Paulus: vrouwen-uitspraken uit (bittere) ervaring?
SPANJE WEERT
„LANGBLIJVERS"
Flat verwoest door brand
Paulus is nooit getrouwd
Dit ondanks het feit, dat
uijk voor rabbijnen voor
las. Zijn godsdienstige
w^mmmelling was van dien
UUrli" er voor aildere dingen
ïats was in zijn leven.
IK komt, dat zijn belang-
tmammtvoor de vrouw bijzonder
*IMrüas en m^r da" dat-Hij
bllMu;rouly niet staan.
___ocd voor een man geen
MBMfan te raken" en "Hij die
■loofde trouwt, doet goed;
""■""raar niet trouwt, doet be-
Iplchf 9een zinnen van een Don
IcISU^ stei dit mede op gezag
grote Pauluskenner prof.
Holzner.
dit, omdat pater Lucas
berg in zijn pas versche
nk "Die moeilijke Patdus
(Ten Have) het tegendeel
1. Omdat trouwen voor
mannen een heilige plicht
lit het moeilijk te betwij-
at Paulus getrouwd was"
aldus deze bekende dominicaan
se bijbelgeleerde.
Uit de door mij uit Paulus brieven
geciteerde teksten concludeert de
auteur dat Paulus uit eigen (bit
tere) ervaring sprak. Na het
conflict met Petrus in Antiochië
over het al dan niet verplichten
van de besnijdenis voor heidenen
die zich bekeerden, zou zijn
vrouw zijn afgehaakt.
Een dubieus verhaal in een overi
gens boeiend boek over een merk
waardig man. Want dat was hij.
Vele heilige zaken in de r.k. Kerk
zijn taboe geworden - er werden
zelfs heiligen afgeschaft - maar
Paulus blijft rechtovereind
staan. Waarom dan toch wel? Eén
van de antwoorden hierop geeft
Grolleberg waar hij schrijft:
"Uitzonderlijk door zijn veelzij
dige begaafdheid, mysticus en
organisator, principieel denkend
en praktisch, om niet te zeggen
pragmatisch".
Een ander antwoord is natuurlijk,
dat Paidus een bijzonder apostel
was, een springlevende man, mo
dern voor zijn tijd, die alles wat
hij deed en vond aan het papier
toevertrouwde. Uit zijn brieven
wordt tijdens de eucharistievie
ringen voorgelezen als ware het
stukken uit de H. Schrift.
Omdat hij het zegt is het voor velen
zo, zonder dat men zich realiseert,
dat de inhoud van zijn brieven
vaak zo moeilijk te begrijpen is.
Of zoals de Roermondse "paus"
uit de jaren vijftig mgr. dr. Féron
eind 1950 in een onderhoud met
pater Creyhton over de moeilijk
heden met De Linie zei "Denk er
om. dat de brieven van Paulus
onbegrijpelijk waren, zelfs voor
S. Petrus, maar daarin zat juist
hun kracht"!
Uit die brieven, die steevast met
"ik" beginnen, komt overigens
geen vriendelijk man naar voren.
Een andere conclusie dan dat wij
te maken hebben met een arro
gant heerschap is nauwelijks
denkbaar. Hij werkte harder dan
wie ook! Hij had meer geleden
dan anderen! Hij had zelfs in de
gevangenis in Efese) gezeten.Hij
had meer visioenen gehad dan de
overige apostelen! Hij en hij al
leen wist altijd hoe het moest. Met
dergelijke uitspraken en houding
ligt het voorde hand datje-zeker
bij je collega's - niet bepaald
sympathiek overkomt.
Uit zijn brieven, die overigens niet
allemaal door hemzelf zijn ge
schreven, komt verder een on
stuimig, onbuigzaam en trots
man naar voren. Een van postuur
kleine man, die met zijn ascetisch
voorkomen eerder respect dan
genegenheid afdwong. Maar wat
weten wij eigenlijk meer van hem
dan hij ons zelf schrijft?
Paulus was zijn achternaam. Ro
meinse burgers werden in het be
gin van onze jaartelling in Griek
se steden niet bij hun voornaam
genoemd. Hij werd tussen 1 en 5
na Christus geboren in Tarsus. In
de joodse familiekring werd hij
Saulus genoemd. In zijn jeugd
moest hij zich net als ieder joods
kind de Thora (Wet), de Misjna
(mondelinge overlevering) en de
Talmud (de Leer) eigen maken.
Op 15-jarige leeftijd vertrok hij
naar Jeruzalem om verder te stu
deren aan de beroemde tempel
hogeschool.
