Twijfels rond geheimhouding
Omroepwet
ondergaat
opknapbeurt
Halfvolle melk
hele liter tijdelijk
Leentje moest dood van moeder en stiefvader
Kans op financiering
erfelijldieidsonderzoek
Oud-minister
'pronkt' met
snor en baard
Turken vragen film
in beslag te nemen
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1978
BINNENLAND
PAGINA 7
Oud-minister Jan Pronk
(PvdA) verscheen gisteren op de
eerste vergadering van de
Tweede Kamer na het zomerre
ces met een forse baard en snor.
Pronk is niet de enige politicus
die een gedaanteverwisseling
heeft ondergaan want ook zijn
partijgenoot Harry van den
Bergh bleek een snor te hebben
gekweekt.
ARNHEM (GPD) - Omdat ze niet wilde
eten en de vriend van haar moeder geen
papa wilde noemen, moest de ander-
half-jarige Leentje B. op 12 maart van
dit jaar sterven. Moeder Lenie E. (20) en
haar vriend Jos H. (ook 20) verdronken
het weerloze kind op een afschuwelijke
manier in het lavet van hun Arnhemse
flatwoning. De officier van justitie
voor de Arnhemse rechtbank, waar het
tweetal gisteren op verdenking van
moord moest verschijnen, mr. H. R.
Lauwaars, noemde de daad een gevolg
van de psychische en sociale omstan
digheden waaronder het samenlevende
paar destijds verkeerde.
Het kind werd gezien als een overblijfsel
uit het vorige huwelijk van de vrouw
dat uit de weg geruimd moest worden,
aldus de officier van justitie die dood
slag bewezen achtte. Omdat zowel de
man als de vrouw op het moment van
hun daad volledig ontoerekeningsvat
baar waren, eiste hij ontslag van
rechtsvervolging om het paar direct in
het kader van een terbeschikkingstel
ling van de regering te kunnen laten
verplegen.
Lenie en Jos koesterden allang plannen
om zich van het kind te ontdoen. Het zat
Jos niet lekker dat Leentje het dochter
tje was uit het vorige huwelijk van Le
nie. Daar kwam bij dat hij hevig twij
felde of het tweede kind dat zijn vrien
din verwachtte van hem was of door de
vorige man van Lenie was verwekt. Dit
was een voortdurend twistpunt tussen
de twee. Vaak resulteerden woorden
wisselingen in klappen voor Leentje.
Het kind werd zelfs eens in een wasma
chine gestopt waarin de moeder water
liet lopen. Toen ontstond ook het idee
Leentje te verdrinken. Dit moest op een
stille zondagmiddag als de buren weg
waren gebeuren dan zou niemand het
geschreeuw van het kind bemer
ken.
Op 12 maart was het zover. Toen Leentje
weigerde haar eten tot zich te nemen
ontstak Jos in woede en sloeg het kind
in het gezicht. „Laat het bad maar vol
lopen", zei hij tegen zijn vriendin, die
zijn aanwijzingen blindelings volgde.
Daarna werd het kind net zo lang met
het hoofd onder water geduwd tot het
roerloos op de bodem van het lavet, dat
inmiddels was leeggelopen, bleef lig
gen.
„Ze was nog niet dood. Toen ik mond-op-
mond-beademing toepaste, begon ze
weer te bewegen", aldus Jos voor de
rechtbank. De GG en GD brachten het
kind naar het ziekenhuis, waar de dood
werd geconstateerd. Volgens het sec
tierapport van dr. Zeldenrust staat niet
vast dat Leentje door verdrinking is
gestorven, hoewel hij dit niet uitsluit.
Het voerde de officier van justitie wat
te ver om Lenie krankzinnig te laten
verklaren, zoals was geadviseerd door
een arts van de psychiatrische observa
tiekliniek in Utrecht, waar ze is onder
zocht. Toen Jos daar hoorde dat men
daar een tbr de juiste oplossing vond
om hem over enige tijd weer te laten
meedraaien in de maatschappij, rukte
hij een telefoon van de muur. „Als ze
zeggen dat ik krankzinnig ben, laat ik
zien dat ik krankzinnig ben", aldus
verdachte gisteren voor de recht
bank.
Raadsman mr. D. Wijnveldt, die voor Le
nie optrad kon zich verenigen met de
tbr die tegen zijn cliënte was geëist.
