Ook peuters
doen mee aan
kij konderzoek
239,-mod
Nuchter dronkaard": fragmentarisch
toegelicht^
f/ RADIO \prögramma i
Duitse expressionisten
in de Lakenhal
Begrafenis paus op tv
189,
INSDAG 3 OKTOBER 1978
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
Tweede avondvullende uitwerking van De Appel
CHEVENINGEN - Een week na
"Abstruus" heeft De Appel nu de
tweede avondvullende uitwer
king van een van de fragmenten
uit de Evenementenmarkt van
maart j.l. op het toneel gebracht.
Deze voorstelling, die op basis
van een gedicht van Elsschot de
titel "Nuchter dronkaard" heeft
meegekregen, is gebaseerd op
twee perioden uit het leven van
de schilder Vincent van Gogh,
namelijk zijn werk in Nuenen en
zijn verblijf in Parijs voor hij naar
Arles vertrok. Met teksten, af
komstig uit o.a. improvisaties en
natuurlijk de brieven van Van
Gogh zelf, waarvan stijl en in
houd gemeengoed zijn geworden
sinds het soloprogramma van
Jules Croiset, wordt meer gepro
beerd een schets te geven van een
tijdsbeeld dan van leven en wer
ken van Van Gogh.
Ondanks alle
verwijzingen, vooral via tot leven
gebrachte schilderijen en teke
ningen, in deze echter dikwijls de
grote afwezige, in het gedeelte
vóór de pauze, dat toewerkt naar
"De aardappeleters", is dit min
der sterk het geval dan na de pau
ze, waar Van Gogh de decoront
werper schijnt te zijn van het Pa
rijs van Aristide Bruant. Door vijf
leden van De Appel is dit alles
met een sterk streven naar per
fectionisme in elkaar gezet naar
aanleiding van een hoeveelheid
ideeën van Niek Pancras, maar
het fragmentarische karakter van
dit programma vereist een hoe
veelheid voorkennis die het de
gemiddelde bezoeker moeilijk
zal maken tot een zekere mate
van betrokkenheid met het to-
neelgebeuren te komen.
titieruimte van het Appeltheater
een ideale accommodatie heeft
gevonden, liggen dan ook meer
op het visuele vlak en in de pres
taties van de medewerkenden,
die hier weer een groot aantal
mogelijkheden krijgen om hun
virtuositeit en hun veelzijdigheid
te tonen. "Nuchter dronkaard"
zou men kunnen typeren als een
sterk muzikaal ingesteld bewe
gingstheater op basis van een
aantal goede teksten, die echter
soms afgezwakt worden door een
moeilijk te achterhalen samen
hang. Bewonderenswaardig was
de wijze waarop met name Henk
Votel, Niek Pancras en Rein Ed-
zard zich op elkaar ingespeeld
toonden, vooral daar waar het
aankwam op het creëren van een
bepaalde stemming. Het feit dat
zij zonder enige breuklijn in staat
waren de "Van Gogh-rol" voort
durend van elkaar over te nemen
getuigt dan ook van een grote ma
te van homogeniteit in de voor
stelling. Het overnemen op zich
zelf was echter eveneens ken
merkend voor de fragmentari
sche opzet die van het publiek
een aanzienlijke dosis geestelijk
reactievermogen vergt.
PAUL KORENHOF
NEDERLAND I-
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort: informatie voor Italianen (NOS)
18.50 - Paspoort Informatie voor Joegoslaven (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Het kleine huis. tv-serie (EO)
19.50 - Vr(j als een vogel, muziekprogramma (EO)
22.20 - Bomen als woonplaats, natuurdocumentaire (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag Vandaag (NOS)
22.10 - De Christenen, documentaire serie (NOS)
23.05 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II -
18.25 - Voorlichting Micro-processors I (la) (VARA)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Barbapapa (VARA)
19.03 - Pinokkio, tekenfilmserie (VARA)
19.26 - Hoe bestaat het (VARA)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Ieder zijn deel, tv-serie (VARA)
20.52 - Quincy, tv-serie (VARA)
22.10 - VARA-Visie (VARA)
23.05 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DINSDAG 3 OKT.
