w2j! -
x
'Stad en
land'
thema
van
Kinder
boekenweek
remgprr
r
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1978
VARIA 7
PAGINA 25
Op 24 mei 1977 schreef ik in deze
rubriek, nadat Simon Carmig-
gelt de P.C. Hooftprijs-1974 in
ontvangst had genomen, dat de
secretaris van de jury, de heer
Kompen, verwachtte dat de P.C.
Hooftprijs-1975 voor beschou
wend proza ook nog in het jaar
1977 zou kunnen worden uitge
reikt. Ik suggereerde toen de na
men van twee kandidaten: Karei
van het Reve en Rudy Kousbroek,
en de laatste is het dus geworden
al heeft het toch weer tot afgelo
pen maandag geduurd voordat
hij de P.C. Hooftprijs-1975 op het
Muider slot in ontvangst kon ne
men. Eén van de aantrekkelijkste
kanten van Kousbroeks essayi
stiek is, dat hij prikkelt tot tegen
spraak. Neem bijvoorbeeld zijn
dankwoord, waarin hij maan
dag het volgende opmerkte:
Nederlandersvooral welgestel
den, de zogenaamde betere krin
gen, hebben in vergelijking met
hun equivalenten in de ons om
ringende landen geen grote cul
turele behoeften. Voor literatuur
hebben ze weinig belangstelling
kunst interesseert ze niet erg".
Dit gaat volgens Rudy Kousbroek
dus op voor alle Nederlanders (zij
het vooral voor de welgestelden,
die door de spraakmakende ge
meente blijkbaar tot de betere
kringen worden gerekend, hoewel
Maup Caransa dacht ik niet bij
de betere kringen wordt inge
deeld, en Bas de Gaay Fortman
niet bij de welgestelden), en min
der voor hun equivalenten in de
ons omringende landen. De equi
valenten van de Nederlanders in
de ons omringende landen zijn.
neem ik aan, de Duitsers, Belgen
Engelsen en (vooruit) de Fransen
met andere woorden: de Engels
man, de Duitser, de Belg en de
Fransman die na het bevredigen
van hun eerste levensbehoeften
nog wat geld over hebben, zullen
dit gauwer aan boeken of schilde
rijen besteden dan de Nederlan
der.
Waar of niet?
Akkoord! Rest nog de vraag of dit
waar is. Ik denk van niet. Je moet
alles natuurlijk verhoudingsge
wijs bekijken, en de oplagencij-
fers van Engelse boeken of dicht
bundels niet vergelijken met de
oplagencijfers van Nederlandse
boeken en dichtbundels zonder de
oplagecijfers van de Engelse en
Nederlandse bevolking er bij te
betrekken. Alleen in Engeland
zijn er al.viermaal zoveel poten
tiële lezers dan in Nederland,
daar komt Amerika nog bij, plus
alle Engelslezende buitenlanders,
die in Engeland uitgegeven boe
ken kópen. Zo zijn er ook bijna 4,5
maal zoveel Westduitsers en bijna
viermaal zoveel Fransen. In die
landen moeten van een schrijver
van vergelijkbare literaire im
portantie dus 300.000 exempla
ren van Willem Frederik Her
mans' "Onder professoren" wor
den verkocht, want in Nederland
werden er daarvan 75.000 ver
kocht.
Exportmarkt
Een willekeurig ander cijfer: in
1977 werden in Nederland onge
veer een half miljoen Penguin.
Books verkocht, plus nog eens
250.000 gebonden Engelse boeken,
alleen al via importeur Nilsson
Lamm. Daarvan mag naar
schatting 40 procent tot de litera
tuur worden gerekend. Er zijn
ook nog andere importeurs, nog
afgezien van alle boeken die bui
ten de importeurs om ons land
binnenkomen. Bovendien groeien
deze aantallen nog elk jaar. Bui
ten de Engelssprekende landen
vertegenwoordigt Nederland
voor Penguin de grootste export
markt,wij lezen dus meer Engelse
boeken dan de ons omringende
landen met hun zoveel grotere be
volking. Stichting Speurwerk
vertelde me, dat vorig jaar van de
34300.000 verkochte boeken, fic
tion en non-fiction (maar de
schoolboeken en wetenschappe
lijke boeken zitten niet in di t getal
begrepen), naar schatting 11 pro
cent tot de literatuur kan worden
gerekend, en nog eens ruw ge
schat één procent tot de dicht
bundels. Is dat weinig? Nee, star
tistisch gezien leest de Nederlan
der maar inclusief de kasteelro
mans) de meeste boeken van het
kluitje landen om ons heen.