Hierna is hij ongeveer 10 jaar on
vindbaar voor de historici. Rond
zijn 30-jarige leeftijd zien wij
hem terug in Jeruzalem, waar hij
in en buiten de tempel in discussie
ging met o.m.zijn oude mede-stu
dent Stefanus. Toen deze de leer
van Christus bleek aan te hangen
was Paulus één van degenen die
medeverantwoordelijk was voor
de steniging en dood van Stefa
nus.
Op de terugreis naar Damascus
werd hij plotseling overvallen
door een verblindend licht. Hij
stortte van zijn paard en hoorde
roepen: "Sjaoel, Sjaoel, waarom
vervolgt gij mij?" Een tijdlang
wilde hij daarna niemand zien
totdat hij zich bekeerde tot het
christendom. Daarna wilde hij
onmiddellijk iedere heiden beke
ren, maar Petrus achtte deze
voortvarenheid in zijn omstan
digheden niet op zijn plaats. Hij
moest in stilte naar zijn geboorte
stad terugkeren Dat moet rond 39
geweest zijn. Over de 10 tot 15 ja
ren daarna zijn geen gegevens
bekend.
Reizen
Rond het jaar 50 beginnen zijn gro
te reizen. Hij legt meer dan 10.000
mijlen af. Dertig jaar na Chris
tus' dood wordt hij gevangen ge
nomen en naar Rome vervoerd,
alwaar hij toestemming krijgt
"op zichzelf te wonen met den sol
daat die hem bewaakte" (Han
delingen).Hij bleef daar 2 jaar en
werd, omdat hij Romeins burger
was, met het zwaard omgebracht
en niet aan het kruis geslagen
Zijn bekende uitroep "Met Chris
tus ben ik gekruisigd" bleef
daarmee één van de vele voor
beelden van retoriek.
THEO KROP
JEDE - „Jezus wierp zijn hoorders eens voor de
n: wie niet voor mij is, is tegen mij" „Wij zijn niet
lie besluitvaardige mensen. We zijn meer compro-
guren. We willen het een zowel als het ander. We eten
van twee walletjes. We willen niet voor een dilemma
Misschien is het probleem van christelijk onder-
vel dat we geen keuzen durven maken. Daarom heb-
ve misschien het gevoel alsof we onze „identiteit"
ren hebben. We merken dat we voor buitenstaanders
neer duidelijk overkomen"
orden zijn van drs. Jaap
afdelingsdirecteur van
•istelijk Pedagogisch Stu-
rum in Hoevelaken en
Vier van de werkgroep
^Y\.*est van de Unie School en
lie. De vraag naar de iden-
an het christelijk onder-
V^iat in de viering van het
centraal.
mst
daarmee meer in de toe-
in het verleden, hoe-
i uiteraard wel bepalend is
0 t voor het heden. Slechts
"grepen uit de historie. De
A schoolstrijd" speelde zich
m 1825 en 1848. Dat was de
Ara het bestaansrecht van
^juondere school, eindigend
1 wijziging van de Grond-
arin de vermelding kwam.
;ven van onderwijs is vrij"
iehoefde dus geen toe
ing meer te vragen om een
lere lagere school te stich-
- in vogelvlucht! - de pe
riode waarin het vooral ging om
de bestaansmogelijkheid van de
bijzondere school, een periode
waarin aanvankelijk verschillen
de opvattingen naast elkaar
stonden maar waarin toch een
zekere eenheid in de verlangens
tot stand kwam. In die tijd (1878)
kwam ook het wetsvoorstel van
minister Kappeyne van de Co-
pello, die het openbare onderwijs
zou verbeteren maar ook duurder
maken. Dat bracht grote onrust
onder de voorstanders van de bij
zondere scholen (die nog steeds
zelf maar moesten zien hoe ze
voor hun scholen aan geld kwa
men), hetgeen leidde tot een wat
men toen noemde „volkspetitie"
(tegenwoordig spreken we over
handtekeningenactie).
De actie beoogde de koning ertoe te
bewegen de wet niet te tekenen.
Aan de vooravond van de beslis
sing werd op 17 augustus in
Apeldoorn een gebedsdienst ge
houden. Maar het laatste woord
was na 1848 niet meer aan de ko
ning en hij tekende toch.