DUITSLAND I
'18.00 Inform, uitz. Aansl.: Pariser
Geschichten. tv-sene. 18.30 Docu
ment. serie. 18.40 Politzeiinspek-
tion, tv-serie. 19.15 Akt. 19.45 In
form. progr.). 20.00 Journ. 20.15 TV-
kwis. 21.00 Act.rubr. 21.45 Detektiv
Rockford, misdaadserie. 22.30 Act.
23.00 Licht muz.progr. 23.50-23.55
DUITSLAND II
.8.20 Tekenfilm 18.35 Tekenfilm
serie. 19.00 Journ. 19.30 The mark of
Zorro, Amer. speelfilm. 21.00 Journ.
21.20 Inform, progr. 22.00 1. Aus
grosser KinozeitMv-film. 2. Bambi
trifft Godzilla, Amer. tv-film. 3. Ar
thur and Lillie. Amer. tv-film. 4.
Dick Smith - Maskenbildner, Amer.
tv-film. 22.45 Jazz. 23.35 Jourm.
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus
Biologie. 19.00 Document. 19.45
Journal 3. 20.00 Journ. 20.15 Reg.
magaz. 21.00 Act. 21.15 Document,
serie. 22.00 Sportprogr. 22.30 Re
port 23.00 Journ.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Kleu
terserie. 18.30 Open School. 19.00
Korte film. 19.05 Gastprogr. 19.35
Meded. en Morgen. 19 45 Journ.
20.10 Amusem.progr. 20.55 Inform
progr. 21.45 Spelprogr. 22.10-22.25
NET 2
18.00-20.10 Zie NET 1. 20.10 Op een
goeie wei, tv-serie. 20.35 Panorama.
21.00-22.40 Als legenden sterven
(When the Legends die), speel
film.
"Ieder zijn deel" heet de serie waarmee de VARA vanavond (Ned
2. 2027 uur) een begin maakt. In dit eerste deel is de spanning al
meteen te snijden m de gedeelde boerderij van vader en zoon Van
Dieren. Schoondochter Bea verwacht haar eerste kind. staat er op
dat thuis ter wereld te brengen, maar nu blijkt de dokter niet te
bereiken..
Om 20.52 op Ned. 2 "Quincy", de eerste aflevering van een Ame
rikaanse serie. Quincy". (een rol van de acteur Jack Klugman) is
lijkschouwer en detective. Bij een lijkschouwing van hel meisje
Dianne Johnson komt hij tot de conclusie dat ze moet zijn verkracht
en vervolgens vermoord dooreen zeer sterk iemand. Een jonge dief.
Peter Gordon wordt van de moord beschuldigd, maar Quincy ge
looft er niet erg in en gaat op onderzoek uit.
VARA-Visie van vanavond 22.10 uur, Ned 2) is geheel gewijd
aan de voorgenomen bezuinigingsplannen van de regering. In de
studio zal PvdA-fractievoorzitter Den Uyl het alternatieve beleids
plan van de fractie toelichten. Vice-voorzitter Lubbers van de CDA-
fractie geeft daar zijn reactie op. Voorts een uitgebreid verslag van
de demonstratie van gehandicapten in Den Haag.
In de tv-actualileitenrubriek Tijdsein van de Evangelische Om
roep (20.50 uur.Ned. 1) wordt achtergrondinformatie gegeven over
het systeem van kinderopvoeding in de DDR Men heeft voorts een
'metterdaad'-actie ten behoeve van slachtoffers van de watersnood
DINSDAG 3 OKT
HILVERSUM I
een lied ..of niet, muz. telefoonspel.
13.30(S-)Sport na sport 14.00<S)De
EUa Fitzgerald Story. 15.00 (S) Ge
rard de Vries draait op verzoek.
(15.30 Nws.). 16.30 (S) Kernpunt.
Carre, musicals e.d. 20.45 (S) Com-
munity-singing. 21.00 (S) Cabaret
Vangrail. 21.20 (S)The Skymasters,
AVRO's Swingtime.' 22.10 Koop
avond, strip. 22.30 Nws. 22.40 Ra
diojournaal. 22.50 Eurojournaal,
act. 23.00 (S) Easy listening.
