PSP'erVan der Lek
zet gevecht voort
HP
deTijd
Architectenbond wil bij bouw
Tweede Kamer geen discriminatie
Tegen aantijging Elseviers Magazine
ELSEVIERS
Bram van der Lek (PSP) - Het is volslagen onaanvaardbaar wat hier is gebeurd -
DEN HAAG (GPD) - ,,Ze hebben mijn systeem overgeno
men, maar de politieke kanten van het voorstel duidelijk
afgezwakt". In één zin weet het PvdA-Tweede-Kamerlid
Wim Meijer zijn bezwaren samen te vatten tegen het rege
ringsvoorstel het welzijnswerk te decentraliseren. Dat is
niet zo vreemd, want als staatssecretaris van CRM diende
hij het voorstel in januari 1977 bij de Kamer in.
Meijer wijst erop dat de wijzigin- binet-Den Uyl. Volgens de maat-
gen, die het tegenwoordige kabi- regel kunnen de gemeenten van-
net in zijn voorstel heeft aange- af 1 januari zelf met plannen ko-
bracht, de fundamenten ervan men voor activiteiten zoals mu-
aantasten. Wel is blijven staan, ziekscholen, creativiteitscentra,
dat de gemeenten vanaf het vol
gend jaar zelf kunnen bepalen
welk sociaal-cultureel werk
steun verdient, maar de in Meij-
ers voorstel ingebouwde bevoor
deling van achtergebleven groe
pen is er door mevrouw Kraaije-
veld-Wouters uitgehaald.
En ook vindt het kamerlid niets
meer terug van zijn voorstel om
naast de bestaande particuliere
organisaties ook andere maat
schappelijke groepen voor sub
sidie in aanmerking te laten ko
men. De in het oorspronkelijke
voorstel ingebouwde democrati
sering vindt Meijer ook al niet te
rug.
In grote lijnen betekent de „rijks
bijdrageregeling sociaalculturele
activiteiten" een nieuwe aanpak
van het welzijnswerk. Momen
teel wordt er nog jaarlijks zo'n 500
tot 600 miloen gulden aan' subsi
dies verdeeld via de rijksbegro
ting en het gemeentefonds. Vanaf
1 januari moet dit veranderen.
Dan zullen het de gemeenten zelf
zijn die hun prioriteiten vast
kunnen leggen. Om aanspraak te
maken op een uitkering, hoeven
zij nog slechts de plannen voor te
Dat het om een niet geringe ingreep
gaat, bewijzen de volgende cij
fers. Naast het halve miljard, dat
jaarlijks in deze sector wordt uit
gekeerd, zijn er in het hele land
2000 instellingen op dit gebied
werkzaam, werken er zo'n 10.000
man personeel en zijn er tiendui
zenden vrijwilligers bij het werk
betrokken.
regeling is een eerste
aanzet tot de volledige hervor
ming van gehele terrein, zoals dit
voorgesteld wordt in de Kader
wet Specifiek Welzijn van het ka-
het buurt- en clubwerk, liet vor
mingswerk, sportieve recreatie
en het opbouwwerk. Voorlopig
valt de maatschappelijke dienst
verlening erbuiten.
Het is de bedoeling dat voor andere
terreinen van het welzijnswerk
aparte regelingen zullen worden
vastgesteld. Op 1 januari 1981
moet dan het nieuwe financiële
systeem volledig van kracht zijn.
Daarmee komt dan een eind aan
een discussie die al vanaf
1973-74 duurt.
BILTHOVEN (GPD)" -Bijna twee
en een half jaar is Bram van der
Lek (47), ex-kamerlid voor de
PSP, al met zijn advocaten in de
weer tegen wat hij beschouwt als
verdachtmakingen en valse be
schuldigingen, maar in feite is hij
nog geen steek verder gekomen.
Wel dreigt hij een lieve som geld
aan al dat procederen kwijt te ra
ken. Vandaar zijn jongste stap in
„de klopjacht op Elseviers Maga
zine", zoals hij zijn actie noemt:
een aanklacht wegens onrecht
matige daad met bijbehorende
eis tot schadevergoeding.
Deze zich traag voortslepende ge
schiedenis laat zich slechts onge
nuanceerd samenvatten. Alles
begon op 24 april 1976, de dag dat.
