Honderd vocalisten in
zilveren concours
'Eigen kunst wordt nog
steeds veronachtzaamd'
f ((Ca
DE STAD IN DE VOLKAAN!
ÏAANDAG 21 AUGUSTUS 1978
VARIA
Een tijcjje geleden stond ik rn
Den Haag op de kermis op het
Lange Voorhout in het mid
den van een bolvormige tent
half naar voren en half om
hoog te kijken naar een drie
dimensionale film waarvan
de intrige uitsluitend bestond
uit het doen wankelen van het
evenwicht van de toeschou
wer. Je reed mee in de acht
baan, zat in een vliegtuigje dat
over boomtoppen scheerde
en plotseling een afgrond in
dook, maar merkwaardig ge
noeg werd je evenwicht toch
nog het meeste verstoord
door de simpele suggestie dat
je achter het stuur van een au
to zat die wat snel door boch
tige straatjes in een Ameri
kaanse stad trok. Je helde
mee naar links en naar rechts,
je wist dat je buitenstaander
was, dat je ergens naar stond
te kijken, maar tegelijkertijd
voelde je je toch inzittende en
betrokkene.
Praag
Een soortgelijke ervaring had ik
bij het lezen en bekijken van
het boekje „PRAAG 21 au
gustus 1968, Abel en Kain wa
ren ook broers", samenge
steld door de dichteres Jana
Beranova. Het tweede deel
van de titel slaat op Dubcek
en Brezjnjev die op de om
slagfoto naast elkaar staan,
het eerste deel herinnert aan
de Russische inval, precies
tien jaar geleden, in Praag. De
reden waarom je je als lezer
van dit boekje tegelijk bui
tenstaander weet en inzitten
de waant is, dat Jana Berano
va (ze woont, als Tsjechische,
al heel lang in Nederland) de
officiële geschiedschrijving
heeft gelaten voor wat ze is, en
de kant van „de straat" heeft
gekozen. In de jaren 1940-'45
zeiden we „worteltje boven"
tegen elkaar, we zongen:
„Een Hollandse torpedojager,
die voer eens langs de Duitse
kust, hij wilde aan de Fuehrer
vragen, of die nog zure bom
men lust!", en we verzonnen
buitenlandse bijnamen voor
Hitler de Chinezen noemden
hem „Hang-Kreng-Hang", de
Japanners noemden hem
„Foetsji-moetie", en bij de
Portugezen heette hij „Lopez
de Zee-in".
Het zijn dingen die Jana Bera
nova, samen met opmerkelij
ke „verzetsgedichten", aan
plakbiljetten, cartoons, frag
menten uit een- historisch
Zwartboek en muurleuzen,
bijeen heeft gezocht en die je,
al lezend, zo sterk het gevoel
geven dat je „een der hun
nen" bent. Ik zal wat citeren.
Ten eerste de laatste regels
van een gedicht van I. Stu-
ka:
„Elke daad
geldt
voor altijd".
Een dreigende waarschuwing
dat voor de Tsjeclioslowa-
ken de tijd niet alle wonden
heelt.
Op de muren verschenen op
roepen als:
„Burgers! Spuug niet in de
lucht - U zou Russische
bommenwerpers kunnen be
schadigen", en mededelin
gen als:
„Bericht van het Persbureau
Tass: Tsjechoslowakije
heette onze soldaten met
bloemen welkom. Wij vullen
aan... maar ze zaten nog in
bloempotten".
Een anekdote, „waar ge
beurd": „Vader staat met
zijn ongeveer zes jaar oude
zoon de tweede dag van de
bezetting voor de Russische
tanks. - Papa, zijn dit nou de
tanks die vannacht aan het
schieten waren? - Ja. - En
waarom komen de Russen
ons dan niet helpen?".
De oproepen om de Russen de
verkeerde kant op te sturen
en straatnaambordjes te ver
wijderen, komen me nog be
kend voor: „Al donderdag
ochtend zagen we, dat vele
straatborden en enkele bor
den met namen van steden
waren witgekalkt. Vrijdag
middag wemelde Praag van
vlugschriften, die opriepen
l tot het verwijderen of ten-
I minste witkalken van
naamborden van straten,
evenals naam- en uithang
borden van belangrijke in
stanties en bedrijven. De
reactie was bliksemsnel. De
straten van Praag werden
naamloos".