Boekhandel
Jaren geleden stond in het Ame
rikaanse weekblad "Time" dat
een debuut van een Amerikaanse
schrijver een gemiddelde oplage
heeft van 3.500 exemplaren.
"Zelfs als de uitgever er het nodi
ge aan doet is het onwaarschijn
lijk dat de gemiddelde verkoop
van een opmerkelijk bekwaam
geschreven boek meer dan 6.000
exemplaren bedraagt", schreef
"Time". De Verenigde Staten
hebben 15J> maal zoveel poten
tiële lezers als Nederland, bete
kent dit dat de gemiddelde op
laag van een Nederlands roman
debuut 225 exemplaren be
draagt? Nee, mede dankzij het
hogere niveau en de grotere
"dichtheid" van onze boekhan
dels vergeleken met bijvoorbeeld
die in Engeland en Frankrijk (ik
citeer nu Reinold Kuipers, direc
teur van uitgeverij Querido)
kunnen althans de beginoplagen
van dichtbundels en romandebu
ten nagenoeg gelijk zijn aan die
in de ons omringende, grotere
landen: 2000 tot 4000 exemplaren
voor de romans, 1000 tot 1500 voor
de dichtbundels. Kortom: het was
leuk opgemerkt van Rudy Kous
broek, en deugen doen we inder
daad niet, maar toch niet op de
gronden die hij in zijn dankrede
aangaf...
AMSTERDAM - ..Stad en Land" is
het centrale thema van de 25ste
kinderboekenweek, die van 11
tot en met 21 oktober wordt ge
houden. De Stichting Collectieve
Propaganda voor het Nederland
se boek (CPNB) stelt zich dit jaar
ten doel de traditionele rol die
„de stad" en „het platteland" in
de kinderliteratuur vervullen
enigermate te relativeren.
In de speciale kinderboekenweek-
uitgave, getiteld „De tram is geel,
het gras is groen", wordt daarom
getracht op speelse wijze voor
oordelen en misplaatste roman
tiek op dit gebied te doorbreken.
Het boekje is geschreven door
Gertie Evenhuis en kan voor 3
worden meegenomen bij de aan
koop van een kinder- of jeugd
boek.
De feestelijke opening van de kin
derboekenweek geschiedt dit
jaar in Groningen. Daar zal ook
de speciaal voor deze gelegeheid
geschreven theaterpro duktie
„Paardensprong" haar premiere
beleven. Ook hier gaat het om een
„spel van stad en land", geba
seerd op ideeen van Ad de Bont,
Bij de opening van de Kinderboekenweek zal een gouden griffel worden
uitgereikt aaii Els Pelgrom (rechts) en een gouden penseel aan The Tjong
Khing (links).
Guus Ponsioen en Joop Brusse.
Na afloop van de premiere zullen
daar dan tevens gouden en zilve
ren griffels worden uitgereikt. De
gouden griffels gaan dit jaar naar
Miep Diekmann vóórhaar boekje
..Wiele wiele stap", en Els Pel
grom voor „De kinderen van het
achtste woud". De acht zilveren
griffels gaan naar buitenlandse
auteurs.
Men is ook gelukkig dat er dit jaar
twee gouden penselen uitgereikt
kunnen worden: de eerste gaat
naar illustrator The Tjong Khing,
die het kinderboek „Wiele wiele
stap" van Miep Diekmann illu
streerde, het tweede gaat naar
Jan Marinus Verburg, die 21
prenten heeft gemaakt bij een
sprookje van Annie M.G.
Schmidt.
Dansers gaan
demonstreren
DEN HAAG - Uit alle oorden
van het land stromen be
roeps- en amateur- dansbe-
oefenaars op 26 septemeber
naar het Binnenhof. Ze gaan
in Den Haag de volksverte
genwoordigers en anderen
tracteren op een reeks voor
stellingen en duidelijk ma
ken, dat de dans in het nauw
zit. De gehele danssector zal
zijn qngenoegen uiten over de
te beperkte financiële onder
steuning van het werk. Be
toogd zal worden, dat er thans
alle reden is de achterstandsi
tuatie in versneld tempo weg
te werken.
