Molukkers: geen
verder overleg
met de regering
Schip ramt sluisdeur inljmuiden
f/BÖl grogremmai
Fraai weer veroorzaakt
grote verkeersdrukte
MILJOENENSCHADE
Als Wiegel z n plannen doorzet
ff^ygndaag^
toegelicht1
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1978
Dit tafereel was het afgelopen weekeinde op het strand van
Zandvoort te aanschouwen.
Zoals overal aan de kust was het ook daar erg druk.
DEN HAAG (GPD) - Het zonnig-warme weer van het afgelopen
weekeinde heeft zoveel duizenden de weg op geloktdat op vele
plaatsen omvangrijke files zijn ontstaan. De langste bij het Helle
gatsplein, 20 km op gistermiddag en -avond, de verste bij Ober-
hausen, hoofdzakelijk als gevolg van Duitsers die even massaal
naar hun Ruhrgebied terugkeerden als zij eerder naar onze
stranden waren getrokken, en de laatste tussen Dordrecht en de
Moerdijkbrug, die gisteravond pas tegen half twaalf was opge
lost.
Piekzondag
Een woordvoerder van de Algemene verkeersdienst van de rijkspo
litie in Driebergen sprak van een piekzondag en voegde daaraan
toe dat zulk een verkeer in deze tijd van de zomer „niet gebruike
lijk" is. Veel problemen hadden defiles overigens niet opgeleverd
„Er zullen hier en daar de bekende kop-staartbotsingen zijn ge
weest, maar niet met zoveel schade dat er zware maatregelen
getroffen moesten worden. Ernstige verwondingen zijn ons niet
gemeld", aldus de verkeerspolitieman
Files
Filevorming was zaterdagmorgen vooral ontstaan op de routes
naar de kust. Met name de wegen naar Hoek van Holland en
Zandvoort zaten vol. gistermiddag en -avond kwam het verkeer
op vele punten in alle richtingen vast te zitten.
Ter hoogte van Diemen zat het verkeer vanuit Amersfoort vast in de
richting Amsterdamalsook dat uit de richting Utrecht ter hoogte
van de afslag naar Amstelveen en Haarlem. Rondom Oudenrijn
zaten auto's vast vanuit Maarn en naar Bunnik, uit de richting
Den Bosch bij het kruispunt Deil en vanuit Breda ter hoogte van
Keizersveer. Filevorming was verder bij de Woeste Hoeve tussen
Apeldoorn en Arnhem ontstaan doordat èèn rijbaan ivas opge
broken.
WIERDEN (GPD/ANP) - Alle contacten met de
Nederlandse regering zullen worden bevroren
wanneer minister Wiegel zijn plan doorzet om
te komen tot een permanent adviesorgaan in
zake Molukkers.
De Zuidmolukse leider ir. J. A. Manusama zei dit zaterdag
in Wierden na afloop van een buitengewoon congres dat
was uitgeschreven door de Zuidmolukse eenheidsbewe
ging Badan Persatuan. Hoe die „bevriezing" er concreet
uit zal komen te zien wil drs. Frits Mual, de vice-voorzitter
van Badan Persatuan, nog niet zeggen. Hij vermoedt wel
dat Den Haag moeilijkheden zal krijgen met een eventu
eel herhuisvestingsbeleid.
Ing. P. J. Tatipikalawan, voormailg
lid van de gemengde commissie
Köbben-Mantouw, gaf op de
persconferentie toe dat er ook
binnen de commissie grote span
ningen bestonden. Oorspronke
lijk verklaarden de vier uit de
commissie getreden Zuidmo-
lukkers dat de houding van de
regering de reden was voor hun
vertrek. Tatipikalawan zei dat de
spanningen in de commissie
vaak „huizenhoog" zijn opgelo
pen en dat ook dat een reden is
geweest om op te stappen.
Brieven
Op het congres onthulde Tatipika-
walan dat hij weer brieven had
ontvangen waarin melding wordt
gemaakt van talrijke arrestaties
op de Molukken, met name op
Saparoea en Zuid-Ceram. Er
zouden in totaal 200 mensen zijn
opgepakt, onder wie familie van
een vooraanstaand Molukse lei
der in Nederland.
