Staatsgreep in
Kongo verijdeld
Onderhandelingen over ruil Sjtsjaranski gevorderd
Sadat wil in Camp David
hard aan de vrede werken
NAAST HET NIEUWS
Situatie in Iran
blijft gespannen
Moord op
King
was
politieke
moord
Dodental Beiroet
stijgt tot ver
boven de honderd
Israël ziet af van
bouw kerncentrale
DINSDAG 15 AUGUSTUS 1978
BUITENLAND
PAGINA 13
WENEN (GPD) - Er is goede hoop
dat de vrijlating van de tot 13 jaar
veroordeelde Russische dissi
dent Anatoli Sjtsjaranski in ruil
voor een of meer in het Westen
gevangen gehouden Russische
spionnen binnen een maand zijn
beslag krijgt. Dit zegt mevrouw
Aviva Rubi, medewerkster en
vertrouwelinge van het bekende
Israëlische parlementslid Sa
muel Flatto-Sharon.
Aviva Rubi is negen dagen in Mos
kou geweest om te onderhande
len over een mogelijke uitwisse
ling van Sjtsjaranski en heeft ook
een bezoek gebracht aan de be
kende Oostduitse advocaat dr.
Wolfgang Vogel, die uitstekende
contacten heeft in het Oosten en
Westen. In Wenen wacht me
vrouw Rubi nu op verdere in
structies.
"Sjtsjaranski zou al vrij geweest
zijn als er in de wereld niet zo ge
weldig protest tegen het proces
was opgestoken", aldus me
vrouw Rubi. „Het protest was zo
heftig dat de Russen zich begon
nen te realiseren dat zij voor de
vrijlating van Tstsjaranski een
hogere prijs konden vragen",
zegt ze. „Een principe-overeen
komst over Sjtsjaranski was vo
rig jaar al bereikt in het kader van
een uitwisseling van gevangenen
tussen Oost en West. Deze over
eenkomst hield in dat hij zou
worden uitgewisseld tegen Miron
Marcus, die in Mozambique ge
vangen zat en de Amerikaan Ro
bert Thompson, die in Oost-Ber-
lijn een gevangenisstraf van der
tien jaar wegens spionage uit
zat.
Mevrouw Rubi benadrukt dat de
uitwisselingsonderhandelingen
een privè-aangelegenheid zijn
van Flatto-Sharon en dat hij op
geen enkele manier door de Is
raëlische regering financieel
wordt gesteund. „De heer Flatto-
Sharon heeft geen hinder van bu
reaucratie", aldus mevrouw Ru
bi. „Hij hoeft zijn beslissingen
niet voor te leggen aan commis
sies en hij heeft geen financiële
problemen. Hij is volkomen on
afhankelijk". In Moskou onder
handelde mevrouw Rubi met een
„autoriteit van de Sowjet-Russi-
sche regering" over de zaak-
Sjtsjaranski en over die van an
dere dissidenten.
De stroom Russische emigranten,
die via Wenen naar het Westen
komt gaat intussen onvermin
derd door. Op weg naar Tel Aviv
kwam het afgelopen Weekeinde
Israel Zalmason in de Oosten
rijkse hoofdstad aan. Hij is een
van degenen, die voor de recht
bank in Leningrad veroordeeld
werd tot acht jaar gevangenis
straf wegens een poging tot ka
ping van een vliegtuig waarmee
hij met zijn gezin en andere fami
lieleden naar Israël wilde vluch
ten.
MOSKOU -Christina Onassis is
van een bezoek van tien dagen
in Griekenland teruggekeerd
in Moskou.
Haar echtgenoot, Sergei Kau-
zov, was niet op de luchthaven
om haar te verwelkomen. "Hij
wist niet dat ik vandaag te
rug zou komen", aldus me
vrouw Kauzova-Onassis tot
de journalisten die haar di
rect na aankomst omzwerm
den.
Als reden voor haar plotselinge
vertrek van tien dagen gele
den zei Christina dat zij „een
zakenreis" had gemaakt en
dat er „in de toekomst nog wel
meer zouden volgen
TEHERAN (AFP/DPA/UPI) - Iran
leefde gisteren na de sterkste golf
van onlusten in vijftien jaar in on
zekere en nerveuze afwachting
hoe de binnenlandse politieke si
tuatie zich verder zou ontwikke
len. In Isfahan, waar de staat van
beleg nog steeds gold, begon het
leger zich uit de straten terug te
trekken, doch het bleef ook ver
der in het hele land in staat van
alarm met het oog op mogelijke
nieuwe ongeregeldheden, die
zich ook in de hoofdstad Teheran
zouden kunnen gaan voordoen.