De comités die de handtekeningen
Het christelijk onderwijs in ons
land viert dit jaar zijn honderd
jarig bestaan. Vorige week don
derdag werd evenals precies een
eeuw geleden, in de Grote Kerk
in Apeldoorn een gebedsdienst
gehouden. Dit najaar staan op
het uitgebreide eeuwfeestpro
gramma grote regionale bijeen
komsten op het programma, on
der meer in Arnhem, Ede, Zut-
phen, Almelo en Zwolle. Op 16
september begint op alle
christelijke scholen een grote
jubileumactie met als doel geld
bijeen te brengen voor het ge
lijksoortige onderwijs in die
landen waarin de scholen het
moeilijk hebben, een actie die
wordt afgesloten met een grote
manifestatie in Utrecht op 20 ja
nuari.
Voor die actie is een grote projec-
tenlijst samengesteld. Centraal
punt in de jubileumviering is de
bezinning op de identiteit van
het christelijk onderwijs. Zijn
er in deze tijd nog afzonderlijke
christelijke (in feite protestant
se) scholen nodig en wat is dan
de noodzaak ervan.
hadden verzameld, richtten in ja
nuari van het jaar daarop de Unie
„Een school met de bijbel" op die
als opdracht had het protestants-
christelijk onderwijs te bevorde
ren. Besloten werd jaarlijks in
augustus de „Uniecollecte" voor
het voortbestaan van christelijke
scholen te houden.
In 1889 viel een belangrijke princi
piële beslissing door het aan
vaarden van de wet-Mackay,
waardoor het bijzonder onder
wijs een (geringe) subsidie kreeg.
De grondwetsherziening van
1917 en de Lager Onderwijswet
van minister De Visser in 1920
brachten uiteindelijk de finan
ciële gelijkstelling, althans voor
het lager onderwijs. In de loop
der jaren volgden verdere veran
deringen.
De Unie bestaat (onder andere
naam) nog steeds, evenals de
Uniecollecte. De activiteiten lig
gen nu vooral op het gebied van
bezinning op en bevordering van
het christelijk onderwijs en de fi
nanciële hulpverlening aan
scholen in het buitenland, met
name in de Derde Wereld.
Identiteit
Dat was dan, in heel kort bestek,
het verleden. Nu dus de toe
komst. Op vele manieren werkt
het christelijk onderwijs momen
teel aan het bewaken en verdie
pen van de eigen identiteit. Het
christelijk onderwijs in Ensche
de kent zelfs een eigen theoloog
voor die taak, ds. H. F. Venema.
Hijzelf over die taak: „Er is bij het
christelijk onderwijs een zekere
verlegenheid ten aanzien van de
eigen identiteit. Die wil ik probe
ren op te vullen. Je moet oppas
sen dat christelijk onderwijs niet
iets wordt als: openbaar onder
wijs plus een hoeveelheid gods
dienstlessen. Het is niet voldoen-
Ds. Venema: "Christelijk onderwijs moet oppassen dat het niet iets wordt als openbaar onderwijs plus een
hoeveelheid godsdienstlessen."
de om de dag te beginnen met een
gebed en een bijbels verhaal om
vervolgens over te stappen op de
normale vakken".
Drs. Hordijk: „In de eerste plaats
gaat het er om hoe we tegen de
kinderen aankijken. Is het een
leerkind of een communicatie
kind? Gaan we uit van het eerste,
dan gaat het om kennis, om het
weten, of beter gezegd om het le
ren. Neem je het communicatie
kind als uitgangspunt, dan wil je
dat het ene kind van het andere
leert hoe je met elkaar om moet
gaan, hoe je elkaar kunt helpen,
elkaar leert respecteren, hoe je je
naaste ziet. Op die manier ban je
ook het individualisme uit de
school. De kennis staat dan in de
functie van het dienstbaar
zijn".
-Ik weet wel datje dat min of meer
wordt opgedrongen. Maar je kunt
ook een andere keuze maken,
door te zeggen: dit is Gods we
reld. Een wereld waarin het stikt
van onrecht en onrechtvaardig
heid. Het is onze opdracht om (te
proberen) dat onrecht om te bui
gen binnen onze beperkte moge
lijkheden".
De kinderen kun je naar de mening
van Hordijk leren oog te krijgen
voor wat onrecht is. Ook in dat
geval ligt het beginpunt in de
school, namelijk hoe gaan ze met
elkaar om. „Het is in dit geval een
zaak van onderwijsgevenden én
ouders samen om te laten zien dat
Gods wereld op deze manier,
namelijk vol ongerechtigheden,
niet geaccepteerd kan wor
den"
Actief
Zo is het christelijk onderwijs ac
tief in het werken aan de eigen
identiteit. Dat gebeur*, onder
meer door de zogenaamde Unie
cahiers (handzame boekjes over
verschillende onderwerpen).