Er werd ook een brief getoond, af
komstig van de voorzitter van het
Molukse parlement, Oesman Pa-
dang, waarin de RMS bestem
peld wordt als een verboden be
weging en waarin op president
Soeharto een dringend beroep
wordt gedaan „strenge selectie
buitengewone congres heeft de
initiatieven van Metiari goedge
keurd. Ook de vier Molukse ker
ken hebben zich geschaard ach
ter het tot dusver gevoerde be
leid.
Op het congres deelte ten slotte de
secretaris van de stichting Door
de Eeuwen Trouw, Gerard Knot,
mee dat de stichting zal worden
opgeheven. „Te vaak wordt de
stichting geassocieerd met het
koloniale verleden. We moeten
daar vanaf', aldus Knot. Daar
voor in de plaats komt een coör
dinerend lichaam dat zich zowel
politiek als materieel zal inzetten
voor het zelfbeschikkingsrecht
van Zuidmolukkers en Papoea's.
In de nieuwe organisatie zullen
alle Zuidmolukse en Papoease
stromingen vertegenwoordigd
moeten zijn, aldus Knot.
Materiaal
Ir. Manusama deelde zaterdag nog
mee dat als de Tweede Kamer be
sluit om geen parlementaire en-
quete te houden naar de omstan
digheden waaronder in 1950 de
vrije republiek der Zuid-Moluk-
ken is uitgeroepen, hij zelf het
materiaal zal publiceren dat hij
hierover onlangs gevonden heeft,
toe te pas"sOTbij°het vertrekken Manusama acht de kans op
ADVERTENTIE
NOG 2 DAGEN
IN DE TON MENKEN HAL
THE HOLLYWOOD ON ICE REVUE
Vondellaan 41 Leiden Tel. 769344
Molukkers
derland die naar de Molukken
willen". De brief wordt bewaard
in een dossier dat straks zal wor
den overhandigd aan het Moluk
se tribunaal dat de onderdruk
king in Indonesië zal onderzoe
ken, verklaarde een Molukse
woordvoerder.
Tribunaal
Het initiatief tot het oprichten van
een Moluks tribunaal werd ge
daan op een congres in West-
Berlijn, dat werd bijgewoond
door onder andere BP-voorzitter
Metiari en Ruud Metekohy. Het
parlementaire enquete „betrek
kelijk gering". Toch zou de ka
mer hiertoe moeten besluiten,
vindt de Zuidmolukse leider. Hij
wil met zijn documenten aanto
nen, dat de proclamatie van de
republiek geen exclusieve zaak is
geweest van enkele Molukse no
tabelen. Uit verkiezingsregistra-
tiebiljetten blijkt dat de massa
van de Zuidmolukkers toen koos
voor onafhankelijkheid. Tot nu
toe heeft de Zuidmolukse leider
deze documenten gereserveerd
voor een parlementarie enquete
De gegevens bieden volgens Ma
nusama een heel ander beeld dan
dat uit de regeringsnota.
„Voor omroep-
onderzoek
desnoods
wetswijziging"
DEN HAAG (GPD) - CRM-minis
ter mevrouw Gardeniers sluit
niet uit dat de omroepwet moet
worden gewijzigd als blijkt dat de
huidige wetgeving ontoereikend
is voor het onderzoek naar de
commerciële bindingen van om
roepland. De bewindsvrouwe
heeft zoals bekend de omroep-
commissaris opdracht gegeven
na te gaan welke vorm een derge
lijk onderzoek moet krijgen. Zij
zei dit gistermiddag voor de
AVRO-microfoon.
Minister Gardeniers kon nog niet
precies aangeven hoever het on
derzoek zal moeten gaan en wie
er aan zal moeten meewerken.
Natuurlijk betreft het de zend
gemachtigden, maar de be
windsvrouwe sluit het allerminst
uit dat ook de werknemers van de
zendgemachtigden aan een on
derzoek zullen worden onder
worpen. Het onderzoek naar de
commerciële bindingen is actu
eel geworden nu de resultaten
van dit onderzoek de doorslag
kunnen geven bij het verlenen
van de C-status aan Veronica.
