"Wiegels geheime richtlijnen aan politie zijn gevaarlijk voor de gewone burger" Vrijages op de Veluwse wildbaan thans in volle gang Mooiste van Lisse SHORT-TRACK, OOK IN LEIDERDORP PAGINA 4 VARIA DINSDAG 3 OKTOBER 1978 fej*,gf Conny Vrijburg Miss Jaarmarkt 1978 Welgeteld 486 meisjes, jonge vrouwen en aanverwante kunne tot een leeftijd van om en nabij de dertig levensja ren, lieten zich tijdens de in Lisse gehouden najaarsfees ten zo voordelig mogelijk op de kiek zetten voor de Lisse- se fotograaf Mieloo om in aanmerking te komen voor de titel "Miss Jaarmarkt 1978". De jury is er inmiddels uit. Het meeste in de smaak viel Connv Vrijburg, 17 lentes, een Lissese en werkzaam in een drogisterij. Halverwege februari volgend jaar vertrekken vanuit de verzamelplaats Oss een stuk of wat opgelapte leger trucks met als bestemming één van de staten in het zogenaamde Sahel-gebied, een stuk Afrika dat ge bukt gaat onder een aanhoudende droogteperiode waaruit een economische crisissituatie is ontstaan. De vrachtwagens zullen zijn volgestouwd met voorname lijk medicamenten en land bouwwerktuigen die her en der hun bestemming zullen vinden. Als het goed is zit er op die "uitdeeltocht" ook een Leidse legertruck bij. Al thans. dat is het doel waar naar Leidenaar Erik Nap streeft. Hij meldde zich maanden geleden aan bij de overkoepelende stichting Sahelp en zei toen toe te zul len pogen ook de Sleutelstad warm te krijgen voor deze vorm van hulpverlening aan Derde Wereld-landen. In het kort komt de hulpactie er op neer dat vanuit Nederland per vrachtwagens recht streeks goederen naar de Sa- hel worden gereden. De ach terliggende gedachte is dat gemiddeld zo'n dertig pro cent van alle hulpgoederen die vanuit het Westen naar de Sahel worden gestuurd, daar nooit op de bestemde plaats aankomen. Ze arriveren wel in de havens van bijvoorbeeld de kuststaten Nigeria en Ivoorkust maar vanwege de zeer beperkte transportmo gelijkheden kan er maar een deel dieper Afrika in worden vervoerd. Dus, werd vanuit Nederland ge redeneerd (de hulpactie is een louter particulier initiatief) zorgen we zelf voor geschikt vervoer. In üss werd het idee geboren en daar bracht de be volking al snel voldoende geld op tafel om er de aan schaf van twee oude dump legertrucks van te bekostigen en die bovendien tot aan de rand te vullen met medica menten, melkpoeder en kle ding. Een paar man stelde zich be schikbaar als chauffeur, er ging een arts mee en het klei ne konvooi vertrok richting Boven Volta waar men de missieposten, ziekenhuizen e.d. bezocht die om hulp had den gevraagd. De particuliere hulpactie werd gevoerd on der de vlag van het Rode Kruis, de enige mogelijkheid om de goederen het land in te krijgen. De operatie Oss-Boven Volta- Oss was een soort proef op de som, een geslaagde werd ach teraf geconcludeerd. De stichting Sahelp wil de zaken nu echter groter gaan aan pakken. In februari komend jaar wil men met tenminste vijf legertrucks (er zijn vrij willigers die er in hun vrije uurtjes aan sleutelen) het Sa hel-gebied in, via Algiers en vervolgens dwars door de Sa hara, gelijk de eerste tocht. Of het er ook vijf zullen worden hangt af van hoeveel geld er in het laatje komt. De vanuit Oss opererende stichting heeft inmiddels vertakkingen ge kregen in Assen, Utrecht, Haarlem, Middelburg en ook Leiden, waar Erik Nap, in het dagelijks leven vertegen woordiger, zal proberen zo veel geld bijeen te zamelen dat er een legertruck van kan worden gekocht. Er is onge veer 30.000 gulden nodig Komt dat bedrag binnen dan zal volgend jaar februari op de dag van vertrek een van de vijf trucks Leiden als start plaats hebben voor de Afrika- rit, om zich dan later bij het konvooi te voegen. In de week van 9 tot 14 