Danzi-Kwintet
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1978
In mijn rubriek van 21 juli heb
ik even gewezen op het feit dat
de tomaat, samen met onder
meer de meloen en de aardbei
tot de groenten moet worden
gerekend, al kan de aardbei
ook als een schijnvrucht wor
den beschouwd. Omdat dit
onderwerp de gemoederen
toch bleef bezighouden, heeft
het Amerikaanse maandblad
/Scientific American" van
augustus een negen pagina's
tellend artikel over de tomaat
gepubliceerdAlles wat u ooit
van de tomaat hebt willen we
ten, en nog veel meer, wordt er
in opgesomd. Het artikel van
Charles M. Rick begint al
dus:
,£)e tomaat (een vrucht die
vrijwel algemeen als een
groente wordt beschouwd en
een overblijvende plant die
vrijwel algemeen als een één
jarige plant wordt verbouwd)
is de kern van een grote land
bouwindustrie"
Het blijkt dat de tomatenplant
in de Verenigde Staten op de
tweede plaats staat, na de
mais, wat de hoeveelheid be
bouwde landbouwgrond be
treft, en in aantal tonnen op
de eerste plaats wat de op
brengst betreft. Nog even af
gezien van de grote hoeveel
heid tomaten die in particu
liere tuinen wordt verbouwd.
In de laatste halve eeuw is de
consumptie van tomaten in de
Verenigde Staten mét 300
procent toegenomen, terwijl
de consumptie van aardap
pels in dezelfde tijd met 20
procent is afgenomen. Daar
kwam nog bij dat de tomaat
de handicap had te overwin
nen, dat tot aan het jaar 1900
ongeveerde overtuiging be
stond dat de tomaat giftig
was. In 1554 werd de tomaat
voor her eerst in Europa ver
meld, door de kruidenkundi-
ge Pier Andrea Mattiolo, die
vermeldde dat de tomaat in -
Italië met olie, zout en peper
werd gegeten. De verwant
schap met de nachtschaden
zoals belladonna en alruin
maakte echter dat de tomaat
ervan verdacht werd giftig te
zijn. De kruidenkundige Mat
thias de l'Obel schreef daarom
in 1581:
,X>eze appels werden door som
mige Italianen als meloenen
gegeten, maar de sterke stank
die zij verspreiden bewijzen
afdoende hoe ongezond en
slecht het is om ze te eten".
Invoerrechten
In 1820 kon ene Robert Gibbon
Johnson dan ook nog roem
verwerven, en de consumptie
van de tomaat bevorderen,
door op de trappen van het
gerechtsgebouw in Salem,
NJ. een levende tomaat op te
eten, zonder daarmee overi
gens de brandende vraag op
te lossen, of hij nu een vrucht
of een groente had gegeten.
Botanisch, zo schrijft Charles
M. Rick in /Scientific Ameri
can", is de tomaat een vrucht,
omdat hij uit een vruchtbe
ginsel ontstaat. Daarmee is
het probleem echter nog niet
opgelost, zoals moge blijken
uit een uitspraak in 1893 van
het Supreme Court in de Ver
enigde Staten. Wat was het
geval? Een douanebeambte
van de haven van New York
had 10 procent invoerrechten
geëist voor tomaten die uit
West-Indië werden ingevoerd.
Hij omschreef ze als „groenten
in hun natuurlijke staat",
waardoor zij volgens een wet
uit 1883 belastbaar waren.
Dezelfde wet verklaarde
„vruchten, groen, rijp of ge
droogd" belastingvrij en de
importeurs waren van me
ning dat op hun tomaten om
die reden geen invoerrechten
betaald hoefden te wor
den.
Uitspraak
Het gerechtshof deed echter de
volgende, unanieme uit
spraak: ,J3otanisch gespro
ken zijn tomaten de vruchten
van een plant, net als kom
kommers, pompoenen, bonen
en erwten. Maar in het gewo
ne spraakgebruik, zowel van
de verkopers als van de ver
bruikersvan levensmiddelen,
zijn dit allemaal groenten die
gekweekt worden in moes
tuintjes, en die, of ze nu ge
kookt of rauw gegeten wor
den, net als aardappelen,
wortelen, penen, rapen, bie
ten, bloemkolen, kolen, selder
tij en sla gewoonlijk bij het
avondeten worden opge
diend, bij of na de soep, de vis
of het vlees die de hoofdschotel
uitmaken van de maaltijd, en
niet, zoals bij fruit in het al
gemeen het geval is, als des
sert worden gegeten"
Roodste groente
Dus toch een groente: de roodste
groente op aarde. Overigens
is de voedingswaarde van de
tomaat, die ook in Nederland
het belangrijkste groentege
was is, niet bijzonder hoog.