Elseviers Magazine onder leiding
van dr. Ferry Hoogendijk schrijft
„over een lijst te beschikken met
namen van meer of minder voor
aanstaande Nederlanders van
wie volgens een functionaris van
de Amerikaanse geheime dienst
met volstrekte zekerheid mag
worden aangenomen dat ze in
Nederland als KGB-agenten (van
de Russische geheime dienst
dus) opereren". Op die lijst zou
den staan „een PvdA-lid uit de
Amsterdamse gemeenteraad" en
„een Tweede-Kamerlid van een
andere progressieve partij"
Was dit al hoogst vervelend voor de
vijftien kamerleden van PPR,
PSP en D'66, die zich dit aan
trokken (van de CPN is niets ver
nomen!), op 6 mei wordt door de
Audet-bladen De Stem. en De
Limburger geschreven dat het
ging om respectievelijk het Am
sterdamse raadslid Han Lam-
mers en Bram van der Lek, toen
nog PSP'er in de Tweede Ka-
Han Lammers is inmiddels land
drost van de IJsselmeerpolders
en heeft de publikaties uiteinde
lijk langs zijn koude kleren laten
gaan. Van der Lek is sinds begin
dit jaar ambteloos burger en is
verwikkeld in processen tegen de
drie bladen, hun uitgevers en hun
hoofdredacteuren.
Andere kamerleden hebben zich er
ook niet verder mee bemoeid,
sinds zij volgens de publikaties
immers niet voor de KGB zouden
werken.
Van der Lek echter kon zich er niet
bij neerleggen dat de zaak geslo
ten zou moeten worden met de
verklaring van de toenmalige
minister van binnenlandse zaken
De Gaay Fortman dat de Else-
vierlijst „onzin" was.
In De Tijd vragen Hans Bronkhorst
en Ton Oostveen zich af of 33 da
gen paus Johannes Paulus I iets
hebben veranderd. Jawel is het
antwoord, in de franje, geen tiara
meer en geen majesteitelijke wij-
vorm. Iets heeft men kunnen le
ren. Prof. Boeles, hoofleraar fy
siologie, zegt het treffend: "Wie
een bejaarde man tot paus kiest
moet niet verbaasd zijn als hij
gauw stert, maar als hij lang blijft
leven". Uiteraard zijn de specula
ties rond de benoeming van de
nieuwe paus niet van de lucht. De
Tijd citeert z'n naamgenoot The
Times met graagte, want de eer
ste van het Times-rijtje buiten
landse kanshebbers is immers
kardinaal Willebrands. Zijn leef
tijd: 69.
Onder de kop "Tussen Van Agt en
de vakbeweging: de sluipwegen
van het kabinet" mijmeren Joan
Smithuis en Rob Vermaas met
een elftal CDA'ers over Bestek
'81, de vakbeweging en het kabi
net. Er heerst voorzichtig opti
misme als het gaat om de hou
ding van de vakbeweging. De
eerste gesprekken met FNV en
Van der Lek: „Ik denk ook wel
eens: man, houd toch op. Maar ik
erken dat ik me erin vastgebeten
heb. Het is moeilijk te stoppen
voordat ik naar mijn gevoel gelijk
heb gekregen. Het gaat er niet om
journalisten te laten gijzelen of
dwangsommen te incasseren
Dat zijn zijwegen in de proces
voering waar ik tegen mijn zin in
getrokken ben. Het kernpunt is
dat de pers natuurlijk misstan
den mag signaleren en die dan
niet sluitend-juridisch hoeft te
kunnen bewijzen, maar ze wel
aannemelijk moet kunnen rha-
y ken. Als ze dat desgevraagd niet
kan en vervolgens toch vrijuit
gaat, dan krijgen we een gerot
zooi van jewelste"
Ondanks het totale gebrek aan in
formatie uit de verhoren voor de
rechters, heeft Van der Lek wel
geprobeerd te achterhalen hoe
zijn naam nu in verband met de
Russische geheime dienst kan
zijn gebracht. Goed, hij is drie
keer in Oost-Europa geweest:
twee keer voor een politieke
oriëntatiereis en één keer voor
vakantie. Bij de eerste twee keer
is uiteraard met politici en aan
verwanten gepraat, „en de Hon
garen bij wie we op vakantie wa
ren, zijn partijlid"
Van der Lek kan zich echter niet
indenken dat de CIA of onze ei
gen BVD hem als een actieve
spion zien. Wel bestaat de moge-,
lijkheid dat hij - en andere linkse'
lieden - te boek staat als een soort
oproerkraaier, die met zijn te
gendraadse praatjes in de gaten
gehouden moet worden. Wegens
diezelfde eigenschap staan ze
misschien ook bij de KGB op een
lijstje, met VIP's die beinvloed
moeten worden, maar dan is de
kans even groot dat iemand als
Van der Lek op een KGB-lijst
staat van eigenwijze linkse rak
kers die na de komst van de
Sovjets maar beter meteen opge
sloten kunnen worden.
