Actie Molukkers had geen
politiek
oogmerk
„Mensenrechten vaak knel
Aanhang YYD loopt fors
terug volgens enquete
(^y^vandaag
toegeljcht
[[WÏI\M°gramma i
lli'l'Hi'lf.lil
Doel was overval op geldtransport
Kritiek op ontwikkelingsbeleid
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1978
BREUKELEN (GPD) - Volgens de Utrechtse hoofdofficier
van justitie, mr. Van Dijken, hebben de vier Zuidmo-
lukkers die vrijdagavond in een schietpartij met de po
litie in Breukelen verwikkeld raakten, geen enkele bin
ding met politiek georiënteerde groepen binnen de
Zuidmolukse beweging RMS.
„De mannen wórden uitsluitend
verdacht van criminele delieten",
aldus Van Dijken op de perscon
ferentie, gistermiddag in De Bilt.
De doodgeschoten Molukker die
in de auto - een crèmekleurige
Rover - naast de bestuurder zat,
werd door politiekogels in de
borstkas getroffen. De vier Mo
lukkers zochten waarschijnlijk
een uitweg in Breukelen-Noord,
een woonwijk waar de doodge
schoten John C. H, de weg goed
kende.-Tot enkelé jaren geleden
woonde hij in deze wijk. Toen de
auto door de'politie tot stoppen
werd gedwongen, was John H.
enkele honderden meters van de
ouderlijke woninlg verwij
derd.
Gestolen auto
De doodgeschoten Molukker heeft
in Breukelen op de Rijksscho
lengemeenschap Broklede geze
ten, waar hij het atheneum volg-
de. Toen hij naar Maarssenbroek
verhuisde, verloren zijn oude
kennissen in Breukelen hem uit
het oog. Bij de Breukelense poli
tie stond John H. niet bekend als
iemand met een crimineel verle
den. „Of het zouden enkele kleine
dingetjes moeten zijn geweest",
zegt een ageM bij de Breukelense
politie, die de doodgeschoten
Molukker nog heeft gekend.
Strepen
Opgeleid
De rijkspolitie-eenheid die in
Breukelen in actie kwam, is voor
dit doel speciaal opgeleid. Dit
team werd door justitieminister
Van Agt ingesteld met het doel de
zware misdaad te bestrijden.
De politie had geen voorkennis van
de opzet van de Molukkers om in
de Molukse woonwijk in Breu
kelen te ontkomen. „Er is geen
sprake van voorkennis dat ze in
de Ambonnese woonwijk terecht
zouden komen", zei De Beaufort.
De Ambonnese gemeenschap in
Breukelen geldt als-zeer rustig en
kan niet tot de radicale delen van
de Zuidmolukse beweging wor
den gerekend. De politie in
Breukelen heeft na de schietpar
tij daarom ook niét met extra
aandacht de Molukse woonwijk
in de gaten gehouden of extra ge
patrouilleerd.
Uit contacten met vertrouwens
mensen binnen de Molukse ge
meenschap in Breukelen blijkt
dat de schietpartij tot ontzetting
en aifschuw heeft geleid. De ver
trouwenspersonen wilden ovei
gens geen reactie geven op de a
tie van de politie
Dit is de plaats inBreukelen waar de politie de wagen van de Zuidmolukkers staande hield en de inzittenden
sommeerde zich over te.geven. De verfstrepen geven aan Waar het slachtoffer lag.
DEN HAAG (GPD) - De aan
hang van de VVD is sinds de
laatste kamerverkiezingen
van mei vorig jaar met bijna
4 procent verminderd. Ook
in vergelijking met de sta
tenverkiezingen van maart
j.l. verliest de partij nog fors.
Door de winst van het CDA
blijft de steun van de rege
ringscoalitie echter met 77
zetels stabiel, indien nu ver
kiezingen zouden worden
gehouden. De PvdA heeft
klaarblijkelijk haar aan-
hang weten de stabiliseren
op 53 kamerzetels
Dit zijn de voornaamste resul
taten van een Rooie Haan-
Nipo-onderzoek (methode-
De Hond), dat in augustus
onder -3637 Nederlanders
werd gehouden. Uitgedrukt
in kamerzetels zou de WD
nu slechts een fractie van 22
personen (op dit moment 28)
krijgen. Het CDA stijgt ech
ter van 49 (in 1977) naar 55
zetels en wordt daarmee de
grootste partij van ons land.