HILVERSUM II
18 00 Nws. KRO: 18.11 Echo 18.30
(S) Op Vleugels, pianomuz. 18.50
Verkenning 19 00 Kerk en bevrij
ding. 19.30 (S) Zin in muziek klass.
liederen en pianomuz 20.00 Nws.
20.05 Overweging. 20 15 (S) Orgel
concert. 21.30 Spektakel, literair
progr. 22.30 (S) Muziek op het spel
NOS: 23.00 (S) Met het oog op mor-
gen. 23.55-24.00 Nws
HILVERSUM III
Popdonder.
Anb all that jazz. 22.30 (S) Elpee
tuin. 0.30 (S) Groot licht nacht drie-
draai. 5.02-7.00 (S) Truck.
woensdag 4 oktober
HILVERSUM l
HILVERSUM II
VARA 7.00 Nws. 7.11 Ochtend-
gymn. 7.20 In de Roode Cirkel (8 00
Nws.). 8.50 Frits Bom - Ombuds
man. 9.00 Even muziek: platen-
progr. NOS: 9.20 Boerenbont. 9 35
Waterstanden. VARA 9 40 School
radio. 10.00 Radioweekblad: progr
voor de vrouw (11.00 Nws 11.03
Zing zomaar simpel een melodie.
12.00 Mheer - Centraal, gesprekken.
13.00 Nws. 13.11 Dingen van de dag.
13 30 Stoomradio, gevar progr
16.00 Nws. 16.03 Het is een rotzooi
beneden in het portiek. docum.
spel 16.30 Lichte grammofoonmuz.
17.00 (S)Metropole Orkest en piano
amus.muz. RVU.: 17.35 K staat
voor Kanker VARA: 17.55 Meded
SOS- en politieber.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. KRO: 7.02 (S)
Drie op je boterham, inform, progr
9.03 (S) Pep op drie 11.03 (S) Drie
draait op verzoek verzoek verhalen
12.03 (S) Drie tussen de middag
TROS: 7.00 Nws. 7,02 (S) Rustig bij
komen. lichte muz. (7.30 Nws
7.41-8.00 Aktua I). 8.30 Nws. 8.36
Gymn. voor de vrouw. 8 45 (S) Kom
er maar eens bij, gesprek en muz.
10.00 (S) Big Band a gogo. 10.30
Nws. 10,33 (S) Toerja - Toerneo
11.45 (S) Cafe-Chantant. 12.26 Me
ded. voor land- en tuinbouw. 12 30
Nws. 12.41 Aktua II. 13.00 (S) Raad
HILVERSUM IV
NCRV: 7 00 Nws, 7 02 Het levende
Woord. 7.10 (S) Preludium. 9 00
Nws. 9 02 (S) Onder schooltijd. 10 00
(S) Orkestpalet. 11.25 (S) Platen-
nieuws 12 00 (S) Pianowerken uit
de Romantiek 12.30 (S) Lunchcon
cert Concertgebouworkest 14 00
Nws. 14 02 (S) I Masnadieri, opera
van Verdi. 17.00 Eind.
De VARA begint vanavond Ned .2.2027 uur) met een serie getiteld "Ieder zijn deel", die werd geschreven door
Alexander Pola en Chiem van Houwelinge. Daaraan doen o.a.mee Kitty Janssen. Andrev.d.Heuvel.Manfred de
Graaf en (foto) Piet Hendriks en Carry Tefsen
"Van Kirchner tot Canipendonk"
Herberg", van Heinrich Campendonl,1917
LEIDEN - Het Stedelijk Museum
de Lakenhal is er weer in ge
slaagd een zeer boeiende en be
langrijke tentoonstelling in huis
te hebben die als een vervolg kan
worden beschouwd op de exposi
tie "Cobra in Nederland" die in
dit voorjaar in de Lakenhal te
zien was. De tentoonstelling,
"Van Kirchner tot Campen-
donck" is samengesteld uit de
verzameling van het Kaiser Wil
helm Museum in Krefeld, en
toont het werk van Duitse ex
pressionisten die in de eerste de
cennia van deze eeuw werkzaam
waren. Krefeld is Leidens zuster
stad in Duitsland; de tentoon
stelling vindt dan ook plaats in
het kader van een artistieke uit
wisseling, die in 1975 de Holland
se 17e eeuwse kunst uit de La
kenhal naar het Kaiser Wilhelm
Museum bracht.