Ook hij achtte moord niet bewezen.
Raadsvrouwe mr. M. J. Muller-Ferisz
die Jos bijstond, vroeg om aanhouding
van de zaak, om dr. Zeldenrust als ge
tuige te horen. De rechtbank ging in
eerste instantie niet akkoord met dit
voorstel. Mr. Muller was van mening
dat de dood van het kind voorkomen
had kunnen worden door een eenvou
dig telefoontje van bekenden naar de
kinderpolitie.
DEN HAAG (ANP) - De Eerste Kamer heeft gisteravond,
met uitzondering van de WD-fractie, ingestemd met een
"opknapbeurt" van de sinds 29 mei 1969 bestaande om
roepwet.
De wijzigingen betreffen het te
gengaan van versnippering dooi
de toelating van nieuwe omroep
organisaties te binden aan eisen,
die een onderlinge vergelijking
van programma's mogelijk
maakt.
UTRECHT (ANP) - De Utrechtse
advocaat mr. J. J. Bertrams heeft
de Amsterdamse officier van jus
titie mr. F. H. von Meyenfeldt ge
vraagd, alle kopieën van de film
"Midnight Express" in zijn ar
rondissement in beslag te nemen,
Voordat de film-op 31 augustus-
in première gaat. Omdat de film
gelijktijdig gaat draaien in Rot
terdam, Den Haag, Groningen en
Enschede, verzoekt mr. Bertrams
de Amsterdamse officier van jus
titie ook te bevorderen dat zijn
ambtgenoten daar de film even
eens in beslag nemen.
Mr. Bertrams treedt op r
geveer vijftig in Nederland wo
nende Turken en enkele instel
lingen, waaronder het Turks cul
tureel centrum in Amsterdam en
de Turks-islamitische vereni
ging
de
"Midnight Express" gaat
jonge Amerikaan Billy Hayes en
diens verblijf in Turkse gevange
nissen wegens smokkel van ver
dovende middelen. Volgens mr.
Bertrams is een aantal passages
in de film in hoge mate grievend
en discriminerend voor het Turk
se volk. Er zouden uitlatingen in
voorkomen als "alle Turken zijn
hoerenzonen" en "de Turken
stammen af van de zwijnen en
eten daarom geen varkensvlees"
Mr. Bertrams zegt. dat zijn cliënten
geen bezwaar hebben tegen het
aan de kaak stellen van het Turk
se strafrechtsysteem, "wat daar
van ook zij", maar dat ze zich ver
zetten tegen het in roulatie bren
gen van een film waarin "gere
geld en stelselmatig het Turkse
volk als zodanig als een inferieur
ras of volk wordt afgeschilderd
en waarin wordt aangezet tot
"haat tegen of discriminatie van
mensen wegens hun ras c.q. na
tionale of etnische afstamming"
In Londen heeft de vertoning van
de film bij de kleine Turkse ge
meenschap daar geleid tot emo
ties en felle protesten. Ook in Ne
derland hebben berichten over
de film bij de Turkse gemeen
schap (ongeveer 100.000 mensen)
volgens mr. Bertrams tot ernstige
beroering geleid.
De vrees is gewettigd, zo schrijft hij
aan mr. Von Meyenfeldt, dat de
anti-Turkse gevoelens die de film
ongetwijfeld bij de toeschouwers
zal opwekken, zullen worden af
gereageerd op het Turkse deel
van -de bevolking in Nederland.