oktober gaat Erik Nap voor de eerste keer bij de Leidenaars aan de bel trekken voor Sahel-hulp. Dat gebeurt dan in de vorm van een collecte. In totaal zal aan 35.000 deuren worden aangebeld. Zoveel informa tiefolders liggen er ook ge reed. Probleem voor Nap is nog aan voldoende collectan ten te komen. Hij heeft er ze ker 100 nodig maar er hebben er zich pas 15aangeneld. "Ik heb diverse keren oproepen gedaan in studaten- en wijkbladen". zegt le verte genwoordiger, "naar de oogst is erg schraal.k doe de ze week nog een poing op de Oranje Nassau Mav in de As serstraat. Daar laatk leerlin gen dia's zien over et hoe en wat van dit projkt. Mis schien dat dat nog \at collec tanten oplevert". De collecte is wat Eri Nap be treft pas het begirivan zijn bemoeienissen (zijivrouw en schoonzusje hebbe er ook hun schouders oner gezet) voor de stichting Shelp. In een later stadium \il hij de Leidse vereniginge zien te strikken voor een aarlijkse donatie en hij speelook met de gedachte de saolen in Leiden actief bij cl Sahel- plan te betrekken", iet stre ven is bij elk nieuwkonvooi met een groter aanal leger trucks op pad te gan. "Dat kan alleen", zegt Na-', "als de actie niet beperkt bli^tot een klein aantal gemeeiten in Nederland" Tips voor deze rubriek kunt U elke morgen tot 10.00 uur aan mij kwijt, tel. 071-144941, toestel 215. U mag ook schrijven. Eric Nap met zijn helpsters. Hij kan voor de collecte in de tweede week van oktobe- nog zeler tachtig collectanten gebruiken. Engelse schaatsenrijders mogen dan op de 400 m buitenbanen niets in de melk te brokkelen hebben, op de indoorbanen zijn ze IJzersterk en speciaal waar het gaat om de zogenaamde short track. een team-snelheidswedstrijd met rondjes van slechts 110 meter. Bij de Nederlandse schaatsenrijder^ is het precies ander som. Daar ligt de kracht op de lange buitenbaan. Maar voor hoe lang nog? Feit is dat de short-track ook in Nederland in opkomst is. In de kantine van de ijsclub Leiderdorp kwam deze week de oprichting tot stand van de Indoor Hardrij Club Leiden, de eerste in Nederland. Er hebben zich 23 leden voor aangemeld. Onder hen Arie Ravensbergen uit Voorschoten en Kees Borst uit Hoogmade. Vorig jaar zaten zij in de short-track kernploeg die deelnam aan het wereldkampioenschap in Enge land. Ravensbergen ziet de short-track in Nederland tot een volwassen sport uitgroeien. "Het wordt nu ten onrechte nog vaak gezien als een circusnummer omdat de baan zo klein is en er zoveel boch tenwerk in zit", zegt hij. Er draait al een Nederlandse indoor-hardrij competitie. Van de zeven deelnemende teams is die van Leiden veruit de sterkste Een fragment uit een 1.000 meter race tijdens de open Nederland se kampioenschappen short-track 1978 in Amsterdm. V.l.n.r. Alan Luke (Eng.). Harold Spragg (Eng.), Benoit Mine (Belg.) David Da vids (Belg.). Geen waarschuwingen meer maar onmiddellijk schieten DEN HAAG (GPD) - De omstreden richtlijnen aan de politie, afgegeven door minister Wiegel van binnenlandse zaken, voor het benaderen van „gevaarlijke personen", bevatten geen instructies voor waarschu wingsschoten. Nadat bijvoorbeeld een verdachte auto volgens de zeer gedetailleerde instructies tot staan is gebracht, moet de bijrijder uit de politieauto tot de verdachte(n) roepen: „Passagier, doe precies wat ik zeg. Bij een verdachte beweging wordt onmiddellijk geschoten" Daarop volgt een serie dwingende aanwijzingen met welke hand de veiligheidsgordel moet worden losgemaakt, hoe de verdachte precies het portier moet openen, en hoeveel stappen hij zich vervolgens van zijn auto moet verwijderen. Een en ander suggereert in sterke mate dat bij de minste afwijking van deze commando's onmiddellijk raak zal worden geschoten. Teneinde de