De schilderijen op deze tentoon
stelling zijn afkomstig van Ernst
Ludwig Kirchner, Karl Schmidt-
Rotluff, Erich Heckel, Emil Nol-
de, Paula Modersohn-Becker,
Christian Rohlfs. Helmuth Mac-
ke, Franz Jansen, Heinrich Cam-
pendonk, Georg Muche en Hein
rich Nauen. Bijzondere aandacht
wordt besteed aan twee geboren
Krefelders. Heinrich Campen-
donck en Heinrich Nauen, wiel
werk niet geheel tot het expres
sionisme pur sang gerekend kan
worden.
Omstreeks 1905 ontstonden er twee
groeperingen in Europa die men
als eersten onder de term expres
sionisme zou kunnen plaatsen. In
Duitsland was dat "die Brticke"
en in Frankrijk waren het de
"fauves" die geïnspireerd door
het werk van Vincent van Gogh,
Paul Gauguin, Paul Cézanne en
de neo-impressionisten tot een
expressionistische schilderwijze
kwamen waarbij een fel kleurge
bruik en een heftige penseel
streek kenmerkend is. Zowel de
Bruckeschilders als de fauves
zochten het elementaire wezen
van kleur en penseelstreek,
waarbij de fauves tot een meer
decoratieve manier van schilde
ren kwamen, terwijl de Brücke
leden door deformatie van het
beeld de geestelijke inhoud van
het objekt trachten bloot te leg
gen. Tot Die Brücke behoorden
de schilders Ernst Ludwig
Kirchner, Karl Schmidt-Rotluff.
Erich Heckel en voor korte tijd
ook Emil Nolde.
De bekendste fauve-schilder was
Henri Matisse, en veel van zijn
invloed is te vinden in de schilde
rijen van Heinrich Nauen waar
van een cyclus van zes grote
schilderijen in de Lakenhal te
zien is. Nauen en Campendonck
kregen op de Kunstgewerb-
schule van Krefeld les van de Ne
derlander Johan Thorn Prikker
die een groot aandeel in hun
kunstzinnige ontwikkeling had.
Door Thorn Prikker kwamen ze
in aanraking met de moderne
schilderkunst, dat wil zeggen
Van Gogh. Gautuin, Cezanne,
alsook met de traditie van de reli
gieuze kunst, vooral die der mid
deleeuwen.
Nauen verwerkte al deze invloe
den, als ook het symbolisme van
Thorn Prikker, wat terug te vin
den is in de zes grote schilderijen,
die deels symbolisch van opzet
zijn, maar alle zeer kleurig en tot
in de uithoeken levendig en in
tens van uitvoering. Campen-
donk sloot zich in 1911, na zijn
leertijd, aan bij de groepering
"Der Blaue Reitcr" uit München.
die besefte dat kunst niet het
voorrecht van een kleine beperk
te groep van ingewijden zou mo
gen zijn, en tot de eis kwam dat
haar kunst symbolen voor de tijd
zou moeten scheppen. Campen-
donks schilderijen uit deze jaren
tot aan de eerste wereldoorlog
tonen dan ook landschappen,
dierfiguren, interieurs en mens
beelden, die de eenheid van de
mens met de schepping verbeel
den, iets wat het denkbeeld van
der Blaue Reiter na aan het hart
lag.
Campendonks kleur is helder en
suggestief en dit gecombineerd
met een cubistische vormdisci
pline roept kunstenaars als Mare
Chagall en Franz Marc in herin
nering, en niet zozeer de expres
sionisten van Die Brücke. Na de
oorlog werd Campendonk be
noemd aan de Akadcmie in Dus-
seldorf, als opvolger van zijn
vroegere leermeester Thom
Prikker. In 1933 werd hij echter
uit zijn ambt ontslagen, samen
met Paul Klee. door de "Kultur"
dicterende Nazi's
Van 1935 tot aan zijn dood in 1957
woonde hij in Nederland Hij was
onder meer docent aan de Rijks
academie van Amsterdam. Met
recht krijgen Nauen en Campen
donk een uitgebreider aandacht
dan de overige echte expressio
nisten van wie er veelal "slechts"
een schilderij te zien is. Ondanks
dat is het een zeer boeiende ten
toonstelling die men tot 12 no
vember kan gaan bezichtigen.