Na de inzinking bij de Pro-
vinciale Staten en gemeen
teraden heeft de PvdA haar
verlies weer goedgemaakt.
De socialisten zouden op
nieuw 53 kamerzetels krij
gen.
Van de kleinere partijen weet
alleen D'66 duidelijk winst
te boeken in vergelijking
met de verkiezingen van
1977 en maart van dit jaar.
Nu zouden de democraten
met een fractie van tien man
in de Kamer terugkeren, in
plaats van de acht zetels
waarover de partij momen
teel beschikt. Bij de kleinste
partijen treden geen ver
schuivingen op, zij het dat
zowel Boerenpartij als DS'70
onder de rode grens komen
en niet zouden terugke-
De achteruitgang van de VVD
zette zich volgens De Hond in
omstreeks december 1977,
ten tijde dat het tegenwoor
dige kabinet tot stand
kwam. Tegelijkertijd begon
de groei van het CDA, waar
bij verlies en winst van de
beide partijen elkaar in
evenwicht houden.
De VVD, die nu terug is op het
de kamerverkie
zingen van 1972, heeft vol
gens de onderzoeker het ver
lies te danken aan onder
meer een stroom ex-confes
sionele kiezers, die zich de
laatste acht jaar bij de partij
van Wiegel aansloten. Ook
zegt een groter deel van de
WD-stemmers in vergelij
king met de andere partijen
niet te weten op welke partij
te zullen stemmen. Als derde
reden noemt De Hond de
„zeer geringe voorkeur", die
onder nieuwe kiezers voor de
WD zou bestaan.
De schietpartij was voor de Breu
kelense bevolking dit weekeindè
het gesprek van de dag. Kinderen
zochten op het kruispunt waar de
schietpartij plaatshad naar ko
gelhulzen en af en toe stopte een
auto, waaruit mensen stapten pm
de witte strepen op hét wegdek te
bekijken, die daar door de politie
waren aangebracht. In enkele
lantaarnpalen zijn de inslagen
van de kogels nog te zien. De ach
tervolgende auto's van de spe
ciale eenheid van de rijkspolitie
moeten al voor het begin van het
dorp hebben geprobeerd de
Rover tot staan te brengen. Het
dorp kon echter niet op tijd afge
schermd worden. De rijkspolitie
in Breukelen wist tot het moment
van de schietpartij niet wat zich
in Breukelen afspeelde. Toen de
auto van de Molukkers Breuke
len binnenreed, op weg naar de
woonwijk waar veel Molukkers
wonen, heeft op het fatale kruis
punt al een auto postgevat voor
het blokkeren van de vlucht
weg.
De schietactie van de speciale een
heid werd uitgevoerd door een
team van ongeveer twaalf man in
burger, bewapend met automati
sche wapens. Drie of vier man
van deze eenheid vuurden acht
tien schoten af op de Rover. De
vier Molukkers hebben geen
kans gehad terug te schietén. „De
mannen van de speciale 'eenheid
hebben de Molukkers weinig
gelegenheid gelaten om terug te
schieten", zei Van Dijken tijdens
de persconferentie van zondag
middag.
LEIDEN - Regeringen trekken zich m hun beleid ten aan
zien van andere landen nauwelijks iets aan van de vraag hoe
het staat met de mensenrechten daar. Het beleid op dit punt
is marginaal. Dit is de opvatting van mr. T.C. van Boven,
directeur van de afdeling Rechten van de mens van de
Verenigde Naties
Hij zei dit tijdens een bijeenkomst
van het Nederlands Juristen Comi
té voor de Mensenrechten afgelo
pen zaterdag in Leiden, waar hij
sprak over het verband tussen ont
wikkelingssamenwerking en de
rechten van de mens.