veiligheid te waarborgen, eisen de instructies echter dat tijdens het fouilleren van „gevaarlijke personen" het pistool van de ene agent die de verdachte onder schot houdt, niet geladen is. Wel moet, ter suggestie van het tegendeel, de rustpal van het wapen op vuren staan. Een ander opmerkelijk punt in de instructies is de opdracht bij aanhou dingen elke discussie met de verdachte uit de weg te gaan. UTRECHT (GPD) - Liever een do de verdachte dan een dode poli tieman - is dat de kern van de nieuwe instructies aan de politie over het optreden tegen ..gevaar lijke personen?". PvdA-Tweede- Kamerlid dr. H. J. Roethof wil die cynische samenvatting niet voor zijn rekening nemen, maar afwij zen doet hij zo'n uitspraak even min. Het klinkt hem wat te on parlementair in de oren, terwijl Roethof juist een parlementaire aanval aan het voorbereiden is op het politiebeleid van de ministers Wiegel en De Ruiter. Inzet zijn de tot nog toe geheime richtlijnen voor de benadering van „gevaar lijke personen". Zoals bekend wil Roethof dat de vaste kamercommissie voor bin nenlandse zaken - voorlopig ver trouwelijke - inzage krijgt in die instructies, om er zich een oor deel over te kunnen vormen. Maar het gaat om meer, licht Roethof toe. Het gaat om „de sluipende escalatie door de over heid" in haar strijd tegen de zwa re criminaliteit. Escalatie" betekent volgens Van Dale: „ernstiger maken van een conflictsituatie, zodat men niet meer terug kan". En dat is dan ook precies waarvoor Roethof doodsbang is. Hij betoogt: „De politie komt steeds verder van het publiek af te staan, in plaats van dichterbij. Toch is er in de Kamer heel wat afgepraat om dat te bereiken. Het tegendeel ge beurt. door een reeks van oorza ken. De politie wordt steeds meer gecentraliseerd - wijkposten worden opgeheven. Het contact met het publiek wordt steeds minder- de agenten rossen in au to's door de wijken in plaats van te voet of per fiets De ervaring bij de politie neemt af - steeds jonge re agenten krijgen verantwoor delijke functies". Zijn dat op zichzelf staande oorza ken, de laatste jaren is dat nog verergerd door het idee dat de zware geweldscriminaliteit toe genomen zou zijn. Kapingen, gij zelingen en overvallen hebben het publiek het gevoel gegeven dat de openbare veiligheid hevig wordt bedreigd. De overheid, al dus Roethof, reageert daar al even gevoelsmatig op: verdach ten worden in een steeds vroeger stadium gegrepen; zo vroeg, dat alle burgers onderworpen kun nen worden aan politieacties. Speciale risico's daarbij lopen minderheden. Hij somt een aan tal incidenten van de laatste tijd op: Molukkers die met z'n allen op de grond worden gelegd en onder schot gehouden, Surina- mers die bijzonder onheus beje gend worden, verdacht uitziende maar niets vermoedende auto mobilisten die om geringe over tredingen onder bedreiging van wapens uit hun auto worden ge haald. Roethof wijt deze acties aan de plannen die de toenmalige minis ter van justitie Van Agt had om de wapenhandel en het wapenbezit te bestrijden. De politie zou meer bevoegdheden moeten krijgen om controles te houden, en ver dachten zouden gedwongen moeten kunnen worden tegen zichzelf te getuigen. Roethof: „Daar zijn al voorproefjes mee gehouden. Wel, het is na- tuürlijk absurd dat het politie beleid wordt veranderd zodat fundamentele burgerlijke vrij heden worden aangetast zonder dat het parlement dat beleid kan controleren. Want wij weten van niets". Om dat absurde te benadrukken citeert hij uit het antwoord van minister Wiegel op schriftelijke vragen. Daaruit blijkt dat de nieuwe politieinstructies voor het benaderen van „gevaarlijke personen" uitgevoerd kunnen worden op gezag van „de ambte naar". Dat betekent dus: de poli tieman te