Onlangs kwamen van de pers:
„Doelstellingen van het christe
lijk onderwijs", geschreven door
prof. dr. Jac. Schouten en „Bui
tengewoon onderwijs - een brug
naar de toekomst". Het laatste
boekje is de 27e van een serie ca
hiers. Verder zijn er tal van fol
ders, affiches, films, dia-series
bijeenkomsten.
Unie-voorzitter drs. T. M. Gilhuis
de titel van een boekje van Doro-
thee Solle, „De heenreis" aanha
lend: „De christelijke school
heeft kinderen te begeleiden op
de „heenreis" en op de „terug
reis". Bij heenreis denken we aan
de hulp die hier het godsdien
stonderwijs kan bieden op de
weg naar God, bij het zoeken naar
religieuze ervaring. Bij de terug
reis valt de nadruk op het maat
schappelijk en politiek engage
ment. De heenreis allèèn is ver
dacht wanneer er geen terugreis
op volgt. Opdracht is dus: heen
reis en terugreis bij elkaar hou
den".
limunisten
IJsland
m Amsterdam of in Rotter
dam.
«In feite moest men vroeger ook
een aanvraag voor een machti
ging tot voorlopig verblijf bij het
Spaanse consulaat aanvragen,
voordat men voor een lange
vakantie naar Spanje ging. Pas
sinds enige maanden wordt deze
oude regeling nauwgezet door de
Spaanse autoriteiten toegepast,
omdat men wil voorkomen dat
buitenlanders in Spanje werk
zaamheden verrichten, die ge
makkelijk door de Spanjaarden
zelf gedaan kunnen worden. In
Nederland doen wij zo ongeveer
hetzelfde. Als een Spanjaard een
lange tijd in Nederland wil ver
blijven moet hij bij een van de
Nederlandse consulaten of bij de
Nederlandse ambassade in
Spanje ook een machtiging tot
voorlopig verblijf aanvragen"
aldus mededelingen van de Ne
derlandse ambassade gistermid
dag te Madrid.
Overwinteraars, die langere tijd in
Spanje doorbrengen, kunnen het
beste een (tijdelijke) toenstenre-
kening bij een Spaanse bank
openen in de plaats van hun
vakantiebestemming. Het saldo
op deze toeristenrekening, een
gewone rekening courant, mag
maximaal 200.000 peseta's be
dragen en moet afkomstig zijn
van in Spanje binnengebrachte
deviezen. Vakantiegangers, die
na een verblijf van 90 dagen in
Spanje hun voorlopige verblijfs
vergunning op het politiebureau
voor vreemdelingen moeten
verlengen, kunnen met behulp
van de afschriften van de Spaan
se bank aantonen dat zij niet le
ven ten koste van Spanjaarden of
Spaanse instanties. Dit laatste
heeft meestal een doorslagge
vende reden voor de Spaanse au
toriteiten om de voorlopige ver
blijfsvergunning voor de termijn
van drie maanden te verlen
gen.
Het komt herhaaldelijk voor dat
Nederlandse gelukszoekers, die
in Spanje een baan proberen te
vinden, na drie maanden - ook al
beschikken zij over een Spaanse
werkgeversverklaring - door de
Spaanse autoriteiten terug naar
Nederland worden gestuurd om
hun machtiging tot voorlopig
verblijf (visum) op te halen. Bui
tenlanders, die over een geldig
visum beschikken en die in
Spanje werk aannemen, moeten
er rekening mee houden dat de
Spaanse regering hun een werk
vergunning kan weigeren op
grond van de toenemende werk
loosheid en de economische re
cessie in Spanje.
Amerika tegen
militaire
interventie
in Cambodja
WASHINGTON. (Reuter) - De
Amerikaanse regering heeft zich
tegen internationale militaire in
terventie in Cambodja uitge
sproken.
Senator George McGovern had een
dergelijke actie gerechtvaardigd
genoemd omdat de Cambodjaan
se overheid volkerenmoord zou
plegen.
Een woordvoerder van h6t Ameri
kaanse departement van buiten
landse zaken zei dat Amerika bij
de V.N. en elders alles doet wat in
zijn vermogen ligt om de aan
dacht van de wereld te vestigen
op "de monsterachtige schen
ding van de mensenrechten" in
Cambodja, maar dat het niet naar
de wapens zal grijpen.