De juristen hoorden mr. Van Boven
zeggen dat er weliswaar af en toe
een uitspraak over de mensenrech
ten wcrrdt gedaan, dat fondsen ter
bestrijding van apartheid in landen
als Rhodesië en Zuid-Afrika wor
den gesteund en dat er hulp aan
vluchtelingen wordt gegeven die
slachtoffer zijn van dictatoriale re
gimes. Maar dit alles maakt zijns in
ziens het beleid nog niet tot-wat het
zijn moet.
Nederland komt er in de ogen van
de VN-functionaris niet slecht afin
vergelijking tot andere landen.
Maar op de keper beschouwd blijft
er sprake van een marginaal beleid.
"De humanistische belangen, de
mensenrechten, wijken ook in het
buitenlands beleid van Nederland
nog steeds voor de harde economi
sche, politieke en militaire belan
gen", aldus mr. Van Boven.
Heroriëntatie
"We zien de laatste jaren wel een
heroriëntatie op het gebied van de
mensenrechten", zo betoogde hij.
"in de eerste plaats wordt de kwes
tie meer globaal bekeken. De ont
wikkelingslanden hebben door
middel van een VN-resolutie zelfs
gevraagd om een algehele analyse
van de problematiek op dit terrein.
En de Verenigde Staten hebben
onlangs een nieuwe wet aangeno
men die economische en militaire
hulp afhankelijk stelt van bepaalde
voorwaarden op het gebied van de
mensenrechten".
Mr. Van Boven: "Ik geloof dat ont-
wikkelingsbéleid alleen geloof
waardig wordt wanneer alle landen
deze nieuwe orde onderschrijven.
Op het punt van de ontwikkelings
hulp denken wij nu nog teveel van
uit de positie van machtigen en
sterken ten opzichte van afhanke-
lijken.
Niet voldoende
Maar de nieuwe internationale
economische orde betreft alleen de
betrekkingen tussen de staten en
lost nog niets op in de landen zelf.
Hij is daarom niet voldoende, maar
wel een allereerste voorwaarde.
Gelijkheid tussen de staten moet
ertoe leiden dat er ook een nieuwe
menselijke en sociale orde komt
binnen alle landen"
Voorwaarden voor de nieuwe eco
nomische orde op de wereld zijn
volgens mr. Van Boven te vinden in
de universele verklaring van de
rechten van de mens, een handvest
van de Verenigde Naties dat bijna
twaalf jaar geleden is opgesteld,
maar dat door vele landen, pnder
andere door Nederland, nog steeds
niet isondertekend. "Dit zijn de
normen en attributen van de nieu
we orde", aldus mr. Van Boven.
Hij legde er de'nadruk op dat er
internationale maatstaven moeten
komep waaraan de naleving van de
mensenrechten kan worden ge
toetst. Naar zijn indruk is er een
aantal grondrechten dat overal en
altijd, ook in tijden van politieke en
economische crisis, moeten wordt
nageleefd. Deze zouden terug te
vinden zijn in de universele verkla
ring.
Wisselwerking
"In de huidige situatie is er in veel
landen met dictatoriale regeringen
een wisselwerking te zien", aldus
Mr T.C. uan Boven
mr. Van Boven. "Aan de ene kant
wordt economische hulp gegeven
die het systeem in dit land beves
tigd, het regime in het zadel houdt.
Aan de andere kant maakt juist een
dictatuur de indruk een veilige
plaats te zijn om te investeren. Het
onderdrukken van de mensenrech
ten is een aanwijzing voor een sta
biele situatie in een land".
Mr. Van Boven bestreed deze op
vatting door erop te wijzen dat het
ontbreken van vrije vakverenigin
gen de economische situatie in een
land zelden ten goede komt.
Daarnaast bestaat, juist in deze tijd
waarin de rechten van de mens veel
meer op wereldschaal worderï be
keken, de mogelijkheid van het af
schuiven van de verantwoordelijk
heid vpor onderdrukking. Mr. Van
Boven betoogde dat veel regimes
ertoe overgaan als oorzaak voor
hun gedrag de niet eerlijke econo
mische situatie in de wereld aan te
wijzen. Door het ongedaan maken
van deze oneerlijke situatie zouden
de mensenrechten dan ook hun
kans moeten krijgen.