"Ook andere buitenlandse werk
nemers zouden hiervan het
slachtoffer kunnen worden"
Zijn verzoek om inbeslagneming
van de kopieën van de film is dan
ook gebaseerd op de vrees, dat
"door dit delict een ernstige ver
storing van de openbare orde
dreigt"
ADVERTENTIE
Bij de behandeling van de voorge
stelde wijzigingen ontkende mi
nister mevrouw Gardeniers-Be-
rendsen (crm) dat de nieuwe be
palingen een discriminatie bete
kenen voor nieuw-komers in om
roepland. Van meten met twee
maten zal beslist geen sprake
zijn, zo zei Zij. De bewindsvrouwe
kon nog geen mededelingen
doen over het onderzoek naar de
commerciële activiteiten van de
Veronica Omroep Organisatie
(VOO). Voor 1 januari hoopt zij te
kunnen beslissen over de toe
kenning van de C-status aan deze
aspirant-zendgemachtigde
Minister Gardeniers ging niet in op
vragen over de financiering van
de regionale omroep. Dit zal be
handeld worden in een dit najaar
uit te brengen beleidsbrief over
de positie van de regionale om
roep. In die brief wordt ook aan
dacht geschonken aan het plaat
sen van reclame-uitzendingen in
uitzendingen van de regionale
omroep. Verder deelde minister
Gardeniers mee, dat binnenkort
proeven zullen worden genomen
met teletekst-uitzendingën. Deze
proeven zullen geruime tijd du-
Bij de behandeling van het wets
voorstel bepleitte VARA-voorzit-
ter Kloos (PvdA) extra gelden
voor de omroep om te voorko
men dat op het scherm culturele
armoede gaat1 overheersen. Hij
gaf de minister in overweging
voor produkten van radio en te
levisie, die een hoge culturele of
informatieve waarde hebben, een
extra-vergoeding of subsidie toe
te kennen. Ook zei Kloos dat
voorzichtig moet worden omge
sprongen niet plannen tot uit
breiding van de regionale om
roep.
Mevrouw van Someren-Downer
(VVD) bepleitte invoering van
reclame ook bij de regionale om
roep. Dan kunnen, zo zei zij, ook
kleinere bedrijven hun afzet ver
groten. Volgens haar is het mo
ment gekomen om de onderwijs
taak van de omroep geheel onder
het departement van onderwijs te
brengen.
KRUISING A
VOORLOPIG
NIET TERUG
IN KAMER
DEN HAAG - Oud-minister Krui-
singa keert voorlopig niet terug
in de Tweede Kamer. Hij ziet af
van zijn benoeming in de vacatu
re van het in juli overleden ka
merlid Seijben. Aangezien Scij-
ben lid van de KVP was, moet hij
overeenkomstig de afspraak die
de CDA-partijen daarover heb
ben gemaakt, ook weer door een
KVP-lid worden opgevolgd. De
heer Kruisingais lid van deCHU.
Tot Tweede-Kamerlid zal nu wor
den benoemd mevrouw Andela-
Bauer. De Staatscourant publi
ceerde eind vorige week de me
dedeling dat Kruisinga tot ka
merlid benoemd was. Deze had
vooraf niet laten weten niet voor
het lidmaatschap in aanmerking
te willen komen. Na de publicatie
in de Staatscourant heeft de oud
minister dat inmiddels wel ge
daan.
DEN HAAG - Kamervoorzit
ter Vondeling (links) heeft gis
termiddag een petitie en rond
40.000 handtekeningen in ont
vangst genomen, die hem wer
den aangeboden door drie van
de 182 Marokkanen voor wie al
lange tijd een steeds omvang
rijker actie tot legalisering van
hun verblijf wordt gevoerd.
In de petitie, gericht aan de
Tweede Kamer, wordt er op
aangedrongen dat de Kamerle
den staatssecretaris van justitie
mevr. Haars verzoeken de Ma
rokkaanse arbeiders te legalise
ren. "De al drie jaar durende
angst en onzekerheid van de 182
kan menselijkerwijs nauwelijks
langer voortduren"zo staat in
de petitie.
De
de i
k a-
r justitie, mr
Geurtsen (VVD), zei bij deze ge
legenheid dat de commissie
binnenkort weer overleg met
mevr. Haars over deze zaak zal
hebben.
De heer Geurtsen noch de heer
Vondeling wilden overigens
hun mening over deze aangele
genheid uitspreken.
Man blijkt
doodgeslagen
NIJMEGEN (ANP) - De 39-jarige
amanuensis F.J.L., die gister
morgen levenloos werd aange
troffen op zijn werkkamer in een
Nijmeegs universiteitsgebouw,
is doodgeslagen met een hard
voorwerp. Op het hoofd van het
slachtoffer trof patholoog-ana
toom dr. J. Zeldenrust ongeveer
tien ernstige verwondingen aan.
De politie heeft nog geen spoor
van de dader(s). Ook het harde
voorwerp, waarmee de ama
nuensis is doodgeslagen, is weg.
De politie weet niet wanneer L.
is gedood. Het kan maandag
middag in werktijd zijn ge
weest, maar net zo goed even na
de sluiting van het universi
teitsgebouw, aldus een politie
woordvoerder.