Verbroederen
Een van de vele gedichten, ano
niem in dit geval:
„Ze staken een mes in onze rug,
maar we mogen het niet
zeggen, want we zouden de si-
tuatie moeilijker maken.
Ze gaven ons een trap, maar we
moeten doen
alsof het zomaar was, van
vrienden onder elkaar.
Ze kleedden ons uit, maar we
moeten ons gedragen
alsof we nog nooit kleren heb
ben gehad.
Ze ranselden ons af, maar we
moeten zwijgen,
want anders zou het provoca
tie zijn.
De grote slaat de kleine en die
moet met een kapotte mon-
d
glimlachend proberen te zeg
gen, dat 't zijn eigen schuld
Mijn God,
moeten we ons in de toekomst
wèèr met hen verbroede
ren?".
Subtiel
Maar de subtielste, bijna sur
realistische tekst op een pos
ter was toch deze: „Het enige
doel van deze poster is om de
bezetter meer werk te ge
ven".
DEN BOSCH - Aan het 25e Inter
nationale Vocalisten Concours,
dat aanstaande zaterdag 26 au
gustus in Den Bosch begint en tot
en met 6 september zal duren,
hebben honderd vocalisten uit 23
verschillende landen hun deel
neming toegezegd. Het Interna
tionale Vocalisten Concours
wordt elk jaar gehouden in de
Stadsschouwburg en het Casino
in de Brabantse hoofdstad en is
een organisatie van de Stichting
's-Hertogenbosch Muziek-
stad.
Dit zilveren concours staat uiter
aard extra in de aandacht. Zo is er
een gedenkpenning geslagen, die
ontworpen is door de Rosmalen-
se kunstenaar Frans van der
Burgt. Op de penning staat een
harpspelende vrouw, omringd
met de woorden „Felix qui Can-
tat", hetgeen betekent: „Geluk
kig hij of zij die zingt". De uitgave
van deze penning is mogelijk ge
worden door steun van het Prins
Bernhardfonds.
In september komt bovendien een
dubbelelpee uit, waarop een aan
tal bestaande opnames van voca
listen die eerder tot de prijswin
naars van dit concours hebben
behoord, zijn opgenomen. De
Nederlandse vocalisten die op
deze dubbelelpee zingen, zijn:
Robert Holl, Bernard Kruysen,
Annette de la Bije en Elly Ame-
ling.
Deze elpee zal niet in de handel
verkrijgbaar zijn, maar liefheb
bers kunnen zich bij de Stichting
's-Hertogenbosch Muziekstad
aanmelden om tegen kostprijs
deze plaat te veroveren.
Voor dit zilveren concours is de ju
ry, eveneens internationaal, sa
mengesteld uit: voorzitter Manus
Willemsen (Nederland), Eva
Bornemann en Sigmund Nims-
gern (West-Duitsland), Anton
Dermota (Oostenrijk), Lode De-
Vos (België), Dorothy Dorow
(Engeland), Bernard Kruysen
(Nederland) en Halinka Lum-
komska (Polen).
De belangrijkste prijs in dit vocalis
tenconcours is de Priis van de
Stad 's-Hertogenbosch. Deze
wordt door de jury toegekend aan
kandidaten die over dermate gro
te kwaliteiten beschikken, dat
een bijzondere onderscheiding
gerechtvaardigd is. Het komt dan
ook meer dan eens voor dat deze
prijs niet wordt uitgereikt. In alle
stemsoorten zijn er eerste en
tweede prijzen te verdienen, be
staande uit geldbedragen met
penningen, terwijl bovendien de
ze winnaars in een concert zullen
optreden, waarbij het Brabants
Bu ma-voorzitter:
AMSTERDAM - De Nederlandse
concertinstellingen en radiozen
ders veronachtzamen nog altijd
schromelijk kunst van eigen bo
dem. Een cultuurbevorderende
instelling als Buma kan daar een-
Do Lakenhal, Oude Singel 2&-32. Expo
sitie Nederlandse vuurwapens uit de ze
ventiende en achttiende eeuw, geopend
dagelijks van 10-17 uur, zo. van 13-17
uur, van 22 juli tot 17 september.