Het Centraal Dansberaad heeft
de demonstratieve actie op
gezet. De jaarvergadering van
deze instelling had er in juli
toe besloten. Ze stelde toen
vast hoe en in welke mate de
rijksoverheid tekort schiet.
Bij professionele dansgezel
schappen worden a-sociale
toestanden op hun beloop
gelaten, luidde het oordeel. In
de danspedagogische sector
wordt met name de bescher
ming van de consument ur
gent genoemd.
Openbare Bibliotheek, Homeruslaan,
Oegstgeest. Klein aantal touw-wandkle-
den te bezichtigen van Louise Scham-
i per. Geopend t/m 9 okt., openingstijden
van de bibliotheek.
f De Lakenhal (Oude Singel 28-32): Lucas
van Leyden: rondom het Laatste Oor-
deel, geopend dagelijks van 10 tot 17 uur,
zondags van 13-17 uur (t/m 29 oktober)
Galerie van der Vlist, Botermarkt 3. Ten
toonstelling Leo Musch - schilderijen en
tekeningen en Guusje Buytendorp -
wandkleden. Geopend d*. t/m za. van
10-17 uur, do. tot 21 uur, tot 5 okt.
Diaconessenhuis, restaurette. Tentoon
stelling Jan Dietz - "Planten in Ars",
schilderijen en tekeningen. Geopend
dag. van 10-18 uur, t/m 21 okt.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Rüdiger Wilde - ach
terglasschilderijen, William Crovello -
plastieken. Geopend vr., za. en zo. van
14-18 uur, tot 23 okt.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Maud Mul-
lér-Massis - wandkleden en Suzanne
Eckhart - keramiek. Geopend t/m 23
sept., woe. t/m za. 10-16 uur, di. 14-20
Galarie De H^landsche Tuyn, Brugge-
straat 1. Leiderdorp. Tentoonstelling
schilderijen van Karei Appel (voor de
Cobra-periode). Geopend do. van
10.30-12.30, za. en zo. van 14-17 uur, van
26 aug. tot 30 sept.
=kz r
FRED BASSET
SOM
De avonturen van Jommeke DE STAD IN DE VULKAAN
~i dah! De mensos maken van de K 1
wereld een grotos rommelpottos! Vechten'X
t oorlog!... opstand!... overval!... diefstal!...
vervuiling!Zij maken alios kapottos! f p
Zo willen wij niet
levos.' Daarom moet
ons bestaan
geheimos blijvos
jfgfllj
m
Dus, al wie bj
ons binnenkomt
mag niet meer
buitos
Maar wij beloven
plechtig dat wij
niets zullen zeggen.
Ik bijt nog liever
mijn tong af
Ik wii dat wel gebvoe. Maar Y
wij moeten zeker spe/os Nee. dit S
is een zeer strengos reglementus.'
^7 Hooit meer buitos!! Nooit'.'.
Duswij zitten voor
ons leven gevangen
PINDAKOEKJES
Verwijder de velletjes
van 125 g gedopte pin
da's en hak de pinda's zc
fijn mogelijk. Neem
vooral geen gezouten
pinda's voor dit recept!
Roer 75 g weke boter los
met 100 g suiker en een
groot ei en blijf energiek
t een luchtige,
schuimige massa ont
staat. Meng de fijnge
hakte pinda's erdoor en
daarna geleidelijk 125 g
zelfrijzend bakmeel,
theelepel vanillesuiker
snufje i
Kneed er balletjes
druk deze plat. Leg
op elk een hele pinda als
garnering. Leg de
koekjes op een heel licht I
beboterde bakplaat en
zet deie in een voorver
warmde, matig hete
Bak de koekjes in
ongeveer 20 minuten
gaar en licht goud-
I bruin.