Daar deden zich gisteren bij
nieuwe demonstraties overigens
geen incidenten voor.
Al bij al zag het er aan het eind van
de dag echter nog steeds niet naar
uit, dat de rust aan het binnen-
Garantie voor
persvrijheid
in Bolivia
LA PAZ (DPA) - De nieuwe mach
thebbers in Bolivia hebben de
journalisten in het land gisteren
de garantie gegeven dat zij de
persvrijheid niet zullen kortwie
ken. Daarmee werd een staking
van 24 uur voorkomen, die de
journalisten hadden voorbereid
nadat twee radioverslaggevers
door militairen in hun werk wa
ren gehinderd.
De garantie van de militaire rege
ring is zwart op wit gegeven. Het
document is ondertekend door
de minister van binnenlandse za
ken, door een generaal en door de
vakbonden. De verklaring werd
door politieke waarnemers beti
teld als een „unicum in de jour
nalistieke geschiedenis" van Bo
livia.
Honderden
doden in
India door
overstroming
NIEUW DELHI (Reuter) - In
Noord-India zijn tegen de 250
mensen omgekomen door over
stromingen als gevolg van de
zwaarste moessons van deze
eeuw. Het water vormt een be
dreiging voor zes miljoen mensen
in 15.000 dorpen. Dit hebben In
diase persbureaus gemeld.
In de deelstaat Oettar Pradesj lopen
Varanasi en Allahabad gevaar.
De inwoners moeten zich voor
bereiden op evacuatie op korte
termijn. Ruim 1.000 schepen
worden gereedgehouden voor
hulpverlening.
De meeste slachtoffers vielen door
breuken in dammen aan de oe
vers van de sterk gezwollen rivier
de Ganges of door het bezwijken
van lemen hutten.
Achtendertig districten in Oettar
Pradesj met een oppervlakte van
ruim 1,6 miljoen ha stonden on
der water na de zwaarste regenval
sedert 84 jaar. Ook in de aangren
zende deelstaten Bihar, Harjana
en Poenjab had men veel last van
overstromingen.
In Nieuw Delhi viel sedert juni 62
centimeter water.
ONTVOERING - In San Salvador
hebben vier gewapende mannen
gisteren een Zwitserse fabrieks
directeur ontvoerd toen hij zijn
kantoor verliet.
De ontvoerde is directeur van de
vestiging in El Salvador van de
Ericsson-communicatie-appara-
tenfabriek.
Tot dusver zijn geen eisen gesteld
en heeft niemand de verant
woordelijk voor de ontvoering op
zich genomen.
KINS J ASA (Reuter) - Kongolese autoriteiten hebben een
samenzwering tegen de militaire regering verijdeld. Pre
sident Joachim Yhombi Opango zei dit gisteren in een
radiotoespraak in Brazzaville.
De staatsgreep omvatte een invasie macht overnam nadat de marxis-
door huurlingen en het vermoor- tische president Marien Ngouabi
den van militaire leiders. op 18 maart was vermoord.
Kolonel Yhombi Opango is voorzit
ter van het militaire comité en te
vens president en premier.
In Brazzaville, de hoofdstad van de
volksrepubliek, was het gisteren
rustig. Volgens berichten uit het
aangrenzende Zaïre werden aan
de grens reizigers grondig onder
zocht.
Op last van president ging de vie
ring van de onafhankelijksdag
vandaag niet door. Het leger en
de leden van de veiligheidsdienst
kregen opdracht binnen hun ka
zernes te blijven.
President Yhombi Opango zei dat
bekend was waar de huurlingen
en de militaire vliegtuigen zich
bevonden die de aanval op Braz
zaville hadden moeten uitvoeren.
„Met steun vanuit westelijke en
Afrikaanse hoofdsteden"
Het staatshoofd gaf geen nadere
WASHINGTON (Reuter) - Dr.
Martin Luther Kings beste
vriend heeft tegen een onder
zoekcommissie van het Ame
rikaanse Huis van Afgevaar
digden gezegd dat er zijns in
ziens een samenzwering
school achter de moordaan
slag op de ijveraar voor de
burgerrechten tien jaar gele
den.