DEN HAAG (GPD) - Er lijkt
een kans in zicht dat het
erfelijkheidsonderzoek
(op zuigelingen en bij
zwangere vrouwen) kan
worden gefinancierd. Bij
het ministerie van volks
gezondheid is een aan
vraag in overweging aan
de Ziekenfondsraad. Dit
onderzoek zou dan ver
moedelijk in het zieken
fondspakket worden op
genomen. Hoe de aan
vraag precies zal luiden, is
nog niet bekend, evenmin
als de termijn waarin zo'n
regeling haar beslag zou
kunnen krijgen.
De laatste tijd is van vele zijden bij
de overheid aangedrongen het
mogelijk te maken dat deze on
derzoekingen door financiële
steun op grotere schaal mogelijk
worden. In een gesprek met
staatssecretaris mevrouw mr. E.
Veder-Smit (volksgezondheid)
hebben vertegenwoordigers van
acht samenwerkende ouder- en
patiëntenorganisaties op het ter
rein van erfelijke ziekten eind ju
ni op dit punt een toezegging
ontvangen.
Ook moet de bewindsvrouw al eni
ge tijd vragen uit de Tweede Ka
mer over dit onderwerp afhan
delen. Er is verder een rapport
van de Gezondheidsraad over er
felijkheidsonderzoek en erfelijk
heidsvoorlichting. Daarin wordt
gesteld dat het jaarlijks f20 mil
joen zou kosten om in een aantal
centra onderzoekingen te doen
en voorlichting te geven. Een in
Groningen bestaand prenataal
onderzoekscentrum is wegens
geldgebrek gesloten.
De vrees bestaat dat dit ook het lot
zal zijn van het centrum in Rot
terdam, aan de Erasmus Univer
siteit. Prof. dr. H. Galjaard, leider
van deze afdeling, heeft onlangs
in krasse taal het overheidsbeleid
op dit punt - en op andere onder
delen van de gezondheidszorg -
gehekeld. Galjaard en zijn team
boekten belangrijke resultaten
doordat zij een methode vonden
om in het vruchtwater van zwan
gere vrouwen een groot aantal
aangeboren afwijkingen vast te
stellen.
Kwart miljard
In de afdeling van Galjaard worden
onderzoekingen gedaan op het
terrein van erfelijke ziekten. De
hoogleraar ijvert er al enkele ja
ren voor de ziekenfondsen te be
wegen tot financiering van
chromosoom- en vruchtwater-
onderzoek. Hij stelde o.a. dat in
Rotterdam door het voorkomen
van ruim 150 gevallen van ernsti
ge handicaps een bedrag werd
bespaard van ongeveer een kwart
miljard aan kosten voor medi
sche en psychosociale begelei
ding.
derzoek, gebreken als een open
rug, mongolisme en onvolledige
hersenaanleg worden aange
toond. Naar schatting worden
jaarlijks in ons land ongeveer
7000 kinderen met een aangebo
ren afwijking geboren. Van de le
vend geborenen heeft 4 procent
een erfelijke afwijking, met een
herhalingsrisico van 25 tot 50
procent. Naar schatting zouden
zeker 15.000 vrouwen moeten
worden onderzocht Der iaar.
ADVERTENTIE
^AMeer^oorMclkuni^o^Wenker^andbouwprod^
Kromme procedures organisatie Europese verkiezingen
DEN HAAG (GPD) - De overgrote
meerderheid van de Tweede
Kamer stemt in grote trekken in
met de manier waarop de rege
ring de eerste rechtstreekse ver
kiezingen voor het Europese
parlement in Nederland denkt te
organiseren. Alle sprekers tij
dens de behandeling van het
wetsontwerp over de regeling
van die verkiezingen (op 7 juni
1979) wezen gisteren op de overi
gens nogal kromme formele pro
cedures die de regering heeft
moeten voorstellen, om niet in
strijd te zijn met de regels die
door de negen EG-staten zijn
vastgesteld. Zo zal het noodzake
lijk zijn de stemmen al op don
derdagavond 7 juni te tellen,
- hoewel de uitslag van de stem
ming pas op maandag 11 juni be
kend mag worden gemaakt.