JURRIAAN VAN
KRANENDONK
HILVERSUM (ANP) - Kinderen van drie jaar af zijn sinds enige tijd
betrokken bij het onderzoek van de afdeling kijk- en luisteronderzoek
van de NOS naar het aantal kijkers en hun waardering voor televisiepro
gramma's. Voorheen werd dat onderzoek verricht onder kijkers van
twaalf jaar en ouder.
Volgens het hoofd van de afdeling is echter bij experimenten gebleken dat
kinderen van negen jaar af zelf gemakkelijk de bij het onderzoek beho
rende dagboeken kunnen invullen terwijl de reacties van de kleintjes
uitstekend door anderen, meestal de ouders kunnen worden geboekt.
Men heeft thans de jongsten in het onderzoek betrokken omdat het al jaren
als een bezwaar werd gevoeld, dat geen gegevens over hun kijkgedrag
beschikbaar waren. Omdat men er ook vanaf is gestapt slechts ëën
persoon per gezin te enquêteren wordt thans tevens een inzicht verkre
gen in het kijkgedrag per gezin.
Alle gezinsleden kunnen nu, eventueel in overleg, hun kijkgedrag en
waardering vastleggen. Ook zal het onderzoek naar het gebruik van het
televisietoestel in tegenstelling tot vroeger niet meer uitsluitend tijdens
de uitzendingen van de Ster-reclames worden gemeten maar tijdens alle
programma's.
Een en ander heeft ertoe bijgedragen, dat uit de nieuwe onderzoeksme
thoden is gebleken dat de kijkdichtheidscijfers lager liggen dan men
volgens de oude principes altijd heeft aangenomen. Het hoofd van de
afdeling meent, dat de nieuwe cijfers waarschijnlijk een beter beeld
geven.
Die nieuwe cijfers intussen hebben uitgewezen, dat over alle uigezonden
televisieprogramma's de werkelijke kijkdichtheid tien tot vijftien pro
cent lager ligt dan men altijd heeft aangenomen, waarbij vooral informa
tieve en later avondprogramma's een sterke daling te zien hebben gege
ven. De nnieuwe wijze van onderzoek is overigens voor geen van de
zendgemachtigden gunstiger of ongunstiger uigevallen. De daling deed
zich voor ieder in gelijke mate voor.
Daarbij stelt de afdeling dat de gegevens van het oude onderzoek niet
waardeloos zijn geweest. "Het oorspronkelijke systeem van kijkonder
zoek kan worden beschouwd als een instrument waarmee redelijk be
trouwbare schattingen konden worden gemaakt", aldus die afdeling
De KRO-televisie zendt morgen
uit Rome rechtstreeks de plech
tigheden rond de begrafenis van
de paus uit. De uitzending, via
Nederland 2, begint om 15.50 uur
en zal duren tot rond 18.00 uur.
De KRO-radio, die woensdag al
leen via Hilversum 3 uitzendt, zal
aandacht aan de plechtigheden in
Rome besteden in de actualitei:
tenrubriek'Echo om 16.04 uur en
17.55 uur.
De NOS-televisie zal woensdag
11 oktober van 20.10 tot 22.00 uur
via Nederland-1 een rechtstreek
se reportage verzorgen van de
voetbalwedstrijd Zwitserland-
Nederland, die in de voorronde
van het Europees kampioen voor
landenteams in Bern wordt ge
speeld.
Fijn veel flannel wijd om
u heen. Bij deze mantel kiest
u uit berber, licht havanna en
grijs. In de maten i
36 t/m 46.
Zon laken mantel
met ceintuur geeft een stukje
allure mee. In de kleuren camel,
roest en grijs. En de maten
Leiden, Haarlemmerstraat 163a
(donderdag-koopavond)
Leidsenhage: Jasmijnhof 8
(donderdag-koopavond).
Meer dan 50 vestigingen.