Loord over
ve
Wiling
rf<
ring
7 AVIK (UPI) - De commu-
:l)e partij van IJsland heeft
instemming bereikt met
andere partijen over de
ng van een meerderheids-
ng.
^len de sociaal democraten
"Tp progressieve partij zijn.
^eën zijn zij een algemeen
misch beleid overeenge-
n. Ook hebben de commu-
j. verklaard zich niet te zul-
moeien met de banden van
ld met de NAVO en met de
van 3.000 Ameri-
e militairen op het eiland,
ij program ma hadden de
op deze punten ei-
jlbformuleerd, maar die heb-
;ij inmiddels laten vallen,
oedelijk wordt de commu-
j? judvik Josefsson premier,
^st van minister van buiten-
"""2 zaken komt in handen van
ïciaal-demokraat.
ij van Josefsson is in 1930
(icht. Zij heeft veel sociaal
cratisch gerichte leden.
1948 heeft zij driemaal een
i "geschikte rol vervuld in een
regering. In het begin
e jaren zeventig was Josefs-
ninister van visserijzaken,
danig heeft hij ook te ma-
ehad met de kabeljauw
met Engeland.
SASSENHEIM - Een felle uit
slaande brand heeft vanmorgen
vroeg een woning in een flatge
bouw aan de Mercuriusstraat in
Sassenheim praktisch volledig
verwoest. Vier flats recht boven
het getroffen pand liepen ernsti
ge rook- en roetschade op. De
rijkspolitie schat de totale schade
voorzichtig tussen de anderhalf-
en twee ton.
Het vuur ontstond in een slaapka
mer waar de zestienjarige zoon
Frans van de familie Bartels om
streeks drie uur vannacht een si
garet had gerookt. Nadat hij het
peukje had gedoofd viel hij in
slaap. Kort erop werd de jongen
wakker, doordat het warm aan
zijn arm werd. Het laken op zijn
bed had vlam gevat. Hij nam dit
mee naar het balkon en doofde
dit met water uit een emmer die
daar stond. Zelf besloot hij op hét
bed van zijn vader verder te sla
pen. Een vriend, die de nacht bij
hem doorbracht, verhuisde naar
een andere slaapkamer.
Niet veel later werd de zoon des
huizes opnieuw wakker. Op dat
moment laaiden de vlammen al
hoog op en was er een enorme
rookontwikkeling in de flat. De
jongen vermoedt dat of de hond
of de kat hem heeft gewekt. Hij is
daarop naar het voorbalkon ge
rend, wachtte op de dieren en is
vervolgens over het hekje gestapt
naar de buren. Zijn vriend, die
door de voordeur ontsnapte, gil
de hij wakker. Zijn vader en een
twaalfjarig broertje waren niet
thuis toen de brand uitbrak.
Volgens de rijkspolitie in Sassen
heim heeff de flat op de bovenste
etage de meeste roet- en rook
schade opgelopen. "Uit die bo
venste verdieping kwam net zo
veel rook als uit de woning waar
de brand was," vertelde zij van
ochtend.
Aanvankelijk ontstond er paniek,
omdat men dacht dat er nog meer
mensen in de flat aanwezig wa
ren. Een politieman, die de wo
ning aan de voorkant probeerde
binnen te dringen, moest onver-
richterzake terugkeren. Het vuur
veroorzaakte een enorme hitte
waardoor het onmogelijk was
naar binnen te gaan. Later vertel
den buren dat de vader en het
jongste kind niet thuis waren
maar elders in de flat.
In elk geval dekt de verzekering de
schade. De familie Bartels is hier
tegen verzekerd.
De brand, die vanmorgen in de Sassenheimse flat woedde, veroorzaakte een enorme chaos.
Zoon van Sassenheims
gezin rookt in bed
MADRID (GPD) - Wie lan
ger dan negentig dagen in
Spanje wil verblijven - als
toerist of als werkzoeken
de - moet over een visum
beschikken, want anders
wordt hij onherroepelijk
vanuit Spanje naar z'n
moederland terugge
stuurd om alsnog een vi
sum bij het Spaanse con
sulaat aan te vragen.
De verlening van het visum kan
verscheidene maanden in beslag
nemen en is bedoeld om buiten
landse ,rzwartwerkersdie in
Spanje het gras voor de werkloze
Spanjaarden wegmaaien, buiten
de grenzen te houden.
Nederlandse overwinteraars, die
vanaf Kerstmis een lange onbe
zorgde vakantie in Spanje willen
doorbrengen, doen er goed aan
om nu reeds hun visum aan te
vragen bij het Spaanse consulaat