CNV worden gekwalificeerd als
'uitermate bemoedigend, in
dringend, overtuigend". "Begrij
pelijk", zegt Lubbers, "Kok wil
een zo groot mogelijke invloed op
het CDA uitoefenen". Maar wat
doet de PvdA? Lubbers: "Met
veel theater het kabinet aanval
len. Maar tegelijkertijd zo dicht
mogelijk langs het CDA schu-
Ook in De Tijd de verkiezingen in
Hessen, Pax Christi en 26 pagi
na's boekenbijlage.
Minister Tuijnman gaat de auto
snelwegen te lijf, want zo staat er
te lezen Bestek '81 beknibbelt
niet op de wegenbouw. Integen
deel, er komt zelfs 165 miljoen bij.
Wat de minister voorstaat is het
zoveel mogelijk opheffen van er
gerniswekkende knelpunten op
de autowegen in ons land. De
werkgevers in de wegenbouw
fronsen de wenbrauwen, maar
zijn met minister Tuijnman best
wel ingenomen.
Volgens Elsevier wordt in radicale
kringen oud-CNV-voorzitter
Lanser een "vazal" van de werk
Van der Lek: „Eerlijk, ik weet het
ook niet. Maar als ik bij de KGB
iets voor het zeggen had, zou ik
niet iemand als mijzelf gebrui
ken. Ik behoor tot de kleine groep
die in de gaten loopt. En ik zeg
altijd maar de dingen zoals ik ze
zie. Ik ben niet zo gemakkelijk te
beinvloeden"
Eén klein succesje heeft Van der
Lek behaald en dat is de hem ge
boden mogelijkheid honderd
gulden per dag te incasseren van
twee hoofdredacteuren, Ley en-
dekker van De Stem en Hulskor
te van De Limburger, zolang zij
weigeren - wat zij blijven doen -
hun bron te noemen. Maar Van
der Lek heeft dat wapen nog niet
gebruikt, er is nog geen cent
dwangsom van eigenaar veran
derd. Van der Lek wacht liever
eerst het eindvonnis in het proces
tegen die twee af.
Van der Lek vindt de hele proces
gang kennelijk niet zo bemoedi
gend voor zijn kijk op het recht.
„De aantijging kwam natuurlijk
voor mij als kamerlid erg hard
aan. Ik zou mijn ambtseed ge
broken hebben als ik voor een
buitenlandse mogendheid dien
sten had verricht. Daarom mag ik
dus niet te veel concluderen uit
de gang van zaken. Ik ben zelf in
het procederen ook erg ver ge
gaan. Toch één algemene conclu
sie: je kunt dit alleen doen als je
over een behoorlijk inkomen be
schikt en vooral kunt blijven be
schikken. Zoiets duurt idioot
lang en een zakenman bijvoor
beeld wiens zaak door aantijgin
gen kapot zou gaan, zou de tijd
noch het geld hebben zich te
Waarbij Van der Lek aantekent dat
er natuurlijk wel snelle uitspra
ken via kort gedingen mogelijk
zijn, maar zijn geval acht hij te
wezenlijk om via een kort geding
enkel met een rectificatie af te
doen.
Toch vindt Van der Lek „al die pro
cessen jammer van het geld". „Ik
heb een goed inkomen - gehad -
als kamerlid. Ook daarom wil ik
een schadeclaim indienen tegen
EM. Ik kan dat geld wel voor nut
tiger dingen gebruiken"
Gelukkig heb ik er persoonlijk
geen last van gehad. Ik zou niet
weten wie de relatie met mij heeft
verbroken omdat hij of zij inder
daad zou geloven dat ik voor de
Russen werk. De PSP zelf heeft
er aanvankelijk wat last van ge
had, vooral in het zuiden, maar
dat is al weer over. Maar al valt de
schade mee, het blijft volslagen
onaanvaardbaar wat hier is ge
beurd".
gevers genoemd. Lanser, de man
van het harmoniemodel, die de
afstand tussen werknemer en
werkgever kleiner schat dan het
FNV - of nog lieven de Indus
triebond NVV - dat doet. Een
maal een vakbondsman altijd een
vakbondsman. Lanser onder
schrijft die stelling aarzelend. Het
lijkt begrijpelijk met anderhalve
kolom terug de lijst van bedrijven
waarmee hij bindingen heeft,
Grolsch, Nationale Nederlanden,
Meneba, De Crediet- en Effec-
tenbank, Bredero.