Afgelopen week behandelde de
Raad van State een beroep van
deze omroeporganisatie tegen
het uitstel van het verlenen van
die C-status. Bij deze zaak werd
bekend dat de vragenlijsten niet
alleen worden voorgelegd aan de
bestuurs- en directieleden van
omroepen, maar ook aan hun
echtgenoten. Voor Veronica-di-
recteur Rob Out was dit aanlei
ding om een boycot van zo'n ver
gaand onderzoek aan te kondi
gen.
De minister zei voor de AVRO-mi
crofoon dat het onderzoek zich
toch zover zal moeten uitstrek
ken omdat het mogelijk is dat de
man een bestuurs- of directielid
van de zendgemachtigde is en de
vroüw eigenaresse of aandeel
houdster van een platenmaat
schappij.
IJMUIDEN (GPD) - Met een dave
rende knal en een ooi-verdovend
gekraak heeft het vrachtschip
Breda van de KNSM zaterdag
nacht omstreeks kwart over twee
de westelijke sluisdeur van de
NoorderSluis in IJmuiden ge
ramd. Door de enorme klap werd
de afgesloten deur opengereten
en waarschijnlijk onherstelbaar
vernield. Het schip stootte lek,
maar kon zich loswerken uit de
ravage en afmeren in de Noorder-
sluis. De schade loopt in de mil
joenen guldens.
Bij de aanvaring hebben zich geen
persoonlijke ongevallen voorge
daan. Op de weg over de sluis
deur, waarover het verkeer werd
geleid, bevonden zich op het
moment van de botsing geen au
to's of fietsers. Dit was een ge
lukkige bijkomstigheid, want de
rijbaan werd over de volle breed
te opengescheurd. Het pad, be
stemd voor voetgangers, werd
weggevaagd. Hoewel de aanva
ring een schok veroorzaakte,
raakte ook aan boord van het
schip niemand gewond.
Machinestoring.
De botsing is vermoedelijk het ge
volg van een machinestqring. Het
vrachtschip, dat op weg was van
Amsterdam naar Hamburg, pas
seerde om kwart over twee moei
teloos de geopende oostelijke
sluisdeur. Die manoeuvre verliep
vlekkeloos. Maar in plaats van af
te remmen en stil te gaan liggen
in de sluis, ging de Breda harder
varen en boorde zich met een
snelheid van circa 10 mijl in de
andere deur. In een wanhopige
poging de boot onder controle te
krijgen, werden nog twee ankers
uitgeworpen. Dit mocht echter
niet meer baten.
Kapitein H. Wiersma, die bij het
binnenvaren in de sluizen zelf op
de brug van het schip aanwezig
was, heeft verklaard het com
mando „halve kracht achteruit"
te hebben gegeven. Toen hij tot
zijn schrik bemerkte dat de ma
chines hierop niet reageerden,
koos hij voor „volle kracht ach
teruit". Doch het effect was ave
rechts: de Breda kreeg een hoge
re snelheid vooruit en was niet
meer in bedwang te houden.
De schade aan de sluisdeur werd
aangericht door de zogenoemde
bulb van het schip. Dit is een tor
pedovormige punt onderaan de
boeg, waarmee een grotere stabi
liteit van het schip wordt verkre
gen. Deze bulb drong zich zo'n
zeven meter in de deur. Deson
danks wist de bemanning het
schip los te wrikken uit de ver
wrongen massa staal en hout.
Watermassa
Via het gat dat in de sluisdeur ont
stond, gutste het water naar bui
ten. Op het ogenblik van de aan
varing was het waterpeil in de
sluis namelijk 70 centimeter ho
ger dan buitengaats. Binnen vijf
minuten stortte een watermassa
van 700.000 liter naar buiten.
Door de zuigkracht werd de
oostelijke sluisdeur, die door de
havendienst nog bijtijds was ge
sloten, volledig ontwricht. De
omvang van de schade aan deze
deur is nog niet bepaald.
De Breda, met een afmeting van
7043 bruto registerton, maakte
geen gebruik van sleepdienst.
Wel was er een loods aan boord.