Dr. Ralph Abernathy zei aan het
begin van de hoorzittingen
van de commissie voor de
moorden van het Huis van
Afgevaardigden, dat hij zelf
geen bewijzen had voor de
samenzweringstheorie. Maar
hij wees op het feit dat de man
die voor de moord werd ver
oordeeld, James Earl Ray,
gedurende twee maanden na
de aanslag in een motel in
Memphis ongehinderd kon
reizen en werd gepakt in
Londen.
Volgens Abernathy had King
kort voor zijn dood een ze
nuwachtige en zelfs angstige
indruk gewekt. Voor het eerst
in hun samenwerking was hij
hem tot in details gaan inwij
den in de werking van zijn or
ganisatie.
Dr. Abernathy was bij King op
het motelbalkon toen laatst
genoemde werd doodgescho
ten maar, vertelde Abernathy,
men had hem nooit onder
vraagd.
Vandaag beluistert de commis
sie medische deskundigen en
morgen ondervraagt ze Ray.
Deze zit een gevangenisstraf
van 99 jaar uit. Hij heeft ge
zinspeeld op een samenzwe
ring en gesproken over ande
re „schuldigen".
In september beginnen de
hoorzittingen over de moord
op president Kennedy in no
vember '63. Hardnekkige ge
ruchten willen dat ook hij het
slachtoffer van een samen
zwering is geweest en dat de
moord niet maar het werk is
geweest van Lee Harvey Os
wald, zoals de staatscommis
sie-Warren heeft geconclu
deerd.
bijzonderheden. Wel noemde hij
als samenzweerders vier perso
nen die vroeger veroordeeld zijn,
maar die gratie hadden gekregen
van wijlen president Marien
Ngouabi. Dit viertal was een
voormalige voorzitter van de na
tionale vergadering, Dieudonné
Miakassissa, de oud-minister van
binnenlandse zaken Felix Mou-
zabakani, een gewezen vriend
van ex-president Fulbert Youlou
die 15 jaar geleden werd afgezet,
Bernard Kolela. en een Kongole
se zakenman Matsiona Fina. De
ze vier bevonden zich al onder ar
rest. Volgens de president moch
ten zij niet rekenen op clementie.
„Er kan geen pardon, geen offi
cieel proces zijn voor deze onver
beterlijke mannen", aldus
Yhombi Opango.
De omvang van het complot en de
ernst van de oogmerken van de
samenzweerders dwongen hem
„onverwijld een zeker aantal
maatregelen te treffen". Ook
hierover gaf de president geen
bijzonderheden. Wel werd be
kend dat de bevolking binnen de
diverse districten moest blijven.
landse politieke front spoedig zal
weerkeren.
Neutrale politieke waarnemers in
Teheran leidden gisteren uit de
steeds verdere verscherping van
geweld en tegengeweld in het
land tot dusverre dit jaar een
krachtproef al tussen de nu 37
jaar regerende sjah en oppositie
groepen van zeer verschillende
pluimage. Deze variëren van
reactionaire moslimgroepen tot
ondergrondse uiterst linkse or
ganisaties, die, naar de laatste tijd
steeds duidelijker wordt, elk voor
het bereiken van hun eigen doel
stellingen gebruik pogen te ma
ken van de ontevredenheid onder
de bevolking over de situatie in
Iran.
De steeds weer in tegen de regering
gerichte rellen ontaardende de
monstraties beginnen met bij
eenkomsten in Moskeeën en de
heftigheid van de jongste onlus
ten, die in de afgelopen dagen aan
zeker vijftien mensen het leven
hebben gekost, wordt voor een
deel toegeschreven aan een door
het begin van de heilige vasten
maand ramadan toegenomen ex
plosiviteit. De mensen zijn er
volgens de waarnemers in elk ge
val makkelijker door te prikke
len. Vooral orthodoxe, tegen de
verwestelijking van het land ge
kante Islamieten blijken vatbaar
voor agitatie.
Anderzijds is men volgens de
waarnemers in brede lagen van
de bevolking teleurgesteld in de
hoop een groter aandeel te krij
gen in de zegeningen van de mo
dernisering en de razendsnelle
toeneming van de welvaart die
het gevolg is geweest van de ver
viervoudiging van de olieprijs na
1973.
De officiële leus van rijkdom voor
allen' heeft in de ogen van velen
kennelijk alleen maar geleid tot
het rijker worden van de rijken en
stagnatie in de levensstandaard
voor de rest.