Overigens wees mr. Van Boven er
nog op dat met mensenrechten niet
alleen bedoeld worden de beper
kingen van het recht om vrij te
spreken, te vergaderen en dergelij
ke. "Onderontwikkeling op zich
zelf is een flagrante schending van
de rechten van miljoenen mensen
over de hele wereld", aldus de VN-
functionaris. Hij zei dat met name
in arme landen het recht onY te
kunnen eten en werken als belang
rijker wordt gezien dan het recht
van vyije meningsuiting.
Arbeidsrecht
Was mr. Van Boven optimistisch
ten aanzien van de vooruitgang die
de regeringen maken op het gebied
van de mensenrechten, wat de on
dernemingen betreft zag hij weinig
verandering. "Ik ben geneigd te
veronderstellen dat de bedrijven in
de eerste plaats kijken waar winst
te halen is en daarbij niet zo'n groot
belang hechten aan de rechten van
de mens.
Anders is dat binnen de structuur
van de onderneming zelf. Maar dat
is dan ook een arbeidsrechtelijke
zaak.
Aan de kerken hecht hij een be
langrijke waarde. Als voorbeeld
noemde mr. Van Boven het "Vjca-
ria de solidaridad", een kerkelijke
organisatie in Chili die, toen hij er
enkele jaren geleden was, de enige
organisatie was in het land die zich
kon bezighouden met de mensen
rechten zowel op politiek als so
ciaal terrein.
Man vermoord
in Amsterdam
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse politie heeft gister
middag in een woning aan de
Hofmeyrstraat in Amsterdam-
Oost het lichaam gevonden van
de 49-jarige bewoner, de kan
toorbediende J. Veldman. De
man bleek om het leven te zijn
gebracht door verschéidene mes
steken in de borst. Vermoedelijk
is dit zaterdagavond gebeurd.
Kennissen van het alleenwonende
slachtoffer ontdekten het lijk,
nadat zij vergeefs bij de bene
denwoning hadden aangebeld.
De groep ernstige delicten van de
Amsterdamse politie heeft nog
geen spoor van de dader(s).
NEDERLAND I-
18.45 - Staatsloterij (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Vlucht in de wildernis (The Life and Times of Grizzly
Adams), speelfilm (TROS)
20.40 - Schlagerfestival 1978 (TROS)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Schlagerfestival 1978, vervolg (TROS)
22.30 - Simonskoop Extra (TROS)
23.00 - SYMBIOSE
23.09 - Journaal (NOS)
NEDERLAND II -
18.55 - Journaal (NOS;
18.59 - De Flinstones (KRO)
19.24 - Het geheime projekt, jeugdserie (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Verloren paradijs (Lost Horizon), speelfilm (KRO)
22.12 - Brandpunt (KRO)
22.52 - Graven in Bijbelse bodem (KRO)
23.27 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
maandag 18 september
DUITSLAND I
18.00 Kinderprogr. Aansl.: Kinder-
progr. 18.50-19.00 Journ. (Reg. progr.
NDR: 19 00 Sportprogr. 19.30 Ac
tual. 19.45 Kleuterprogr. 19.55 Jede
Woche hat nur einen Sonntag, tv-se-
rie. 20.25 Cult, magaz. 20.59
Progr.overz. WDR: 19.00
Amus.progr. Aansl.: Feuerwache23,
tv-serie. 19.30 Muz.progr. 19.40 Licht
progr. 20.15 Actual.magaz. 20.45
Spiel urn 4tel vor 8.) 21.00 Journ.
21.15 Die Kur, tv-serie. 22.15 Histori
sche serie. 22.45 Amus.progr. 23.30
Actual. 24.00 Ein schones Madchen
wie ich (Une belle fille comme moi),
speelfilm. 1.35-1.40 Journ.
DUITSLAND II
18.00 Journ. 18.10 Verhalen. 18.40
Actual, en muz. 19.20 Koniglich
Bayerisches Amtsgericht, tv-serie.