Het schip, dat is gebouwd in 1972,
Lr I A
Er bestond gisteren
voor de geramde en zw>
IJmuiden.
was nagenoeg ongeladen en zou
een kustreis maken van Amster
dam via Hamburg en Bremen
naar Antwerpen. Aan boord be
vond zich een 30-koppige be
manning. Kapitein Wiersma had
al§ gezagvoerder op de koop
vaardij een staat van dienst van
18 jaar.
Namens de stoombootmaatschap
pij kwam nautisch inspecteur A.
Smallegange zich gistermorgen
op de hoogte stellen van het ge
beurde. Hij sprak van een geval
van overmacht. Volgens hem
treft de bemanning geen blaam.
Omdat de oorzaak van de aanva
ring wordt gezocht in een tech
nisch mankement, is de West-
duitse fabrikant van de scheeps
motor gewaarschuwd. Er zal
vanuit Duitsland een deskundige
overkomen die zal proberen de
storing vast te stellen.
Als de schade aan de Breda erg
groot is, zal het schip in een dok
op de werf van de KNSM in Am
sterdam moeten worden gerepa
reerd. Een en ander is afhankelijk
van de expertise die nog niet is
verricht. Vast staat wel dat de
bulkvaten in het scheepsruim
zijn lekgeslagen. De inhoud,
600.000 liter water, is in de sluis
gestroomd. Smallegange schatte
de schade aan de scheepswand
op ten minste 30.000 gulden.
Onderzoek
De scheepvaartinspectie is in sa
menwerking met de rijkspolitie
te water begonnen met het on
derzoek naar de toedracht van de
botsing. Technici van rijkswater
staat hebben zich gisteren een
eerste indruk gevormd van de
toestand van de kapotte sluis
deur. Zij taxeerden deze schade
op ongeveer 3 miljoen gulden.
Duiker A. Spierenburg nam een
kijkje onder water. Hij consta
teerde dat vitale balken zijn ver
splinterd en dat belangrijke de
len van de constructie zijn ver
pletterd of verbogen.
De komende dagen zal worden ge
tracht de verwoeste deur te ver
vangen dooT een reservedeur, die
altijd beschikbaar is voor derge
lijke noodsituaties. De berging
wordt bemoeilijkt doordat vier
van de 20 ballasttanks zijn gebar
sten. Om het water eruit te kun
nen pompen, is het noodzakelijk
de scheuren eerst te dichten. Pas
wanneer alle 20 tanks zijn leeg
gepompt, kan de deur uit zijn
scharnieren worden getild. Dan
is er te bekijken in hoeverre de
rails waarin de sluisdeur loopt, is
beschadigd. Als daarvan onver
hoopt sprake is, zal de Noorder-
sluis vele weken buiten gebruik
moeten worden gesteld.
Sinds de aanvaring heeft het
scheepvaartverkeer in IJmuiden
te kampen met ernstige strem
mingen. Zeer grote schepen
kunnen het sluizencomplex nu
niet meer passeren en moeten
wachten tot de herstelwerk
zaamheden zijn voltooid. Dit
geldt met name voor boten die
vanuit Amsterdam op het punt
stonden te vertrekken. Schepen
die buitengaats liggen met be
stemming Amsterdam, zullen
veel uitwijken naar de Rotter
damse haven. Het goederenver
voer heeft dan verder plaats per
vrachtauto.
NEDERLAND 1
18.45 - Trekking Staatsloterij (NOS)
18.50 - De Fabeltjeskrant (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Mickey Mouse Club (TROS)
19.22 - De Flyer, filmreportage (TROS)
20.00 - Charlie's Angels (TROS)
20.50 - Dave Allen at large (TROS)
21.37 Journaal (NOS)
21.55 - Ballets Roland Petit: Les Pink Floyd (TROS)
22.35 - Symbiose
22.44 - Journaal (NOS)
22.49 - Sport-Extra (NOS)
NEDERLAND 2
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Cijfers en letters (KRO)
19.24 - Het geheime projekt (1), jeugdserie (KRO)
20,00 - Journaal (NOS)
20.27 - Mr. Smith gaat naar Washington, speelfilm (KRO)
22.32 - Brandpunt (KRO)
22.57 - Graven in Bijbelse bodem (KRO)
23.32 - Journaal (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
18.00 Kinderprogr. 18.50 Jou:
i. (Re
gion, progr.: NDR: 19.00 Sportprogr.