Piet Botha is de opvolger van Vor-
ster. Een havik, zegt men. Maar in
het Zuid-Afrika van 1966 werd
dat ook gezegd van Vorster die nu
wordt afgeschilderd als een
pragmaticus en een bekwaam
staatsman. Elsevier neemt een
barstje waar in het granieten
DEN HAAG (GPD) - De Bono
van Nederlandse Architecten
(BNA) vindt, dat architecten
die tevergeefs een poging
hebben gedaan de opdracht
voor de bouw van de nieuwe
Tweede Kamer te krijgen,
opnieuw een kans moeten
hebben. Ruim honderd archi
tecten hadden bouwplannen
ingediend maar een jury, on
der voorzitterschap van
rijksbouwmeester Quist,
vond geen van de ontwerpen
goed genoeg.
Minister Beelaerts van Blok
land zal binnen twee weken
drie architecten aanwijzen,
die gezamenlijk nieuwe
bouwplannen moeten ma
ken. De architectenbond zegt
in een brief aan de minister
blok, de Nationale Partij. De re
den is de felle strijd om het pre
mierschap, tussen de Kaapse en
Transvaalse tak. Dat is goed voor
het land zeggen waarnemers,
maar weer anderen geloven niet
dat Piet Botha de man is die de
rust binnen zijn gelederen kan
handhaven.
L/n
VRIJ NEDERLAND
'Gezien het belang van de ontwik
keling die de criminoloog be
dreigt, kan ik niet langer zwij
gen", zegt prof dr. W. H. Nagel in
VN. Het gaat hier, hoe kan het
anders, om de Leidse prof. dr. W.
het onjuist te vinden, wan
neer bij de bepaling van de
keuze van de drie architecten
de eerder afgewezenen geen
kans zouden maken. „Want
dan zou achteraf inbreuk ge
maakt worden op de anonimi
teit van de inzenders", zegt de
BNA.
De namen van de ruim honderd
architecten zijn in het jury
rapport bekendgemaakt. Van
de 111 afgewezen inzendin
gen kregen 11 architecten een
waarderingsprijs van elk 9000
gulden. Deze elf zouden vol
gens de BNA gediscrimi
neerd worden indien zij geen
kans hebben om alsnog aan
gewezen te worden.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van volkshuisvesting
Buikhuisen, die van Nagel c.s. op
zijp criminologische broek krijgt.
Buikhuijsen richt zich alleen op
de agressieve criminaliteit vindt
de Nijmeegse hoogleraar Des-
saur. "Ik zie nog niet gebeureh,
dat mensen die met steekpen
ningen hannessen, met B.V's
knoeien of valse concurrentie in
het zakenleven plegen, biolo
gisch zullen worden onder
zocht".
Prof. Nagel noemt Buikhuisens
biosociale aanpak "verderfelijke
onzin", waarbij hij niet nalaat de
gewraakte onderzoekmethode te
vergelijken met die van de voor
aanstaande /schedelmeter" uit
het Derde Rijk Franz Exner.
Uiteraard in VN aandacht voor het
alternatief van de PvdA voor Be
stek '81. De vakbonden zullen
en ruimtelijke ordening zegt,
dat de minister niet bij voor
baat de architecten uitsluit
die reeds eerder plannen voor
de vernieuwbouw van de
parlementsgebouwen in
dienden.
Ingewijden in de architecten-
wereld houden er echter re
kening mee dat de drie archi
tecten die uiteindelijk de op
dracht krijgen, niet onder de
11 architecten zitten die eer
der aan de prijsvraag deelna
men. De kwaliteit van het
werk van de 111 zou weinig
uitzicht geven op een her
nieuwde kans.
De Bond van Nederlandse Ar
chitecten zal in een later sta
dium reageren op het jury
volgens VN Den Uyls bezuini-
gingsstreven niet in dank afne
men. De leuze van de socialisten
"minder particulier inkomen
voor vrijwel iedereen, meer werk
voor tien- a twintigduizend
werknemers" valt wat rauw na de
liefdesverklaring van Den Uyl:
"We zitten in één gemeenschap
pelijk front". Bovendien is men
het binnen het FNV over de her
verdeling van de arbeid - expe
rimenteren met arbeidstijdver
korting is een van de punten in
het PvdA-plan - en de positie van
de vrouw als werkneemster -
lang niet eens. Groenevelt versus
Kok.
Verder in VN praat Bibeb met Pam
Gems, schrijfster van Mara, Fem,
Has en Pink en vertelt prof. Van
Bekkum waarom hij niet naar
Argentinië ging.