velde. Niet het hoofd van de politie ter plaatse, niet de verantwoordelijke officier van justitie. Roethof zelf geeft geen inzage insde geheime instructies die hij al heeft, maar bevestigt wat het weekblad Vrij Nederland daar deze week uit citeert. VN gaf delen waaruit blijkt dat de politie secuur is geinstrueerd over hoe met politieauto's ver dachte wagens gestopt moeten worden, hoe vervolgens de be stuurder en de eventuele passa giers daarvan in de boeien gesla gen dienen te worden. Kern van de instructies is dat de „gevaar lijke personen" voortdurend on der schot gehouden moeten wor den. „Maar elke aanduiding wie een gevaarlijk persoon is en wie dat moet beoordelen, ontbreekt", zegt Roethof. Helemaal onduide lijk is wie mee kan beslissen over het afzetten van complete wijken het inzetten van helikopters, het oproepen van manschappen met automatische wapens. Waar dat op uit kan lopen, bewijst de bijna fatale aanpak in Pols broek. Daar ontsnapten twee we ken geleden twee met namaak- geweertjes spelende kinderen ternauwernood aan een 9cherp- schietend politieoptreden. Roet hof: „Uit informaties van De Beaufort, hoofd van de Utrechtse rijkspolitie, is mij gebleken dat dat werkelijk op het nippertje De escalatie waar Roethof bang voor is, ontstaat naar zijn mening door de teneur van de instructies, dat de politie eenvoudigweg al tijd als eerste moet zien te schie ten, en dat die dreiging ook te genover volmaakt onschuldigen wordt gebruikt. „Als je dat alle maal leest, dan moet je toch zien dat zo'n aanpak tot enorme irrita tie bij het publiek leidt". En de ervaring wijst uit dat als je dat de politie leert, geheim of niet, de onderwereld daarop reageert met zwaarder geweld. Dan kunnen we dus nog heel wat slachtoffers verwachten, zowel onder ver dachten als onder politie, want die wordt daar natuurlijk ook ze nuwachtig van. Minister Wiegel, alcus Roethof, heeft in zijn beleid v«el te sterk de nadruk gelegd op dt beveiliging van de politie. „Masr de beveili ging van de verdachte en van de gewone burgers is even belang rijk". Om ieders veiligheid in de samen leving te verhogen, betoogt Roethof, moet juist niét de aan dacht overmatig op de zware criminaliteit worden gericht. „Dat is maar een heel klein deel van alle delicten, en bovendien een deel waarvan het meeste wordt opgelost. Gemiddeld heb ben we drie slachtoffers van ter reuraanslagen per jaar en 90 moorden. Maar er gebeuren 1200 zelfmoorden en er vallen maar liefst 2500 verkeersdoden. Zo ge zien, zuiver op de feiten, zou de overheid de aandacht moeten richten op vermindering van het grootste aantal slachtoffers. Mi lieu vergrijpen reken ik daar ook bij; daar doet de politie praktisch helemaal niets aan" Roethof is vastbesloten via de par lementaire weg druk te gaan uit oefenen om dez^ nuchtere kijk ingang te doen vinden, „maar het schiet niet hard op. Het CDA, daar hoor ik niet veel van. Het WD-kamerlid Nijpels staat wel eens aan mijn kant, en de vroege re liberale leider Geertsema dui delijk ook, maar Wiegel heeft van de goede liberale beginselen in deze nog geen blijk gege- HOENDERLOO (GPD) - Het in optimale conditie verkerende roodwild van het nationale park De Hoge Vel uwe, maakt op het ogenblik rumoerige tijden door De bronsttijd is in volle gang en tegen de avondschemering is het „gebrul" (liefdesgeroep) niet van de lucht Het brop.stgebeuren van de imposante ree herten gaat, gepaard met felle gevech ten om de gunst van de harem. Een strijd om de hinden op leven en dood, waarbij machtige geweien sneuvelen en de dieren elkaar soms Fikse ver wondingen toebrengen. „Wij verwachten het komende weekein de een hoogtepunt in de bronst. Een uitgelezen gelegenheid voor fotogra fen om het liefdesspel vast le leggen