De nieuwe golf van onlusten brak
los slechts enige dagen nadat de
sjah had aangekondigd dat het
land politieke vrijheden zou krij
gen evenals die in Europese de
mocratieën gelden.
In een verklaring stelt de sinds eni
ge maanden in de Iraanse een
heidspartij Rastakhiz opererende
liberale vleugel, die zich vooral
bezighoudt met bestudering van
de Iraanse problemen, echter, dat
oproer als in Isfahan zich in Iran
zal blijven voordoen zolang de
bevolking niet goed wordt inge
licht over de ware achtergronden
van de sociale en politieke
problemen in het land.
JARIGE PRINSES
De Britse prinses Anne is vandaag 28 jaar geworden. Ter gelegen
heid daarvan poseerde zij voor ex-oom Lord Snowdon. die niet
alleen van haar en zoon Peter, maar ook nog van echtgenoot Mark
Phillips foto's maakte.
TROOST VOOR DIKKERTJES
Dikke mensen zijn misschien niet erg modieus, maar hun troost-
als zij die nodig hebben - is, dat hun beendergestel steviger is dan
dat van hun magere vriend of collega.
Dit is vastgesteld door dr. James Arnold van het hospitaal in Hines
in Illinois, die daarvoor de wervels van 1.000 patiënten had be
studeerd.
Hij ervoer dat gezette of te dikke mensen beenderen hebben die in
verhouding tot hun lengte breder zijn in middellijn dan die van
lange, dunne mensen. Het gevolg is dat zij bij het toenemen in
jaren minder kans lopen op beenderfracturen en verlies aan
beendergewicht door het verouderingsproces.
RECORD
In de Zweedse hoofdstad Stockholm zijn in de eerste zes maanden
van dit jaar meer banken en postkantoren beroofd dan in enig
andere grote stad in Europa.
Volgens de Zweedse politie werden in Stockholm 20 banken en 15
postkantoren beroofd. "Het ergste moet nog komen, omdat het
aantal overvallen in de herfst pleegt toe te nemen", zo voegde een
woordvoerder hieraan toe. Als positief punt noemde de politie
echter het feit dat in Zweden 70 pet van de overvallen wordt
opgelost, terwijl in de Duitse Bondsrepubliek dit percentage niet
boven de 40 uitkomt.
RECORDS
Een advocaat uit Colombo, de hoofdstad van Sri Lanka, die vorige
maand om een wereldrecord te vestigen 12 uur en 47 minuten op
één voet balanceerde, eist nu een nieuw wereldrecord op, ditmaal
op het gebied van het watertrappen.
De 34-jarige Kumar Anandan wist al trappend het hoofd 61 uur
boven water te houden, daarmee naar zijn zeggen met 9 uur een
record verbeterend dat de Amerikaan Monnie Lewis in juni 1977
had gevestigd.
BEIROET (AFP) - De explosie die
zaterdag in Beiroet een gebouw
met kantoren van diverse Pale
stijnse organisaties tot een puin-
hoop maakte, heeft aan om
streeks 200 mensen het leven ge
kost, aldus een „verantwoord"
geachte schatting van Palestijnse
zijde.
Het door Irak gesteunde Palestijn
se bevrijdingsfront, waartegen de
aanslag zou zijn gericht, meldde
dat er gistermiddag 107 lijken
waren geborgen. Er zijn tot dus
ver geen officiële cijfers over het
aantal doden en gewonden. Li
banese kranten schreven dat er
tussen de 100 en 200. gewonden
zouden zijn. In de ziekenhuizen
wilde men nietx meedelen, hoe
veel gewonden men had opge-
CAIRO (Reuter) - President
Sadat van Egypte heeft
gisteravond gezegd dat hij
zijn uiterste best zal doen
om op zijn aanstaande
conferentie met premier
Begin van Israël en presi
dent Carter in Camp David
in Maryland, vrede te be
reiken. Hij sloot elk een
zijdig verdrag met Israël
uit.
"Ik ben geen voorstander van een
eenzijdige oplossing, nich streef
ik ernaar, zoals radio Moskou
beweert", aldus Sadat op een
door de radio uitgezonden rede in
Alexandrië.
De president sprak op de eerste bij
eenkomst van het oprichtings
comité van zijn nieuwe, nationale
democratische partij' (NDP).
De Israëlische regering heeft giste
ren definitief besloten de vesti
ging van vijf nieuwe nederzettin
gen op de bezette westelijke Jor-
daanoever uit te stellen. Zij zal
deze kwestie pas bespreken na de
topconferentie in Camp David,
die volgende maand gehouden
wordt, zo heeft de Israëlische ra
dio gisteren gemeld.