Nog afgezien van de vraag of in an
dere landen, waar de stemming
op zondag wordt gehouden, men
zich zo strikt zal houden aan de
geheimhouding tot maandag
morgen, vroegen onder meer
PPR-woordvoerder Waltmans en
mevr. Kappeijne van de Coppello
van de VVD zich af of het in de'
praktijk mogelijk zal zijn alle uit
slagen geheim te houden, vooral
omdat de telling zelf volgens de
Kieswet toegankelijk moet zijn
voor alle burgers. "Als een kiezer,
wat zijn goed recht is, bij elk
stembiljet dat door de voorzitter
van hetstembureau wordtgeteld,
vraagt of hij het even mag con
troleren, kan hij zelf de telling
bijhouden, waar blijft dan de ge
heimhouding?", zo vroeg mej.
Kappeijne zich af.
De problemen met de tijdelijke
"geheimhouding" van de uitsla
gen (gezien de moderne technie
ken van marktonderzoek zal een
vrijwel exacte uitslag toch al en
kele minuten na het sluiten van
de stembus bekend zijn) vloeien
voort uit de onmogelijkheid in
Nederland verkiezingen op een
zondag te houden, terwijl in de
meeste Europese landen juist wel
op zondag wordt gestemd. Bo
vendien kunnen in Nederland
om godsdienstige redenen ook
niet de stemmen op zondag wor
den geteld.
Minister Wiegel erkende dat er
nogal wat haken en ogen zitten
aan de organisatie van deze eerste
Europese verkiezingen, "maar
het kan helaas niet anders". Hij
voelde niets voor suggesties van
o.m. Patijn (PvdA) om bijvoor
beeld de stembureaus langer
open te houden, een andere dag
te kiezen (vrijdag 8 of zaterdag 9
juni), met als argument dat het
toch al moeilijk genoeg is vrijwil
ligers te vinden om de stembu
reaus te bemannen. Alleen
D'66'er Brinkhorst suggereerde
zeer voorzichtig dat men wel eens
over de godsdienstige bezwaren
tegen stemmen op zondag heen
zou kunnen stappen, met een be
roep op de verdraagzaamheid die
niet alleen de meerderheid te
genover de minderheid dient te
betrachten, maar die ook ander
som niet misplaatst zou zijn.
Minister Wiegel wilde niet ingaan
op suggesties van de kant van de
kleine partijen met name Ver-
brugh (GPV) en Bakker (CPN),
om de kiesdrempel (niet alleen
van belang voor de toekenning
van de eerste zetel, maar met na
me ook voor het eventueel ver
spelen van de waarborgsom die
partijen, die aan de verkiezing
meedoen zonder al in de Tweede
Kamer vertegenwoordigd te zijn,
verspelen als zij de kiesdeler niet
halen) te verlagen.
Staatssecretaris Van der Mei (Eu
ropese zaken) deelde nog mee dat
ernaar zal worden gestreefd de
uitslag van de verkiezingen in
alle EG-landen gelijktijdig be
kend te maken. Verder zal wor
den geprobeerd zoveel mogelijk
aandacht te wekken voor de eer
ste Europese verkiezingen, niet
alleen bij de Nederlandse kiezers,
maar ook bij Nederlanders in het
buitenland (in tegenstelling tot
de Tweede-Kamerverkiezingen
mogen deze wel stemmen bij de
Europese verkiezingen) en bij de
Britten, Ieren en Luxemburgers
in Nederland, die het recht zullen
krijgen in Nederland (op Neder
landse kandidaten) te stemmen.
Van der Mei weigerde aan de
Kamer bekend te maken of het
comité-Vondeling, dat allerlei
- voorlichtingsactiviteiten inzake
de Europese verkiezingen coör
dineert, daarvoor op de begroting
voor 1979 de gevraagde één mil
joen gulden zal krijgen.
De staatssecretaris hanteerde
daarvoor het argument dat hij
eerst de commissie-Vondeling
zelf wilde inlichten. Dat argu
ment wekte in de Kamer enige
hilariteit, omdat de voorzitter van
de commissie-Vondeling, ka
mervoorzitter Vondeling, tegen
over de heer Van der Mei op zijn
kamervoorzittersstoel zat en. in
het parlementaire gebruik,
steeds degene is tot wie een spre
ker in de Kamer zich richt ("Me
neer de voorzitter!").
De Kamer zal morgenavond de be
handeling van het wetsontwerp
voor de regeling van de Europese
verkiezingen afsluiten.