19.30 Aktual. 19.45 Kinderprogr.
19.55 Jede Woche hat nur einen
Sonntag, tv-serie. 20.25 Cultur.
progr. 20.59 Progr.-overz. WDR:
19.00 Amus.progr. Aansl.: Aben-
Akutal. 20.45 Tekenfilm). 21.00
Journ. 21.45 Karschunke und Sohn,
tv-serie. 22.15 Kontraste. 22.45
Amus.magaz. 23.30 Aktual. 24.00 F
lor fake, speelfilm. 1.25-1.30
18.00 Journ. 18.10 Abenteuer Wild-
nis, tv-serie. 18.35 Aktual. en muz.
19.20 Koniglich Bayerisches Amts-
DUITSLAND III WDR
WDR: 19.30 Kleuterprogr. 20.00
Journ. 20.15 Reportage. Gezam.
progr.: 21.00 Showprogr. 22.05 Sati
risch progr. 22:20 Robin Hood,
speelfilm. 0.20-1.05 Reportage.
BELGISCHE TV
BELGIE VLAAMS
18.50 Kleuterserie. 18.55 Jeugdfilm
serie. 19.10The Kids from 47A, tv-se
rie. 19.35 Meded. en Morgen. 19.45
HILVERSUM - Elk jaar opnieuw bewijst het amusementstelevi
siefestival van de Gouden Roos dat Nederland het genre van de
internationale lach niet beheerst. Tot nu toe is het maar èèn keer
gelukt in Montreux op dat gebied wat eer te behalen. Elf jaar gele
den was dat, dank zij Tom Manders' Dorus. Grappig zijn is kenne-
lijk niet de sterkste karaktertrek van televisieprodukten van eigen
bodem. Hoe het wel moet laat de TROS zien met de Gouden Roos
winnaar van dit jaar: de Dave Allen at Large-show van de BBC
(vanavond 21 augustus, Ned. 1).
Een half uur lang waart Allen, zowel persoonlijk als in allerlei
uitmonsteringen rond. Voor frequente Duitsland-Jdjkers en de
gelukkigen die de BBC kunnen ontvangen wellicht geen nieuws
meer. De gouden Montreux-show werd opgebouwd uit het beste
wat Allen en zijn medewerkers het vorige televisieseizoen wisten te
bedenken. Maar leuk is het niettemin zo nu en dan gebleven.
Tussen de flauwe grappen en missers door blijkt Allen - geen
Engelsman maar een Ier- best te weten wat het publiek nodig heeft
om blauw aanlopend onder de tafel te belanden. Hij doet dit werk
onderhand dan ook al zo'n 23 jaar en is sinds 1970 bovendien met
grote regelmaat bij de BBC te gast.
De meest in het oog springende kwaliteit is, naast een opmerkelijk
oog voor kleinigheden, dat Allen steeds een waardig gastheer blijft,
hoe diep de humor ook lijkt te zinken. En dat heeft hij dan niet
gemeen met de doorsnee-komiek die in ons land volle huiskamers
pleegt te trekken.
Brandpunt, de televisie-actualiteitenrubriek van de KRO,
brengt vanavond in het geheim gemaakte interviews met leden van
Charta '77 vanuit de Tsjechische beweging voor burgerrechten. Ook
besteedt Brandpunt aandacht aan de protesteii van het afgelopen
weekeinde tegen de Russische inval in Tsjechoslovakije op 21 au
gustus 1968. Tot slot brengt de rubriek nieuws over de pauskeuze uit
Rome. (Ned. 1, 2232 uur).
MAANDAG 21 AUGUSTUS
HILVERSUM I
EO: 18.00 (S)" De notenkraker,
muz.progr. 18.30 Nws. 18.41 (S) Daar
waar de molens staan, muz.progr.
19.00 (S) Ronduit, jongerenprogr.