•20.00 Journ. 20.30 Lichte muz. 21.15
Inform, serie. 22.00 Actual. 22.20 Ma-
rija, tv-fïlm. 24.00 Report. 0.30
Journ.
DUITSLAND III WDR
18.00-18.30 Schooltelevisie. 19.00
Kleuterprogr. 19.30 Tv-cursus Duits.
20.00 Docum. film. 20.45 Journal 3.
21.00 Journ. 21.15 Report. 22.00 Ac-
Journ.
BELGISCHE TV
maandag 18 september
BELGIË VLAAMS
18.00 Kinderserie. 18.15 De adelaar
van het 9e legioen, jeugdserie. 18.40
Open School. 19.10 Inform, progr.
19.40 Meded. en Morgen. 19.45
Journ. 20.10 Weerber. 20.15 Spel-
progr. 20.50 De süchting, Engelse tv-
serie. 21.40 Consumentenmagaz.
22.20 Journ. 22.35-23.05 Open
School. 23.05 Inform, progr.
Waarschijnlijk wel de beste film die Frank Capra op zijn naam
heeft staan en dus ook het hoogtepunt van de aan hem gewijde
cyclus wordt vanavond door de KRO uitgezonden Lost Hori
zon" naar de roman van James Hilton) is intussen meer dan 40
jaar oud, maar nog steeds van de enerverende beginscènes tot en
met de indrukwekkende slotbeelden een meeslepend kijkspel met
allure, zoals nog niet zo lang geleden Duitsland-kijkers hebben
kunnen constateren.
De film roept al direct bewondering op voor het talent waarmee
Capra massa-figuratie creatief wist te gebruiken. Op een Chi
nees vliegveld levert een voor het oorlogsgeweld vluchtende hor
de slag om een plaatsje te veroveren in de laatste daar vertrek
kende vliegtuigen. Ook de ontdekkingsreiziger Conway en enige
andere blanken moeten knokken om op het nippertje weg te
kunnen komen in een vliegtuigdat zich vervolgens hoogst onbe
trouwbaar door weer en wind ploegt. Voor de inzittenden is het
een schok te moeten ontdekken, dat de piloot een heel andere
koers insloeg en nu Tibet op zijn kompas heeft staanEen landing
op een bergplateau, waar een groot aantal koelies tegen een
hevige storm worstelend blikken brandstof aandraag tis een der
sterkste scènes van de film gebleven.
Conway, gespeeld door Ronald Colman, en zijn gezelschap wor
den ontvoerd en naar het verborgen koninkrijk Shangri-La ge
bracht, een oase van rust na de voorgaande turbulentie, en de
Hof van Eden gelijk. Ook na de aanleiding tot de kidnapping te
hebben vernomen, voelt hij zich daar zo z'n gemak dat hij nóóit
meer naar de „beschaafde wereld" terug wil keren. De anderen
denken er niet zo over en noodgedwongen moet hij mee op een
hopeloze vlucht door het weerbarstig bergland.Maar aan het slot
zien we hem als toonbeeld van geestkracht en individualisme
worstelend met de elementen allèèn terugkeren naar zijn verlo
ren paradijs.
Jane Wyatl. Edward Everett Horton, Sam Jaffe, Margo, H. B
Warner en Thomas Mitchell spelen de andere belangrijke rollen
in deze vijfjaar geleden als een soort musical met rampzalig
resultaat overgemaakte film, die om 2027 uur op Nederland 2
wordt uitgezonden.
Aan de vooravond van Prinsjesdag geeft Brandpunt, de actuali
teitenrubriek van de KRO-tv, een reportage over de economische
situatie in Nederland. Geinterviewd worden de economen Van den
Doel, De Galan,Nieuwenburg en Douben. Verder een verslag van de
toenemende diefstal van dure auto's in Nederland, die vaak naar
het Midden-Oosten verdwijnen. Ook aandacht voor het top-overleg
over het Midden-Oosten in het Amerikaanse Camp David (22.12
uur-Ned. 2).
maandag 18 september
HILVERSUM I
P.P.: 18.19 Uitz. van de PSP. EO:
18.30 Nws. 18.41 (S) EO-Metterdaad.
18.48 (S) Daar waar de molens staan,
muz.progr. 19.00 (S) Ronduit, muzi
kaal inform, magaz. 19,40 (S) De bij
bel open. 20.00 (S) God roept je!