De beul van Appingedam is na elf
weken hechtenis weer vrij. Siert
Bruins, verdacht van de moord
op twee joodse onderduikers,
werd met veel feestgedruis in Al-
tenbreckerfeld, zijn woonplaats
ingehaald. Ton van Dijk zocht
Volgens Meijer leidt het voorstel
van mevrouw Kraaijeveld tot een
vicieuze cirkel. Door het „sterk
afzwakken" van de extra steun
voor achtergebleven groepen en
het benadrukken van de be
staande particuliere organisaties,
komen deze groepen nog verder
in de verdrukking. Want, zo be
redeneert hij, juist de mensen in
een achtergestelde positie heb
ben weinig aan de bestaande or
ganisaties.
In zijn voorstel streefde hij dan ook
naar de gelijkstelling van pu
bliekrechterlijke organisaties
met deze particuliere. Daarmee
zouden gemeenten de mogelijk
heid hebben gehad zelf meer in
noodgebieden in te grijpen. De
door Meijer voorgestane demo
cratische structuur past ook in
deze gedachtengang: alleen zo
kunnen en de direct-betrokke-
nen en de samenleving als een
geheel bij het welzijnswerk be-*
trokken worden.
De woordvoerder van de VVD,
Loek Hermans, had de afgelopen
dagen nog overleg met Meijer
over de wederzijdse standpun
ten. Naar voren kwam dat ook de
liberalen het mogelijk willen ma
ken dat de maatschappij via pu
bliekrechterlijke organisaties
welzijn gaan bedrijven. Voor de
liberalên geldt echter dat het par
ticuliere initiatief de voorkeur
verdient.
Ook over de extra steun voor de
achtergestelden en een uitge
breidere vorm van democatie
gaat de WD een stuk in de rich
ting van de socialistische gedach
ten. Het is nog onduidelijk of de
beide partijen erin zullen slagen
hun ideeën op een noemer te
brengen. Mocht dit gebeuren,
dan is Meijers teleurstelling mis
schien toch voor niets ge
weest.
Meningen op
deze pagina
zijn \oor rekening
van de auteurs
xapport waarin uitvoerig
wordt aangegeve'n waarom de
111 inzendingen niet goed
genoeg waren. De BNA wil in
ieder geval wel zo snel moge
lijk van de minister meer dui
delijkheid hebben over de
toewijzingscriteria waaraan
de drie nieuw aan te wijzen
architecten moeten vol
doen.
Minister Beelaerts van Blok
land eist van de drie architec
ten, die hij binnen twee we
ken aanwijst, dat zij vóór het
eind van volgend jaar met
nieuwe ontwerpen komen.
De verbouwing van de Twee
de Kamer gaat 85 miljoen
gulden kosten. Rond 1982 zou
aan de verbouwing kunnen
worden begonnen.
hem op en schildert een naïeve
vijftiger, die het "befehl ist be-
fehl" in zijn ziel heeft staan. Er
zijn geen joden vergast, zegt hij In
de massagraven liggen slachtof
fers van Amerikaanse bombar
dementenzoveel joden wa
ren er toch niet.
Lr is een nieuw woord uitgevon
den, een variant op de vertros
sing, namelijk vervoozing, waar
bij het dan gaat om de VOO, Ver
onica dus. Rob Out, directeur van
dit omroepbedrijf, noemt de
identiteit van Veronica het
kruispunt van WD en D'66.
En over de Tros zegt Out "Wat wij
doen is verjongender, verfrissen-
der. En het bevat meer experi
menten ook. Kijk nou eens naar
Tros Aktua. Dat is een rechtsge-
richt programma, dat zul je bij
ons niet vinden". Veronica vormt
een bedreiging, maar op ander
gebied dan men denkt. Rob Out
"Het feit, dat Veronica zo'n zuig
kracht heeft op mensen tussen de
18 en 35 en er omroeporganisaties
zijn die geen lid meer hebben on
der de dertig, dat is de bedrei
ging".
Verder in HP een bitter relaas over
de zwarte junkies in Amsterdam,
beschrijving van de machteloos
heid van Sadats tegenstanders en
maar liefst zestig pagina's boe
ken.
,Wel, ik ben er langzamerhand van
overtuigd dat Elseviers Magazi
ne, de aanstichter van het hele
verhaal, die hele lijst met Neder
landse KGB-agenten niet kan
waarmaken. Om dat te verhullen
verschuilt het blad zich achter de
journalistieke plicht om een bron
(dat is degene van wie het verhaal
komt) geheim te houden. Ook
daar kan ik als beginsel in komen,
maar als een bron gewoon een'
fout verhaal heeft verteld, dan zie
ik niet in,waarom die bron de
hand boven het hoofd gehouden
moet worden, terwijl ik met de
gevolgen blijf zitten"
MAGAZINE