19.40 (S) Bijbels perspectief. 20.00
(S) Ga er eens voor zitten, gevar.
progr. 20.55 Tenslotte. NOS: 21.05
(S) Hobbyscoop. 21.30 Progr. voor
blinden en slechtzienden. 21.40
Open school, voorl.progr. 22.25
Bond zonder Naam. 22.30 Nws. 22.40
Boerenbont. VOO: 22.55 (S) Infor
matieshow met actual, en muz. 23.55
HILVERSUM II
NCRV: 18.00 Nws. 18.11 Hier en nu.
18.30 (S) Muziek in vrije tijd. 19.30 (S)
Klass. muz. 20.00 Nws. 20.05 (S)
Klass. orkestmuz. 20.45 (S) Klass
liederen. 21.35 (S) Literama, literair
progr. 22.40 (S) Poerama, pezie-
progr. NOS: 23.00 (S) Met het oog op
morgen. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
NOS: 18.03 De Vacaturebank. 18.10
(S) Avondspits. KRO. 19.02 (S) Het
Steenen Tijdperk. 20.02 Radiojourn.
20.05 (S) Superclcan Dreammachi-
ne. 21.02 (S) North Sea Festival. 1978.
22.02 Radiojourn. 22.05 (S) Blues,
ballads and beat. 22.55 Meded. 23.02
(S) Candlelight. 0.02 Radiojourn.
0.05 Platenscala. TROS: 1.02-7.00 (S)
De Nachtwacht.
DINSDAG 22 AUG.
HILVERSUM I
AVRO: 07.00 Nws. 07.02 (S) AVRO-
klok (07.30 Nws. 07.41-07.55 AVRO's
Radiojournaal). 08.30 Nws. 08.36
Gym. voor de vrouw. 08.45 De
Groenteman. 08.50 Morgenwijding.
09.00 (S) Klass. kamermuz. NOS:
09.15 Kleintjes boven de afgrond,
document, serie. 09.50 (S) Lichte
gram muz AVRO: 10.00 Radio La-
waaipapegaai. 10.10 Arbeidsvitami
nen (10.30 Nws. 10.33-10.35 AVRO's
Radiojournaal. 12.55 Europa van
morgen. 13.10 (S) Pianomuz. 13.25
Beursplein 5. 13.30 (S) 'n Middagje
AVRO, muz., inf. en service (15.30
Nws. 15.33 AVRO's Radiojournaal).
17.00 Voor ons gemaakt (door ons
gekraakt..). 17.20 OVERHEIDS
VOORLICHTING: De Nederlandse
Antillen. 17.30 Nws. 17.32 AVRO's
Radiojournaal. 17.50 Toppers van
HILVERSUM II
KftO: 07.00 Nws. 07.11 Ochtendgym.
07.20 Het levènde woord. 07.25 Ba-
„dinerie. 07,54 Overweging. 08,00
Nws. 08.11 Echo. 08.30 Aubade:
klass. muz. 09.00 De letter M, ge--
sprekken (09.30 Scheepspraat.
09.35-09.40 Waterst.) 10.30 Met een
boekje in een hoekje. 11.00 Nws.
11.03 Ik sta hier niet voor de banken
te praten, inform, progr. 11.30 Ouder
worden we allemaal, inform, progr.
12.00 Op visite In de Nieuwe Haven.
12 49 OVERHEIDSVOORLICH
TING: Uitz. van het Min. van volks
huisvesting en R.O. 13.00 Nws. 13.11
Echo magaz. 13.20 Lichte orkest
muz. 13.40 Boekenwijsheid. 14.00
Lange vingers, schoolradio. 15.00 In
de wachtkamer. 16.00 Nws. 16.03
Spreekuur. NOS: 17.00 Koffiedik.
17.20 (S) Eurolight. 17.40 Knollen
voor citroenen, consum.rubr. 17.50
Gedicht. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
HILVERSUM IV
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Capriccio:
klass. kamer- en orkestmuz. 9.00
Nws. 9.02 (S) Als reizigers onderweg.
9.30(S; Van heindeen verre. 10.00 (S)
Opus tien tot twaalf. 12.00 (S) Inter
mezzo. 13.00 (S) De meest verkochte
klassieke tien. 13.30 (S) Koren-
Korpsen. 14.00 Nws. 14.02 (S) Om de
kunst. 14.30 (S) Guitariteiten.
15.00-17.00 (S) Beleantorium.