Wat dat betreft staat de to
maat op de 16e plaats, met
voor zich deze top-10: 1. broc
coli, 2. spinazi, 3 Brusselse
spruitjes, 4. limabonen, 5.
erwten, 6. asperges, 7. arti-
chocs, 8. bloemkool, 9. bataten
en 10. wortelen. Maar omdat
er zoveel tomaten worden ge
geten, staan ze echter bij el
kaar toch als grootste voeders
van het Amerikaanse volk ge
boekt, vóór de sinaasappels,
de aardappelen, de sla en de
jaar
AMSTERDAM - Met een tournee
door de Verenigde Staten
certen op de festivals als Weil-
burg (West-Duitsland) en Istan-
boel als laatste activiteiten, heeft
het Danzi-Kwintet zich na een
bestaan van 22 jaar opgeheven.
Het kwintet bestond uit Frans
Vester, Jan Spronk, Piet Ho-
ningh, Brian Pollard en Adriaan
van Woudenberg.
Naast het optreden in Nederland
maakte het ensemble talrijke bui
tenlandse toernees: zesmaal dooi
de Verenigde Staten, jaarlijks
door West-Duitsland, tweemaal
door Israël en verder door onder
meer Scandinavië, Italië, Polen,
- de Sowjet-Unie, Zwitserland,
Engeland en Joegoslavië. Een
aantal van de reizen maakte het
kwintet als "muzikaal ambassa
deur' in opdracht van de over
heid. Meer dan zeventig werken
werden op de plaat gezet, waarbij
het Danzi-Kwintet zelf voor een
groot aantal composities zorgde.
Het Danzi-Kwintet was indertijd
het eerste ensemble dat het
toenmalige ministerie van on
derwijs, kunsten en wetenschap
pen er van wist te overtuigen dat
ook de kamermuziek moest wor
den gesubsidieerd.
De destijds bekende Leidse ama
teur-altzangeres mevrouw
Drommel is in Rijssen (Ov.)
overleden. Op de dag dat zij 84
jaar zou zijn geworden is zij be
graven. Mevrouw Drommel was
ere-lid van het Nederlands Ma
drigaalkoor.
Tot 30 september is in een ruimte van de historische werf't Krom
hout aan de Hoogte Kadijk in Amsterdam een tentoonstelling
ingericht van aquarellen van voornamelijk zee-zeilschepen van
de oud-zeekapitein en schepenschilder Jacob Schol. Er is op de
expositie slecht één aquarel met een stoomschip ie zien.
Ofschoon de thans 80-jarige Schol altijd al tekende, heeft hij zich na
zijn pensionering op zijn vijfenzestigste pas goed op de schilders
kunst geworpen
Schols onderwerpen zijn vrijwel onveranderlijk schepenwaarbij
zijn liefde vooral uitgaat naar zeilschepen, waarbij hij. uit een
oud zeemansgeslacht afkomstig, zelf nog gevaren heeftHet eerste
en enige zeilschip waarop de aquarellist zelf voer in 1914de
Noorse bark „Ville de Dieppe" is ook op de expositie te zien. Ook
schepen waarop zijn vader de zeeën en oceanen doorkruiste heeft
Schol vereeuwigd en worden op de expositie vertoond.
verf zelf is eveneens een bezienswaardigheid. Onder de
monumentale kappen - van een van de eerste overdekte werven -
't Kromhout - kan men nog de oudste stoomketel en stoomhel
linglier zien met drie scheepshellingen.
Hier worden nog schepen gerepareerd en er is een mastenmakerij en
een restauratieatelier voor historsiche schepen
Met steun van onder meer het Prins Bernhardfonds heeft de stich
ting werf 't Kromhout de werf gekocht met als doel die in stand te
houden voor het herstel en behoud van oude waardevolle schepen
en werktuigen voor recreatieve, educatieve en museale doelein
den.
Op de foto Jacob Schol bij een van zijn aquarellen
Galarie De Hollandsche Tuyn, Brugge-
straat 1, Leiderdorp. Tentoonstelling
schilderijen van Karei Appel (voor de
Cobra-periode). Geopend do. van
10.30-12.30, za. en zo. van 14-17 uur, van
26 aug. tot 30 sept.
Oranjerie Leidse Hortus, Rapenburgf73.
Tentoonstelling over het onderzoek der
oceanen. Geopend dag. van 10-16.30, zo.
van 12.30-15.30 uur, t/m 17 september.
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoon-
stelling Henk Gosses - machines. Ge
opend t/m 12 sept.
Galerie Denise Stephan, Bakkersteeg
18. Tentoonstelling Rüdiger Wilde -ach
terglasschilderijen, William Crovello -
plastieken. Geopend vr., za. en zo. van
14-18 uur, tot 23 okt.
De Lakenhal, Oude Singel 28-32. Expo
sitie Nederlandse vuurwapens uit de ze
ventiende en achttiende eeuw, geopend
Galerie Pulchri Studio, Passage 10.