Pulchri-Studio, Kempenaerstraat,
Oegstgeest. Tentoonstelling "Reisschet
sen 1978", van werkende leden van
Pulchri Studio. Geopend van 11 t/m 31
aug., dag. van 10-16 uur (zo. gesloten).
Museum voor Volkenkunde, Steen
straat. Chinese tentoonstelling "Taal en
teken". Geopend tot eind augustus.
Galerie Kerkdam, Lange Kerkdam 113,
Wassenaar. Tentoonstelling Annie Bijl—
v.d. Ruit - schilderijen en aquarellen,
Cootje v.d. Bergh - schilderijen en aqua
rellen. Geopend van 5 t/m 26 aug., woe
t/m za. van 10-16 uur, di. van 14-20 uur.
LAK-foyer, Levendaal 150. Tentoon
stelling Henk Gosses - machines. Ge
opend t/m 12 sept.
Oranjerie Leidse Hortus, Rapenburg 73.
Tentoonstelling over het onderzoek der
oceanen. Geopend dag. van 10-16.30, zo
van 12.30-15.30 uur, t/m 17 september.
Galerie Pomp, Dorpstraat 38, Warmond.
Tentoonstelling Rina la Grauw - pop
pen. Geopend t/m 31 aug., dag. van 13-17
en 19-21 uur, zo. ook van 10-12 uur.
voudigweg geen genoegen mee
nemen. Het is derhalve onze taak
om daar stelling tegen te nemen
en er via de geschikte kanalen
oplossingen voor te zoeken en te
vinden.
Dit schrijft bestuursvoorzitter L.
van Delden in het jaarverslag
1977 van de Vereniging bureau
voor muziek-auteursrecht (Bu
ma) en de Stichting tot exploita
tie van mechanische reproduk-
tierechten der auteurs (Stemra).
Wat de piraterij op het gebied van
geluidsdragers betreft noemt hij
het verheugend, dat het ministe
rie en de officieren van justitie
een groeiend begrip voor de be
strijding daarvan demonstreren.
"Maar dat neemt niet weg, dat het
vervolgingsbeleid er nog steeds
niet toe heeft geleid de in juni
1975 in Beverwijk opgespoorde
vervalsing van grammofoonpla
ten voor te laten komen. Driejaar
zijn nu verstreken en dat is een te
lange periode om te kunnen
spreken van een snel en doeltref
fend ingrijpen, dat ook anderen
ervan kan weerhouden op grote
schaal in de wet geregelde rech
ten te vervreemden", aldus de
Buma/Stemra-voorzitter. Hij
acht het hoog tijd, dat deze zaak.
nu eindelijk wordt afgerond. Ook
dient er een einde te komen aan
het vrijelijk vervaardigen van
geluidsbanden. "Stemra is hier
op attent, maar steun van de justi
tiële autoriteiten en direct be
trokkenen als de grammofoonin
dustrie is daarbij broodnodig", zo
schrijft Van Delden.
<b£L UKK'é»
Mik£>
3£HALV£ M'JN
E£1&£NJ SPiE~<3E5L-
Orkest hen zal begeleiden. Van
deze concerten worden radio-op
namen gemaakt, die dan later
door de KRO zullen worden uit
gezonden.
Verschillende omroepen hebben
eveneens prijzen ter beschikking
gesteld, terwijl ook van zangkun
storganisaties prijzen voor de
deelnemers beschikbaar zijn.
Alle deelnemers die tot de finale
worden toegelaten, krijgen bo
vendien een getuigschrift.
Het 25e feest van dit internationaal
concours wordt op een bijzonde
re manier gevierd. Op zondag 3
september is er in het Bossche
Raadhuis een ontvangst, waarbij
een feestelijke herdenkingsbij
eenkomst plaatsvindt, terwijl op
14 en 16 september in het Casino
van 's-Hertogenbosch twee uit
voeringen plaatsvinden van
Mozarts opera „Cosi fan tutte".
De solistische medewerking aan
deze opera wordt verzorgd door
vroegere prijswinnaars van dit
vocalistenconcours.
Het Brabants Orkest zal die dag
onder leiding staan van Hans
Vonk. De produktie is in handen
van de Nederlandse Opera Stich
ting en wordt aan Den Bosch
aangeboden door de Vereniging
Sociëteit Casino, die dit jaar haar
150-jarig bestaan herdenkt.