NOS: 21.05 (S) Hobbyscooop. 21.30
Voor blinden en slechtzienden.
Open School. 22.25 BOND ZON
DER NAAM. 22.30 Nws. 22.40 Boe
renbont. VOO: 22.55 (S) In
form.show met actual, en muz.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
van de week. 20.00 Nws. 20.05 (S) Li-
terama-live. 20.55 (S) Internationales
Brucknerfest '78 Linz. 22.25 (S) De
liederen van Claude Debussy (7).
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. AVRO: 19.02 (S) Het
Steenen Tijdperk. 20.02 Radiojour
naal. 20.05 (S) Superclean Dream-
machine. 21.02 (S) Negen-Uur-Jazz-
Show. 22.02 Radiojournaal. 22.05 (S)
Blues, Ballads Beat. 22.55-23.00
Meded. (NOS). 23.02 (S) Candlelight.
0.02 Radiojournaal, 0.05 (S) Pim Ja
cobs'Platenscala. VPRO: 1.02 (S) De
Grote Oto Derby, NOS: 4.02-7.00 (S)
De maandagnachten van septem
ber.
DINSDAG 19 SEPT.
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVRO:
lorde huisvrouw. 8.45 De
Groenteman. 8.50 Morgenwijding.
9.00 (S) Verstild en flitsend, Tsjechi
sche muziek. 9.15 Open School.
AVRO: 10 00 Radio Lawaaipape-
gaai. 10.10 Arbeidsvitaminen. (10.30
Nws. 10.33 Radiojourn.) 11.30 (S)
Rondom Twaalf. 12.26 Meded. voor
land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41
Radiojourn. NOS: 13.00 Opening
van de Nieuwe Zitting van de Staten
Generaal, (ca. 15.05 Nws.) AVRO:
16.00 (S) Lichte muziek. 17.00 Voor
ons gemaakt (door ons gekraakt...).
OVERH.VOORL.: 17.20 De Nederl.
Antillen. AVRO: 17.30 Nws. 17.32
Politieke reacties op Troonrede en
Miljoenennota.
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym.
7.20 Het levefnde woord. 7.25 Badi-
nerie: klass. muziek. 7.54 Overwe
ging. 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8.30 Au
bade: klass. muziek. 9.00 De letter M
(1). 9.30 Scheepspraat. 9.35 Water-
Nws. 11.03 Ik s
banken te praten. 11.30 Ouder wor
den we allemaal: bejaardenpro
gramma. 12.00 In de Boerderij.
OVERH.VOORL 12 49 Uitz. voor
de landbouw. 13.00 Nws. 13.11 Echo
magazine. 13.40 Boekenwijsheid.
14.00 Lange vingers. 15.00 In de
wachtkamer. 16.00 Nws. 16.03
Spreekuur. NOS: 17.00 Het zal mijn
tijd wel duren; milieuprogr. 17.20 (S)
Eurolight Nordring Rendez-Vous
(herh.) 17.40 Knollen voor citroenen:
konsumentenrubriek. 17.50 Ge
dicht. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
VARA: 7.02 (S) Gesodemeurders.
8.30 (S) Roodmerk 11.30 (S) VARA's
zoekplaatje. 13.30 (S) Spitsbeeld.
15.30 (S) Popkrant. 16.30 (S) Be-
HILVERSUM IV
TROS: 7 00 Nws. 7.02 (S) Capriccio.
9 00 Nws. 9.02 (S) Als reizigers on
derweg. 9.30 (S) Van heinde en verre.
10 00 (S) Opus tien tot twaalf. 12.00
(S) Intermezzo. 13.00 (S) De meest
verkochte klass. tien. 13.30 (S) Ko
ren-Korpsen. 14.00 Nws. 14.02 (S)
Om de kunst. 14.30 (S) Guitariteilen.
15.00 (S) Bel