Oegstgeest. Tentoonstelling Greta
Schelke-Keizer - aquarellen en tekenin
gen. Geopend dag. van 10-16 uur (zo. ge
sloten), t/m 20 sept.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Maud Mul-
ler-Massis - wandkleden en Suzanne
Eckhart - keramiek. Geopend t/m 23
sept., woe. t/m za. 10-16 uur, di. 14-20
7.00 en 9.30 uur, za. en wo. ook 2.3Ó i
zo. 1.30 en 4.00 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Torn Curtain", vr.
enza. 12 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Convoy", dag. 2.30,7.00 en 9.15
uur; zo. 2.30,4.45, 7.00 en 9.15 uur. 16 jr.
LIDO 2: "The grey lady down", dag. 2.30,
7.00 en 9.15 uur; zo. 2.30,4.45,7.00 en 9.15
uur, 12 jr.
LIDO 3: "La vie devant soi", dag. 7.00 en
9.15 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Donald Duck", za.
zo. en wo. 2.30 en 4.45 uur, a.l.
STUDIO: "Misteries", dag. 7.00 en 9.15
uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Pinkeltje", dag.
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondb
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks x
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
Kraamafd.. dag. van 1115-12 uur (alleen
echtgenoot). 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
babyshow.
Kinderafd., dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
2.30,7.00 en 9.15 u
9.15 i
>.2.30,4.45,7.00 en
KLEINE VAART
Anna Broere 5 v Rotterdam nr Le Havre
Anna Holwerda 5 80 no Athene nr Malta
Biak 6 te Rotterdam
Brage 6 v Rotterdam nr Helsingborg
Breehees 5 v Rotterdam nr Kristiansand
Breekade 5 130 wzw Lissabon nr Dakar
Breezand 5 v Barcelona nr Genua
Cornelis Broere 6 v Rotterdam nr Im-
mingham
Dutch Spirit 6 te Rotterdam
Eendracht 5 v.d. Eems nr Noorwegen
Electron 5 te Amsterdam
Finlandia 6 te Rotterdam
Gerda Smits 5 140 w Kithira nr Piraeus
Happy Rider 5 v Rotterdam nr Dublin
Inger Smits pass 6 Kp Blanc nr Newross
Jenny Smits 5 te Rotterdam
Ketelmeer 6 te Amsterdam
Kosmos 6 te Rotterdam
Leidsegracht 5 240 n Las Palmas nr
Hamburg
Leopolaris pass 5 Lome nr Lagos
Lijnbaansgracht 5 te Archangel
Mare Magnum 6 v Rotterdam nr Kyn-
well
Marie Christine 4 te Kristinehamn
Marinus Smits pass 5 Dakar nr Bilbao
Maritta Johanna 4 v Grangemouth
Mieke-1 5 v Amsterdam nr Barking
Nieuwland 6 te Rotterdam verw
Norrbotten pass 5 Terschellingerbank
nr Grimsby
Northpole 5 50 no Ouessant nr IJmuiden
Parma 5 v Rotterdam nr Piraeus
Poolster 5 t.h.v. Ouessant
Rozengracht 5 v Grangemouth nr Ar
changel
Seven Seas 5 t.a. Bonny River
Valkenburg 5 t.a. Cotonou
Vanessa 5 v Rotterdam nr Waterford
Waddenzee 5 220 zw Douala nr Luanda
Walenburgh 5 v Rotterdam nr Leningrad
Wilhelmina-V 5 v Rotterdam nr Londen
Zeeburgh 5 te Rotterdam
GROTE VAART
Alphacca 5 v Santos nr Ilheus
Aludra 6 v Belize nr Nassau
Amstelburcht 5 te Suez
Amsteldreef 5 40 nnw Lissabon nr Rot
terdam
Antilla Bay 5 430 zw Manilla nr Kashima
Atlantic Star 5 v Halifax nr Gothenburg
Bilderdijk 5 400 wnw Finisterre nr Sa
vannah
Chevron The Hague 6 v Canvey nr Ant
werpen
Cinulia 5 v Abidjan nr Pointe Noire
Esso Europoort 5 345 z Monrovia nr Rot
terdam
Gooiland 5 120 z Recife nr Hamburg
Merino Express 5 ten anker Port Eliza
beth
Nedlloyd Algoa 5 v Santos nr Kaapstad
Nedlloyd Fiji 5 v Bangkok nr Hongkong
Nedlloyd Kobe 5 60 no Medan nr Port
Louis
Nedlloyd Madison 6 te Bahrein verw
Nedlloyd Mersey 5 v Doha nr Rotterdam
Nedlloyd Rio 5 t.a. Tanga
Nedlloyd Schie 5 430 wzw Azoren nr
Port Said
Nedlloyd Spaarnekerk 5 v Kaohsiung nr
Hongkong
Onoba 6 te Philadelphia
Scherpendrecht 5 600 w Flores nr Ant
werpen.