Zo tegen een uur of zes in de avond, als de avondzon - zo die er is - een fraai strijklicht geeft om te fotograferen, kunnen door beroeps- en amateurfoto graaf de mooiste opnamen worden gemaakt". Dat zegt de heer L. Wetzels, chef faunabeheer van De Hoge Velu- „De wildbaan is tijdens de bronsttijd voor het publiek gesloten. Alleen de jachtopziener mag er komen. De die ren moeten zich in de rustgebieden veilig kunnen terugtrekken. De wild baan is nu al drie weken dicht. Daar komen nog twee weken bij, want het hele liefdesgebeuren duurt ongeveer vijf weken; tot half oktober". „Afgelopen weekeinde was er bijzonder veel te zi<m. Vanaf de wegen langs de stiltegebieden kon men de roedels her ten waarnemen vanaf nog geen 60 me ter. Bronstige hinden werden achterna gezeten en het was vechten en rennen om de harem bij elkaar te krijgen" Lijnen „De mannetjesdieren. de herten, rusten niet meer en eten niet meer. Dat hou den ze al die vijf weken vol. Tijdens de bronsttijd kan zo'n edelhert wel 50 tol 60 pond aan lichaamsgewicht verlie zen. Dat komt door de grote onrust en het erotisch gedrag van de mannelijke dieren. Ze komen dan aan vreten met meer toe, omdat ze zich in het gevecht met de concurrenten daar geen tijd voor gunnen". De Hoge Veluwe tooit zich al schuchter in een fraai herfstkleed. De bosranden langs de nog steeds purperen heide be ginnen hier en daar al van groen naar geel, rood en oranje te verkleuren. De herfst is wat dat betreft voor fotografen een uitstekend seizoen voor het maken van stemmige platen. Vooral als schuchtere zonnestraaltjes door het lover priemen, zware luchten het zwerk zo'n aparte sfeer geven of als de nevel samenklontert boven de stuif zanden, heidevelden en jaarlijks ver der oprukkende vliegdennen In zo'n sfeer ontlaadt zich de heersende span ning in het gevecht om het leiderschap van de hertenharem. In het langzaam verkleurend struweel langs de wijde velden van De Hoge Veluwe is dan de vredige en rustige aanblik plots verbroken, want het kan er in die paartijd van de herten wild toegaan. De dieren verlaten hun na tuurlijke dekking en de strijd begint. Wie zich stil en discreet op een afstand weet terug te trekken en zich strate gisch opstelt, kan getuige zijn van een fascinerend schouwspel. Wildbaan Wetzels: „Het publiek dient op de aange geven wegen te blijven. Bij het begin van de wildbaan staan borden met de tekst „Bronsttijd edelherten - Rustge bied Aangegeven staat dat het ver boden is de autoweg te verlaten en dat men uitsluitend vanaf de asfaltwegen de herten mag gadeslaan. Alle fiets- en wandelpaden in de wildbaan zijn afge zet. „Op die aangegeven routes kan men ech ter voldoende zien en ook het gebrul horen. Soms hoeft men niet eens te wachten tot de late namiddag of vroege avonduren. Vorige zaterdag begon het liefdesspel al om half twee in de mid dag. Toen waren er ook veel kinderen onder het publiek om het machtige schouwspel te zien. Maar dat zijn uit zonderingen die de regel bevesti gen". „Het is duidelijk te zien dat veel herten soms dagenlang niet meer vreten van wege de liefde. Ze vallen enorm af en lopen met opgetrokken lijf. Ze houden geen buik meer over". Volgens de heer Wetzels kan men de bronst het beste bekijken bij de Stafse dennen („het bosje van Staf'), het Pampelsezand en de Gymnasiumval lei. „Die laatste naam is nieuw en is te danken aan het feit dat scholieren van het gymnasium uit Apeldoorn hier eenmaal per twee jaar alle berkenop slag en vliegdennen verwijderen om het heideveld mooi te houden. We zijn daar erg gelukkig mee. Vandaar dat die plek bij ons langzamerhand de naam Gymnasiumvallei heeft gekregen", al dus de heer Wetzels.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1978 | | pagina 4