HST" U/KTNOOIT*,..
ALS HjJ H£TA\£E:RMC>NST£:R
ziet-tuimelt hd ook van
SCHRIK OV&R&OORp//
Af?A10LL>
yj&e-Ktjaart
CjEZBSjpEA)
wee. (5 t>e uirpeuKie/Aj<ï
„IAJIE het tAAT-ST lacht,
lacmt «er secr*
OMTSTAAA)
OP de hack1e F/AJALE?
VAAJ PE wereld -LACH-
IcAAr PIOEA)CC«APPEM 'AI
LAC«Ewr/Ajie.
FRED BASSET
Hy moet eigenlylc Teo^en. A VDL6, sataw!
j/erwardcj u my te velger\f
De avonturen van Jommeke
We mogen die bliksem h]
danken dat hij deze boom
middendoor brak
En dat hij noq
'n haJve boom
heeft laten
rechtstaan.
er
njv
CHARLOTTE
VAN
ANANAS
Voor deze taart hebt u
geen oven nodig. Breng
lauwe melk, 40 g n
na en - als laatste t
voegen - 2 hele eier
steeds boven laag v
tot een dikke vla
staat Laat deze afkoe
len. Beleg bodem
wanden van een glazen
schaal met lange
gers, naar maat bijge
sneden. Zorg dat er
weinig mogelijk kiei
blijven. Desgewenst
kunt u over de lange
vingers wat likeur
druppelen. Maak nog 3
lange vingers fijn
schijven ananas
meng dit door de vla.
Schep de vla in
schaal en dek af i
lange vingers. Leg
bord bovenop,
aard met een gewicht
de charlotte i
ren in de koelkast
WINA BORN
Agenda
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Leidse bioscopen
LUXOR: "Camping", dag. 2.30,7.00,9.15
uur; zo. 2.15. 4.30, 7.00 en 9.15 uur. a l.
CAMERA "Saturday night fever", dag.
2.30, 7.00, 9.30 uur; zo. 2.00, 4.30, 7.00 en
9.30 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "II decamarone", vr.
en za. 12.00 uur, 16 jr.
LIDO 1: "Convoy", dag. 2.30,7.00 en 9.15
uur; zo. 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur, 16 jr.
LIDO 2: "The last Waltz", dag. 2.30, 7.00
en 9 15 uur; zo. 2.30,4.45,7.00 en 9.15 uur,
a.l.
LIDO 3: "The turning point", dag. 7.00
en 9.15 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Tom en Jerry",
dag. 2.30 uur; zo. 2.30 en 4 45 uur. a.l.
STUDIO: "The man with the golden
gun, dag. 7.00 en 9.15 uur 12 jr.
Kindervoorstelling: "Pinkeltje", dag.
2.30 uur; zo. 2.30 en 4.45 uur, a.l.
TRIANON: "Lemon Popsicle", dag.
2.30,7.00 en 9.15 uur; zo. 2.30,4.45,7.00 en
9.15 uur, 12 jr.
REX: "Het heetste hoertje aller tijden",
dag. 7.00 en 9.00 uur, ma, di, do, vr en zo.
ook om 2.30 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "Alice in Wonder
land", za. en wo. 2.30 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Meisjes die de kop
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur van 13.45 - 14.30 uur.
Avondbezoekuur van 18.30 - 19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van 18.00 -
18.30 uur. Kinderafdeling dagelijks van
Sint Elisabeth-ziekenhuis:
van 14-14.45 t
Kraamafd.. dag. van 11.15-12 uur (alleen
echtgenoot). 15-16 en 18.30-19.30 uur;
laatste kwartier avondbezoek kraamafd.
baby show
Kinderafd.. dag. van 15-18.30 uur.
C.C.U. (hartbewaking), dag. van
14.15-14.45 en 19-19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
Maandag t/m vrijdaa
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
Bezoek aan ernstige patiënten,
voor ernstige patiënten doorlQpend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kmderklimek:
Dagebjks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11 30; 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur 3e klas 13.30-
14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamafdeling
13.30-14.45 alleen voor echtgenoten 19
20 uur. Kinderafdeling voor ouders 18-
18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol kun
nen dag en nacht worden gemeld Lij het
informatiecentrum Geluidshinder
Schiphol 1020-175000).
niet laten hangen", za. 11.30 c
Japanse
kweekt
meloenen
in het
vierkant
De grafische ontwerpster Tomo-
joeki Ono uit Tokio heeft wat
nieuws bedacht: vierkante meloe
nen. Hoe ze zijn gekweekt is haar
grote geheim, maar op een expositie
in de Japanse hoofdstad oogsten de
vreemdsoortige vruchten veel aan
dacht.