KLEINE VAART
H Carebeka 9 19 te Rotterdam,
Cornelis Broere pass 19HumbernrTees,
5 Mare Altum 18 v Rotterdam nr Antwér-
Jj GROTE VAART
Abel Tasman 18 vn Fremantle nr Mel-
0 bourne,
■3! Acteon 18 130 o Mogadiscio nr Dar es
Sr. Salaam,
f Amersfoort 19 vn Curacao nr Laguaire,
Amstelbrink p 19 Aden nr Suez,
- Amsteldiep 18 in Suezkan. nr Damman,
Amstelhof 18 vn Galveston nr Port Soe-
*dan,
X* Amstellaan p 18 Huelva nr Rotterdam,
1 Breda 19 te Amsterdam,
YBritsum 18 42 zo Wight nr Delaware,
^.Bussum 18 250 w Casablanca nr Ant-
werpen,
Chevron Freeport 18 370 zo Dar es Sa
laam,
Chevron Madrid 18 800 no Guadeloupe
nr Pennington,
Chevron Rome 18 630 ono Belem nr
Freeport,
Daphne 19 tr Sydney,
Dione 18 210 ono Mogadiscio nr Momba-
Esso Nederland 18 120 ozo Madeira nr
Wilhelmshaven,
Esso Saba 18 vn Immingham nr Teneri-
Djeddah,
Nedlloyd Schie 18 160 nw Aden
Nedlloyd Seine 18 vn Walvisbaai
Kaapstad.
Leidse bioscopen
LUXOR: "Pretty baby'dag. 2.30, 7.00
en 9.15 uur; zo. 2.15,4.30,7.00 en 9.15 uur,
16 jr.
CAMERA "Midnight Express", dag.
7.00 en 9.30 uur. 16 jr.
Kindervoorstelling: "Laurel en Hardy
als ijscotoeristen", za. en wo. 2.30 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Torn Curtain", vr.
en za. 12.00 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Convoy", dag. 2.30,7.00 en 9.15
uur; zo. 2.30, 4.45, 7,00 en 9.15 uur, 16 jr.
LIDO 2: "The gray lady down", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur; zo. 2.30,4.45,7.00 en 9.15
uur, 12 jr.
LIDO 3: "La vie devant soi", dag. 7.00 en
9.15 uur; ma. di. do. en vr. ook 2.30 uur, 16
jr.
Kindervoorstelling: "Donald Duck", za.
zo. en wo. 2.30 en 4.45 uur, a.l.
STUDIO: "Mysteries", dag. 7.00 en 9.15
uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Pinkeltje"
2.30 uur; zo. 2.30 en 4.45 uur, a.l.
TRIANON: "De stier doet het weer
dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur; zo. 2.30, 4.45,
7.00 en 9.15 uur, a.l.
REX: "Het heetste hoertje aller tijden",
dag. 7.00 en 9.15 uur; ma. di. vr. en zo. ook
2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Alice in Wonder
land za. en wo. 2.30 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Sexslavinnen", vr.
dag.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
•Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
■senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur.
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van'
14.00 -19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoe
kers per patiënt).
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Volwassenen, dag. van 14-14.45 en van
18.30-19.30 uur.
i 14-14.45, 18.30-19.30 e
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t/m vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
Bezoek aan ernstige patiënten.
voor ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30; 13.30*-
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18.-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld bij het
informatiecentrum Geluidshinder
Schiphol <020-175000).
l 12 i
16 jr.
fe.
Fossarina 18 45 z Grenada nr Curacao,
Ganymedes 19 te Valparaiso.
Hercules^ 18 200 n Curacao nr Cristobal,
Hollandia 18 580 zw Azoren nr Barbados,
Idefix 525 w Chago arch, nr Freeport.
Kylix 18 10 z Madagascar nr Singapore,
Lepton 19 240 ono Socotra nr Le Havre,
Lovellia 18 te Port Dickson,
Maasbracht 18 500 wzw Kaapstad nr.
Perz. Golf.
Merino Express 19 135 nno Massawa nr
Aqaba,
Nedlloyd Bahrain 18 vn Bremerhaven nr
Rotterdam,
Nedlloyd Ebro 18 10 n Burlings nr Ant-
Nedlloyd Franklin 19 650 wnw Fyi nr
Suva,
Nedlloyd Frazer 19 te Port Kelang,
Nedlloyd Freetown 19 te Manilla,
Nedlloyd Fukuoka 19 te Acqjutta,
Nedlloyd Hongkong 19 470 zw San Die-
Nedlloyd Simonskerk 18 vn Bangkok nr
Hongkong.
Nedlloyd Streefkerk 19 te Bahrein.
