingen op de ambtenarensa-
larissen,.een post van anderhalf miljard gulden op losse schroe
ven heeft gezet.
Het CDA heeft aan de onzekerheid over de ambtenarensalarissen
het niet-doen van een uitspraak over de bezuinigingen op de
sociale verzekeringen gekoppeld. Dit betekent dat mogelijk aan
het eind van het debat - volgende week donderdag - 2.5 miljard
nog in de lucht hangt. Uitermate kritisch was Lubbers over de 1
miljard gulden die het kabinet wil besparen door ombuigingen in
de sfeer van de sociale verzekeringen. "Te veel is de suggestie
gewekt dat de zaken zijn scheefgegroeidzodat er nu maar moet
worden gekortaldus Lubbers.
Rietkerk (VVD) ging uitgebreid in op de bezwaren van de vakbewe
ging tegen de plannen van het kabinet Hij wilde van de regering
nog eens nadrukkelijk horen dat Bestek'81 redelijkerwijs leidt tot
daling van de werkloosheid tot 150 a 175.000 in 1981. De hetze
tegen de voorgestelde aanpassingen van de sociale uitkeringen
ging volgens hem voorts alle perken te builen.
Ook herinnerde Rietkerk eraan dat Den Uyl twee jaar geleden
voorgesteld had de wao-uitkeringen te verlagen en de sociale
uitkeringen, via een kostwinnerscriteriummet zelfs 30 procent
terug te brengen. De inkomensverhoudingen verbeteren volgens
Rietkerk in ieder geval ook in de plannen van Van Agt. Toch
dreigen vooral de middengroepen, met hun hogere uitgaven en
minder subsidies, het kind van de rekening te worden. Daarom
houdt de VVD vast aan de volledge inflatiecorrectie voor deze
groepen
De VVD vindt dat de ambtenarensalarissen moeten worden aange
past. Een correctie is op zijn plaats omdat door geringe premie
inhoudingen bij gelijke brutosalarissen de ambtenaren meer
ontvangen dan gelijkbetaalden in het particuliere bedrijfsleven
"Zo is het trend-principe nooit bedoeld", verklaarde Joekes.
D'66
D'66 heeft de Tweede Kamer geadviseerd Bestek '81 in zijn huidige
vorm af te wijzen. Woordvoerder Engwirda vindt dat het rege
ringsplan een onvoldoende basis biedt voor het sociaal-econo
misch en financieel beleid voor de komende jarenDe Democraten
geloven dat Bestek te veel steunt op de marktsectorDit wekt de
valse illusie, aldus D'66, dat een versterking van de marktecono
mie voldoende zou zijn om de werkloosheid terug te dringen.
Volgens Engwirda klinkt ook in het plan van de regering zelf de
nodige twijfel door of het wel zal lukken de werkloosheid tot
ongeveer 150.000 in 1981 terug te dringen. Met een berekening
toonde hij aan dat er in totaal 136.000 extra arbeidsplaatsen
geschapen zullen moeten worden om het streejeijfer van 150.000
werklozen in 1981 te halen.
D'66 wil dat het kabinet niet alleen de marktsector versterkt, maar
ook met maatregelen komt die de economie op langere termijn
ondersteunen. Hierbij is het nodig te komen lot bevordering van 1
innovatie en produktievernieuwing door het bedrijfsleven. "In
novatie moet niet langer een modewoord zijn. dat je voor je fat
soen toch één keer moet noemen", aldus EngwirdaHij kondigde
aan dat zijn fractie binnenkort met voorstellen zal komen waar
bij de innovatie wordt gesteund via overheidsaankopen
HERKENBOSCH - Een maandenlang
moeizaam onderzoek van een team van
de districtsrecherche van het rijkspoli
tie district Roermond in Herkenbosch
heeft geleid tot de aanhouding en op
sluiting van 14 mannen tussen 16 en 44
jaar oud uit Venlo en Deventer, die tus
sen najaar 1977 en zomer 1978 zeven
gewapende overvallen hebben uitge
voerd en op zijn minst een honderdtal
woningen en bedrijfspanden hebben
gekraakt.
De goederen die bij die misdrijven wer
den buitgemaakt vertegenwoordigen
een waarde van rond een miljoen gul
den. De schade die erbij werd aange
richt wordt op een ton geschat. Bij de
gewapende overvallen zijn enige men
sen ernstig gewond geraakt. „De bende
heeft veel leed veroorzaakt", zei giste
ren luitenant-kolonel overste. W.
Halsman van de rijkspolitie in Her
kenbosch.
De driestheid was de rode draad die door
de reeks misdrijven liep en de politie
enig houvast bood bij het coördineren.
De inbraken werden goeddeels over
dag gepleegd in panden waarvan de
bewoners tijdelijk afwezig waren. Af
wisselend werden deuren geforceerd
of met valse sleutels open gemaakt. De
interesse van de inbrekers ging op alle
plaatsen uit naar geld, sieraden, tapij
ten, beeld- en geluidsapparatuur en an
tieke spullen.
Bij de overvallen gingen de bendeleden
in groepjes van afwisselende samen
stelling nog brutaler, meedogenlozer
en driester te werk dan bij de inbraken.
Het vaste kenmerk van hun optreden
in deze misdaadsector was het intimi
deren van slachtoffers door rakelings
langs hen heen te schieten. Hun eerste
overval in Arcen op 7 november mis
lukte. De rovers hadden er geen weet
van dat de bejaarde bewoners van dat
huis uit schrik voor de verkenners van
de bende, die ze al een poos rond hun
bungalow hadden zien zwerven, waren
verhuisd. De nieuwe veel jongere be
woners wisten de bendeleden met de
hulp van een hond op de vlucht te ja
gen. De dag daarop drongen 5 bende
leden de woning van bejaarde mensen
in Stevensbeek binnen. De voordeur
werd ingetrapt en de man en vrouw in
een muurkast opgesloten. Uren later
konden die zich via een luik naar de
ruimte onder het huis bevrijden. De
vrouw hield er een shock aan over en is
sinsdien ernstig invalide.
Ook de pompstations waren doelwit van
de overvallers. Steevast moest de be
diende van zo'n bedrijfje languit op de
grond gaan liggen waarna de rovers ra
kelings langs hem heen schoten. In het
Noordlimburgse Hayen drongen de
bandieten een woning binnen door
dwars door een glas-in-loodraam naar
binnen te springen. Daar werd een on
willig slot van een antieke kast met een
vuistvuurwapen opengeschoten. In
Helden werd een vrouw en haar 10 jaar
oude dochtertje op een bank gebonden
waarna links en rechts van her. de bank
werd doorzeefd met kogels uit vuur
wapens. De rovers kondigden zich
daar aan door een grasmaaimachine
door de tuindeur naar binnen te smij
ten.
Bij de overvallen dwongen de bendele
den de bewoners steeds alle geld en
sieraden - ook die mensen op dat mo
ment droegen - af te geven. In Broek
huizen werd een 17-jarige jongen door
het hoofd geschoten toen hij zijn vader
wilde bijspringen die met een van de
bendeleden in een handgemeen was
geraakt. De vader en moeder waren
met de zoon onder bedreiging naar de
slaapkamer gevoerd om ze te dwingen
alle waardevols uit het huis af te geven.
In de slaapkamer schoot een van de
boeven een spiegel aan gruzels. De va
der kon dat niet verkroppen en ging de
schutter te lijf. De jongen die daarbij
werd gewond is voor een groot deel in
valide geraakt.