Alphense bioscopen
EURO 1. "Convoy", dag. 1.30, 6.30 en
9.00 uur; zo. 1.30,4.00,6.30 en 9.00 uur, 16
jr.
Nachtvoorstelling: "Convoy", za. 12.15
uur, 16 jr.
EURO 2: "Convoy", dag. 1.30, 6 30 en
9.00 uur; zo. 1.30,4.00,6.30 en 9.00 uur, 16
jr-
Nachtvoorstelling: "Terugkeer naar de
Apenplaneel", za. 12.15 uur. 12 jr.
EURO 3: "Saturday night fever", dag.
1.45,6.45 en 9.15 uur; zo. 1.45.4.15,6.45 en
9.15 uur, 12 jr
Nachtvoorstelling: "Borsaline and Co.",
za. 12.15 uur, 16 jr.
EURO 4: "Sexerella en prins Erotico",
dag. 7.00 en 9.30 uur; 16 jr
Nachtvoorstelling: "Hitsige vrouwtjes",
za. 12.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY "The great race", ma en
vr. 2.00 en 7.30 uur, di. en do. 2.00 uur, wo
7.30 uur en zo. 6.00 uur. a.l.
"A clockwork orange", do. en zo. 8.45, di
8.15 uur, 16 jr.
Kindervoorstelling: "De fluit met de zes
smurfen", za. zo. en wo. 2.00 uur, a.l.
hldCll
teams
21 augustus 1978
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Te Gent in België zijn de be
zoekers van den dierentuin Za
terdag-middag getuigen ge
weest van een ontzettend
schouwspel. De groote beer Mar
lijn heeft de jonge berin ver
scheurd, die door hare leven
digheid de lieveling der bezoe
kers was. Omtrent vijf uren
wierp eene dame een stukje
brood in het hok, dat door het
vrouwtje werd opgevangen.
Toen de beer Martijn dit zag,
wierp hij zich op haar; er ont
stond een gevecht, en ondanks
de tusschenkomst van het ge-
heele personeel, verscheurde hij
■haar en sleepte het bloedend
overschot in den kuil. Niets kon
de woede van den beer doen be
daren: men trachtte hem het
overschot te onttrekken door
gloeiende staven en door de
brandspuit op hem te richten,
maar alles tevergeefs: hij liet
zijn prooi niet los. Na den groo-
ten beer een half uur lang te
hebben afgemat, gelukte het
eindelijk het verminkte over
blijfsel van de berin uit den kuil
te verwijderen.
- Op den Russischen torpedo-
kotter "Sulina", die naar Nico-
lajef was gegaan om deel te ne
men aan de daar te houden in
spectie, is een stoomketel ge
sprongen. Vijf ingenieurs en
twee machinisten verloren
daarbij het leven. Hunne lijken
zijn niet teruggevonden. Van de
bemanning werden 27 personen
gedood.
Vijftig jaar geleden:
- De correspondent van de
"Daily Telegraph'' te New-York
meldt, dat men te Chicago een
nieuwe gevangenis gaat bou
wen, die alle mogelijke gemak
ken van een modern hotel zal
bevatten en die er bovendien op
ingericht is om de gevangenen
te ontwikkelen en hen voor een
vak geschikt te maken. In plaats
van tralies iwor de ramen van
de cellen zullen er kleine ruitjes
in ijzer gevat worden aange-
.bracht. In elke cel komt stroom-
end water en een werkelijk bed
in plaats van een krib. In plaats
van de hoog ommuurde open
plek, waar de gevangenen ge
lucht worden, komen er op elke
verdieping ontspanningsloka
len, waar de gevangenen mogen
lezen, kaart spelen, brieven
schrijven en rooken. Lessen m
lezen, schrijven en rekenen zul
len verplicht worden. Het lijkt
haast al te mooi en men vraagt
zich af lof nu niet geheel Chica
go zal pogen gevangene te wor
den.