Nedlloyd Tauranga 19 te Sao Thome,
Nedlloyd Waal 16 110 no Massawa nr
Hamburg,
Nedlloyd Weser 18 300 wzw Walvisbaai
nr Kaapstad,
Niso 18 vn Tranmere nr Teesport,
Ondina 20 te Townsville verw.,
Rijnborg 18 te Wilhelmshaven,
Salland 18 540 zw nr Rotterdam.
Schelderix 18 380 n Belem nr Perz. Golf,
Straat Forcados 18 vn Valparaiso nr Tau
ranga.
Straat Fushimi 18 170 wnw Walvisbaai
nr Cotonou,
Thuredrecht 5 18 430 zo Kp Parvel nr
Leith,
Trident Amsterdam 18 900 Bermuda nr
Laguara,
Vitrea 19 60 n Biak nr Seriaport,
Waterland 19 vn Amsterdam nr Zuid-
Alphense bioscopen
EURO 1: "Convoy", dag. 1.30, 6.30 en
9.00 uur; zo. 1.30,4.00,6.30 en 9.00 uur. 16
Nachtvoorstelling: „Rockey", za. 12.15
uur, 16 jr.
EURO 2: "Once upon a time in the
West", dag. 1.45 en 8.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Dirty Mary, crazy
Larry za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Met een tweeling gaat het be
ter". dag 1.45, 6 45 en 9.15 uur; zo. 1.45,
4.15,6.45 en 9.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Salon Kitty", za
12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Gray lady down", dag. 7.00 en
9.30 uur; zo. 1.45, 4.15, 7.00 en 9.15 uur;
Ma. di. do. en vr. ook 2.00 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Gray lady down",
za. 12.15 uur. a.l.
Kindervoorstelling: "Speedy Gonzales",
i. 2.00 v
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY: "Le phantom de la liber-
té", do. zo en di. 8.15 uur, 12 jr
"Orca the killer Whale", vr. en za. 7.00 en
9.15 uur; zo. 4.00 en 6.15 uur; wo. 7.00 uur,
12 jr.
<fêhidCYlieuius.
20 september 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- In de eerste helft der vorige
maand, zoo leest men in de
"Courrier de Rennes". weidde
de jonge Ridardeen knaap van
tusschen de tioaalf en dertien
jaren, zijne schapen op de 'lan-
des' van Bellevue, onder de
Fransche gemeente Jauzé. Een
zijner dieren missende, ging hij
het zoeken en vond het te midden
van dichte bremstruiken onder
de klauwen van een grooten
wolf. Ridard aarzelde geen
ogenblik en ging den roover met
zijn zweep te lijf. Deze was op
het punt van zich op zijnen
aanvaller te werpen, toen een
stier kwam aandraven en den
wolf zijne horens deed gevoelen,
zoodat de kleine herder met het
half geworgde schaap onver
hinderd kon vertrekken.De wolf
zette het na den aanval van den
stier haastig op een loopen.
- De couranten van Alexandrië
en Kaïro weten niet genoeg te
vertellen van de heerlijkheid
der zomermarkt te Tantah, in
Beneden-Egypte. Die markt
duurde van begin Augustus tot
11 September. Dit jaar was de
toevloed van bezoekers uit alle
oorden van het Oosten buiten
gemeen groot: men schat die op
verscheidene honderdduizen
den, onder wie 30.000 vrouwen.
Tijdens deze markt is wederom
een slavinnenmarkt gehouden,
ivaar de vorsten en de grooten
uit bijna geheel Azië zich van de
odalisken voor hunne harems
hebben voorzien. Ook de Khedi
ve (onderkoning van Egypte.
Red.) heeft belangrijke aankno
pen gedaan. Er waren ditmaal
9.000 jonge
markt.
Vijftig jaar geleden:
-In St. Petersburg is een proces
gevoerd tegen de rooverbende
van de Zwarte Raven, welke
bijna geheel uit mannelijke en
vrouwelijke studenten bestond,
die uit zucht tol avontuur zoov
er gekomen waren. De bende
had zich aan verscheidene
overvallen in de stad en omge
ving schuldig gemaakt en had
ook moorden op haar rekening.
De aanvoerder is bij de arresta
tie, die met een waar gevecht
gepaard ging, doodgeschoten
Van de overigen zijn er vier. on
der wie een meisje, ter dood ver
oordeeld.