REX: "Het heetste hoertje aller tijden",
dag. 7.00 en 9.15 uur; ma., di.. vr. en zo.
ook om 2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Alice in Wonder
land", za. en wo. 2.30 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Some like it sexy"
vr. en za. 12.00 uur, 16 jr.
Alphense bioscopen
EURO 1: "Convoy", dag. 1.30, 6.30 en
9.00 uur; zo. 1.30,4.00,6.30 en 9.00 uur, 16
jr.
Nachtvoorstelling: "Convoy", za. 12.15
uur, 16 jr.
EURO 2: "Convoy", dag. 6.30 en 9.00 uur,
16 jr.
Kindervoorstelling: "Pippie zet de boel
op stelten", za., zo. en wo. 1.45 uur; zo.
1.45 en 4.15 uur. a.l.
Nachtvoorstelling: "Decamarone", za.
12.15 uur, 16 jr.
EURO 3: "Annie Hall", dag. 1.45,6.45 en
9.15 uur; zo. 1.45,4.15,6.45 en 9.15 uur, 16
jr.
Nachtvoorstelling: "De wraak van King
Kong", za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "De Tiroler sexexpress", dag.
2.00,7.00 en 9.30 uur; zo. 2.00,4.30,7.00 en
9.30 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Meisjes die alles
slikken", za. 12.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY. "The enforcer", do., zo. en
ma. 8.30 uur; vr. en za. 21.15 uur.
"Duel op de weg", vr., za. en wo. 7.00 uur,
zo. 4.00 en 6.15 uur.
Kindervoorstelling: "Pim Pandoer in
het nauw", za. 2.30 uur; zo. 2.00 uur en
wo. 3.00 uur.
Maandag t/m vrijdag
18.30-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
zoek wordt toegestaan kun de hoofdve
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderklimek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke da
14.15-15.00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: leen 2e klas 11-11.30'; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19-
20 uur. Kinderafdeling voor ouder.-. 18.-
Geluidshinder
Schiphol
Kluchten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld hij het
informatiecentrum Geluidshinder
Schiphol (020-175000).
ladcYlieuius
7 september 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Op de Theems heeft een ver
schrikkelijke ramp plaats ge
had: de "Princess Alice", een
der grootste passagiersbooten
van de "London Steamboat
Company", met 600 a 700 perso
nen aan boord die een pleizier-
tochtje maakten van Londen
naar Gravesend, is op de terug
reis te Woolwich in aanvaring
gekomen met een groote stoom
boot, de "Bywell Castle". De
"Princess Alice" zonk onmid
dellijk in de diepte weg en het
grootste deel van hen die zich
aan boord bevonden, ongeveer
zeshonderd in getal, vond den
dood in de golven. Het aantal
geredden bedraagt ongeveer
honderd. De kapitein en nage
noeg de geheele bemanning be-
hooren tot de slachtoffers. De
superintendant van de "Com
pany" ivas met zijne vrouw en
zes kinderen aan boord, maar
hij is onderweg afgestapt en al-
zoo gespaard gebleven. Zijne
vrouw en kinderen hebben den
dood in de golven gevonden. De
meeste omgekomenen waren
Vijftig jaar geleden:
- Bij de baai van Skaiü,op het
grootste van de Orkney-eilan-
den (voor de Noordschotse kust.
Red.) is een heel dorp uit het
steenen tijdperk ontdekt, met
straten en huizen. Prof. Gordon
While, van de universiteit van
Edinburg, noemde de ontdek
king iets eenigs in Europa. Er
zijn reeds zes woningen bloot
gelegd. Zij hebben geplaveide
vloeren en vertrekken, waar de
Pieten in het begin van de jaar
telling hun.woning hadden. De
straten zijn overwelfd met groo
te steenen. Een belangrijke
vondst was het lichaam van een
vrouw, dat ongeveer 1.60 Meter
lang is. Voorts vond men kook
gerei en primitieve gereed
schappen. De sporen van het
dorp kwamen voor het eerste
bloot ten gevolge van een hevi-
gen storm.
- Twee Zweedsche vliegers,
Hassell en Cramer ^die in Onta
rio waren opgestegen voor een
tocht via Groenland naar Zwe
den maar reeds veertien dagen
waren verdwenen, zijn gered
door leden van het observato
rium in Groenland. Zij hadden
een noodlanding moeten maken
m de ijswoestenijwaar zij zich
met gedroogd vleesch in leven
hebben kunnen houden. Hun
redders hadden rooksignalen
opgemerkt, waarna de beide
vliegers spoedig naar de be
woonde wereld konden worden
teruggebracht.