Dit kabinetsbesluit volgt op het
bekend worden van de plannen
om vijf nieuwe nederzettingen op
de westelijke Jordaanoever te
bouwen.
"Van nu af aan tot na de topconfe
rentie in de VS zal elke activiteit
in verband met deze nederzettin
gen uitgesteld worden", zo ver
klaarde een woordvoerder van de
Israëlische regering.
Tass
Het Russische persbureau Tass
heeft de Verenigde Staten er van
beschuldigd dat zij Egypte en Is
raël hun eigen oplossing voor het
Midden-Oosten willen opdrin
gen, op de conferentie van Camp
David die op 5 september begint.
In een artikel onder de kop "ge
vaarlijke machinaties", merkte
Tass op dat president Carter heeft
gezegd dat hij op de conferentie
de rol wil spelen van "actief be
middelaar".
"Deze verklaring van de Ameri
kaanse president is weer een dui
delijke demonstratie van Was-
hingtons voornemen alles op al
les te zetten om tussen Egypte en
Israël een overeenkomst tot
stand te brengen", aldus Tass.
"Waar de Verenigde Staten tot nu
toe gefaald hebben om de koppi
ge partijen afzonderlijk te paaien,
willen ze zich nu opwerpen als
een soort beschikker van het lot
van de volkeren in het Midden-
Oosten, hun openlijk hun eigen
voorwaarden van een "regeling"
opdringend.
Duwtje
"Het wordt nu duidelijk dat zo'n
conferentie naar de opvatting van
de Amerikaanse regering, nodig
is om de afnemende Amerikaan
se interesse een duwtje te geven"
en rechtstreekse overheersing in
het gebied te helpen vestigen"
Dit wordt o.a. bevestigd door het
feit dat onder de zogenaamde
nieuwe "constructieve inititatie-
ven van het Witte Huis, een
voorstel is in het Midden-Oosten
een contingent Amerikaanse
troepen te legeren als "waarborg"
van de te verwachten overeen
komst".
TEL AVIV (Reuter/UPI)-Israël heeft besloten af te zien van de bouw van
een kerncentrale, die in 1985 klaar zou moeten zijn, zo heeft de Israëli
sche radio gisteren bekendgemaakt.
Reden is een tekort aan geld. Dit wordt veroorzaakt doordat de Verenigde
Staten het project niet willen financieren zolang Israël het verdrag tegen
verspreiding van kernwapens niet wil ondertekenen. Het land, dat een
geheime installatie voor kernonderzoek heeft, vreest volgens regerings
functionarissen. dat daardoor kerngeheimen in handen zouden kunnen
komen van vijandige elementen.
Overigens wordt al geruime tijd gemeend, dat het kernwapens heeft of op
zijn minst in staat is dpze te vervaardigen.
Gisterochtend werden nog drie
personen levend onder het puin
vandaan gehaald, onder wie een
kind van twee jaar.
Het fiatgebouw, waarin kantoren
gevestigd waren van het pro-
Iraakse Palestijnse bevrijdings
front en van El-Fatach is door de
explosie volkomen van de aard
bodem verdwenen. Ook ver
scheidene gebouwen in de naaste
omgeving zijn zwaarbeschadigd.
De Palestijnse bevrijdingsorgani
satie, PLO, heeft verklaard dat
geen van de bij haar aangesloten
organisaties iets te doen heeft
met de aanslag. Politieke waar
nemers menen dat de bomaan
slag verband houdt met de
conflicten tussen Irak en de pro-
Iraakse Palestijnse organisaties
enerzijds en de PLO van Jasser
Arafat anderzijds. Irak verwijt de
PLO een te „slappe" houding te
genover Israël in te nemen.
De Libanese president, Elias Sar-
kis, heeft gisteren in Beiroet
overleg gepleegd met leiders van
de rechtse christelijke milities en
politieke organisaties en met de
bevelhebber van de voorname
lijk uit Syriërs bestaande Arabi
sche vredesmacht. Naar verluidt
neemt de oppositie in christelijke
kringen tegen een verlenging van
het mandaat van de vredesmacht
steeds meer toe. Het huidige
mandaat eindigt in oktober.
Christelijke leiders willen bo
vendien dat de Syrische troepen
zich terugtrekken uit de christe
lijke stadswijken.
